“Ένας σκηνοθέτης αναπνέει μέσα από τα μάτια των θεατών του στην αίθουσα. Ακούει τις ανάσες τους και δε σταματά να αμφιβάλλει για το πώς θα λειτουργήσει ένα έργο που παραμένει ίδιο σε κάθε προβολή”.
Τα συναισθήματα που γεννιούνται, όταν ένα έργο του προβάλλεται στις αίθουσες Διεθνών Κινηματογραφικών Φεστιβάλ περιγράφει σε συνέντευξή του στο ΑΠΕ – ΜΠΕ ο σκηνοθέτης, συγγραφέας και τηλεοπτικός παρουσιαστής, Παναγιώτης Κουντουράς με αφορμή τη μικρού μήκους ταινία του IVAN που έχει αποσπάσει επτά διεθνή βραβεία και συνεχίζει τη φεστιβαλική της πορεία έχοντας ήδη κάνει 50 σημαντικούς σταθμούς.
“ Σπουδαίοι καλλιτέχνες, εξαιρετικά ταλαντούχοι συντελεστές έδωσαν κάτι από την αλήθεια τους” υπογραμμίζει ο σκηνοθέτης αναφερόμενος στους συνεργάτες του που του έκαναν αυτό το “ ξεχωριστό δώρο” όπως χαρακτηρίζει την ταινία “ IVAN”, η οποία επιλέχθηκε στο επίσημο διαγωνιστικό τμήμα του 33ου Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Έντμοντον (2019 Edmonton International Film Festival) που διεξάγεται από τις 26 Σεπτεμβρίου έως τις 5 Οκτωβρίου.
Χωρίς να αποκαλύπτει πώς προέκυψε ο τίτλος της ταινίας που γυρίστηκε στην Αθήνα, ο Παναγιώτης Κουντουράς παραπέμπει στην τελευταία και καθοριστική εικόνα της, εκεί όπου, όπως τονίζει, ξεδιπλώνονται τα σύμβολα και διαπιστώνει ότι η ιστορία του βρίσκει μέχρι στιγμής εξαιρετικά ενδιαφέρουσες αναγνώσεις.
Προσδιορίζοντας τα θέματα που τον εμπνέουν για να δημιουργεί κινηματογραφικές ιστορίες εξηγεί ότι είναι η ανθρώπινη φύση, οι αντι-ήρωες, η διαφορετικότητα και επισημαίνει ότι στη μεγάλη οθόνη ο σκηνοθέτης μεταφέρει τη δική του ανάγνωση για τον κόσμο.
Γεννημένος στη Θεσσαλονίκη, απόφοιτος της Σχολής Καλών Τεχνών του Τμήματος Κινηματογράφου του Α.Π.Θ. ο Παναγιώτης Κουντουράς, βραβευμένος σκηνοθέτης και συγγραφέας, παρουσιαστής του πρώτου τηλεπαιχνιδιού στον κόσμο με θέμα τις selfie της ΕΡΤ2, ηθοποιός και διδάσκων σε εκπαιδευτικά προγράμματα για την τέχνη του κινηματογράφου αναφερόμενος στις διαφορετικές επαγγελματικές του ιδιότητες κάνει λόγο για “ ένα οπλοστάσιο που του επιτρέπει να εκφράζεται πολύπλευρα”.
Η ταινία IVAN σε σενάριο των Ταξιάρχη Δεληγιάννη και Βασίλη Τσιουβάρα, με πρωταγωνιστή τον Χρήστο Στέργιογλου, έκανε πρεμιέρα στην Ελλάδα στο 25ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας ΝΥΧΤΕΣ ΠΡΕΜΙΕΡΑΣ.
Η προγραμματισμένη προβολή της ταινίας στο Φεστιβάλ του Έντμοντον του Καναδά μια από τις σημαντικότερες γιορτές του ανεξάρτητου κινηματογράφου, είναι στις 29 Σεπτεμβρίου.
