Η Politic επικοινώνησε με ανθρώπους που βρέθηκαν από πολύ νωρίς στο σημείο της τραγωδίας, με τους διασώστες του ΕΚΑΒ να καταβάλλουν τεράστιες προσπάθειες για να μεταφέρουν άμεσα τους τραυματίες στα νοσοκομεία και τους δημοσιογράφους να σπεύδουν για να καλύψουν την είδηση που συγκλόνισε όλο τον κόσμο.
Του Γιώργου Φακή
«Έμοιαζε με σκηνικό ταινίας, αλλά δυστυχώς ήταν η ωμή πραγματικότητα», «αυτό που αντικρίσαμε θύμιζε έναν άλλον κόσμο, έμοιαζε με κόλαση», «δύο γονείς ήρθαν στο νοσοκομείο και μας έφεραν ένα κουτί με γλυκά, λέγοντάς μας πως πρέπει να γυρίσουν στη Θεσσαλονίκη για να κηδέψουν το παιδί τους», «δεν μπορώ να ανοίξω τις φωτογραφίες από τον φάκελο των Τεμπών, πιάνεται η καρδιά μου», «οι εικόνες ήταν συγκλονιστικές, δεν χωράει ο νους το μέγεθος της καταστροφής».
Ένας χρόνος πέρασε από την αποφράδα ημέρα της τραγωδίας των Τεμπών, όπου έχασαν τη ζωή τους 57 άνθρωποι, μετά τη μετωπική σύγκρουση δύο τρένων κοντά στον Ευαγγελισμό του Δήμου Τεμπών, λίγα χιλιόμετρα έξω από την πόλη της Λάρισας.
Το βράδυ της 28ης Φεβρουαρίου, η επιβατική αμαξοστοιχία που κατευθυνόταν προς τη Θεσσαλονίκη συγκρούστηκε μετωπικά με την εμπορική που πήγαινε προς Λάρισα, καθώς τα δύο τρένα πορεύονταν για αρκετά χιλιόμετρα στην ίδια γραμμή. Η τραγωδία στα Τέμπη συγκλόνισε την Ελλάδα, αλλά και τον πλανήτη γενικότερα, καθώς ήταν πρώτη είδηση στα μεγαλύτερα ειδησεογραφικά πρακτορεία του κόσμου.
Η σύγκρουση των δύο τρένων ήρθε ως αποτέλεσμα των κενών που υπήρχαν σε βασικούς τομείς ασφαλείας στον σιδηρόδρομο, με τους ειδικούς και τους πραγματογνώμονες να εμφανίζονται ξεκάθαροι ότι αν υπήρχε η τηλεδιοίκηση και το σύστημα αυτόματης πέδησης, τότε το δυστύχημα θα είχε αποτραπεί. Το έγκλημα των Τεμπών κατέδειξε με τον πλέον τραγικό τρόπο τα προβλήματα και τους κινδύνους που ελλοχεύουν σε ένα μέσο το οποίο θεωρείται το πιο ασφαλές για μακρινές μετακινήσεις.
Οι δύο αμαξοστοιχίες συγκρούστηκαν λίγο μετά τις 23:20, με την πρώτη πληροφορία να κάνει λόγο για εκτροχιασμό τρένου, χωρίς να είναι σαφές το αν υπάρχουν νεκροί και τραυματίες. Άμεσα έγινε αντιληπτό ότι το περιστατικό είναι πολύ πιο σοβαρό, με περιπολικά, ασθενοφόρα και οχήματα της πυροσβεστικής να σπεύδουν στο σημείο. Όσοι έφτασαν πρώτοι έβλεπαν από μακριά τη φωτιά που έκαιγε, με το ΕΚΑΒ να παραλαμβάνει τους τραυματίες προκειμένου να τους μεταφέρει στα νοσοκομεία της Λάρισας, της Κατερίνης, της Θεσσαλονίκης και της Κοζάνης.
Τα όσα έγιναν εκείνο το βράδυ θυμούνται μέσα από την Politic οι άνθρωποι που έφτασαν πρώτοι στο σημείο, περιγράφοντας τα όσα αντίκρισαν, αλλά και το κλίμα που επικρατούσε -λίγο αργότερα- τις πρώτες πρωινές ώρες του Μαρτίου.
