Φόβος, υποτίμηση, προσβολές, φωνές, καταχρηστική συμπεριφορά και εργοδοτική αυθαιρεσία είναι μερικά από τα επίπονα ζητήματα που περιγράφονται παρακάτω από εργαζόμενους σε διαφορετικούς κλάδους.
Γράφει η Βαλάντου Γιαννακούδη
Δεν είναι μία ιστορία. Ούτε δύο.
Δεν υπάρχει αρχή. Και δυστυχώς ούτε τέλος.
Γίνεται όλο και συχνότερα πλέον λόγος.
Έρχονται μικρές αλλαγές. Βελτιώνονται οι εργασιακές συνθήκες.
Συμμορφώνονται σταδιακά εργοδότες και προϊστάμενοι.
Ωστόσο, οι αυθαιρεσίες παραμένουν. Οι προσβολές, ο υποτιμητικός τόνος, οι φωνές και η ψυχολογική βία καλά κρατούν.
Διανύουμε τα τελευταία 2-3 χρόνια στην Ελλάδα -και όχι μόνο- τα πρώτα βήματα μιας «εργασιακής επανάστασης». Βρεφικά βήματα. Κοιτάζουμε και αναγνωρίζουμε πλεόν το πρόβλημα και δειλά δειλά ακούγεται, συζητιέται και ανά περιπτώσεις γιγαντόνεται ή ξεχνιέται. Γι’ αυτό πρέπει οι ιστορίες να συνεχίσουν να ακούγονται. Οι φωνές των εργαζομένων να ενώνονται και να διεκδικούν τα αυτονόητα. Το εξής ένα: ΑΞΙΟΠΡΕΠΕΙΑ.
Αξιοπρέπεια στις συνθήκες εργασίας, τις απολαβές, τις αρμοδιότητες και κυρίως τη συμπεριφορά.
Παρακάτω διατυπώνονται εργασιακές μαρτυρίες
«Παρακολουθούσαν τα κινητά μας μέσω Wi-Fi»
«Είναι η πρώτη φορά που μιλάω ανοιχτά για το τι πέρασα και κυρίως τι είδα να συμβαίνει στην προγούμενη μου εργασία όπου παρέμεινα 13 χρόνια» λέει αρχικά ο 43χρονος Πάρης στην politic.gr.
«Τα πιο ακραία σκηνικά διαδραματίστηκαν τα χρόνια της οικονομικής κρίσης, κυρίως το 2010-2013, ζούσαμε μία καθημερινή κόλαση. Θα σας διηγηθώ μερικά μόνο περιστατικά και συμπεριφορές. Ό,τι μου έχει χαραχτεί πιο έντονα στη μνήμη, αλλά επαναλαμβάνω πως δεν ήταν μεμονωμένα περιστατικά απλώς ήταν αυτό που λέμε “το κερασάκι στην τούρτα”. Καθημερινά είχαμε πολλές εντάσεις, φωνές, αρνητικό κλίμα, μυστικοπάθεια και δυσαρέσκεια, κυρίως από την διευθύντρια και όλες αυτές οι συμπεριφορές γινόντουσαν «αποδεκτές» με το πρόσχημα ότι έχουμε οικονομική κρίση, και υπάρχουν πολλοί άνεργοι. Επομένως, δε “σας έχουμε ανάγκη αν θέλετε να φύγετε”.
