Το γκανγκστερικό δράμα του Μάρκο Μπελόκιο “Ο Προδότης”, που βασίζεται στην ιστορία του επιφανούς μέλους της Κόζα Νόστρα Τομάζο Μπουσέτα, ξεχωρίζει εμφανώς από το υπόλοιπο πρόγραμμα ταινιών που βγαίνουν απόψε στους κινηματογράφους. Επίσης, προβάλλεται η live action “Μουλάν” της Ντίσνεϊ, που θα μαγνητίσει τους πιτσιρικάδες, ενώ πρεμιέρα κάνει και η γαλλική ταινία του 1966 “Μια Σφαίρα στην Καρδιά”, με την Τζένη Καρέζη στη μοναδική της απόπειρα να παίξει σε ξενόγλωσση ταινία. Για τους σινεφίλ υπάρχουν, σε επανέκδοση, οι ταινίες “Πρόσωπο με Πρόσωπο” του Μπέργκμαν και “Το Ατύχημα” του Τζόζεφ Λόουζι.
Ο Προδότης (Il Traditore) Γκανγκστερικό δράμα, ιταλικής παραγωγής του 2019, σε σκηνοθεσία Μάρκο Μπελόκιο, με τους Πιερφρανσέσκο Φαβίνο, Λουίτζι Λο Κάσιο, Μαρία Φερνάντα Κάντιντο, Φαμπρίτσιο Φερακάνε κ.ά.
Ο 80χρονος πλέον Μάρκο Μπελόκιο, με τούτη δω την άκρως ενδιαφέρουσα ταινία του, αποδεικνύει ότι δεν έχει χάσει τη ζωντάνια του και πως παραμένει μάχιμος και πιστός στις ιδεολογικές αρχές του. Ο Ιταλός σκηνοθέτης, με τη μακρά και αξιοσημείωτη πορεία του, καταπιάνεται με την ιστορία του φημισμένου μαφιόζου Τομάζο Μπουσέτα, που όταν είδε να προδίδεται από τα μέλη της Κόζα Νόστρα και να σκοτώνουν μέλη της οικογένειάς του θα γίνει πληροφοριοδότης των αρχών, οδηγώντας σε καταδίκη πάνω από 400 μέλη της εγκληματικής οργάνωσης. Είχε προηγηθεί η συνάντησή του, στις αρχές του ’80, με τον δικαστή/σύμβολο στον αγώνα κατά της μαφίας, Τζοβάνι Φαλκόνε, ο οποίος δολοφονήθηκε μετά από λίγα χρόνια.
Ο Μπελόκιο, μεταφέρει το κλίμα της εποχής και του σιτσιλιάνικου οργανωμένου εγκλήματος, με τη βία, τα ξέφρενα πάρτι, το χαμηλό επίπεδο αυτών των ανθρώπων, το κιτς, αλλά και σημαντικό μέρος της ιταλικής ιστορίας, της διαπλοκής, της μανίας για το χρήμα και την εξουσία, της αλαζονείας. Κεντράρει πάνω στον Μπουσέτα, τον οποίο προσεγγίζει με ανθρωπιά και σεβασμό στο προσωπικό του δράμα, χωρίς να τον ηρωοποιεί, αλλά αναδεικνύοντας τη γενναιότητά του να αναθεωρήσει τη ζωή του, διαπιστώνοντας ότι χάθηκαν και οι όποιες αξίες της οργάνωσης.
Ωστόσο, η ταινία του έχει και αδυναμίες, με κυριότερη εκείνη των σκηνών στο δικαστήριο, που ενώ είναι απαραίτητες για το σύνολο του έργου, αφενός κρεμάει το φιλμ και αφετέρου δείχνει αδύναμη η παραγωγή να σηκώσει το βάρος και τις αντικειμενικές δυσκολίες των γυρισμάτων στη δικαστική αίθουσα, χάνοντας το ρεαλισμό και το ενδιαφέρον του θεατή.
