Μετά τις γιορτές θα εισαχθούν τρία νομοσχέδια: Οι αλλαγές στον Ποινικό Κώδικα, το νομοσχέδιο για την Επαγγελματική Εκπαίδευση και Επαγγελματική Κατάρτιση και το σχέδιο νόμου για την Επιστολή Ψήφο.
Το Κοινοβούλιο θα ξεκινήσει τις εργασίες του στις 9 Ιανουαρίου και εντός του πρώτου μήνα θα συζητηθούν και θα ψηφιστούν τρία κρίσιμα νομοσχέδια. Πρόκειται για τους νέους Ποινικούς Κώδικες του υπουργείου Δικαιοσύνης, για την επιστολική ψήφο του υπουργείου Εσωτερικών
και για το νομοσχέδιο που θα επιτρέψει τη λειτουργία μη κρατικών πανεπιστημίων του υπουργείου Παιδείας.
1 Οι αλλαγές στους Ποινικούς Κώδικες
Οι αλλαγές στον Ποινικό Κώδικα εμπίπτουν στις επείγουσες προτεραιότητες της κυβέρνησης παρά τις ενστάσεις που εγείρονται.
Αναλυτικά, τα βασικότερα σημεία του νομοσχεδίου για τη Δικαιοσύνη
-Από κανόνας, γίνεται εξαίρεση η αναστολή της ποινής για πλημμελήματα. Θα μπορεί να χορηγηθεί σε ποινές φυλάκισης έως ένα έτος, όταν οι αμετάκλητες προηγούμενες καταδίκες δεν υπερβαίνουν το ένα έτος.
-Έκτιση ποινών με εναλλακτικούς τρόπους κοινωφελούς εργασίας ή μετατροπ της ποινής σε χρήμα (η οποία επανέρχεται) για ποινές φυλάκισης έως 2 έτη.
-Πραγματική έκτιση μέρους της ποινής έως 6 μήνες για ποινές φυλάκισης από 2 έως 3 έτη.
-Πραγματική έκτιση σε σωφρονιστικό κατάστημα για ποινές άνω των 3 ετών.
-Αύξηση του ανωτάτου ορίου κάθειρξης για κακουργήματα από τα 15 στα 20 έτη.
-Αύξηση του ανωτάτου ορίου κάθειρξης επί συρροής κακουργημάτων στα 25 έτη (από 20) και επί συρροής πλημμελημάτων στα 10 έτη (από 8).
-Αυστηροποίηση των προϋποθέσεων υφ’ όρον απόλυσης. Πλέον θα εναπόκειται στην ουσιαστική κρίση του δικαστικού συμβουλίου ανάλογα με την επικινδυνότητα του εγκλήματος και τα ατομικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά του δράστη, ανεξαρτήτως τυπικών προϋποθέσεων συμπλήρωσης χρόνου κράτησης.
-‘Αμεση εκδίκαση, χωρίς τήρηση της χρονοβόρας ενδιάμεσης διαδικασίας των συμβουλίων, των κοινώς επικίνδυνων κακουργημάτων (εμπρησμός δάσους, διατάραξη ασφάλειας συγκοινωνιών) και κακουργημάτων ειδικών ποινικών νόμων.
-Αυστηροποίηση της ποινής και απαγόρευση κάθε μορφής αναστολής ή μετατροπής της ποινής για το αδίκημα του εμπρησμού δάσους.
-Πρόβλεψη επιβολής παρεπόμενης ποινής δήμευσης περιουσίας του καταδικασθέντος εμπρηστή, ανάλογης με το μέγεθος και την αξία της βλάβης.
-Ποινικοποίηση με αυστηρές κυρώσεις των προπαρασκευαστικών πράξεων εμπρησμού, δηλαδή της κατοχής εμπρηστικών υλών ή αντικειμένων με σκοπό την προετοιμασία διάπραξης εμπρησμού δάσους (ποινή μη αναστελλόμενη μη μετατρεπόμενη).
