Την τελευταία του πνοή από καρδιακή προσβολή άφησε τη νύχτα του Σαββάτου προς την Κυριακή στην Αγία Πετρούπολη, σε ηλικία 76 χρόνων, ο παγκόσμια διακεκριμένος Λετονός αρχιμουσικός Μάρις Γιάνσονς. Την “θλιβερή και συγκλονιστική είδηση” έμελλε να επιβεβαιώσει το μεσημέρι ο γενικός διευθυντής της Φιλαρμονικής της Βιέννης Ντάνιελ Φρόσαουερ, πριν την έναρξη συναυλίας στο Μέγαρο των Φίλων της Μουσικής στην αυστριακή πρωτεύουσα, που επρόκειτο αρχικά να διευθύνει ο μεγάλος μαέστρος.
“Με το επίτιμο μέλος της ορχήστρας Μάρις Γιάνσονς, τους Φιλαρμονικούς της Βιέννης συνέδεε μία στενή καλλιτεχνική σύμπραξη δεκαετιών και μία βαθιά προσωπική φιλία”, τόνισε συγκλονισμένος ο Ντάνιελ Φρόσαουερ, μπροστά σε ένα κυριολεκτικά “παγωμένο”, από την είδηση του θανάτου, κοινό στην χρυσοποίκιλτη αίθουσα του Μεγάρου Μουσικής.
Σε αυτό το ξακουστό Μέγαρο Φίλων της Μουσικής της Βιέννης — δωρεά του Έλληνα μαικήνα των Τεχνών Νικόλαου Δούμπα — ο εκλιπών μεγάλος μαέστρος, πέραν από τις πολλές άλλες, είχε διευθύνει την Φιλαρμονική της Βιέννης στις Πρωτοχρονιάτικες Συναυλίες τη το 2006, το 2012 και τελευταία το 2016.
“Κάθε επί μέρους συναυλία μαζί του ήταν και μία εμπειρία, την οποία θα κρατάμε για πάντα μέσα στην καρδιά μας, και ο ίδιος θα μας λείψει πολύ”, επισημαίνει στο συλλυπητήριο μήνυμα του ο Σύνδεσμος Χορωδών Βιέννης.
Από την πλευρά του, ο Αλεξάντερ Βράμπετς, ο γενικός διευθυντής της δημόσιας Αυστριακής Ραδιοτηλεόρασης — η οποία έχει μεταδώσει σε όλον τον κόσμο δεκάδες συναυλίες του Μάρις Γιάνσονς — υπογραμμίζοντας την “πολύ ιδιαίτερη σχέση του με την Αυστρία και ειδικότερα με την Φιλαρμονική της Βιέννης και τα Φεστιβάλ του Σάλτσμπουργκ”, εκφράζει “υπερηφάνεια που και η Αυστριακή Ραδιοφωνία και η Αυστριακή Τηλεόραση μπόρεσαν να συνεργαστούν πολλές φορές με τον μαέστρο Μάρις Γιάνσονς”.
Ο Μάρις Γιάνσονς συγκαταλέγονταν στους πλέον καταξιωμένους διευθυντές ορχήστρας της γενιάς του και ήταν συγχρόνως και ένας από τους ελάχιστους που πρακτικά δεν είχαν καμία σχέση με τους λεγόμενους “σταρ”.
Έχοντας ξεπεράσει το 1996 ένα έμφραγμα την ώρα που διεύθυνε τη Φιλαρμονική του Όσλο στη νορβηγική πρωτεύουσα, αντιμετώπιζε τα τελευταία χρόνια προβλήματα υγείας, με μία πολύ πρόσφατη ρωγμή στην πτέρνα να τον αναγκάσει να ματαιώσει την προγραμματισμένη για σήμερα εμφάνιση του με την Φιλαρμονική της Βιέννης.
Γιος του διευθυντή ορχήστρας ‘Αρβιντ Γιάνσονς και της Εβραίας μεσοφώνου Ιράιντα, ο Μάρις Γιάνσονς, ο οποίος συνεργαζόταν στενά με τη Φιλαρμονική της Βιέννης τα τελευταία σχεδόν 30 χρόνια, γεννήθηκε στις 14 Ιανουαρίου 1943 στο γκέτο στη Ρίγα της Λετονίας.
Είχε σπουδάσει βιολί, πιάνο και διεύθυνση ορχήστρας στο Λένινγκραντ για να συνεχίσει τις σπουδές του στη Βιέννη κοντά στον Χανς Σβαρόβσκι και στο Σάλτσμπουργκ δίπλα στον Χέρμπερτ φον Κάραγιαν.
Όπως παλιότερα και ο πατέρας του, ο ‘Αρβιντ Γιάνσονς, τη σημαντική σταδιοδρομία του ο Μάρις Γιάνσονς άρχισε ως αναπληρωτής διευθυντής στη Φιλαρμονική του Λένινγκραντ, το 1971, αναλαμβάνοντας αρχιμουσικός της από το 1985, για να βρεθεί στο διάστημα 1979-2002 και στη θέση του αρχιμουσικού της Φιλαρμονικής του Όσλο, ενώ παράλληλα, μεταξύ 1997 και 2004 ήταν μουσικός διευθυντής της Συμφωνικής Ορχήστρας στο Πίτσμπουργκ.
Από το 2003 μέχρι τώρα διατελούσε διευθυντής της Συμφωνικής Ορχήστρας της Βαυαρικής Ραδιοφωνίας και από το 2004 μέχρι το 2015 και της Βασιλικής Ορχήστρας Κοντσερτγκεμπού του ‘Αμστερνταμ.
Έναν από τους τελευταίους μουσικούς θριάμβους του, ο Λετονός αρχιμουσικός είχε ζήσει πέρυσι διευθύνοντας την Φιλαρμονική της Βιέννης στο έργο του Πέτερ Τσαϊκόφσκι “Πικ Νταμ” στα ξακουστά Φεστιβάλ του Σάλτσμπουργκ, τα οποία τον είχαν ανακηρύξει τότε “επίτιμο μέλος” τους, μία από τις κορυφαίες διεθνείς διακρίσεις στον κόσμο της κλασικής μουσικής, ενώ το 2020 επρόκειτο να διευθύνει εκεί “Μπόρις Γκοντούνοφ”, στην επέτειο των 100 χρόνων των Φεστιβάλ .
Διευθύνοντας τη Συμφωνική Ορχήστρα της Βαυαρικής Ραδιοφωνίας, μεταξύ άλλων, ο Μάρις Γιάνσονς είχε εμφανιστεί και στην Αίθουσα Φίλων της Μουσικής του Μεγάρου στην Αθήνα τη Μεγάλη Εβδομάδα το 2007.
