Χιλιάδες κτήρια κατέρρευσαν σαν… τραπουλόχαρτα κατά τη διάρκεια των φονικών σεισμών στην Τουρκία, εγείροντας ερωτήματα για το ρόλο του ανθρώπινου παράγοντα στις επιπτώσεις των καταστροφών.
Αξιωματούχοι στην Τουρκία ανέφεραν την Κυριακή ότι έχουν εκδοθεί 113 εντάλματα σύλληψης σε σχέση με την κακή κατασκευή κτηρίων που κατέρρευσαν, καταπλακώνοντας χιλιάδες ανθρώπους κάτω από τόνους ερειπίων.
Ο αριθμός των επιβεβαιωμένων θανάτων στην Τουρκία και τη Συρία έχει ξεπεράσει κατά πολύ τους 28.000. Την ίδια ώρα, δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι παραμένουν εγκλωβισμένοι στα ερείπια, χωρίς να μπορεί να υπολογιστεί ο ακριβής αριθμός τους.
Η τουρκική αστυνομία έχει ήδη συλλάβει τουλάχιστον 12 άτομα, συμπεριλαμβανομένων εργολάβων κτηρίων. Μεταξύ των συλληφθέντων είναι ένας επιχειρηματίας από την επαρχία Γκαζιαντέπ και έντεκα άτομα από την επαρχία Σανλιούρφα, σύμφωνα με το τουρκικό πρακτορείο DHA.
Την Παρασκευή, η αστυνομία συνέλαβε στο αεροδρόμιο της Κωνσταντινούπολης έναν επιχειρηματία από την επαρχία Χατάι, του οποίου η πολυτελής κατοικία κατέρρευσε ολοσχερώς καταπλακώνοντας τους ενοίκους της.
Όπως αναφέρει το BBC, αναμένονται περισσότερες συλλήψεις, αλλά η ενέργεια θα θεωρηθεί από πολλούς ως μια προσπάθεια εκτροπής της συνολικής ευθύνης για την καταστροφή.
Ο υπουργός Δικαιοσύνης, Μπεκίρ Μποζντάγ, είπε ότι όποιος διαπιστωθεί ότι είχε αμέλεια ή υπαιτιότητα θα οδηγηθεί στη Δικαιοσύνη.
Αρκετές έρευνες έχουν ξεκινήσει από εισαγγελείς σε πληγείσες επαρχίες όπως η Καχραμανμαράς, όπου η πόλη Πάζαρτζικ βρέθηκε στο επίκεντρο του σεισμού.
Το υπουργείο Δικαιοσύνης της Τουρκίας έδωσε εντολή στους εισαγγελείς των δέκα επαρχιών να ανοίξουν «γραφεία διερεύνησης εγκλημάτων που σχετίζονται με το σεισμό».
Οι προειδοποιήσεις και οι οικοδομικές αμνηστίες
Επί χρόνια, οι ειδικοί προειδοποιούσαν ότι πολλά νέα κτήρια στην Τουρκία δεν ήταν ασφαλή λόγω της διαφθοράς στο εσωτερικό της χώρας και των κυβερνητικών πολιτικών.
Αυτές οι πολιτικές επέτρεπαν τις λεγόμενες αμνηστίες για εργολάβους, προκειμένου να ενθαρρύνουν μια κατασκευαστική έκρηξη σε ολόκληρη την Τουρκία συμπεριλαμβανομένων των σεισμογενών περιοχών.
Οι οικοδομικές αμνηστίες έδιναν τη δυνατότητα, οι παραβιάσεις του οικοδομικού κώδικα να εξαλείφονται, πληρώνοντας μόνο ένα πρόστιμο. Η πιο πρόσφατη αμνηστία ψηφίστηκε το 2018.
Ως αποτέλεσμα, περίπου έξι εκατομμύρια επικίνδυνα κτήρια δεν επισκευάστηκαν ούτε ενισχύθηκαν.
Σύμφωνα με τους τουρκικούς κανονισμούς που ανανεώθηκαν το 2018, το σκυρόδεμα θα πρέπει να είναι οπλισμένο και ενισχυμένο με ράβδους. Οι κάθετες κολώνες και τα οριζόντια δοκάρια πρέπει να μπορούν να απορροφούν τις κρούσεις των δονήσεων.
Αν είχαν τηρηθεί όλοι οι κανονισμοί, οι κολώνες θα είχαν μείνει ανέπαφες και η ζημιά θα είχε περιοριστεί στα δοκάρια. Ωστόσο, οι κανονισμοί δεν εφαρμόζονται, αφού οι περισσότεροι καταφεύγουν στην αμνηστία.
