Να μη διατηρηθούν οι αρχαιότητες στη θέση «Σκουριές» Χαλκιδικής, οι οποίες ανακαλύφθηκαν στο πλαίσιο κατασκευής του έργου «Μεταλλευτικές-Μεταλλουργικές Εγκαταστάσεις των Μεταλλείων Κασσάνδρας» της εταιρείας «Ελληνικός Χρυσός», γνωμοδότησαν κατά πλειοψηφία (με μια μειοψηφική ψήφο) τα μέλη του ΚΑΣ. Από τις αρχαιότητες που θα αποσπαστούν, οι καλύτερα διατηρημένες -τα κατάλοιπα κτιρίου και μια λιθόστρωτη επιφάνεια- θα μεταφερθούν στη θέση «Κόνιαρη», ένα χιλιόμετρο περίπου από τις «Σκουριές», όπου, σύμφωνα με τον όρο που συνόδευσε τη γνωμοδότηση, θα πρέπει να υπάρξει μνημόνιο συναντίληψης με την εταιρεία για την ανάδειξή τους.
Σημειώνεται ότι μεταξύ των ευρημάτων στις «Σκουριές», που πιστοποιούν το διαχρονικό μεταλλουργικό ενδιαφέρον στην περιοχή από τον 2ο αι. π.Χ., εκτός από τα κατάλοιπα κτιρίου και τη μικρή λιθόστρωτη επιφάνεια, έχουν βρεθεί λάκκοι και πασσαλότρυπες, καθώς και αρκετά κινητά ευρήματα, όπως ακροφύσια φυσερών, τα οποία διοχέτευαν οξυγόνο στον κλίβανο, τμήματα από οινοχόες κι ένας «θησαυρός» 12 νομισμάτων. Στη θέση όπου θα μεταφερθούν έχουν αποκαλυφθεί αρχαία του 6ου αι. μ.Χ., μεταξύ των οποίων κι ένα αψιδωτό κτίριο, τα οποία φαίνεται να είχαν σχέση με τη μεταλλουργία.
Το θέμα χτες βράδυ στο ΚΑΣ συζητήθηκε εξ αναβολής. Έχει αναβληθεί συνολικά τέσσερις φορές από το 2015 επειδή εκκρεμούσαν απόφαση του ΣτΕ ή -την τελευταία φορά- έγκριση τεχνικής μελέτης, από τις οποίες εξαρτιόταν η συνέχιση της εξόρυξης στην περιοχή από την εταιρεία. Επίσης, τον Σεπτέμβριο του 2016 πραγματοποιήθηκε αυτοψία από μέλη του ΚΑΣ, σύμφωνα με το πόρισμα της οποίας προτάθηκε, μεταξύ άλλων, η διατήρηση των αρχαιοτήτων στο σημείο εύρεσής τους ή, αν δεν μπορούσε να συμβεί κάτι τέτοιο, η μεταφορά και ανάδειξη του κτιρίου και της λιθόστρωτης επιφάνειας σε κατάλληλο χώρο.
Όπως τονίστηκε στη χτεσινοβραδινή συνεδρίαση, κατά την οποία διαβάστηκε και σχετικό έγγραφο της Γενικής Γραμματείας Ενέργειας & Ορυκτών Πρώτων Υλών του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ενώ παρέστησαν και εκπρόσωποι της εταιρείας (είχαν ζητήσει παράσταση), σήμερα δεν υπάρχουν εκκρεμότητες. Οι εγκαταστάσεις στις Σκουριές είναι πλήρως αδειοδοτημένες, ενώ η όποια εκκρεμότητα της εταιρείας με το ΣτΕ έχει να κάνει με άλλη περιοχή και όχι για τη συγκεκριμένη χρήση.
Τα μέλη του ΚΑΣ συζήτησαν το θέμα της διατήρησης ή μη των πενιχρών αν και -για πολλούς- αντιπροσωπευτικών για τις μεταλλευτικές εργασίες της αρχαιότητας καταλοίπων. Το σύνολο σχεδόν των μελών τάχθηκε υπέρ της απόσπασης των αρχαιοτήτων και μεταφοράς των δυο εξ αυτών (κατάλοιπα κτιρίου και λιθόστρωτου) σε μια περιοχή, όπου με την κατάλληλη ανάδειξη να μπορούν δώσουν πολύτιμες πληροφορίες. Το μέλος που μειοψήφησε μίλησε για ταπεινά και ευτελή αρχαία, που όμως είναι σπουδαία γιατί δίνουν τη μαρτυρία μιας δραστηριότητας την οποία ελάχιστες φορές έχουμε τη δυνατότητα να κατανοήσουμε.
Σημειώνεται ότι αιτήματα για αναβολή του θέματος υπήρξαν από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Μεγαλοπαναγιωτών Θεσσαλονίκης, καθώς και από τον Σύλλογο Ελλήνων Αρχαιολόγων (ΣΕΑ), εκπρόσωποι του οποίου παρέστησαν στη συνεδρίαση για να εκθέσουν τις απόψεις του. Σύμφωνα με τον ΣΕΑ, οι αρχαιότητες πρέπει να διατηρηθούν λόγω της σημασίας τους, αλλά και του ενιαίου συνόλου που δημιουργούν με το φυσικό τοπίο, καθώς και με το ευρύτερο δίκτυο θέσεων, όπως τα αρχαία Στάγειρα και η αρχαία ‘Ακανθος. Αναβολή ζήτησε, επίσης, η βουλευτής Χαλκιδικής του ΣΥΡΙΖΑ, Κυριακή Μάλαμα -που επίσης παρέστη- γιατί, όπως είπε, οι «Σκουριές» είναι από τα σημαντικότερα μεταλλευτικά κέντρα του αρχαιοελληνικού κόσμου, ενώ η περιοχή δεν έχει διερευνηθεί ανασκαφικά σε βάθος.
Ελένη Μάρκου
