Ακρόπολη Αθηνών, Αρχαία Αγορά, Ολυμπίειο, Κεραμεικός, Βιβλιοθήκη του Αδριανού, Σούνιο, Αρχαία Ελευσίνα, Ολυμπία, Μεσσήνη, Αιγές, Πέλλα, Ελεύθερνα, Αμφίπολη, Ρωμαϊκή Αγορά Θεσσαλονίκης, Ασκληπιείο Επιδαύρου, Άβδηρα, Νικόπολη, Αρχαία Νεμέα… Υπαίθριοι αρχαιολογικοί χώροι σε όλη τη χώρα ανοίγουν ξανά τις «πύλες» τους από τη Δευτέρα 22 Μαρτίου, με το κανονικό μη διευρυμένο ωράριο λειτουργίας, στο πλαίσιο των μέτρων χαμηλού επιδημιολογικού αποτυπώματος που ανακοίνωσε χτες η κυβέρνηση. Οι μοναδικοί αυτοί χώροι που ετοιμάζονται να μας (ξανα)μυήσουν στα μυστικά τους, θα υποδέχονται στην είσοδο έως 3 επισκέπτες, εκτός αν πρόκειται για οικογένειες, ώστε να μην δημιουργείται συμφόρηση, ενώ υποχρεωτική θα είναι η χρήση μάσκας και η τήρηση των αποστάσεων. Η μετάβαση σε αυτούς, μέσω κωδικού 6, δεν θα γίνεται με αυτοκίνητο ή μηχανή, παρά μόνο με τα πόδια ή με ποδήλατο.
Είναι μια μοναδική ευκαιρία, τουλάχιστον για όσους κατοικούν σχετικά κοντά σε τέτοιους χώρους, να τους επισκεφτούν ως μια ανάσα γνώσης και ξεκούρασης, ιδιαίτερα απαραίτητης την περίοδο του παρατεταμένου lockdown που διανύουμε. Μικρότεροι ή μεγαλύτεροι, εμβληματικοί ή πιο ταπεινοί, αποτελούν «οάσεις» πολιτισμού ως αναπόσπαστο κομμάτι της ιστορίας του τόπου στον οποίο ανήκουν, είτε αυτοί αφορούν σύγχρονα αστικά κέντρα είτε περιοχές εκτός κλεινού άστεως. Προσφέρουν όμως κι άλλα «ευεργετήματα». Ανάπαυλα, μάθηση και βιωματική εμπειρία, ειδικά όταν συνοδεύονται από πλούσιο ενημερωτικό υλικό και νέες τεχνολογίες (wifi ή διαδραστικές ξεναγήσεις), ενώ μπορεί, ακόμα και όταν βρίσκονται μέσα σε πόλεις, να αποτελούν βιοτόπους που φιλοξενούν ποικιλία ειδών χλωρίδας και πανίδας, ενίοτε και ενδημικής.
Θυμίζουμε μερικούς εμβληματικούς υπαίθριους αρχαιολογικούς χώρους, μεταξύ των οποίων μνημεία παγκόσμιας κληρονομιάς, όπως η Ακρόπολη των Αθηνών, οι Φίλιπποι, τα παλαιοχριστιανικά και βυζαντινά μνημεία της Θεσσαλονίκης, αρχαία πανελλήνια ιερά όπως οι Δελφοί και η Ολυμπία, τόποι μυστηριακών λατρειών όπως η Ελευσίνα και το Ιερό των Μεγάλων Θεών στη Σαμοθράκη, σημαντικοί προϊστορικοί οικισμοί, όπως το Ακρωτήρι στη Σαντορίνη, γυμνάσια και «πανεπιστήμια» της αρχαιότητας όπως το Λύκειο του Αριστοτέλη, εντυπωσιακά κάστρα διαφόρων εποχών, όπως το φράγκικο κάστρο στο Γεράκι Λακωνίας, βυζαντινές καστροπολιτείες όπως ο Μυστράς και η Μονεμβασιά, μνημειακά ανάκτορα όπως η Κνωσός και η Φαιστός, περίφημες ακροπόλεις, όπως οι Μυκήνες. Μέσα σε πανέμορφα φυσικά περιβάλλοντα που ειδικά αυτή την εποχή γίνονται ακόμα πιο ελκυστικά και ασφαλή (στην ενημέρωση χτες έγινε λόγος για το πόσο λιγότερο ευνοούν τη μετάδοση του ιού οι εξωτερικοί χώροι), οι υπαίθριοι αρχαιολογικοί χώροι της Ελλάδας είναι πάλι έτοιμοι να μαγέψουν με το κάλλος και το αρχαιολογικό/ιστορικό ενδιαφέρον τους, αλλά και με τις μοναδικές ευκαιρίες μικρής απόδρασης που προσφέρουν και οι οποίες, ειδικά αυτή την περίοδο, είναι ιδιαίτερα πολύτιμες. Υπενθυμίζεται ότι οι αρχαιολογικοί χώροι ήταν σε αναστολή λειτουργίας από τις αρχές Νοεμβρίου 2020, μαζί με τα μουσεία τα οποία παραμένουν κλειστά μέχρι νεοτέρας.
Ελένη Μάρκου