Αξίζει να σημειωθεί ότι περισσότερες από 100.000 αιτήσεις για αμνηστία υποβλήθηκαν στις 10 πόλεις που πλήττονται αυτή τη στιγμή από τις συνέπειες του σεισμού.
Γι’αυτό και πολλές από τις πολυκατοικίες εντός της ζώνης του σεισμού φαινόταν ότι ήταν νεόκτιστες και παρόλα αυτά, κατέρρευσαν.
Απελπιστική η κατάσταση
Την έκτη μέρα μετά τον σεισμό, η κατάσταση γίνεται όλο και πιο απελπιστική.
Το Σάββατο, οι Γερμανοί διασώστες και ο αυστριακός στρατός διέκοψαν τις επιχειρήσεις έρευνας λόγω συγκρούσεων μεταξύ ανώνυμων ομάδων στην επαρχία Χατάι. Η ασφάλεια αναμένεται να επιδεινωθεί καθώς τα αποθέματα τροφίμων μειώνονται, είπε ένας διασώστης.
«Υπάρχει αυξανόμενη επιθετικότητα μεταξύ των φατριών στην Τουρκία», δήλωσε ο Αυστριακός αντισυνταγματάρχης Πιέρ Κουγκελβάις. «Οι πιθανότητες να σωθεί μια ζωή δεν έχουν καμία λογική σχέση με τον κίνδυνο ασφάλειας».
Οι έρευνες για επιζώντες συνεχίστηκαν υπό την προστασία του τουρκικού στρατού.
Σε όλη τη νότια Τουρκία και τη βόρεια Συρία, εκατομμύρια είναι άστεγοι και οι θερμοκρασίες συνεχίζουν να πέφτουν κάτω από το μηδέν κάθε βράδυ.
Ο ΟΗΕ έχει προειδοποιήσει ότι περισσότεροι από 800.000 άνθρωποι είναι χωρίς επαρκή γεύματα και η υπηρεσία βοήθειάς του επί τόπου προειδοποιεί ότι ο τελικός αριθμός των νεκρών από τον σεισμό είναι πιθανό να διπλασιαστεί.
Στη Συρία, ο αριθμός των νεκρών ανέρχεται πλέον σε περισσότερους από 3.500 – αλλά νέα στοιχεία δεν έχουν δημοσιευτεί από την Παρασκευή.
Η ελπίδα να βρεθούν πολλοί περισσότεροι επιζώντες εξασθενεί, παρά τις απίστευτες διασώσεις.
Ο σεισμός χαρακτηρίστηκε ως το «χειρότερο συμβάν των τελευταίων 100 ετών σε αυτή την περιοχή» από τον επικεφαλής της ανθρωπιστικής βοήθειας των Ηνωμένων Εθνών, ο οποίος βρισκόταν στην τουρκική επαρχία Καχραμανμάρας το Σάββατο.
«Νομίζω ότι είναι η χειρότερη φυσική καταστροφή που έχω δει ποτέ και είναι επίσης η πιο ασυνήθιστη διεθνής αντίδραση», είπε ο Μάρτιν Γκρίφιθς στο BBC στην Τουρκία.
Ο κ. Γκρίφιθς ζήτησε να παραμεριστεί η περιφερειακή πολιτική μπροστά στην καταστροφή – και υπάρχουν ορισμένες ενδείξεις ότι αυτό συμβαίνει.
Το συνοριακό πέρασμα μεταξύ Τουρκίας και Αρμενίας άνοιξε ξανά το Σάββατο για πρώτη φορά μετά από 35 χρόνια για να επιτραπεί η παροχή βοήθειας.
Οργή κατά Ερντογάν
Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν βρίσκεται αντιμέτωπος με την οργή και τις επικρίσεις του κόσμου, σε μια κρίσιμη συγκυρία ενόψει των επικείμενων προεδρικών εκλογών στη χώρα.
Ο Ερντογάν επισκέφτηκε την περιοχή Καχραμανμάρας – κοντά στο επίκεντρο του φονικού σεισμού – την Τετάρτη και την Πέμπτη, από όπου υπερασπίστηκε την απάντηση της κυβέρνησής του, παραδεχόμενος, ωστόσο ότι υπήρξαν «κενά».
Παράλληλα τόνισε ότι «δεν είναι δυνατόν να είμαστε προετοιμασμένοι για μια τέτοια καταστροφή», ενώ «τα έριξε» στην μοίρα, λέγοντας πως «πάντα συνέβαιναν τέτοια πράγματα. Είναι μέρος του σχεδίου του πεπρωμένου».
Δείτε επίσης: Τουρκία: Διασώθηκε 23χρονος ΑμεΑ μετά από 155 ώρες