-Πρόβλεψη αξιοποίνου, με ποινή φυλάκισης μέχρι ένα έτος, για το αδίκημα της μη συμμόρφωσης των υπόχρεων με διατάξεις λήψης μέτρων πυροπροστασίας όταν η παράλειψη αυτή συμβάλλει ουσιωδώς στην εξάπλωση της πυρκαγιάς.
-Αύξηση του ελάχιστου ορίου ποινής για την αξιόποινη πράξη της ανθρωποκτονίας εξ αμελείας στα δύο έτη.
-Κατάργηση Πενταμελούς Εφετείου Κακουργημάτων και ενίσχυση της αρμοδιότητας Μονομελούς Πλημμελειοδικείου και Μονομελούς Εφετείου με σκοπό την αποδέσμευση δικαστών και την παράλληλη αξιοποίηση τους σε άλλες δίκες. Οι εφέσεις κατά αποφάσεων Τριμελούς Εφετείου θα εκδικάζονται επίσης από Τριμελές Εφετείο, που όμως θα συγκροτείται από αρχαιότερους στην ιεραρχία δικαστές.
-Ποινική διαπραγμάτευση με πρωτοβουλία του Εισαγγελέα, όταν το κρίνει σκόπιμο από τα στοιχεία της δικογραφίας.
-Υψηλά χρηματικά πρόστιμα για τους δικομανείς και όσους με δόλιες και προφανώς αβάσιμες μηνύσεις απασχολούν ασκόπως τον μηχανισμό απονομής της δικαιοσύνης.
-Περιορισμός των αναβολών από κάθε αιτία στη μία και πρόβλεψη παραβόλου υπέρ δημοσίου (ύψους από 80 έως 200 ευρώ ανάλογα με την αρμοδιότητα του δικαστηρίου), για την ενίσχυση των υποδομών της δικαιοσύνης, όταν το αίτημα αναβολής αφορά παράλληλη επαγγελματική υποχρέωση συνηγόρου σε άλλη δίκη.
– Πρόβλεψη εξέτασης με τεχνολογικά μέσα. Οποιαδήποτε κατάθεση, όπως μάρτυρα, πραγματογνώμονα, τεχνικού συμβούλου, διερμηνέα ή διαδίκου, ανωμοτί εξηγήσεις ή απολογία κατηγορουμένου, μπορεί να διεξαχθεί με τη χρήση τεχνολογικών μέσων, χωρίς τη φυσική παρουσία του προσώπου, όταν υπάρχει σοβαρό κώλυμα εμφάνισης ή κίνδυνος από την αναβολή ή για την ασφαλή διεξαγωγή της διαδικασίας.
-Αυστηροποίηση ποινών που αφορούν διάπραξη ενδοοικογενειακής βίας εις βάρος αλλά και ενώπιον ανηλίκου.
-Παροχή κινήτρων αλλά και υποχρέωση των επαγγελματιών (λ.χ κοινωνικοί λειτουργοί, ψυχολόγοι, ιατροί, εκπαιδευτικοί) ν’ αναφέρουν αμελλητί κάθε περίπτωση ενδοοικογενειακής βίας ενώ λαμβάνεται ειδική μέριμνα για τα θύματα μέσω ατομικής αξιολόγησης τους και διαχείρισης του κινδύνου επανάληψης της βίας και δευτερογενούς θυματοποίησης.
Παράλληλα, σύμφωνα με το νομοσχέδιο όλα τα αδικήματα σε βαθμό κακουργήματος θα διώκονται αυτεπάγγελτα και όχι μετά από μήνυση, στα αδικήματα αυτά περιλαμβάνονται η απιστία, η απάτη, η υπεξαίρεση, και η τοκογλυφία. Επίσης, αυτεπάγγελτή θα είναι και η δίωξη για την κακόβουλη άρνηση διατροφής
2. Μη κρατικά πανεπιστήμια
Από το 2025 θα ξεκινήσει η λειτουργία των μη κρατικών πανεπιστημίων στην Ελλάδα, σύμφωνα με τον υπουργό Παιδείας Κυριάκο Πιερρακάκη.
Με το σχέδιο νόμου που παρουσιάσαμε σήμερα ενισχύουμε θεσμικά και οικονομικά το δημόσιο Πανεπιστήμιο και απελευθερώνουμε την ανώτατη εκπαιδευση από το κρατικό μονοπώλιο.
