«Διδάσκω και διδάσκομαι το πελέκημα πέτρας και την κατασκευή με αυτήν τοίχων και τόξων» λέει με ταπεινότητα ο Αργύρης Πετρονώτης, αρχιτέκτονας-ιστορικός, μείζων ερευνητής της παραδοσιακής τέχνης των μαστόρων της πέτρας. Η συμβολή του στον ορισμό ως έργου τέχνης την «ασήμαντη» αρχιτεκτονική που παρήγαγαν οι ορεινοί τεχνίτες στην προπολεμική και προβιομηχανική Αρκαδία είναι ανεκτίμητη: οικισμοί, γεφύρια, μύλοι, νερόμυλοι, βρύσες, κρήνες, δρόμοι και άλλα κοινόχρηστα και ιδιωτικά κτίσματα του λαϊκού μας πολιτισμού είναι η τέχνη των ανώνυμων μαστόρων που σμίλευαν την πέτρα, τους οποίους η ιστορία της Αρχιτεκτονικής αγνοούσε και σήμερα μελετούνται από εκατοντάδες αρχιτέκτονες.
Στην αθηναϊκή παρουσίαση, χθες βράδυ (17/2) στο ΕΜΠ, του βιβλίου του Αργύρη Πετρονώτη «Η μνήμη του νερού. Οι ροοκρήνες της Αρκαδίας» (εκδόσεις Θίνες, επιμέλεια Ζιζή Σαλίμπα), το ευρύτερο κοινό ήρθε σε επαφή με την εμπεριστατωμένη επιστημονική εργασία του συγγραφέα σε κοινόχρηστα κρηναία κτίσματα της Αρκαδίας, μέσα από μια προσέγγιση κοινωνιολογική και με ποιητικές προεκτάσεις. Συνεπαρμένος πάντα από τα παραδοσιακά πετρόχτιστα κτίσματα που πελέκησαν τα χέρια των Αρκάδων προγόνων του, ο άοκνος 96χρονος Αργύρης Πετρονώτης, ο μαστρ’ Αργύρης, όπως συστήνεται, είπε μεταξύ άλλων: «οι βρύσες και οι κρήνες, πέρα από μια στενή οπτική αρχιτεκτονική σκοπιά, υπήρξαν αφορμή για την ίδρυση οικισμών και εκκλησιών, καθώς και για τη δημιουργία δρόμων. Αποτελούσαν βασικό πόλο κοινωνικής έλξης, στα χωριά ιδίως. Ήταν σημείο καθημερινής συνάντησης του γυναικείου πληθυσμού, «του μισού του ουρανού». Συνιστούσαν χώρο τέλεσης σημαντικών λαογραφικών και λατρευτικών εθίμων, κυρίως όταν είχαν ή νομιζόταν ότι είχαν ιαματικές, μαγικές ή άλλες ιδιότητες, όπως ευγονίας ή ευτεκνίας. Οι ροοκρήνες φημίζονται ως χώροι ιστορικών (ενίοτε θανατηφόρων) επεισοδίων, εξαιρετικά στα χρόνια της Κλεφτουριάς, της ληστείας, της Αντίστασης, του Εμφυλίου. Για όλους αυτούς τους λόγους είναι ατελείωτα τα τραγούδια και τα ποιήματα που είναι εμπνευσμένα από τις πηγές, τις βρύσες και τις κρήνες του Πάρνωνα (και Μαλεβού), του Λύκαιου, του Μαινάλου και των άλλων αρκαδικών βουνών. Τραγούδια που σε συνδυασμό με άλλες εμπειρίες και επιθυμίες, κάποτε τραγουδήθηκαν με πάθος».