Ο πρωταγωνιστής Πιερφραντζέσκο Φαβίνο, δυνατή “φάτσα”, μπαίνει στο ρόλο σαν να έχει ζήσει τη μισή του ζωή στο έγκλημα του Παλέρμο, δίνει μία σπουδαία ερμηνεία, που δύσκολα μπορεί να λησμονηθεί και σου δίνει να καταλάβεις γιατί το μόνο που ζητά ο Μπουσέτα, στο τελευταίο κεφάλαιο της ζωής του, είναι να πεθάνει ήσυχος στον ύπνο του -κάτι που έγινε πραγματικότητα το 2000 στη Φλόριντα των ΗΠΑ, όπου έζησε για χρόνια.
ΜΕ ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ… Στις αρχές της δεκαετίας του 1980, ξέσπασε πόλεμος μεταξύ των αφεντικών της Κόζα Νόστρα. Ο Τομάτο Μπουσέτα κρύφτηκε με την οικογένεια του στη Βραζιλία. Το ξεκαθάρισμα λογαριασμών ωστόσο συνεχιζόταν στην Ιταλία, και οι σύμμαχοι του δολοφονούνταν ο ένας μετά τον άλλο. Η σύλληψη και η έκδοση του Μπουσέτα από τη βραζιλιάνικη αστυνομία τον οδήγησε να πάρει μια απόφαση που θα άλλαζε ολόκληρη την ιστορία της μαφίας: συναντήθηκε με τον δικαστή Φαλκόνε και πρόδωσε τον αιώνιο όρκο σιωπής που έδωσε στην Κόζα Νόστρα. Ο Μπουσέτα έγινε ο πρώτος πληροφοριοδότης στην ιστορία της μαφίας.
Μουλάν (Mulan) Περιπέτεια, αμερικανικής παραγωγής του 2020, σε σκηνοθεσία Νίκι Κάρο, με τους Γιφέι Λιου, Ντόνι Γεν, Τζετ Λι, Γκονγκ Λι, Τζέισον Σκοτ Λι κ.ά.
Ακόμη μία μεταφορά της Disney μίας αγαπημένης κλασικής ταινίας κινουμένων σχεδίων σε live-action (με ηθοποιούς), που παρότι είχε δημιουργήσει προσδοκίες, φαίνεται ότι όπως και οι υπόλοιπες ανάλογες προσπάθειες (“Ντάμπο”, “Η Λαίδη και Αλήτης” κ.λπ.) έχει τεράστια απόσταση από το πρωτότυπο animation. Έτσι, 22 χρόνια μετά την ταινία κινουμένων σχεδίων, η Μουλάν επιστρέφει στο πρόσωπο της άγνωστης, συμπαθούς αλλά αδιάφορης ηθοποιού Γιφέι Λιου, ενώ δεν προσφέρουν κάτι ιδιαίτερο και οι παρουσίες των γνωστών Τζετ Λι, Γκονγκ Λι και Ντόνι Γεν.
Φροντισμένη υπερπαραγωγή, θεαματικά πλάνα, άρτια η σκηνοθεσία της Νίκι Κάρο, αλλά δυστυχώς λείπει η έμπνευση, το κέφι, το χιούμορ, τα πετυχημένα γκαγκ, τα χαριτωμένα τραγούδια και οι μουσικές του Μάθιου Γουάιλντερ, αλλά και το βάθος των χαρακτήρων, καθώς οι ηθοποιοί εμφανίζονται περισσότερο χάρτινοι από τα κινούμενα σχέδια.
Από κει και πέρα τι μένει; Μία περιπέτεια, με καλοκουρδισμένη απεικόνιση των πολεμικών τεχνών και η αγωνία αν θα τα καταφέρει το κορίτσι, η Μουλάν, που μπαίνει στη μάχη κατά των εισβολέων, για να σώσει την τιμή του γηραιού πατέρα της και τελικά την κινεζική αυτοκρατορία. Βεβαίως, υπάρχει και η φεμινιστική διάσταση της ταινίας, όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό.
Ένα φιλμ που θα χαρούν το πιθανότερο τα παιδιά, αλλά θα αφήσει αδιάφορους τους υπόλοιπους.