— Kyriakos Pierrakakis (@Pierrakakis) December 20, 2023
Στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων του @alphatvgreece με τον @AntonisSroiter. https://t.co/JIvKEHdlET pic.twitter.com/4QxunvD6L2
Ο υπουργός διευκρίνισε σειρά όρων και προϋποθέσεων για την ίδρυση και λειτουργία των Μη Κρατικών – Μη Κερδοσκοπικών ΑΕΙ αναφέροντας πως «θα χρειάζονται τουλάχιστον τρεις σχολές για να εξεταστεί ο φάκελός τους, τα κριτήρια ίδρυσης θα είναι τα πιο αυστηρά σε ολόκληρη την Ευρώπη, καθώς έχουμε μελετήσει τι ισχύει σε κάθε χώρα και έχουμε επιλέξει την πιο αυστηρή εκδοχή του πακέτου των κριτηρίων, ο ελάχιστος αριθμός των καθηγητών θα είναι 30 καθηγητές με διδακτορικό, την ευθύνη εξέτασης των φακέλων τόσο στην κτιριακή υποδομή όσο και στο πρόγραμμα σπουδών αλλά και στην επάρκεια των καθηγητών θα έχει η ανεξάρτητη αρχή ανώτατης εκπαίδευσης, η πολιτεία δεν έχει κανένα λόγο να παρέμβει στο πλαίσιο λειτουργίας αυτών των ιδρυμάτων».
Ο κ. Πιερρακάκης στάθηκε στην ελληνική καθηγητική διασπορά στο εξωτερικό από την οποία η χώρα προσδοκά να βρει καθηγητές και διδακτικό προσωπικό για αυτή τη νέα μορφή ΑΕΙ που θα θεσμοθετήσει, ενώ αποκάλυψε πως ήδη υπάρχουν στο τραπέζι ξένα ΑΕΙ που ενδιαφέρονται να επενδύσουν στην Ελλάδα ιδρύοντας δικά τους παραρτήματα, εξέλιξη στην οποία έχει βοηθήσει σημαντικά και η ελληνική καθηγητική διασπορά που βρίσκεται παντού και ελέγχει μεγάλα πανεπιστήμια του εξωτερικού.
3. Ο νέος χάρτης της υγείας
Στην ολοκλήρωση της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης και στη διαμόρφωση Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την Ψυχική Υγεία προχώρησε το Υπουργείο Υγείας.
Η νομοθετική πρωτοβουλία προβλέπει ότι για πρώτη φορά συστήνεται ένα Εθνικό Δίκτυο Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας που διαρθρώνεται σε Περιφερειακά Δίκτυα Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας, τα οποία λειτουργούν στις Διοικήσεις Υγειονομικών Περιφερειών, ενώ προωθούνται η Σύσταση Εθνικού Οργανισμού Πρόληψης και Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων και η Πληροφοριακή Οργάνωση των Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας. «Στοίχημα» αποτελεί η επιλογή των νέων διοικήσεων των νοσοκομείων.
Παράλληλα, στη σύσταση 16 Κέντρων Τραύματος σε δημόσια νοσοκομεία προχωρά το υπουργείο Υγείας, με σκοπό την παροχή εξειδικευμένης φροντίδας σε θύματα τροχαίων ατυχημάτων και γενικότερα τραυματίες. Την οργάνωση και λειτουργία του Εθνικού Συστήματος Τραύματος παρουσίασε σήμερα κατά τη διάρκεια του υπουργικού συμβουλίου ο υπουργός Υγείας, Μιχάλης Χρυσοχοΐδης.
Όπως επεσήμανε ο υπουργός Υγείας, τα τροχαία ατυχήματα αποτελούν την πρώτη πιο συχνή αιτία τραύματος σε άτομα ηλικίας από 18 έως 55 ετών και την πιο συχνή αιτία αναπηρίας.
