Ο «διάλογος» είναι η ουσία της «Δημοκρατίας», και οι δύο αυτές λέξεις είναι ελληνικές συνεισφορές στον ανθρώπινο πολιτισμό. Επομένως, πιστεύω ότι ο διάλογος και η Δημοκρατία πρέπει να είναι ο δρόμος που θα ακολουθήσουμε, ιδιαίτερα μεταξύ μας ως γείτονες, τονίζει σε συνέντευξή του στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, ο Εγκεμέν Μπαγίς, στενός συνεργάτης του Τούρκου Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και πρώην υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων.
«Με αυτόν τον τρόπο μπορούμε να εμβαθύνουμε και να καλλιεργήσουμε την εμπιστοσύνη μεταξύ μας. Η εμπιστοσύνη είναι το κλειδί για να ανοίξει η πόρτα των μελλοντικών μας σχέσεων», σημειώνει ο κ. Μπαγίς και προσθέτει ότι «η επίσκεψη του Προέδρου Ερντογάν στην Αθήνα είχε, επίσης, την πρόθεση να εγκαθιδρύσει μια νέα εποχή στη σχέση μεταξύ Τουρκίας-Ελλάδας, υπερβαίνοντας ξεπερασμένες αντιπαλότητες».
Ερωτηθείς για την απελευθέρωση των δύο Ελλήνων στρατιωτικών, ο κ. Μπαγίς τονίζει ότι «ο λαός της Τουρκίας, από τον κάθε απλό πολίτη μέχρι τον ίδιο τον Πρόεδρο Ερντογάν, έστειλε ένα πολύ σαφές μήνυμα φιλίας στον ελληνικό λαό. Ήταν μια απόφαση βασισμένη στη γενναιοδωρία, την ανθρωπιά και την πολιτική κρίση: ένα σαφές μήνυμα για το πώς οι Τούρκοι βλέπουν τη μελλοντική σχέση των δύο χωρών».
Προσθέτει μάλιστα με έμφαση ότι «οι διπλωματικές προσπάθειες συνέβαλαν απολύτως και διευκόλυναν τη διαδικασία. Γνωρίζω ότι οι αρμόδιες αρχές και από τις δύο πλευρές βρίσκονταν σε στενή επαφή καθόλη τη διάρκεια αυτής της περιόδου και Έλληνες αξιωματούχοι, καθώς και τα μέλη των οικογενειών τους, μπορούσαν να επισκεφθούν τους αξιωματικούς στην Αδριανούπολη.
Πρέπει να παραδεχτώ ότι ο ρόλος του Ευρωπαίου Επιτρόπου, Δημήτρη Αβραμόπουλου, από την πρώτη μέρα μέχρι την τελευταία στιγμή ήταν σημαντικός, δεδομένης της μακροχρόνιας εμπιστοσύνης και φιλικής του σχέσης με τον Πρόεδρο Ερντογάν. Είχε μεταφέρει συνεχή μηνύματα στον Πρόεδρο και όλους τους εμπλεκόμενους υπουργούς».
Ο Τούρκος αξιωματούχος δεν διστάζει πάντως να επιτεθεί προκλητικά κατά της ελληνικής Δικαιοσύνης στο θέμα των 8 Τούρκων στρατιωτικών, ισχυριζόμενος ότι «η στάση της ελληνικής δικαστικής εξουσίας σχετικά με τους 8 Γκιουλενιστές “τρομοκράτες”, στους οποίους έχει χορηγηθεί ένα ασφαλές καταφύγιο στην Ελλάδα, είναι δηλητηριώδης και καταστρέφει τα κίνητρα όσων αισιοδοξούν και στις δύο πλευρές». Στην επισήμανση του ΑΠΕ- ΜΠΕ για την ανεξαρτησία της ελληνικής Δικαιοσύνης ο κ. Μπαγίς είπε: «Δεν κρίνουμε την ανεξαρτησία της ελληνικής Δικαιοσύνης. Ωστόσο, κανένα έγκλημα δεν θα έπρεπε μείνει ατιμώρητο. Πρόκειται για μια παγκόσμια αρχή του δικαίου».