Η τοξικότητα του εργασιακού περιβάλλοντος αποτυπώνεται ξεκάθαρα στο γεγονός πως παρακολουθούσαν μέσω του Wi-Fi τις ιστοσελίδες που επισκεπτόμασταν τόσο από το κινητό μας όσο και από τον υπολογιστή. Μας έλεγχαν συνεχώς. Αρχικά δε το γνωρίζαμε…
Ένα άλλο παρεμβατικό περιστατικό ήταν όταν ένας συνάδελφος αρρώστησε και πήρε αναρρωτική άδεια. Τότε, ο εργοδότης πήγε στο σπίτι του εργαζόμενου για να διαπιστώσει αν όντως είναι άρρωστος…
Το πιο σοβαρό περιστατικό ψυχολογικής βίας διαδραματίστηκε όταν μία συνάδελφος μου απέβαλε στη δουλειά, δύο μέρες αφότου μας ανακοίνωσε πως είναι έγκυος. Συγκεκριμένα, μόλις ενημερώθηκε η μάνατζερ πως η εργαζόμενη ήταν έγκυος δυσαρεστήθηκε και ξεκίνησε να της δημιουργεί συνεχώς προβλήματα. Για να εξηγήσω καλύτερα τη λογική αυτής της γυναίκας, όταν η ίδια η μάνατζερ θέλησε να μείνει έγκυος, πήρα πρώτα την άδεια από τον εργοδότη. Αυτή την νοοτροπία είχε. Αυτό περίμενες και από τις υφιστάμενες. Η συνάδελφος που ήταν έγκυος, την δεύτερη μέρα μετά τα απανωτά καψόνια (πχ. της τραβούσε τα καλώδια από τον υπολογιστή για να χάσει τα αρχεία της και όλη της δουλειά), την ένταση και τις παρατηρήσεις για ασήμαντες αφορμές και πολλά ακόμη, απέβαλε εν ώρα εργασίας… Η συνάδελφος ακολούθησε την δικαστική οδό και φυσικά βρήκε το δίκιο μας», περιέγραψε ο Πάρης.
«Ο λόγος που άντεξα τόσα χρόνια…»
«Ο λόγος που άντεξα τόσα χρόνια και δεν έφυγα νωρίτερα είναι γιατί τότε επικρατούσε η λογική “Έχεις δουλειά; Και πληρώνεσαι; Τότε κάτσε. Μη πας πουθενά”. Όσοι έφευγαν από τις δουλειές τους εκείνη την περίοδο, έφευγαν για το εξωτερικό. Ήταν μονόδρομος. Επίσης, εγώ δεν είχα κάποιο προσωπικό θέμα. Εισέπραττα όλο το αρνητικό κλίμα αλλά δε δεχόμουν προσωπική επίθεση.
Σε μία άλλη συνάδελφο, της ζήτησαν να υπογράψει οικειοθελής αποχώρηση. Η ίδια αρνήθηκε και το κυνήγησε δικαστικά. Δικαιώθηκε και αυτή. Μετά από αυτά και μερικά ακόμη περισταστικά μηνύσεων, ο εργασιακός εκφοβισμός άρχισε να μειώνεται στην εταιρεία.
Χρειάστηκε να περάσει 1,5 χρόνος για να μπορέσω να συζητήσω με μία συνάδελφό μου τα “παράλογα” που συνέβαιναν στο γραφείο. Ίσως επειδή ήμουν νεαρός τότε (24χρονών έπιασα δουλειά), θεωρούσα ότι αυτό ήταν το λογικό» κατέληξε ο Πάρης.
«Όσα λεφτά και να πάρεις αν γυρνάς σπίτι σου το βράδυ και τρέμεις, δεν έχουνε την ΠΑΡΑΜΙΚΡΗ αξία»
Πολλές ιστορίες δυσμενών εργασιακών συνθηκών δημοσιεύονται στην ομαδική στο Facebook «Thank you, Next (για εργοδότες)». Παρακάτω, βρείτε μία από αυτές τις μαρτυρίες εργαζομένων που υπέστησαν mobbing και κατάφεραν να απεμπλακούν.
«Δουλεύω ως art director στα κεντρικά μεγάλης ελληνικής γνωστής αλυσίδας με άμεση επαφή – συνεργασία με τον ιδιοκτήτη και τους μανατζαρέους της εταιρείας και είμαι αντικειμενικά καλός στη δουλειά μου. Γενικά δεν έχω θέμα να πω την γνώμη μου, ακόμα και στον μεγάλο (που έχει θέμα συμπεριφοράς, και προκαλεί φόβο σε όλο το προσωπικό αλλά όπως και να χει πρέπει να συνεργαστώ μαζί του). Ο μεγάλος να ρίχνει καθημερινά μπινελικια προς όλους με λέξεις και φράσεις που έτσι και βγαίναν παραεξω το κλείνανε χαλαρά.