Θοδωρής Τσέτσιλας (δημοσιογράφος onlarissa.gr)
«Η πρώτη ενημέρωση ήρθε από το ΕΚΑΒ. Επικοινώνησα με τον αρχισυντάκτη μου και συζητούσαμε για εκτροχιασμό τρένου στον Ευαγγελισμό. Στην πορεία άρχισαν να ακούγονται από παντού σειρήνες. Δεν είχα μεταφορικό μέσο για να φτάσω στο σημείο και επικοινώνησα με έναν συνεργάτη, του είπα τι έγινε -ότι πιθανόν είναι σοβαρό- και ξεκινήσαμε χωρίς να ξέρουμε το ακριβές σημείο. Όσο κατευθυνόμασταν προς το σημείο βλέπαμε πυροσβεστικά, περιπολικά και ασθενοφόρα να κινούνται με μεγάλη ταχύτητα. Αρχίσαμε πλέον να αντιλαμβανόμαστε ότι κάτι σοβαρό έγινε, ενώ βλέπαμε και ασθενοφόρα να επιστρέφουν προς τη Λάρισα. Φτάσαμε στο μνημείο των οπαδών του ΠΑΟΚ και είχε γίνει η νύχτα μέρα από τους φάρους των περιπολικών, του ΕΚΑΒ και των πυροσβεστικών. Τότε επιβεβαιώθηκε ότι κάτι σοβαρό έχει γίνει. Μάθαμε ότι έγινε σύγκρουση δύο τρένων και είπαμε “εδώ αρχίζουν τα δύσκολα”. Δεν μας άφησαν να πλησιάσουμε στο σημείο που έγινε το συμβάν, αλλά βλέπαμε τους διασωθέντες να είναι όλοι σε κατάσταση σοκ, να μην έχουν καταλάβει τι έχει συμβεί. Αυτό που μας έλεγαν είναι ότι ακούστηκε ένα δυνατό “μπαμ” και έσβησαν όλα. Οι Αρχές μας άφησαν εν τέλει να πλησιάσουμε στο σημείο που έγινε η τραγωδία και αυτό που αντικρίσαμε δεν μπορώ να το ξεχάσω. Δεν θα φύγουν ποτέ από το μυαλό μου αυτές οι εικόνες. Είδαμε τα τρένα να είναι διαλυμένα, λαμαρίνες πεταμένες παντού, η φωτιά έκαιγε.
Προσπαθούσα να κάνω τη δουλειά μου, να κάνω ρεπορτάζ, αλλά δεν μπορούσα να συνειδητοποιήσω ότι είναι πραγματικότητα όλο αυτό. Έμοιαζε με σκηνικό ταινίας, αλλά δυστυχώς ήταν η ωμή πραγματικότητα. Δεν μπορούσαμε να συνειδητοποιήσουμε ότι χάθηκαν άνθρωποι μέσα στα τρένα. Οι εικόνες δεν θα ξεχαστούν, θα το θυμάμαι για πάντα. Μακάρι να μην ξανασυμβεί. Σταδιακά μαθαίναμε ότι υπάρχουν νεκροί και προσπαθούσαμε συνεχώς να μάθουμε πώς έγινε, πόσοι άνθρωποι υπάρχουν. Στις 5 τα ξημερώματα γύρισα σπίτι και στις 8 ξαναπήγα. Παντού έβλεπες να γράφουν όλοι για το θέμα, σοκαρίστηκε όλη η κοινωνία. Δεν μπορούσα να πιστέψω ότι εν έτει 2023 συγκρούστηκαν δύο τρένα. Δεν μπορούσα να πιστέψω ότι δεν υπήρχε ένα σύστημα για να αποφευχθεί το γεγονός. Μακάρι να αποδοθεί πραγματική δικαιοσύνη. Το πιο σοκαριστικό ήταν ότι έβλεπα δύο τρένα να καίγονται, σκεπτόμενος ότι μέσα υπάρχουν άνθρωποι. Αυτό θα μπορούσε να συμβεί στον καθένα μας, αφού υπήρχαν αυτές οι ελλείψεις στον σιδηρόδρομο».
