Ο Βλαντιμίρ Πούτιν συμφώνησε σε μια περιορισμένη εκεχειρία που θα σταματήσει τις ρωσικές επιθέσεις κατά της ενεργειακής υποδομής της Ουκρανίας, έπειτα από μια τηλεφωνική επικοινωνία υψηλού ρίσκου με τον Ντόναλντ Τραμπ.
Ωστόσο, ο Ρώσος ηγέτης αρνήθηκε να δεσμευτεί σε πλήρη εκεχειρία διάρκειας 30 ημερών – ένα σχέδιο που πρότεινε ο Τραμπ και είχε αποδεχθεί η Ουκρανία την προηγούμενη εβδομάδα. Η απόφαση αυτή μείωσε τις ελπίδες του Αμερικανού προέδρου για έναν γρήγορο τερματισμό των εχθροπραξιών.
Το Κρεμλίνο ανέφερε ότι ο Πούτιν απαίτησε την πλήρη διακοπή της δυτικής στρατιωτικής βοήθειας προς το Κίεβο ως προϋπόθεση για την εφαρμογή μιας συνολικής εκεχειρίας.
Κατά τη διάρκεια συνέντευξής του, ο Τραμπ αυτοπροσδιορίστηκε ως «εθνικιστής» και υποστήριξε ότι διατηρεί «πολύ καλές» σχέσεις με τον Πούτιν, τον Κινέζο πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ και τον ηγέτη της Βόρειας Κορέας, Κιμ Γιονγκ-ουν.
Σε προηγούμενη δήλωσή του, ο Τραμπ ανέφερε:
«Συζητήθηκαν πολλά στοιχεία ενός Συμβολαίου για την Ειρήνη, συμπεριλαμβανομένου του γεγονότος ότι χιλιάδες στρατιώτες σκοτώνονται και ότι τόσο ο Πρόεδρος Πούτιν όσο και ο Πρόεδρος Ζελένσκι θέλουν να δουν το τέλος αυτής της κατάστασης. Η διαδικασία βρίσκεται πλέον σε πλήρη εξέλιξη και, ελπίζουμε, προς όφελος της Ανθρωπότητας, θα ολοκληρώσουμε τη συμφωνία!»
Ο Τραμπ παρουσίασε μια θετική εικόνα της συζήτησης, γράφοντας στην πλατφόρμα του Truth Social λίγο μετά την ολοκλήρωση της κλήσης ότι είχε μια «πολύ καλή και παραγωγική» συνομιλία με τον Πούτιν.
«Συμφωνήσαμε σε μια άμεση εκεχειρία σε όλη την ενεργειακή και υποδομική υποδομή, με την κατανόηση ότι θα εργαζόμαστε γρήγορα για μια πλήρη εκεχειρία και, τελικά, για το ΤΕΛΟΣ αυτού του πολύ τρομερού πολέμου μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας,» πρόσθεσε.
Σε ανακοίνωση του Κρεμλίνου αναφερόταν ότι ο Πούτιν έδωσε διαταγή στη ρωσική στρατιωτική ηγεσία να αναστείλει τις επιθέσεις στις ενεργειακές υποδομές της Ουκρανίας. Ωστόσο, λίγες ώρες μετά την ολοκλήρωση της κλήσης, ήχησαν προειδοποιήσεις για αεροπορικές επιθέσεις στο Κίεβο, ακολουθούμενες από νέες εκρήξεις καθώς η ουκρανική αεράμυνα στοχεύσε ρωσικά drones γύρω από την πρωτεύουσα.
Λίγες ώρες αργότερα, ο Ζελένσκι δήλωσε σε ανακοίνωσή του στο Telegram ότι η Ρωσία είχε εκτοξεύσει περισσότερα από 40 drones κατά της πολιτικής υποδομής, συμπεριλαμβανομένων χτυπημάτων σε νοσοκομείο στην πόλη Σούμι.
«Σε πολλές περιοχές μπορούμε να ακούσουμε ακριβώς τι θέλει η Ρωσία,» έγραψε ο Ζελένσκι.
Σε ενημέρωση με δημοσιογράφους, ο Ζελένσκι δήλωσε ότι περίμενε περαιτέρω πληροφορίες από την Ουάσινγκτον.