Τραμπουκισμό και βρισιές σε γυναίκες τύπου να βάζουν τα κλάματα μέσα στα μιτινγκ…Σε εμένα πιο ήπια τα πράγματα αλλά με μια διαφορά. Ερχόταν και καθόταν από το πρωί μαζί μου μέχρι να φύγω (ποτέ στην ώρα μου) για να κάτσουμε να δούμε -βελτιώσουμε- ξαναδούμε τα διάφορα projects, τα οποία όπως και να κατέληγαν θα ξανακαθόμασταν να τα ξαναδούμε την επόμενη. Το γεφύρι της Άρτας μερεμέτι μπροστά τους. Μετά από μήνες σε μια καθημερινότητα να με βρίζει, να μου φωνάζει, να με μειώνει και μάλιστα μπροστά σε άλλους (εννοείται ότι τον έκοβα κάθε τόσο, τύπου “μην μου μιλάτε έτσι”) ξεκινάω να στέλνω βιογραφικά και να περιμένω την καλοκαιρινή άδεια. Ξαναλέω.. είμαι καλός στη δουλειά μου και επειδή δουλεύω και ως freelancer στο ίδιο πεδίο δεν υπάρχει πιθανότητα να μην γινόταν κάτι σωστά στον τομέα μου και να το παρέδιδα.
Το tyn έρχεται μετά τις καλοκαιρινές άδειες που η εταιρεία είναι σε φάση προετοιμασίας για Σεπτέμβρη και “πάμε δυνατά” και “ξεκινάμε” και τότε εγώ του στέλνω μήνυμα:
Πάω γραφείο και μαζεύω τα πράγματα. Δίνω πάντα 2 βδομάδες προθεσμία σαν επαγγελματίας αλλά λόγω συμπεριφοράς δεν θα το κάνω. Καλή συνέχεια”. Ακολούθησε σεντόνι παρακαλειτού απο αυτόν και απάντηση από μένα τύπου: ΔΕΝ συνεχίζω καλή συνέχεια. Τον κρέμασα ίσως στην πιο σημαντική περίοδο της χρονιάς. Ηθικό δίδαγμα και κλείνω… Όσα @@@λεφτά, κουπόνια, κέρ@τ@ και να πάρεις αν γυρνάς σπίτι σου το βράδυ και τρέμεις, δεν έχουνε την ΠΑΡΑΜΙΚΡΗ αξία. ΔΕΝ ΕΙΣΑΙ ΑΦΘΑΡΤΟΣ!Επίσης αν κάποιος σε κάνει να αμφιβάλεις για τη δουλειά σου ενώ όλοι γύρω σου σε χειροκροτούν κάτι πάει στραβά» γράφτηκε ανώνυμα σε ανάρτηση στην ομαδική.«Έτρεμα από την παγωνιά και μου είπε πως δεν θέλει να με βλέπουν οι πελάτες έτσι»
Ακόμη μία ιστορία που δημοσιεύτηκε στην ομαδική στο Facebook «Thank you, Next (για εργοδότες)» καταδεικνύει τις δύσκολες και απαράδεκτες συνθήκες που βιώνει μία εργαζόμενη η οποία για την ώρα αδυνατεί να αποχωρήσει καθώς χρειάζεται τις απολαβές, όπως εξηγεί η ίδια.
«Εργάζομαι σε κατάστημα καφέ/ take away χωρίς θέρμανση και ο αγαπημένος μας εργοδότης έχει την απαίτηση να φοράμε ισοθερμικά και να έχουμε ορθάνοιχτα πόρτες και παράθυρα. Εννοείται πως εγώ ΠΕΘΑΙΝΩ στο κρύο σε κάθε βάρδια και μάλιστα σήμερα μου επειδή φορούσα μια ζακέτα μιας και οριακά έτρεμα από την παγωνιά μου είπε πως δεν του αρέσει και δεν θέλει να μας βλέπουν οι πελάτες έτσι».