“Οι υπερεθνικιστές και οι εξτρεμιστές σε όλες τις χώρες βλάπτουν συνήθως τα εθνικά συμφέροντα των χωρών τους”
Ο κ. Μπαγίς σημειώνει ακόμη μιλώντας στο ΑΠΕ – ΜΠΕ ότι «για μένα υπάρχει μόνον ένας τρόπος προς το μέλλον: σχέσεις εμπιστοσύνης, συνεργασίας, άνοιγμα διόδων φιλίας και αμοιβαίας κατανόηση μεταξύ των δύο εθνών μας. Επιτρέψτε μου επίσης να μοιραστώ την πεποίθησή μου ότι οι διμερείς σχέσεις θα μπορούσαν να βελτιωθούν πολύ γρηγορότερα αν μπορούσαν να αποφευχθούν ατυχείς και ακατάλληλες δηλώσεις. Οι υπερεθνικιστές και οι εξτρεμιστές σε όλες τις χώρες βλάπτουν συνήθως τα εθνικά συμφέροντα των χωρών τους, δημιουργώντας μια ατμόσφαιρα φόβου και δυσπιστίας. Η πρόσφατη ευρωπαϊκή ιστορία αποτελεί μια σαφή υπόμνηση αυτού».
Ερωτηθείς για τις καθημερινές παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου από τα τουρκικά αεροσκάφη, ο κ. Μπαγίς επανέλαβε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ τις γνωστές τουρκικές θέσεις ότι «το ζήτημα αυτό είναι μέρος των αντιπαραθέσεων στο Αιγαίο. Λόγω των διαφορετικών μας θέσεων, προσδιορίζουμε διαφορετικά τα πράγματα. Αυτό που εσείς ορίζετε ως παραβίαση του εναέριου χώρου συνιστά απλώς μια πτήση στον διεθνή εναέριο χώρο. Η Τουρκία εδώ δεν ενεργεί με πρόθεση να προκαλέσει την Ελλάδα, αλλά με σκοπό να προστατεύσει τα νόμιμα δικαιώματα και συμφέροντά της βάσει του διεθνούς δικαίου. Ως δύο σύμμαχοι του ΝΑΤΟ έχουμε υποχρεώσεις να προστατεύουμε και να προφυλάσσουμε ο ένας τον άλλον».
Αναφορικά με την προκλητική συνέχιση του λεγόμενου casus belli από την Τουρκία, ο Εγκεμέν Μπαγίς αφού επανέλαβε τις γνωστές θέσεις της Άγκυρας, τονίζει: «Πρέπει να κοιτάξουμε μπροστά προς το μέλλον. Να λάβουμε μια θαρραλέα απόφαση και να συγκροτήσουμε μια κοινή κοινοβουλευτική επιτροπή του τουρκικού και του ελληνικού κοινοβουλίου, για να εργαστούμε με αυτό το θέμα και να καταθέσουμε εποικοδομητικές προτάσεις, τόσο στις κυβερνήσεις όσο και στα Κοινοβούλια. Μια τέτοια επιτροπή δεν υπάρχει σήμερα, αλλά θα ήταν ο πιο κατάλληλος και αποτελεσματικός τρόπος να επιλυθεί το πρόβλημα αυτό. Ο Πρόεδρος μας το έχει τονίσει πολλές φορές αυτό. Είμαστε αποφασισμένοι να διερευνήσουμε κάθε πιθανότητα να επιτύχουμε μια ολοκληρωμένη και βιώσιμη λύση στις διαφορές στο Αιγαίο ως σύνολο».
Ερωτηθείς για τη Συνθήκη της Λοζάνης, που αν και οριοθέτησε οριστικά και αμετάκλητα τα σύνορα μεταξύ των δύο χωρών, κάποιοι στην Τουρκία εξακολουθούν να μιλούν για «γκρίζες ζώνες», ο κ. Μπαγίς απάντησε στο ΑΠΕ- ΜΠΕ: «Η Τουρκία δεν έχει καμία διεκδίκηση σε σχέση με τα νησιά, τις νησίδες ή γεωγραφικά χαρακτηριστικά που παραχωρήθηκαν αδιαμφισβήτητα στην Ελλάδα από διεθνώς έγκυρα όργανα. Ωστόσο, υπάρχουν ακόμα πολλά, νησίδες και γεωγραφικοί σχηματισμοί στο Αιγαίο των οποίων η κυριαρχία δεν δόθηκε αδιαμφισβήτητα στην Ελλάδα μέσω συνθηκών. Και αυτό το θέμα είναι ένα από τα εμπόδια προτού επιτύχουμε μια διευθέτηση όσον αφορά την οριοθέτηση των θαλάσσιων συνόρων. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο υποστηρίζουμε μια ολιστική προσέγγιση όσον αφορά την επίλυση των διαφορών στο Αιγαίο».