ΜΕ ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ… Όταν ο αυτοκράτορας της Κίνας διατάζει ότι ένας άντρας ανά οικογένεια πρέπει να υπηρετήσει στον αυτοκρατορικό στρατό για να υπερασπιστεί τη χώρα από τους εισβολείς, η Μουλάν, η μεγαλύτερη κόρη ενός διάσημου πολεμιστή, παίρνει τη θέση του άρρωστου πατέρα της. Μεταμφιέζεται σε άντρα και περνάει από πολλές δοκιμασίες που θα χρειαστούν όλη της τη δύναμη για να τα καταφέρει. Είναι ένα επικό ταξίδι που θα τη μεταμορφώσει σε μια εκπληκτική πολεμίστρια που θα κερδίσει τον σεβασμό ενός έθνους…
Μια Σφαίρα στην Καρδιά (Une Balle au Coeur) Δραματική περιπέτεια, γαλλικής και ελληνικής παραγωγής του 1966, σε σκηνοθεσία Ζαν Ντανιέλ Πολέ, με τους Σάμι Φρέι, Τζένη Καρέζη, Φρανσουάζ Αρντί, Βασίλη Διαμαντόπουλο, Σπύρο Φωκά, Σωτήρη Μουστάκα, Γιώργο Μούτσιο, Δημήτρη Μυράτ, Φάνη Χηνά, Ζανίνο κ.ά.
Κανονικά η ταινία -η μοναδική απόπειρα της Τζένης Καρέζη σε διεθνή παραγωγή με ξένο σκηνοθέτη- θα έπρεπε να προβάλλεται με όλο το πακέτο για τη μεταφορά του θεατή στα μέσα της δεκαετίας του ’60: Επίκαιρα, διαφημίσεις της εποχής, πιτσιρικάδες να πουλάνε σάμαλι, πασατέμπους και γκαζόζες και να ακούγεται ο ήχος της μηχανής προβολής….
Ο λόγος για τη δραματική ταινία “Μια Σφαίρα στην Καρδιά” που ανακαλύφθηκε το 2018 στη Γαλλία και προβάλλεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα, μετά την πλήρη ψηφιακή της αποκατάσταση. Ένα φιλμ του τότε ταλαντούχου νεαρού Γάλλου σκηνοθέτη Ζαν Ντανιέλ Πολέ, που λάτρεψε την Ελλάδα και τους Έλληνες και είχε γυρίσει στις αρχές της δεκαετίας του ’60 το απολαυστικό ντοκιμαντέρ “Μεσόγειος”, μαζί με τον Φόλκερ Σλέντορφ, αλλά και το ντοκιμαντέρ «Βάσσες», στον ναό του Επικούρειου Απόλλωνα.
Η αδελφική του φιλία με τον Κώστα Φέρρη θα τον βοηθήσει να μπει στα ελληνικά νερά και να φτιάξει ένα φιλμ στο οποίο μπλέκονται Σικελοί μαφιόζοι, έρωτες και βεβαίως η Ελλάδα (τα γυρίσματα έγιναν στη Σκύρο, την Τρούμπα, την Αθήνα κ.α.). Πρωταγωνιστούν εκτός από τον Σάμι Φρέι και την κούκλα Φρανσουάζ Αρντί και η Τζένη Καρέζη, που ήξερε γαλλικά και πήρε το ρόλο από την Βέρα Κρούσκα. Μετά από 55 χρόνια η ταινία δεν διεκδικεί δάφνες, αλλά βλέπεται ευχάριστα και παρότι, όπως έλεγε ο Πολέ, «δεν έκανε ένα τουριστικό φυλλάδιο», οι ωραίες έγχρωμες εικόνες του θα δημιουργήσουν μία νοσταλγική διάθεση, για μια Ελλάδα που δεν υπάρχει πια.
Η μουσική είναι του Μίκη Θεοδωράκη, ενώ η Τζένη Καρέζη, στο ρόλο μίας τραγουδίστριας καμπαρέ, ερμηνεύει και δυο τραγούδια του. Επίσης, παίζουν πολλοί Έλληνες ηθοποιοί όπως ο Βασίλης Διαμαντόπουλος, ο Σπύρος Φωκάς, ο Φάνης Χηνάς, ο Δημήτρης Μυράτ και πολλοί άλλοι, ενώ σε ρόλο έκπληξη -αυτόν του εκτελεστή- ο Ζανίνο.