«Δε μας άφηναν να αλλάξουμε γάντια σε όλη τη βάρδια – Πιάναμε σκουπίδια και μετά πιάτα»
«Στην εστίαση σε τουριστική περίοδο εν μέσω κορονοϊού δε τηρούσαμε κανένα υγειονομικό μέτρο βάζοντας την προσωπική μας υγεία αλλά και των υπολοίπων σε κίνδυνο. Ο εργοδότης μου δε μας επέτρεπε να αλλάξουμε γάντια εν μέσω βάρδιας, ίσως μία φορά χαριστικά. Δηλαδή, 8 ώρες στην καλύτερη περίπτωση ήμασταν αναγκασμένοι να φοράμε τα ίδια γάντια και να σερβίρουμε τον κόσμο, να πιάνουμε τα πιάτα τους, τους δίσκους, ενώ την προηγούμενη στιγμή μπορεί να είχαμε πετάξει τα σκουπίδια. Όταν κάποιος πελάτης διαμαρτυρήθηκε γι΄αυτό, ο εργοδότης αν και του έδωσε δίκιο μπροστά του, μετέπειτα ζήτησε να συνεχίσουμε την ίδια πρακτική» αναφέρει ο 28χρονος Πέτρος μιλώντας στην politic.gr.
«Από άποψη συμπεριφοράς… δύσκολα. Φωνές και υπερβολικός φόρτος εργασίας. Χαρακτηριστικά, θυμάμαι να είμαι μόνος μου στο μαγαζί και να υπάρχουν πολλοί πελάτες που περιμένουν να εξυπηρετηθούν. Ο εργοδότης που βρισκόταν στον πάνω όροφο και με παρακολουθούσε από τις κάμερες, είδε πως καθυστέρησα να «χτυπήσω» ένα μπουκαλάκι νερό. Το αποτέλεσμα ήταν να κατέβει κάτω και να αρχίζει να μου φωνάζει μπροστά στους πελάτες αποκαλώντας με “κλέφτη”…
Πέρα από αυτά, δεν τηρήθηκε η οικονομική συμφωνία που είχαμε κάνει, μου ζητήθηκε να του επιστρέψω το δώρο Χριστουγέννων και το επίδομα αδείας και ακόμη και σήμερα δεν έχω λάβει όλα μου τα δεδουλευμένα», τόνισε ο Πέτρος.
«Να καθαρίζεις και τις τουαλέτες»
Ακολουθεί ακόμη μία μαρτυρία που δημοσιεύτηκε ανώνυμα στην ομαδική «Thank you, Next (για εργοδότες)».
«Με παίρνει τηλέφωνο 10.00 η ώρα το βράδυ συνάδελφος που δεν έχει καν το τηλέφωνό μου και η μόνη λογική εξήγηση είναι να το είδε μέσω του βιογραφικού μου, για να μου πει το εξής:
-«Γεια σου τάδε μου,πήρα να σου πω πως είσαι εξαίρετικη στη δουλειά που κανεις,όλα είναι στην εντέλεια, ο τρόπος που δουλεύεις άψογος, πολύ προσεγμένος, επίσης υπάρχει οργάνωση στον χώρο σου και παρατήρησα οτι είσαι παρά πολύ καθαρή και πάνω σου και στον χώρο γύρω σου»…..Ξαναλεω είναι συνάδελφος όχι ανώτερός μου-προϊστάμενος-διευθυντής ή κάτι άλλο. Επίσης να αναφέρω πως είμαι μόνο 1 μήνα στη δουλειά και του απαντάω λοιπον:
-«Σ’ ευχαριστώ πολύ για τα καλά σου λόγια τάδε μου, να είσαι καλά. Απλά δε θεωρω οτι κάνω κάτι αξιέπαινο, έτσι είναι ο τροπος που δουλεύω όλα τα χρόνια της ζωής μου, ότι και αν έχω κάνει»….ακολουθει αμήχανη σιωπή δευτερολέπτων…..και συνεχίζει…..
-«Εκτός από αυτά όμως, πήρα να σου πω πως υπάρχει ένα παράπονο που έχω από εσενα και αυτό είναι το γεγονός οτι θα ήθελα να καθαρίζεις και εσυ τις τουαλέτες όποτε μπορείς……».
