Μείωση του φόρου εισοδήματος από ενοίκια, περικοπή του ΕΝΦΙΑ, περιορισμός των ασφαλιστικών εισφορών και αναπροσαρμογή της φορολογικής κλίμακας…
Οι συζητήσεις περί φορολογικών ελαφρύνσεων βρίσκονται στο επίκεντρο, κυρίως λόγω της αποτελεσματικότητας των μέτρων για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, αλλά και της πιθανής -αν και αβέβαιης- δημοσιονομικής χαλάρωσης που σχετίζεται με τις αμυντικές δαπάνες. Ωστόσο, το δεδομένο είναι ότι δεν υπάρχει η οικονομική δυνατότητα για την πλήρη εφαρμογή όλων των προτεινόμενων αλλαγών.
Οι πιο ρεαλιστικές εκτιμήσεις προσδιορίζουν τον διαθέσιμο δημοσιονομικό χώρο για μέτρα στήριξης περίπου στα 1,5 δισ. ευρώ, με μια πιθανή απόκλιση της τάξεως μερικών εκατοντάδων εκατομμυρίων. Αυτό σημαίνει πως η κυβέρνηση θα πρέπει να κινηθεί εντός αυτών των ορίων για να αποφασίσει πού θα κατευθυνθούν οι ελαφρύνσεις.
Η πρόκληση έγκειται στον προσδιορισμό των δικαιούχων των παρεμβάσεων αυτών. Ήδη έχει ανακοινωθεί ότι τα διαθέσιμα κονδύλια θα κατευθυνθούν προς μειώσεις στην άμεση φορολογία, δηλαδή στο φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων, το φόρο ενοικίων, τον ΕΝΦΙΑ και τις ασφαλιστικές εισφορές. Αντίθετα, έχει αποκλειστεί εκ των προτέρων κάθε αλλαγή στους έμμεσους φόρους, ειδικά στον ΦΠΑ, ο οποίος αποτελεί βασική πηγή εσόδων για τον κρατικό προϋπολογισμό.
Οι παρεμβάσεις στην άμεση φορολογία μπορούν να έχουν δύο μορφές: είτε οριζόντιες, που προσφέρουν μικρό όφελος σε μεγάλο αριθμό φορολογουμένων, είτε στοχευμένες, που παρέχουν μεγαλύτερη ελάφρυνση σε συγκεκριμένες ομάδες. Ο γενικός κανόνας είναι ότι όσο υψηλότερα στην κλίμακα φορολογίας γίνονται οι παρεμβάσεις, τόσο μικρότερος είναι ο αριθμός των ωφελούμενων, καθώς αυτοί ανήκουν στα υψηλότερα εισοδηματικά στρώματα.
Χαρακτηριστικά παραδείγματα:
-Ένα από τα σενάρια που έχουν συζητηθεί πρόσφατα αφορά τη δημιουργία νέου φορολογικού κλιμακίου για τα εισοδήματα από ενοίκια. Αυτή τη στιγμή, τα εισοδήματα από ενοίκια φορολογούνται ξεχωριστά από τα υπόλοιπα, και η πρόταση περιλαμβάνει την επιβολή ενός νέου, χαμηλού συντελεστή 5% για ετήσια εισοδήματα έως 5.000 ευρώ.
Αυτό αποτελεί μια οριζόντια ρύθμιση, καθώς επηρεάζει όλους τους ιδιοκτήτες ακινήτων, ανεξαρτήτως ύψους εσόδων. Με βάση αυτή την πρόταση, το ποσό φόρου για εισοδήματα 5.000 ευρώ θα μειωνόταν από 750 ευρώ σε 250 ευρώ, προσφέροντας όφελος 500 ευρώ ανά ιδιοκτήτη. Δεδομένου ότι οι φορολογούμενοι με εισοδήματα από ενοίκια ανέρχονται σε περίπου 1,6 εκατομμύρια, το συνολικό δημοσιονομικό κόστος θα μπορούσε να φτάσει τα 600-800 εκατομμύρια ευρώ, απορροφώντας σχεδόν το μισό διαθέσιμο δημοσιονομικό χώρο. Επομένως, τίθεται το ερώτημα αν μια τέτοια γενικευμένη μείωση είναι η ενδεδειγμένη επιλογή ή αν θα πρέπει να εφαρμοστεί στοχευμένη ελάφρυνση σε υψηλότερα εισοδηματικά κλιμάκια, ώστε να δημιουργηθεί επιπλέον κίνητρο για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής στα εισοδήματα από ακίνητα.
–Αντίστοιχα, στην κλίμακα φορολογίας εισοδήματος ισχύουν παρόμοιοι προβληματισμοί. Για παράδειγμα, είχε τεθεί στο τραπέζι η πρόταση να αυξηθεί το όριο του χαμηλού φορολογικού συντελεστή 9% από τις 10.000 στις 11.000 ευρώ. Αυτό θα οδηγούσε σε όφελος περίπου 130 ευρώ για κάθε φορολογούμενο, αλλά ταυτόχρονα θα είχε δημοσιονομικό κόστος που θα άγγιζε το 1 δισ. ευρώ.
Ο στόχος των παρεμβάσεων στη φορολογική κλίμακα δεν είναι μόνο η ελάφρυνση των φορολογουμένων αλλά και η δημιουργία κινήτρων για καλύτερα αμειβόμενες θέσεις εργασίας, καθώς και η μείωση της φοροδιαφυγής. Όσο παραμένουν υψηλοί φορολογικοί συντελεστές της τάξεως του 36% ή 44% για εισοδήματα από 30.000 ευρώ και άνω, τόσο μεγαλύτερη είναι η απροθυμία εργοδοτών και εργαζομένων να δηλώσουν αυξήσεις στα υψηλότερα μισθολογικά κλιμάκια.
Η πρόκληση για το οικονομικό επιτελείο είναι να σχεδιάσει μέτρα που αφενός θα ανακουφίσουν τους φορολογούμενους και αφετέρου δεν θα επιβαρύνουν υπέρμετρα τον κρατικό προϋπολογισμό, επιλέγοντας τον βέλτιστο συνδυασμό μεταξύ οριζόντιων και στοχευμένων ελαφρύνσεων.
Πληροφορίες: thetoc.gr