Ακολουθεί η συνέντευξη του Παναγιώτη Κουντουρά στο ΑΠΕ – ΜΠΕ και στην Κατερίνα Γιαννίκη:
Ερ: Πότε και πώς γεννήθηκε η ιδέα για την ταινία IVAN; Ποια είναι η υπόθεση και το μήνυμά της ταινίας; Σε ποιο είδος θα μπορούσατε να την κατατάξετε;
Απ: Τη δημιουργία αυτής της ταινίας τη χρωστάω στους χαρισματικούς σεναριογράφους και συμπαραγωγούς μου Βασίλη Τσιουβάρα και Ταξιάρχη Δεληγιάννη, οι οποίοι μου έκαναν ένα δώρο ξεχωριστό. Από την πρώτη ανάγνωση πάνω στο κείμενο ήταν εμφανές το σχόλιο για τον σύγχρονο άνθρωπο και ένα παιχνίδι ανάμεσα σε δίπολα. Κάθε εικόνα ήταν μια αφηγηματική πρόκληση, καθώς έβλεπα καθαρά μπροστά μου έναν αντεστραμμένο κόσμο να αυτοθαυμάζεται σαρκαστικά. Ένας άντρας προετοιμάζει ένα μοναχικό γεύμα για δυο, σε μια απο-ανθρωποποιημένη κοινωνία που ορέγεται τον εαυτό της. Μακάρι να μπορούσα να σας αποκαλύψω περισσότερα για μια ιστορία που βρίσκει μέχρι στιγμής εξαιρετικά ενδιαφέρουσες αναγνώσεις. Θα ήθελα να διαβάσετε και εσείς την ταινία, να αφεθείτε σε αρχέγονα ένστικτα σε ένα μοντέρνο στυλιζαρισμένο σκηνικό περιβάλλον που σφύζει από λαμπερή ψυχρότητα, κλείνοντας το μάτι στον θεατή.
Ερ: Γιατί επιλέξατε να δώσετε τον τίτλο Ivan στην ταινία;
Απ: Θα αναγκαστώ να κάνω spoiler. Μακάρι να δώσετε εσείς την απάντηση ως μελλοντικοί θεατές του IVAN. Προσοχή στην τελευταία και καθοριστική εικόνα της ταινίας. Εκεί ξεκλειδώνουν τα σύμβολα και επιβεβαιώνεται ο τίτλος.
Ερ: Πού έγιναν τα γυρίσματα και ποιο ήταν το αγαπημένο σας στάδιο στη διαδικασία δημιουργίας της;
Απ: Τα γυρίσματα πραγματοποιήθηκαν στην Αθήνα, στην περιοχή της Λούτσας όπου και βρέθηκε με την καθοριστική βοήθεια της παραγωγού μας αυτό το σπίτι πρωταγωνιστής. Ξεχωριστό για εμένα στάδιο ήταν αυτό της συνεργασίας με τον Χρήστο Στέργιογλου στη δραματουργική επεξεργασία του χαρακτήρα. Ο τρόπος που δουλεύει ο Χρήστος είναι απλά μοναδικός. Ευλογία για κάθε νέο κινηματογραφιστή το να μπορεί να βουτήξει τόσο βαθιά στον πυρήνα της ιστορίας εκμεταλλευόμενος τα εργαλεία, την εμπειρία και την ευφυΐα αυτού του καλλιτέχνη. Τοποθετήσαμε τις δράσεις προσεκτικά, βάλαμε τις καθοριστικές πινελιές και απολαύσαμε το γύρισμα που ακολούθησε.
Ερ: Πώς αισθάνεσαι για τις βραβεύσεις και τη συμπερίληψη της ταινίας σε προγράμματα διεθνών Φεστιβάλ; Ποια στοιχεία της θεωρείς ότι συνέβαλαν στη θετική αποδοχή της; Τι αποκομίζει ένας σκηνοθέτης από τη συμμετοχή σε διεθνείς διοργανώσεις;
Απ: Μεγάλο μέχρι στιγμής ταξίδι, με την κάθε θετική απάντηση ή βραβείο να φέρνει μόνο χαρά στα πρόσωπα μας. Η καθολικότητα της αλληγορίας, αλλά και η αισθητική καθαρότητα πιστεύω πως είναι εκείνα τα στοιχεία που προτρέπουν τους προγραμματιστές των Φεστιβάλ να αποδεχθούν την πρόσκληση μας στο γεύμα ωμής πραγματικότητας. O IVAN είναι μια άσκηση ύφους, πιστή στον εαυτό της, από την αρχή μέχρι το τέλος. Από μικρότερες διοργανώσεις μέχρι μεγάλα Φεστιβάλ όπως το Leeds, το Oxford ή το Edmonton, το κάθε ταξίδι διδάσκει και χαρίζει δυνατές αναμνήσεις. Ένας σκηνοθέτης αναπνέει μέσα από τα μάτια των θεατών του στην αίθουσα. Ακούει τις ανάσες τους και δε σταματά να αμφιβάλλει για το πώς θα λειτουργήσει ένα έργο που παραμένει ίδιο σε κάθε προβολή. Τα Φεστιβάλ είναι μοναδική ευκαιρία για networking, εμπορική προώθηση της ταινίας, γεννούν φιλίες αλλά και προσδοκία για την απρόβλεπτη συνέχεια.