Πάμε λοιπον να ξεκαθαρίσω τα εξής:
1: Η εταιρία αρχικα έχει καθαρίστρια που απασχολεί ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΑ για αυτές τις δουλειές…
2: Στην συνέντευξη πριν ξεκινήσω ζήτησα να μου πουν αναλυτικα τις αρμοδιότητές μου και να μου τις στείλουν και με mail ώστε να είμαι καλυμμένη από τετοιες κακοτοπιές. (Δεν έστειλαν mail φυσικά, αλλα μιας και η συνέντευξη ήταν μέσω βιντεοκλήσης, την έχω βιντεοσκοπημένη άθελα μου, μιας και στο σπίτι μου έχω κάμερες, για λογους ασφαλείας, οποτε και φαίνεται και ακούγεται όλη μας η συνέντευξη).
3: Έναν μήνα που εργάζομαι ήδη εκεί δεν έχει σηκώσει κανείς το χερι του να καθαρίσει τουαλέτες από τους υπόλοιπους συναδέλφους και επειδή έτυχε να λείπει η καθαρίστρια μια εβδομάδα με άδεια,χωρίς καν να με ρωτήσουν απαίτησαν από εμ΄ρνα επειδη είμαι η πιο καινουργια, να καθαρίσω τις τουαλέτες και επειδή προφανώς αρνήθηκα τους κακοφάνηκε!
4: Είμαι με σύμβαση ορισμένου χρόνου και γνωρίζω εκ των προτέρων οτι θέλουν βοήθεια για να βγάλουν τις γιορτές και μετά θα με στείλουν σπίτι μου. Επίσης δεν είναι περιβάλλον με εξέλιξη και προοπτικές. Είναι ξεκαθαρα μια «αρπαχτή» μιας και προτιμώ να εργάζομαι παρά να είμαι άνεργη.
5: Ειλικρινά απορώ ,με ποια λογική ένας συνάδελφος και μάλιστα νέο παιδί ίσως και καμία 5ετια μικρότερος από μένα πήρε να μου κάνει τέτοια παρατήρηση….
6: Οι τουαλέτες να αναφερθεί οτι δεν είναι για το προσωπικό μόνο,αλλα απευθύνονται και στο κοινό. Οπότε ο οποιοσδήποτε μπαίνει μέσα τις χρησιμοποιεί. Κοινώς, ένα δημόσιο ουρητήριο είναι σε καλύτερη κατάσταση από ότι οι συγκεκριμένες τουαλέτες.
7: Ο πενιχρός μισθός που παίρνω μιας και δουλεύω 6ωρο είναι 525€ αλλά και παραπάνω να έπαιρνα, τουαλέτες δε θα καθάριζα από την στιγμή που ούτε αρμοδιότητά μου είναι, ούτε συμφώνησα για κάτι τέτοιο!
Για την ιστορία και μόνο του απάντησα το εξής: «Άκουσε να δεις τάδε μου, από εμενα ούτε τουαλέτες μην περιμένετε να καθαρίσω, ούτε να σφουγγαρίσω, ούτε να σκουπίσω, γιατί υπάρχει αρμόδιος άνθρωπος για αυτήν την δουλειά, αν δεν σου αρεσει, πες στο διευθυντή που σε έβαλε να με πάρεις τηλέφωνο γιατί σίγουρα αποκλείεται να πήρες τέτοια πρωτοβουλία μόνος σου στις 10 η ώρα το βράδυ. Πες λοιπόν του διευθυντή αν έχει πρόβλημα να με απολύσει, γιατί εγω παραπάνω από αυτά για τα οποία συμφώνησα δεν θα κάνω, πόσο μάλλον για τα 525 ψωροευρώ που παίρνω…», εξομολογείται μία εργαζόμενη.
Το σκοτάδι της εργασιακής πραγματικότητας εμφανίζεται μέσα από τις δυσμενείς συνθήκες εργασίας, τις χαμηλές αμοιβές, τον εκφοβισμό και την έλλειψη ασφάλειας στην εργασία. Οι παραπάνω μαρτυρίες που παρουσιάστηκαν αντικατοπτρίζουν την ανάγκη για αλλαγές και βελτίωση στον τρόπο με τον οποίο η κοινωνία και η πολιτεία διαχειρίζονται και αντιμετωπίζουν τον κόσμο της εργασίας.
Δείτε επίσης: Καταγγελία εργαζόμενης στον Τουρισμό: «Μέναμε 12 άτομα σε υπόγειο, χωρίς κλιματισμό» – Άθλιες συνθήκες διαβίωσης
