«Εγκλήματα των ισχυρών» είναι ο τίτλος του βιβλίου που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις του Ελεύθερου Ανοικτού Πανεπιστημίου (ΕΑΠ), αλλάζοντας το τοπίο της εγκληματολογικής έρευνας. Καταξιωμένοι πανεπιστημιακοί, αλλά και νέοι εξειδικευμένοι επιστήμονες καταγράφουν στις σελίδες του τόμου εγκλήματα που μέχρι και τη δεκαετία του 1970 δεν θεωρούνταν εγκλήματα ή δεν απασχολούσαν τους εγκληματολόγους.
‘Όπως παρατηρούν οι επιμελητές του τόμου -Σοφία Βιδάλη, Νικόλαος Κ. Κουλούρης και Χάρης Παπαχαραλάμπους- τα νέα εγκλήματα αποσυνδέονται από τα φυσικά πρόσωπα με τα οποία ασχολείται η παραδοσιακή εγκληματολογία και εντάσσονται σε ένα πεδίο δράσης, το οποίο έχει σχέση με την εξουσία. Και όταν λέμε εξουσία δεν εννοούμε μόνο το κράτος, αλλά και τον ιδιωτικό τομέα: την παράνομη με άλλα λόγια επιχειρηματική δραστηριότητα, όπως τη βλέπουμε να εκδηλώνεται σε διάφορες πτυχές του φαινομένου του οργανωμένου εγκλήματος.
Το ζήτημα της διαφθοράς και του οικονομικού και του οργανωμένου εγκλήματος απασχολεί πολιτικούς, νομικούς και εγκληματολόγους σε διεθνές επίπεδο και τα «Εγκλήματα των ισχυρών» έρχονται να καλύψουν ένα σημαντικό βιβλιογραφικό κενό στα καθ’ ημάς. Πώς προκύπτει το οργανωμένο έγκλημα μέσα στην ελληνική κοινωνία; Πώς συνδέεται με το ποινικό δίκαιο και ποιες ακριβώς μορφές παίρνει; Κι ακόμα, ποιον ακριβώς ρόλο παίζει η πολιτική στην επέκταση και την αναπαραγωγή του και πώς το αντιμετωπίζει η δικαιοσύνη; Αυτά είναι μερικά μόνο από τα ερωτήματα στα οποία δοκιμάζουν να απαντήσουν οι συνεργάτες του τόμου, εξετάζοντας εκ παραλλήλου και άλλα ζητήματα: τους δεσμούς παράνομων αγορών και διαφθοράς, το πώς αναπτύχθηκε το οργανωμένο έγκλημα κατά τη διάρκεια των δύσκολων χρόνων της κρίσης, το πώς σχεδιάζεται και το πώς εφαρμόζεται η αντεγκληματική πολιτική για το ξέπλυμα του «βρώμικου» χρήματος, καθώς και το θεσμικό πλαίσιο που υπάρχει για οργανωμένο έγκλημα πέραν των συνόρων. Θα διαβάσουμε επίσης στο βιβλίο για το πώς λειτουργεί η ανακριτική διαδικασία σε υποθέσεις των ισχυρών του εγκλήματος, για τις μεθόδους και τις τεχνικές επί τη βάσει των οποίων διερευνώνται οι ύποπτες χρηματοοικονομικές ροές, όπως και για τη συμβολή των διεθνών λογιστικών προτύπων και της δικανικής λογιστικής στην αποκάλυψη και την καταδίκη της διαφθοράς.
Το βιβλίο δεν απευθύνεται μόνο σε σπουδαστές και επιστήμονες, αλλά και σε όλους εκείνους που ενδιαφέρονται να κατανοήσουν την πραγματικότητα της εποχής μας. Όπως σημειώνουν οι επιμελητές, φιλοδοξία όλων όσοι συνεργάστηκαν για το αποτέλεσμα του τόμου είναι να καλλιεργηθεί το κριτικό πνεύμα του αναγνώστη και να κατανοηθούν οι περίπλοκοι δρόμοι στους οποίους βαδίζουν τα σύγχρονα, εν πολλοίς απρόσωπα εγκλήματα.
Σκοπός, μεταξύ άλλων, του βιβλίου είναι να «αρθεί το πέπλο της μυθοπλασίας, του ηθικού πανικού και της απλοϊκότητας που καλύπτει τα φαινόμενα του οργανωμένου εγκλήματος στον δημόσιο λόγο» και να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για το άνοιγμα του δημόσιου διαλόγου σε ιδιαιτέρως ευαίσθητα θέματα. Δικαστικοί λειτουργοί, αστυνομικοί, στελέχη του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα, αλλά και καθημερινοί πολίτες που μπορούν να διακρίνουν το πώς σχετίζονται μεταξύ τους ασύνδετα εκ πρώτης όψεως γεγονότα θα βρουν στο βιβλίο πλούσιο υλικό για όσα βλέπουμε να συμβαίνουν σχεδόν καθημερινά τριγύρω μας.
Β. Χατζηβασιλείου
