Του Αλέξη Ηλιάδη
Μια από τις παλαιότερες ελληνικές αποικίες στα μικρασιατικά παράλια ήταν η Κύμη, αιολική πόλη, με μεγάλη λάμψη.
Μια άλλη Κύμη, η πόλη που ίδρυσαν Ευβοείς στα τέλη του 8ου αι. π.Χ., στην περιοχή Καμπανία της Ιταλίας, ήταν μία από τις πρώτες ελληνικές αποικίες στη Δύση. Από την Κύμη της Καμπανίας προέκυψε η Νεάπολις, η γνωστή Νάπολη.
Από το «Άντρο της Σίβυλλας» στην Παρθενόπη και τη Νάπολη
Ταξιδεύοντας δυτικά, περίπου 20 χιλιόμετρα μακριά από τη Νάπολη, βρίσκουμε ό,τι σώζεται από την Κύμη (Cuma). Στο αρχαιολογικό πάρκο της Cuma είναι επισκέψιμη η ακρόπολή της με τους ναούς του Δία και του Απόλλωνα. Επίσης, είναι επισκέψιμο ένα μέρος της αρχαίας, παραθαλάσσιας, πόλης και το επιβλητικό «Άντρον της Σίβυλλας». Το «Άντρον» είναι ένας υπόγειος δρόμος κάτω από την ακρόπολη, μία στενή σήραγγα μήκους 130 μέτρων, που εκτιμάται ότι είχε κατασκευαστεί για την άμυνα της πόλης. Σύμφωνα με θρύλους, η σήραγγα οδηγούσε στην αίθουσα μαντείου όπου η Σίβυλλα, όταν βρισκόταν σε κατάσταση έκστασης, προφήτευε τα μέλλοντα. Λέγεται ότι στην αρχαιότητα υπήρχαν δώδεκα Σίβυλλες, μία από αυτές ήταν η Κυμαία. Σε αντίθεση με άλλες μάντισσες, όπως π.χ. η Πυθία του μαντείου των Δελφών, που προφήτευαν απαντώντας σε ερωτήσεις, οι Σίβυλλες προφήτευαν αυθόρμητα. Μπαίνοντας στο «Άντρο της Σίβυλλας» δεν διακρίνεται το τέλος της σήραγγας κι αυτό δίνει μια αίσθηση μυστηρίου, ενώ το φως και το σκοτάδι που εναλλάσσονται, καθώς υπάρχουν μικρά ανοίγματα στον εξωτερικό τοίχο, δημιουργούν υποβλητική ατμόσφαιρα.
Το «Άντρον της Σίβυλλας»
Απέναντι από την Κύμη, μερικά μίλια από την ακτή, στο νησί Ίσκια, που οι αρχαίοι Έλληνες ονόμαζαν Πιθηκούσες, οι Χαλκιδαίοι και οι Ερετριείς είχαν δημιουργήσει, λίγα χρόνια πριν από την ίδρυση της Κύμης, έναν εμπορικό σταθμό που θεωρείται ότι ήταν η πρώτη εγκατάσταση, ο πρώτος οικισμός Ελλήνων στη Δύση. Πολύ κοντά στην Ίσκια βρίσκεται το νησάκι Προτσίντα (η Προχύτη). Οι Κυμαίοι στους τρεις αιώνες μετά την ίδρυση της πόλης τους επεκτάθηκαν στην περιοχή και γύρω στο 660 π.Χ. ίδρυσαν, με τη συμμετοχή και Ροδίων, την Παρθενόπη, πόλη στην οποία έδωσαν το όνομα μίας Σειρήνας που, σύμφωνα με μύθους, πέθανε πέφτοντας στη θάλασσα, εξαιτίας της «αδιαφορίας» του Οδυσσέα για το τραγούδι της.
Περίπου στα μέσα του 6ου αι. π.Χ. ίδρυσαν τη Δικαιαρχία (το μετέπειτα Pozzuoli) ένα από τα επίνειά τους, όπου, σύμφωνα με τον Στράβωνα, «εμπόριον γεγένηται μέγιστον», και γύρω στο 470 π.Χ. δημιούργησαν πολύ κοντά στην Παρθενόπη μια νέα πόλη που ονομάστηκε Νεάπολις και με την πάροδο του χρόνου εξελίχθηκε στη σημερινή Νάπολη.
Αιολική Κύμη
Η αιολική Κύμη
Ταξιδεύοντας ανατολικά, ανάμεσα στο Αλίαγα (Aliağa) και τη Φώκαια (Foça), στην τοποθεσία Νεμρούτ Λιμανού (Nemrut Limanι) βρίσκουμε ό,τι απομένει από την Κύμη, τη σπουδαιότερη, σύμφωνα με τον Στράβωνα, αιολική πόλη των μικρασιατικών παραλίων: λείψανα κτιρίων, ερείπια ναού και μόλους βυθισμένους στη θάλασσα. Σύμφωνα με ιστορικούς και αρχαιολόγους, η αιολική Κύμη, απ’ όπου καταγόταν ο Ησίοδος, συμμετείχε στην ίδρυση της Κύμης της Καμπανίας.
Μια από τις επιφανέστερες προσωπικότητες της πόλης ήταν ο ιστορικός Έφορος που έγραψε την πρώτη «Παγκόσμια Ιστορία», σε 30 τόμους, από την οποία όμως σώζονται πλέον μόνο αποσπάσματα. Μερικά από αυτά διέσωσε ο Διόδωρος ο Σικελός.
Η Κύμη της Καμπανίας
Η Παρθενόπη ζει ακόμη
Τόσο οι Κυμαίοι της Καμπανίας όσο και οι Κυμαίοι της Μικράς Ασίας άφησαν πίσω τους μεγάλη πολιτιστική κληρονομιά. Όπως και η Παρθενόπη. Στην Ιταλία -και όχι μόνο- «οτιδήποτε» ναπολιτάνικο λέγεται και παρθενόπειο (partenopeo). Οι Γάλλοι όταν το 1799 κατέλαβαν το Βασίλειο της Νεάπολης το ονόμασαν Παρθενόπεια Δημοκρατία. Εξάλλου, ακόμη και την ποδοσφαιρική ομάδα της Νάπολης, οπαδοί και αντίπαλοι, την αποκαλούν και squadra partenopea, δηλαδή παρθενόπεια ομάδα.