Γιάννης Γούλας (πρόεδρος εργαζομένων ΕΚΑΒ Θεσσαλίας)
«Στις 23:30 δέχτηκα τηλέφωνο από την υπηρεσία και μου είπαν για εκτροχιασμό αμαξοστοιχίας από Λάρισα προς Θεσσαλονίκη και ότι γινόταν χαμός στο τηλεφωνικό κέντρο. Δεν δούλευα εκείνη την ώρα, ωστόσο άμεσα ετοιμάστηκα και πήγα στο επιχειρησιακό κέντρο του ΕΚΑΒ. Αμέσως οι συνάδελφοι καθίσαμε και οργανωθήκαμε για το τι πρέπει να κάνουμε. Θέλαμε να ειδοποιήσουμε όσο γρηγορότερα γίνεται διασώστες για να έρθουν, ενώ δεν είχαν βάρδια, καθώς οι ανάγκες ήταν μεγάλες. Έπρεπε να ενημερώσουμε τα νοσοκομεία, την Πολιτική Προστασία, την 5η ΥΠΕ και να υπάρχει συντονισμός όλων των υπηρεσιών. Ήμουν σε ανοιχτή επαφή με τον πρόεδρο του ΕΚΑΒ, κ. Παπαευσταθίου, ώστε να υπάρχει ενημέρωση από το Υπουργείο Υγείας.
Όταν έφτασα στο επιχειρησιακό κέντρο και είδα πόσα ασθενοφόρα είχαμε στη διάθεσή μας και επιβεβαίωσα ότι έχουμε την Κινητή Μονάδα, μίλησα με τον γιατρό που ήταν καθοδόν και του ζήτησα να με ενημερώσει μόλις φτάσει στο σημείο για να έχουμε εικόνα. Του ξεκαθάρισα ότι οποιαδήποτε βοήθεια ζητηθεί, θα υπάρχει άμεσα. Γνωρίζαμε για εκτροχιασμό μιας αμαξοστοιχίας, αλλά ο γιατρός με ενημέρωσε διά τηλεφώνου ότι υπάρχει σύγκρουση αμαξοστοιχιών, ενώ υπήρχε μεγάλη φωτιά και δεν μπορούσαν να προσεγγίσουν τα βαγόνια. Γινόταν διαλογή και κατηγοριοποίηση των τραυματιών που υπήρχαν στο σημείο. Οι πολύ ελαφρά τραυματίες έμπαιναν σε ασθενοφόρο για να φύγουν, ενώ για τους βαριά τραυματίες υπήρχαν ασθενοφόρα με ειδικό εξοπλισμό. Μεταφέραμε τα περιστατικά γρήγορα στα δύο νοσοκομεία της Λάρισας, καθώς άνοιξε και το Γενικό ενώ δεν εφημέρευε.
Την πρώτη ώρα από τη στιγμή που ξεκίνησε όλη η επιχείρηση, στο σημείο υπήρχαν 18 ασθενοφόρα σε ετοιμότητα για να μεταφέρουν τραυματίες. Κατά τη διάρκεια της επιχείρησης, ο πρόεδρος του ΕΚΑΒ μου είπε ότι έχουν ξεκινήσει ασθενοφόρα από την Κατερίνη, τη Θεσσαλονίκη, την Κοζάνη και τη Λαμία, όπου μέσα σε λίγες ώρες έφτασαν στην περιοχή της Λάρισας και ήταν διαθέσιμα για να μεταφερθούν οι τραυματίες. Από τις 3:30 και μετά ξεκαθάρισε το τοπίο σχετικά με τους τραυματίες, αφού οι ελαφρά τραυματισμένοι ανέβηκαν σε λεωφορεία και μεταφέρθηκαν κυρίως στη Θεσσαλονίκη και την Κατερίνη. Οι σοβαρά τραυματίες μεταφέρθηκαν στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Λάρισας, ενώ μεταφέρθηκαν και κάποιοι που είχαν χάσει τη ζωή τους. Υπήρχαν εγκλωβισμένοι μέσα στα βαγόνια, που με τη βοήθεια των διασωστών και της ΕΜΑΚ απεγκλωβίστηκαν. Υπήρχαν άτομα μέσα στα βαγόνια που δεν μπορούσαν να μετακινηθούν μόνοι τους, διότι είχαν τραυματισμό στα άκρα. Στις 4 τα ξημερώματα δεν υπήρχε άνθρωπος στο σημείο που να χρειαζόταν μεταφορά, διότι είχαν μεταφερθεί όλοι. Από εκεί και έπειτα άπαντες είχαν μεταφερθεί στα νοσοκομεία. Οι συγγενείς έρχονταν στα νοσοκομεία για να δουν αν υπήρχαν δικοί τους άνθρωποι που είναι εν ζωή ή έχουν σκοτωθεί. Δεχόμασταν κλήσεις και μας ρωτούσαν τα ονόματα των παιδιών στο τηλεφωνικό κέντρο. Είχαμε μεταφέρει άτομα, αλλά δεν μπορούσαμε να πούμε ονόματα, διότι δεν έγινε ταυτοποίηση αμέσως.