«Νομίζω ότι θα ήταν σωστό να έχουμε μια συζήτηση με τον Πρόεδρο Τραμπ και θα γνωρίζουμε λεπτομερώς τι προσέφεραν οι Ρώσοι στους Αμερικανούς ή τι προσέφεραν οι Αμερικανοί στους Ρώσους,» είπε.
«Αφού λάβουμε λεπτομέρειες από τον Αμερικανό πρόεδρο, από την αμερικανική πλευρά, θα δώσουμε την απάντησή μας, θα την προετοιμάσουμε και η ομάδα μας θα είναι έτοιμη για τεχνικές συζητήσεις.»
Αν επιβεβαιωθεί από τις δύο πλευρές, μια παύση των επιθέσεων στις ενεργειακές υποδομές θα αποτελέσει την πρώτη μερική εκεχειρία εδώ και πάνω από τρία χρόνια, από την έναρξη της πλήρους κλίμακας ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022.
Η Ρωσία στοχεύει αδιάκοπα στις υποδομές της Ουκρανίας τα τελευταία τρία χρόνια, ενώ τους τελευταίους μήνες η Ουκρανία είναι όλο και πιο ικανή να πλήττει στόχους βαθιά στη Ρωσία με drones μεγάλου βεληνεκούς.
Στην πρώτη του δημόσια εμφάνιση μετά την κλήση, ο Τραμπ είπε σε συνέντευξή του στο Fox News με την Λόρα Ινγκραχαμ: «Αυτή τη στιγμή έχετε πολλά όπλα στραμμένα το ένα προς το άλλο και μια εκεχειρία χωρίς να πάμε λίγο παραπέρα θα ήταν δύσκολη. Η Ρωσία έχει το πλεονέκτημα. Όπως ξέρετε, έχουν περικυκλώσει περίπου 2.500 στρατιώτες. Είναι ωραία περικυκλωμένοι και αυτό δεν είναι καλό. Και θέλουμε να το τελειώσουμε.»
Όταν η Ινγκραχαμ τον ρώτησε για τις αναφορές των ρωσικών μέσων ότι ο Πούτιν ζήτησε άμεση διακοπή της βοήθειας προς την Ουκρανία για να φτάσουν σε μια συμφωνία, ο πρόεδρος επέμεινε: «Όχι, δεν μιλήσαμε για βοήθεια, στην πραγματικότητα, δεν μιλήσαμε καθόλου για βοήθεια. Μιλήσαμε για πολλά πράγματα, αλλά η βοήθεια δεν συζητήθηκε ποτέ.»
Διαπραγματεύσεις για εκεχειρία στη Μαύρη Θάλασσα
Σύμφωνα με ανακοίνωση του Λευκού Οίκου, η Ουάσιγκτον και η Μόσχα συμφώνησαν να ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις για την «εφαρμογή μιας ναυτικής εκεχειρίας στη Μαύρη Θάλασσα, την πλήρη εκεχειρία και τη μόνιμη ειρήνη». Οι συνομιλίες αυτές αναμένεται να ξεκινήσουν «άμεσα» στη Μέση Ανατολή.
Κατά τη διάρκεια της τηλεφωνικής επικοινωνίας με τον Τραμπ, η οποία διήρκεσε δυόμισι ώρες, ο Πούτιν επανέλαβε τις ανησυχίες του για μια σειρά ζητημάτων που, όπως είπε, πρέπει να επιλυθούν πριν εφαρμοστεί μια πιο ευρεία εκεχειρία, σύμφωνα με την ανακοίνωση του Κρεμλίνου.
Μεταξύ αυτών των «σημαντικών ζητημάτων» ήταν το πώς θα μπορούσε να εφαρμοστεί και να επιβληθεί μια εκεχειρία, καθώς και το αν μια παύση των εχθροπραξιών θα έδινε στην Ουκρανία την ευκαιρία να ενισχύσει τις δυνάμεις της και να συνεχίσει να λαμβάνει στρατιωτική βοήθεια από τη Δύση.
«Τονίστηκε ότι βασική προϋπόθεση για την αποτροπή της κλιμάκωσης της σύγκρουσης και για την εξεύρεση λύσης μέσω πολιτικών και διπλωματικών μέσων είναι η πλήρης διακοπή της ξένης στρατιωτικής βοήθειας και της παροχής πληροφοριών στο Κίεβο», ανέφερε το Κρεμλίνο.