Ερ: Πώς ήταν η συνεργασία με τους συντελεστές τής ταινίας, ποιες είναι οι δυσκολίες και προκλήσεις που αντιμετωπίζει ένας σκηνοθέτης στην Ελλάδα στην αρχή ενός πρότζεκτ;
Απ: Δεν είναι τυχαίος ο όρος οικογένεια που χρησιμοποιούμε πολλές φορές οι συντελεστές της ταινίας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Το ότι όλοι αυτοί οι άνθρωποι βρεθήκαμε επιβάτες στο ίδιο καράβι, για εμένα είναι κάτι το μαγικό. Σπουδαίοι καλλιτέχνες, εξαιρετικά ταλαντούχοι συντελεστές έδωσαν κάτι από την αλήθεια τους. Αυτή η ταινία έγινε με προσωπικό κόπο του καθενός αλλά κυρίως με πολλή αγάπη. Σε ό,τι αφορά τις προκλήσεις, πιστεύω πως οι Έλληνες δημιουργοί έχουμε πλέον ανοσία σε όλα τα φυσικά και τεχνητά εμπόδια. Χρειάζεται καθαρή προσέγγιση της ιδέας, σωστή εκμετάλλευση των χρηματοδοτικών εργαλείων και λίγο έως πολύ ρίσκο…
Ερ: Πότε αποφασίσατε να δοκιμάσετε τις δυνατότητές σας και σε ρόλο σκηνοθέτη;
Απ: Στα δεκαοκτώ μου έγινα και επίσημα φοιτητής στο Τμήμα Κινηματογράφου της Σχολής Καλών Τεχνών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Από τότε μέχρι και σήμερα έχω την ευτυχία να εργάζομαι ως σκηνοθέτης στον χώρο του κινηματογράφου, του θεάτρου, της διαφήμισης και της τηλεόρασης. Οι πρώτες δημιουργικές απόπειρες έγιναν πολύ νωρίτερα με μια απλή κάμερα που μόνο η ίδια ξέρει πόσες ώρες υπηρέτησε την αναζήτηση μου.
Ερ: Ποια θεωρείτε ότι είναι η αποστολή που οφείλει να εκπληρώσει ένας σκηνοθέτης; Ποια στοιχεία του χαρακτήρα σας, σας βοηθούν στο σκηνοθετικό έργο;
Απ: Να φιλτράρει τον κόσμο μέσα από τη δική του ξεχωριστή ματιά. Να έχει τις κεραίες του ανοιχτές και να λαμβάνει ασταμάτητα τροφή με όλες του τις αισθήσεις. Η δική του ανάγνωση για τον κόσμο μπορεί να πει αλήθειες και να αποκαλύψει σημεία, στα οποία ο κοινός νους δε δίνει την απαιτούμενη σημασία. Στη μεγάλη οθόνη τίποτα δεν κρύβεται. Σε ό,τι αφορά τον Παναγιώτη, δεν μπορώ να ασκήσω αυτοκριτική. Μου επιτρέπεται όμως να πω ότι τρέφω αληθινό σεβασμό, θαυμασμό και αγάπη απέναντι στην τέχνη που επιθυμώ να υπηρετήσω και εξερευνώ καθημερινά.