Η επόμενη μέρα ήταν πολύ δύσκολη. Πήγαμε ξανά στο σημείο όταν έγινε η αποσυγκόλληση των βαγονιών. Έβρισκαν ανθρώπινα μέλη και τα έβαζαν στα ασθενοφόρα για να μεταφερθούν και να γίνει ταυτοποίηση. Ήταν ένα μακάβριο σκηνικό. Όταν μεταφέρεις έναν άνθρωπο, προσπαθείς να τον βοηθήσεις εκείνη την ώρα, παλεύεις να τον κρατήσεις ζωντανό. Εκείνες οι στιγμές ήταν πάρα πολύ δύσκολες, γιατί σε αυτό το τρένο θα μπορούσε να είναι οποιοσδήποτε. Οι αναμνήσεις και τα ταξίδια που έχουμε κάνει με αυτό το τρένο είναι πάρα πολλά, η πόλη ήταν βυθισμένη στη θλίψη για ημέρες εκείνο το διάστημα. Αυτό το εισπράτταμε εμείς για μέρες. Έχουμε δει πολλά περιστατικά, αλλά το συγκεκριμένο ήταν σαν πολλά περιστατικά σε ένα. Δεν ήταν ένα τροχαίο δυστύχημα. Αυτό που αντικρίσαμε ήταν κάτι εντελώς εξωπραγματικό. Θύμιζε έναν άλλον κόσμο, θύμιζε κόλαση, δεν ξέρω πώς αλλιώς να το περιγράψω. Είδαμε δύο αμαξοστοιχίες να μοιάζουν χάρτινες, να είναι η μία πάνω στην άλλη. Είδαμε συντρίμμια, είδαμε φωτιά, υπήρχε η μυρωδιά του καμένου. Ελπίζω να μην ξανασυμβεί ποτέ, ήταν πολύ δύσκολο περιστατικό. Κάθε φορά που περνάω από το σημείο μου έρχονται στο μυαλό οι εικόνες από όσα αντίκρισα εκείνο το βράδυ».
