Το Διεθνές Δικαστήριο για το Δίκαιο της Θάλασσας (ITLOS) αναμένεται σήμερα να εκδώσει συμβουλευτική γνωμοδότηση για το αν οι χώρες είναι υπεύθυνες για τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής–μια γνωμοδότηση που θα μπορούσε να δημιουργήσει προηγούμενο για μελλοντικές υποθέσεις που αφορούν το κλίμα.
Στην πρώτη γνωμοδότησή του που συνδέεται με το κλίμα, το ITLOS, το οποίο εδρεύει στο Αμβούργο της Γερμανίας, θα αποφασίσει συγκεκριμένα αν το διοξείδιο του άνθρακα που απορροφάται από τους ωκεανούς θα πρέπει να θεωρηθεί θαλάσσια μόλυνση και αν τα κράτη είναι υποχρεωμένα να προστατεύουν το θαλάσσιο περιβάλλον.
Η γνωμοδότηση του δικαστηρίου ζητήθηκε από μια ομάδα νησιωτικών χωρών που αντιμετωπίζουν άνοδο της στάθμης των θαλασσίων υδάτων εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής.
“Αυτός είναι στ΄αλήθεια ένας επικός αγώνας Δαβίδ με Γολιάθ, είναι τα μικρότερα έθνη επί της Γης…που επικαλούνται την εξουσία του διεθνούς δικαίου ενάντια τους μεγάλους ρυπαντές”, δήλωσε την περασμένη εβδομάδα στη διάρκεια ενημέρωσης του Τύπου ο Παγιάμ Ακαβάν, ο επικεφαλής συνήγορος της ομάδας.
Ενώ η γνωμοδότηση του δικαστηρίου στην υπόθεση δεν θα είναι νομικά δεσμευτική, θα μπορέσει ωστόσο να κατευθύνει τις χώρες στην κλιματική πολιτική που θα ακολουθήσουν και να χρησιμοποιηθεί ως δεδικασμένο σε άλλες υποθέσεις.
Κατά την ακροαματική διαδικασία της υπόθεσης τον Σεπτέμβριο η Κίνα, ο μεγαλύτερος ρυπαντής διοξειδίου του άνθρακα παγκοσμίως, είχε αμφισβητήσει το αίτημα των νησιωτικών χωρών υποστηρίζοντας ότι το δικαστήριο δεν έχει γενικώς εξουσία να εκδίδει γνωμοδοτήσεις .
“Αν το ITLOS αποφαινόταν ότι υφίσταται μια τέτοιου είδους υποχρέωση, η απάντηση του Πεκίνου το πιθανότερο θα ήταν να την χαρακτηρίσει εκτός της δικαιοδοσίας του”, δήλωσε στο Reuters ο καθηγητής δικαίου του Κινεζικού Πανεπιστημίου στο Χονγκ Κονγκ.
Μια απόφαση, η οποία χαρακτηρίζει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου μια μορφή ρύπανσης μπορεί να επικεντρώσει την προσοχή στις παρούσες υποχρεώσεις των χωρών να προστατεύσουν το θαλάσσιο περιβάλλον βάσει της Συνθήκης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας, προσθέτει ο Ακαβάν.
Ορισμένοι ακτιβιστές και δικηγόροι για περιβαλλοντικά θέματα εξέφρασαν ελπίδα να υπάρξει γνωμοδότηση που θα ωθεί τις χώρες στην επερχόμενη σύνοδο του ΟΗΕ για το Κλίμα COP29, στο Μπακού του Αζερμπαϊτζάν να θέσουν πιο φιλόδοξους κλιματικούς στόχους.
Η απόφαση θα μπορούσε επίσης να επηρεάσει δύο αναμενόμενες νομικές γνωμοδοτήσεις από το Διαμερικανικό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και το Διεθνές Δικαστήριο, τα οποία αμφότερα εξετάζουν υποθέσεις για τις κλιματικές υποχρεώσεις των κρατών.
Ήδη τον περασμένο μήνα το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων εξέδωσε ιστορική απόφαση υπέρ των εναγόντων που υποστήριξαν ότι η Ελβετία παραβιάζει τα ανθρώπινα δικαιώματά τους μη κάνοντας αρκετά για να καταπολεμήσει την υπερθέρμανση που οφείλεται στην κλιματική αλλαγή.
ΜΑΡ.ΜΙ
