Η Ευρώπη αντιμετώπισε το 2024 τις πιο εκτεταμένες πλημμύρες που έχουν καταγραφεί στην περιοχή από το 2013, με το 30% των ποταμών της ηπείρου να ξεχειλίζουν, ενώ την ίδια στιγμή καταγράφηκαν υψηλές θερμοκρασίες ρεκόρ, σύμφωνα με έκθεση του ευρωπαϊκού παρατηρητηρίου Κοπέρνικος σε συνεργασία με τον Παγκόσμιο Μετεωρολογικό Οργανισμό.
Από τις πλημμύρες έχασαν τη ζωή τους τουλάχιστον 335 άνθρωποι στην Ευρώπη το 2024, ενώ επηρεάστηκαν περισσότεροι από 410.000, επεσήμαναν οι δύο οργανισμοί σε κοινή τους ανακοίνωση.
Η δυτική Ευρώπη επλήγη περισσότερο, με το 2024 να είναι η δέκατη πιο υγρή χρονιά που έχει γνωρίσει η περιοχή από το 1950, όταν ξεκίνησαν να διατηρούνται αρχεία. Οι καταιγίδες και οι πλημμύρες προκάλεσαν υλικές ζημιές ύψους 18 δισεκ. δολαρίων.
Πρόκειται «για τις πιο εκτεταμένες πλημμύρες» που έχει γνωρίσει η Ευρώπη «από το 2013», υπογράμμισε η Σαμάνθα Μπέρτζες του Ευρωπαϊκού Κέντρου για τις Μεσοπρόθεσμες Μετεωρολογικές Προβλέψεις (ECMWF) κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου.
Οι καταστροφές αυτές σημειώθηκαν στη διάρκεια της πιο ζεστής χρονιάς που έχει γνωρίσει ο κόσμος από τότε που διατηρούνται αρχεία, και η πιο ζεστή για την Ευρώπη, γεγονός που καταδεικνύει ότι ένας πιο ζεστός πλανήτης απορροφά περισσότερο νερό από την ατμόσφαιρα, οδηγώντας σε πιο βίαιες βροχοπτώσεις και πλημμύρες.
«Κάθε επιπλέον δέκατο του βαθμού που αυξάνει η θερμοκρασία έχει σημασία διότι εντείνει τους κινδύνους για τις ζωές μας, τις οικονομίες μας και για τον πλανήτη μας», υπογράμμισε η Σελέστ Σάουλο του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμού.
Τον Σεπτέμβριο, λόγω της καταιγίδας Μπόρις έπεσε μέσα σε πέντε ημέρες ποσότητα βροχής που συνήθως καταγράφεται σε διάστημα τριών μηνών, με αποτέλεσμα σοβαρές πλημμύρες και υλικές ζημιές σε οκτώ χώρες της κεντρικής και ανατολικής Ευρώπης.
Έναν μήνα αργότερα, ισχυρές καταιγίδες, ενισχυμένες από τους ζεστούς και υγρούς ανέμους από τη Μεσόγειο, προκάλεσαν καταρρακτώδεις βροχές στην Ισπανία, οι οποίες είχαν ως αποτέλεσμα μεγάλες καταστροφές στη Βαλένθια και τον θάνατο 232 ανθρώπων.
Σχεδόν κάθε μήνα του 2024 καταγράφονταν σοβαρές πλημμύρες στην Ευρώπη: τον Ιανουάριο στη Βρετανία, τον Φεβρουάριο στη βόρεια Ισπανία, τον Μάρτιο και τον Μάιο στη βόρεια Γαλλία, και τον Ιούνιο στη Γερμανία και την Ελβετία.
Ακόμα, η νοτιοανατολική Ευρώπη γνώρισε το μεγαλύτερης διάρκειας κύμα καύσωνα που έχει καταγραφεί ποτέ, καθώς και μείωση των παγετώνων της Σουηδίας με τους γρηγορότερους ρυθμούς που έχουν παρατηρηθεί μέχρι στιγμής, αυξάνοντας το θερμικό στρες για τους κατοίκους της ηπείρου.
Σύμφωνα με τη Μπέρτζες, «αυτή η αντίθεση» δεν συνδέεται άμεσα με την κλιματική αλλαγή, αλλά περισσότερο με τα αντίθετα συστήματα πίεσης που επηρεάζουν τα σύννεφα και τη μεταφορά υγρασίας.
Ωστόσο, οι καταιγίδες το 2024 «μάλλον ήταν πιο βίαιες εξαιτίας της πιο ζεστής και πιο υγρής ατμόσφαιρας», εξήγησε. «Με την κλιματική αλλαγή παρατηρούμε πιο συχνά και πιο ακραία μετεωρολογικά φαινόμενα», πρόσθεσε.
Αυτό επιβεβαιώνει και τις προβλέψεις των ειδικών για το κλίμα της IPCC (Διακυβερνητική Επιτροπή του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή), οι οποίοι τονίζουν ότι η Ευρώπη είναι μία από τις περιοχές του κόσμου που θα αντιμετωπίσουν αυξημένο κίνδυνο πλημμυρών λόγω της υπερθέρμανσης του πλανήτη.
Από τη δεκαετία του 1980, η θερμοκρασία στην Ευρώπη αυξάνεται δύο φορές πιο γρήγορα σε σχέση με τον παγκόσμιο μέσο όρο, κάνοντάς την «την ήπειρο που θερμαίνεται περισσότερο», με σημαντικό ρόλο στην κλιματική αλλαγή, τόνισε η Φλοράνς Ραμπιέ, διευθύντρια του ECMWF.
«Είναι επείγον να δράσουμε διότι η σοβαρότητα του κινδύνου αναμένεται να φτάσει σε κρίσιμα ή καταστροφικά επίπεδα ως τα μέσα ή το τέλος του αιώνα», υπενθύμισε ο Άντριου Φερόν, επιστημονικός συντονιστής της ΕΕ στη Σύμβαση-πλαίσιο του ΟΗΕ για την κλιματική αλλαγή (UNFCCC).
Μόνο οι μισές ευρωπαϊκές πόλεις έχουν καταρτίσει σχέδια προσαρμογής για την αντιμετώπιση των ακραίων μετεωρολογικών φαινομένων, ενώ «πρόκειται για ενθαρρυντική πρόοδο σε σχέση με το 2018», όταν μόνο το 18% των ευρωπαϊκών πόλεων ήταν προετοιμασμένες, σύμφωνα με την έκθεση.
ΦΩΤΟ ΑΡΧΕΙΟΥ: EPA/VILLAR LOPEZ
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