Ερ: Ποια είναι τα θέματα που θέλετε να θίξετε μέσα από τις ταινίες σας; Θέλετε τα έργα σας να προβληματίζουν, να ψυχαγωγούν, να διδάσκουν;
Απ: Μακάρι να μπορούν να είναι όλα αυτά μαζί. Χθες παρακολούθησα τη βραβευμένη με Χρυσό Φοίνικα ταινία “ Παράσιτα” και νομίζω πως ο σπουδαίος Μπονγκ Τζουν-Χο καταφέρνει να πετύχει την ιδανική συνταγή σε ένα έργο τέχνης που γίνεται εμπειρία για τον θεατή. Με ενδιαφέρει η ανθρώπινη φύση, οι αντι-ήρωες, η διαφορετικότητα. Τα νοσηρά περιβάλλοντα ή οι δυστοπίες που διαμορφώνουν μια συνθήκη δράσης και αντίδρασης για τους χαρακτήρες. Το αν αυτή η αφήγηση θα φέρει την ταμπέλα του arthouse ή του mainstrem δε με απασχολεί, όμως νιώθω ότι πλέον μπορώ να ανταποκριθώ στα ζητούμενα. Δε μου αρέσουν γενικότερα οι ταμπέλες. Μου αρέσει η σκληρή δουλειά και η αισθητική συνέπεια.
Ερ: Πώς επιτυγχάνετε να συνδυάζετε διαφορετικές επαγγελματικές ιδιότητες (συγγραφέας, ηθοποιός, παρουσιαστής, διδάσκων υποκριτικής);
Απ: Κατά την άποψη μου δεν ταιριάζουν όλοι οι αφηγηματικοί δρόμοι με την ίδια ιστορία ή την ανάγκη της έκφρασης σου. Μια ιδέα μου μπορεί να βρίσκει τη φόρμα της μέσα από τον δρόμο της λογοτεχνίας και μια άλλη να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις μιας κινηματογραφικής κατασκευής. Αλλιώς εκφράζεται ο Παναγιώτης πάνω στη θεατρική σκηνή και διαφορετικό μήνυμα επιθυμεί να επικοινωνήσει μέσα από ένα τηλεοπτικό προϊόν. Είμαι ευγνώμων που μπορώ να μοιράζομαι μαζί σας κάθε ιδέα, τρέλα ή προβληματισμό. Δεν μιλάμε για συνδυασμό επαγγελματικών ιδιοτήτων. Μιλάμε για ένα οπλοστάσιο που μου επιτρέπει να εκφράζομαι πολύπλευρα. Ο στόχος του IVAN δε θα μπορούσε να συναντήσει το SELFIE της ΕΡΤ, το SELFIE αντίστοιχα δε θα μπορούσε να είναι ο IVAN.
Ο Παναγιώτης Κουντουράς δραστηριοποιείται καλλιτεχνικά εντός και εκτός Ελλάδος ως σκηνοθέτης/κινηματογραφιστής και δημιουργός οπτικοακουστικών παραγωγών. Το 2007 η μικρού μήκους ταινία του “Η Αρχή του Τέλους” κέρδισε το Βραβείο Κοινού στο 2ο Crashfest, ενώ το 2009 συμμετείχε με τη μεγάλου μήκους ταινία “The Pop Corn Movie” στο τμήμα Digital Wave του 49ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Το 2011 κέρδισε το πρώτο Βραβείο στον Παγκόσμιο Διαγωνισμό του Αμερικανικού MTV “My Unforgiving Experience” για το διαφημιστικό του βίντεο. Οι “Αφανείς Ήρωες” είναι η πρώτη του ταινία ντοκιμαντέρ μεγάλου μήκους με ελληνικές και διεθνείς φεστιβαλικές συμμετοχές.
To πρώτο του διήγημα με τίτλο “Countdown” βραβεύθηκε και εκδόθηκε το 2014. Το 2017/18 συνεργάστηκε με το Μουσείο Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης για το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα EUFORIA, σκηνοθετώντας σειρά βραβευμένων εκπαιδευτικών ντοκιμαντέρ. Την ίδια περίοδο σκηνοθέτησε για τη Δημοτική Τηλεόραση Θεσσαλονίκης (TV100) τη σειρά ντοκιμαντέρ “ Το όνομα μου δεν είναι πρόσφυγας” με την οποία συμμετείχε στο Παγκόσμιο Συνέδριο Δημόσιας Τηλεόρασης (INPUT 2017).