Δεν υπήρξε καμία ένδειξη ότι ο Πούτιν έχει εγκαταλείψει τις πιο σκληρές του θέσεις στον πόλεμο κατά της Ουκρανίας. Σύμφωνα με την ανακοίνωση της Μόσχας, ο Ρώσος πρόεδρος είπε στον Τραμπ ότι οι ειρηνευτικές συνομιλίες πρέπει να «λαμβάνουν υπόψη την αδιαπραγμάτευτη ανάγκη εξάλειψης των αρχικών αιτίων της κρίσης και τη διασφάλιση των νόμιμων συμφερόντων ασφαλείας της Ρωσίας».
Σε πρόσφατες δηλώσεις του, ο Πούτιν ανέπτυξε αυτές τις απαιτήσεις, οι οποίες περιλαμβάνουν τη δέσμευση για την αποφυγή ένταξης του Κιέβου στο ΝΑΤΟ, την αποστρατικοποίηση της Ουκρανίας και πλήρη έλεγχο των τεσσάρων περιοχών που προσάρτησε η Μόσχα το 2022 – υπονομεύοντας ουσιαστικά την ανεξαρτησία της Ουκρανίας.
Ορισμένες από τις πρόσφατες δηλώσεις του Τραμπ έχουν προκαλέσει ανησυχίες ότι οι ΗΠΑ ενδέχεται να δώσουν προτεραιότητα στην εξασφάλιση μιας συμφωνίας παρά στην προστασία των συμφερόντων του Κιέβου. Πριν από την κλήση, ανήρτησε στο Truth Social ότι «πολλά στοιχεία μιας Τελικής Συμφωνίας έχουν συμφωνηθεί, αλλά μένουν πολλά να γίνουν».
Η Ευρώπη θα ανησυχούσε για μια αναστολή όλων των παραδόσεων όπλων στην Ουκρανία, καθώς το Ηνωμένο Βασίλειο και η ΕΕ εντείνουν τις προσπάθειες να παραδώσουν νέα πακέτα στρατιωτικής βοής στο Κίεβο το συντομότερο δυνατό.
Σε συνέντευξη Τύπου στο Βερολίνο με τον Γάλλο πρόεδρο, Εμανουέλ Μακρόν, ο Όλαφ Σολτς, ο απερχόμενος Γερμανός καγκελάριος, χαρακτήρισε το τέλος των ρωσικών επιθέσεων στην ενεργειακή υποδομή της Ουκρανίας «ένα καλό ξεκίνημα», αλλά τόνισε ότι «δεν μπορεί να υπάρξει συμφωνία χωρίς την Ουκρανία».
«Το επόμενο βήμα πρέπει να είναι μια πλήρης εκεχειρία για την Ουκρανία και όσο πιο γρήγορα γίνεται», είπε.
Το Ντάυνινγκ Στριτ καλωσόρισε την “πρόοδο που έκανε ο Πρόεδρος Τραμπ προς μια εκεχειρία” στην κλήση του με τον Πούτιν, σύμφωνα με εκπρόσωπο, αλλά είπε ότι οι διαπραγματεύσεις πρέπει να οδηγήσουν σε μια “δίκαιη και διαρκή ειρήνη για την Ουκρανία».
Πριν από την κλήση, ο Τραμπ δήλωσε ότι οι Ρώσοι και Αμερικανοί διαπραγματευτές είχαν ήδη συζητήσει «την κατανομή ορισμένων περιουσιακών στοιχείων».
Το αμερικανικό μέσο Semafor ανέφερε τη Δευτέρα ότι ο Λευκός Οίκος εξετάζει το ενδεχόμενο να αναγνωρίσει επίσημα την Κριμαία – την οποία προσάρτησε η Μόσχα το 2014 – ως ρωσική επικράτεια στο πλαίσιο μιας ενδεχόμενης ειρηνικής συμφωνίας. Επίσης, σύμφωνα με το ρεπορτάζ, η Ουάσινγκτον συζητά το ενδεχόμενο να πιέσει τον ΟΗΕ να ακολουθήσει το ίδιο βήμα.
Στη Μόσχα, υψηλόβαθμοι Ρώσοι αξιωματούχοι εξέφρασαν την ικανοποίησή τους για την επικοινωνία του Πούτιν με τον Τραμπ.
«Είναι επίσημο τώρα – μια ΤΕΛΕΙΑ κλήση,» έγραψε στο Χ ο Κίριλ Ντμίτριεβ, ανώτερος συνεργάτης κοντά στον Πούτιν.