Νίκος Πατσιάς (διασώστης πλήρωμα ασθενοφόρου ΕΚΑΒ)
«Ήμουν εκτός βάρδιας ασθενοφόρου εκείνη την ώρα. Λίγα λεπτά που μετά το συμβάν μας κάλεσαν και εγώ πολύ γρήγορα έφτασα στην υπηρεσία και ξεκινήσαμε με το ασθενοφόρο, με έναν ακόμα συνάδελφο και με έναν γιατρό που ήταν επιφυλακή από το σπίτι. Φτάσαμε στο σημείο. Βλέπαμε ασθενοφόρα να επιστρέφουν προς Λάρισα από την πάνω πλευρά που είναι ο παράδρομος της Εθνικής Οδού. Μόλις φτάσαμε στον κόμβο, μας ενημέρωσαν ότι υπάρχει και άλλη πρόσβαση για να πλησιάσουμε κοντά. Υπήρχε σκοτάδι και το μόνο φως ήταν από τη λάμψη στο κυλικείο και από τα φώτα των οχημάτων. Υπήρχε πολύς καπνός που δυσχέραινε το έργο μας. Εγώ μετά έπαθα λαρυγγίτιδα, γιατί δεν είχαμε τις μάσκες που έχουν οι πυροσβέστες. Μόλις φτάσαμε εκεί υπήρχε σκοτάδι, βλέπαμε επιβάτες που ήταν εν ζωή αλλά ήταν βαριά τραυματισμένοι. Βλέπαμε ρούχα και αντικείμενα πεταμένα κάτω. Μας μίλησε μια κοπέλα που είχε βαριές κακώσεις και τη βοηθήσαμε. Βοηθήσαμε τα υπόλοιπα πληρώματα και τους τραυματίες. Επιστρέψαμε στη Λάρισα, φέραμε μια κοπέλα που ήταν στο τρένο και όταν γυρίσαμε στο σημείο του δυστυχήματος μας ενημέρωσαν ότι δεν υπήρχαν άλλοι επιζώντες. Μετά μεταφέραμε νεκρούς και αυτό συνεχίστηκε την επόμενη μέρα. Ανταποκριθήκαμε όλοι άμεσα, τηρήθηκε το πρωτόκολλο απόλυτα, αλλά δυστυχώς υπήρχαν ήδη πολλοί νεκροί. Σίγουρα είναι το πιο τραγικό περιστατικό στο οποίο έχω βρεθεί.
Έπειτα από δύο μέρες ήρθε στον χώρο του ΕΚΑΒ ένα αυτοκίνητο, κατέβηκε μια κυρία και ένας κύριος, κρατούσαν ένα κουτί, το οποίο περιείχε μέσα γλυκά για να μας ευχαριστήσουν για όσα κάναμε για το παιδί τους. Μας είπαν “εμείς πρέπει να φύγουμε για να θάψουμε την κόρη μας στη Θεσσαλονίκη”. Τους κοιτούσαμε και δεν ξέραμε τι να πούμε… Μετά από καιρό πήρε εξιτήριο ένας τραυματίας από Κατερίνη, η γυναίκα του σκοτώθηκε στα Τέμπη και ήταν μια ιδιαίτερη διακομιδή για εμάς. Σταματήσαμε σε ένα ανθοπωλείο και του πήραμε λουλούδια και τον γυρίσαμε στο σπίτι του στην Κατερίνη. Όταν περάσαμε το σημείο της τραγωδίας, ο άνθρωπος ήταν φοβισμένος και συναισθηματικά πολύ φορτισμένος. Σκεφτόταν τι θα πει στο παιδί του».
Θανάσης Καλιακούδας (φωτορεπόρτερ larissanet.gr)
«Ενημερώθηκα από έναν συνάδελφο από τη Θεσσαλονίκη, ο οποίος μου έστειλε μήνυμα χωρίς να ξέρουμε αν είναι κάτι σοβαρό. Προηγουμένως είχαμε ακούσει για κάτι που είχε γίνει στο Λιανοκλάδι. Όταν το συνειδητοποίησα πήγαμε τρέχοντας, αλλά ακόμα δεν ξέραμε αν έγινε κάτι σοβαρό. Αντίκρισα τραυματίες που ήταν σκεπασμένοι με σεντόνια, ήταν όλα σκοτεινά. Το τρένο ίσα που φαινόταν, αλλά καταλάβαμε ότι ήταν κατεστραμμένο. Δεν είχα συνειδητοποιήσει το τι είχε γίνει. Υπήρχε μεγάλη αναστάτωση, ακόμα εμείς δεν γνωρίζαμε για νεκρούς. Δεν ξέραμε τι έχει γίνει ακριβώς, δεν γνωρίζαμε ούτε αριθμό, ούτε τίποτα.