Υπογράμμισε, δε, την ανάγκη ταχείας μεταφοράς των τραυματιών από το σημείο του συμβάντος στο κατάλληλο νοσηλευτικό σχηματισμό και στον ελάχιστο δυνατό χρόνο, όσο και την παροχή άμεσης ιατρικής φροντίδας, ανάλογης με το είδος του τραύματος, καθώς συνδέεται άμεσα, όπως είπε, με υψηλά επίπεδα νοσηρότητας, θνητότητας, αναπηρίας, ψυχοκοινωνικών επιπτώσεων και δαπανών.
4. Γάμος ομόφυλων ζευγαριών
Το 2024 σηματοδοτεί τη νομοθετική διευθέτηση του γάμου των ομόφυλων ζευγαριών με την κυβέρνηση να μελετά προσεκτικά τα δεδομένα μετά και τις ενστάσεις που εκδηλώνονται εντός ΝΔ αλλά και τις διαφωνίες από την πλευρά της Εκκλησίας.
Ως προς το περιεχόμενο, το σχέδιο προβλέπει την πλήρη ισότητα, που ήταν, άλλωστε, στον πυρήνα των σχετικών εξαγγελιών Μητσοτακη αλλά και των συζητήσεων που είχαν προηγηθεί με την επιτροπή για την εθνική στρατηγική για την ισότητα των ΛΟΑΤΚΙ+ που είχε δημιουργηθεί με πρωτοβουλία του Πρωθυπουργού, με επικεφαλής τον καθηγητή και πρώην πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου Λινό-Αλέξανδρο Σισιλιάνο.
«Σιωπηρή ισότητα». Ο κορμός του νομοσχεδίου αποτελείται από ένα βασικό άρθρο που επεκτείνει το δικαίωμα του γάμου, ορίζοντας ότι νοείται ανάμεσα σε άτομα του ιδίου ή διαφορετικού φύλου.
Από αυτή τη γραμματική διεύρυνση του ορισμού του θα προέρχεται η λεγόμενη «σιωπηρή ισότητα» και όλων των υπόλοιπων δικαιωμάτων που απορρέουν από αυτόν. Δηλαδή, να ισχύει γενικώς κι αδιακρίτως για ένα παντρεμένο ομόφυλο ζευγάρι ό,τι ισχύει και για το κάθε παντρεμένο ετερόφυλο ζευγάρι, συμπεριλαμβανομένης και της τεκνοθεσίας και της αναγνώρισης της ΛΟΑΤΚΙ γονεϊκότητας που αφορά πολλά παιδιά που έχουν ήδη αποκτήσει ομόφυλα ζευγάρια στη χώρα μας.
5. Η καθιέρωση της επιστολικής ψήφου στις επερχόμενες ευρωεκλογές
Το σχετικό νομοθέτημα, το οποίο βρίσκεται ήδη σε δημόσια διαβούλευση, θα είναι ίσως το πρώτο που θα ψηφιστεί μετά την επανέναρξη των κοινοβουλευτικών εργασιών.
Η εισαγωγή της επιστολικής ψήφου αφορά όλους τους Έλληνες πολίτες που είναι εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους, είτε βρίσκονται στην Ελλάδα είτε στο εξωτερικό, και επιθυμούν να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα στις ευρωεκλογές με επιστολική ψήφο. Πρέπει να τονιστεί ότι για τους εκλογείς που βρίσκονται στο εξωτερικό αυτός θα είναι ο μόνος τρόπος να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα από το εξωτερικό στις προσεχείς ευρωεκλογές, δεν θα υπάρχουν δηλαδή εκλογικά τμήματα στο εξωτερικό.
Η συγκεκριμένη καινοτομία, η οποία αναμένεται να αυξήσει τη συμμετοχή των ψηφοφόρων στην εκλογική διαδικασία, αφορά σε πρώτη φάση μόνο τις ευρωεκλογές, αλλά στην περίπτωση που η εφαρμογή αποδειχθεί επιτυχής, το πιθανότερο είναι ότι εν συνεχεία θα επεκταθεί και στις βουλευτικές κάλπες.
Δείτε επίσης: Στ. Κασσελάκης: «Να δημιουργηθούν έδρες για την Ομογένεια με άμεσο δικαίωμα του εκλέγεσθαι»