Η διαμάχη με την Ουάσιγκτον και η κατάσταση της τουρκικής οικονομίας
Αναφορικά με την όξυνση των σχέσεων της Τουρκίας με τις Ηνωμένες Πολιτείες, ο κ. Μπαγίς υπογράμμισε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ότι «η Άγκυρα δεν είναι η μόνη πρωτεύουσα με την οποία η Ουάσινγκτον δυσκολεύεται να επικοινωνήσει αυτόν τον καιρό. Η κυβέρνηση του Προέδρου Τραμπ φαίνεται να έχει αντιπαραθέσεις με πολλές χώρες, όπως η Ρωσία, η Κίνα, κράτη-μέλη της ΕΕ, όπως η Γερμανία, η Γαλλία, το Ηνωμένο Βασίλειο, ορισμένες χώρες της Μέσης Ανατολής και ακόμη με γείτονές της, όπως το Μεξικό και ο Καναδάς. Σε μια εποχή κατά την οποία το “φαινόμενο της πεταλούδας” είναι πιο επίκαιρο από ποτέ, καμία χώρα δεν μπορεί να προσποιηθεί ότι αποτελεί απομονωμένο νησί. Ό,τι συμβαίνει οικονομικά σε ένα μέρος του κόσμου, έχει επιπτώσεις σε άλλα μέρη».
Ερωτηθείς από το ΑΠΕ-ΜΠΕ αν η ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ εξακολουθεί να αποτελεί ύψιστη προτεραιότητα για την Άγκυρα, ο Εγκεμέν Μπαγίς σημείωσε επίσης: «Πάνω από την ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχουμε ως προτεραιότητα τη βελτίωση του επιπέδου ζωής των υπηκόων μας στα πρότυπα των υπηκόων κρατών-μελών της ΕΕ. Έχουμε πραγματοποιήσει πολλές αδιανόητες μεταρρυθμίσεις ώστε να βελτιώσουμε τα πρότυπά μας, και θα συνεχίσουμε. Οι σχέσεις της Τουρκίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση μοιάζουν με τη σχέση μεταξύ μιας διαιτολόγου και του πελάτη της. Όταν η διαιτολόγος μας λέει να ασκούμαστε συχνά και να τρώμε πιο υγιεινά, αποκτούμε μεγαλύτερη ευεξία και χάνουμε τα περιττά κιλά. Δεν σημαίνει ότι αν η ίδια η διαιτολόγος έχει παραπανήσια κιλά ή μερικές βουλωμένες αρτηρίες η συμβουλή της είναι κακή».
«Με την υπαγωγή του στρατού κάτω από άμεσο έλεγχο των πολιτών, όπως επιβάλλουν οι κανόνες της ΕΕ, παρά τις δυσκολίες όσον αφορά το κράτος δικαίου, που έχουν παρουσιαστεί από τις εσωτερικές απειλές στην ασφάλεια της Τουρκίας, ο Πρόεδρος Ερντογάν έχει ίσως αποδυναμώσει μακροπρόθεσμα τη μεγαλύτερη απειλή στη συνεχή άσκηση της τουρκικής διακυβέρνησης και δημοκρατίας. Η νέα συνταγματική ρύθμιση δεν έχει απλώς παραλύσει τη σημαντικότερη δύναμη αποσταθεροποίησης της Τουρκίας, αλλά και το κοινοβουλευτικό αδιέξοδο το οποίο προηγουμένως ενθάρρυνε στρατιωτικά πραξικοπήματα έχει μετριαστεί, καθώς τώρα στη χάραξη πολιτικής προέχει η εκτελεστική εξουσία.
Η Τουρκία, στην οποία το τραύμα της προσπάθειας πραξικοπήματος θα χρειαστεί χρόνο να εξαφανιστεί, αξίζει πολύ καλύτερη μεταχείριση και κατανόηση από την ΕΕ. Έχει έρθει η ώρα για την Τουρκία και την Ευρώπη να λάβουν πραγματικά βήματα για την προσέγγισή τους και να κατανοήσουν τις ευαισθησίες η μία της άλλης, καθώς η Ευρώπη χρειάζεται την Τουρκία τουλάχιστον όσο η Τουρκία χρειάζεται την ΕΕ», κατέληξε ο πρώην υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Τουρκίας στη συνέντευξή του στο ΑΠΕ ΜΠΕ .