Έχω αρχειοθετημένα όλα τα περιστατικά στα οποία έχω βρεθεί για να τραβήξω φωτογραφίες. Τα αρχεία στον φάκελο “Τέμπη” είναι διασκορπισμένα, γιατί δεν αντέχω να ασχοληθώ και να τα βάλω σε μια σειρά. Πιάνεται η καρδιά μου με αυτά που βλέπω. Συνειδητοποίησα ότι έγινε μεγάλο δυστύχημα, όταν πήγα στο νοσοκομείο και είδα τους συγγενείς των θυμάτων. Εκεί κατάλαβα πλήρως το μέγεθος αυτού που συνέβη. Ρωτούσαν πληροφορίες για τους δικούς τους ανθρώπους, ήθελαν να μάθουν αν είναι εν ζωή. Οι φωτογραφίες εκείνων των ημερών ήταν συγκλονιστικές. Έβγαλα φωτογραφίες από τη γέφυρα που φαίνονται κάτω τα τρένα, αλλά και μια μάνα που ούρλιαζε έξω από το νοσοκομείο. Επίσης, η κηδεία στη Νέα Σμύρνη (συνοικία της Λάρισας) της Κλαούντιας Λάτα, τα φαναράκια που ο κόσμος ήταν με δάκρυα στα μάτια στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο».
Κωνσταντίνος Κοντοκώστας (δημοσιογράφος larissanet.gr)
«Η πρώτη ενημέρωση που είχαμε στην αίθουσα σύνταξης το βράδυ της Τρίτης (28/2/2023) ήταν για εκτροχιασμό τρένου στα Τέμπη, κοντά στον Ευαγγελισμό. Αμέσως επικοινώνησα με την πυροσβεστική για να μάθουμε περισσότερα και από το τηλεφωνικό κέντρο μας είπαν για σύγκρουση και όχι για εκτροχιασμό. Μετά από λίγη ώρα μαζί με τον συνάδελφο φωτορεπόρτερ Θανάση Καλιακούδα ξεκινάμε για το σημείο. Στον δρόμο για Τέμπη βλέπαμε ήδη τα ασθενοφόρα με αναμμένη τη σειρήνα να κατευθύνονται με ταχύτητα προς τη Λάρισα. Όταν φτάσαμε στο σημείο -περίπου στη 1 παρά τα ξημερώματα- οι περισσότεροι επιβάτες της εμπορικής αμαξοστοιχίας είχαν αποχωρήσει. Στο σημείο ήταν μόνο πυροσβέστες, αστυνομικοί, διασώστες με ασθενοφόρα και μερικοί ακόμα δημοσιογράφοι. Πλησιάζοντας τον χώρο μετά το τούνελ -πάνω στην ΠΑΘΕ- η εικόνα που αντίκρισα ήταν συγκλονιστική. Σχεδόν δεν το χωράει ο νους το μέγεθος της καταστροφής. Κομμάτια από τα βαγόνια είχαν φτάσει πάνω στον δρόμο.
Στο χωράφι ήταν τα πρώτα βαγόνια που έπαθαν και τη μεγαλύτερη ζημιά. Οι λαμαρίνες έκαιγαν ακόμα και η μηχανή που τροφοδοτούσε με νερό τις μάνικες των πυροσβεστικών οχημάτων είναι ο μόνος ήχος που ακουγόταν μέσα στη νύχτα. Καθώς οι ώρες περνούσαν η επιχείρηση των διασωστικών συνεργείων είχε πλέον μεταφερθεί στο χωράφι και στον εντοπισμό ανθρώπων που τυχόν εκτοξεύτηκαν από τα βαγόνια. Με το πρώτο φως της ημέρας έγινε περισσότερο εμφανές το μέγεθος της καταστροφής. Οι γερανοί σήκωναν τα βαγόνια προκειμένου να εντοπίσουν οτιδήποτε μπορεί να κατευνάσει την αγωνία των γονιών για τα παιδιά τους που αγνοούνται. Αποχώρησα από το σημείο το απόγευμα της 1ης Μαρτίου μετά από περίπου 15 ώρες. Ήταν ένα εφιαλτικό σκηνικό που δεν θα ξεχάσω ποτέ στη ζωή μου».
Δείτε επίσης: Θεσσαλονίκη – Δυστύχημα στα Τέμπη: Εκδήλωση μνήμης στην αίθουσα τελετών του ΑΠΘ – Συγκινητικές στιγμές (ΦΩΤΟ και ΒΙΝΤΕΟ)