ΜΕ ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ… Η Κάρλα, τραγουδίστρια ενός καμπαρέ της Τρούμπας και πρώην ερωμένη ενός άρχοντα του υποκόσμου, ζει μια άχαρη ζωή, θύμα παλιών σφαλμάτων. Εκεί γνωρίζει τον Φραντσέσκο Μοντελέκρ, τελευταίο απόγονο μιας πλούσιας σικελικής οικογένειας, την περιουσία του οποίου έχει κλέψει η Μαφία κι αυτός έχει ορκισθεί εκδίκηση. Θα ταξιδέψει στην Ελλάδα αναζητώντας έναν μάρτυρα, που θα τον βοηθήσει να στείλει στη φυλακή τον αρχιμαφιόζο. Γνωρίζει την Κάρλα, η οποία τον ερωτεύεται και τον βοηθάει για να σκοτώσει όλους τους εχθρούς του. Ωστόσο, ο Φραντσέσκο είναι ερωτευμένος με την Άννα, που ήρθε στην Ελλάδα μαζί με μια φίλη της για διακοπές.
Προβάλλονται ακόμη οι ταινίες:
Άλυτη (Entwined) Σχετικά ενδιαφέρουσα προσπάθεια του Μίνωα Νικολακάκη, ο οποίος εμπνέεται από τους λαϊκούς μύθους και τα παραμύθια των Βαλκανίων, για να δώσει ένα θρίλερ, με μεγάλη δόση φαντασίας. Η ταινία, που είναι ελληνοβρετανικής παραγωγής, κέρδισε αρκετές διακρίσεις σε φεστιβάλ (Τορόντο, Βαρσοβίας, Θεσσαλονίκης κ.λπ.), ενώ πρωταγωνιστούν οι Προμηθέας Αλειφερόπουλος, Αναστασία Ραφαέλα Κονίδη, Κώστας Λάσκος, Μάνος Βακουσης, Αλέκα Τουμαζάτου κ.ά.
Επανεκδόσεις
Πρόσωπο με Πρόσωπο (Ansikte mot Ansikte) Μια διατριβή για τη ζωή, τον έρωτα και το θάνατο από τον Ίνγκμαρ Μπέργκμαν είναι τούτο το βαρύ, στρυφνό, υπαρξιακό ψυχολογικό δράμα του 1976. Το θέμα της ταινίας: οι σχέσεις ενός ζευγαριού ψυχιάτρων, που κλονίζονται όταν ο ένας εκ των δύο παθαίνει μία βίαιη νευρική κρίση. Με τους εξαιρετικούς Έρλαντ Γιόσεφσον και Λιβ Ούλμαν, η οποία προτάθηκε για Όσκαρ Α’ γυναικείου ρόλου, όπως και ο Μπέργκμαν για το Όσκαρ σκηνοθεσίας, που έχασε, όμως, από τον Άβιλτσεν με το “Ρόκι”.
Το Ατύχημα (Accident) Γοητευτικό, εθιστικό ρομαντικό ψυχολογικό δράμα του 1967 από τον Τζόζεφ Λόουζι, σε σενάριο Χάρολντ Πίντερ, που βασίζεται στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Νίκολας Μόσλεϊ. Ιδιόμορφη ατμόσφαιρα, πανέξυπνο σενάριο, συγκαλυμμένη νοσηρότητα κάτω από την φαινομενικά αθώα επιφάνεια. Το στόρι περιστρέφεται γύρω από ένα ερωτικό τρίγωνο, όταν στην Οξφόρδη μία Αυστριακή φοιτήτρια έχει σχέση με Βρετανό συμφοιτητή της, αλλά όλα ανατρέπονται όταν πέφτει στο κρεβάτι με ένα δυστυχισμένο ζευγάρι καθηγητών. Με τον θαυμάσιο Ντεργκ Μπόγκαρντ και τους πολύ καλούς Στάνλεϊ Μπέικερ, Ζακλίν Σασάρντ και Μάικλ Γιορκ.
Ο Θεός και ο Διάβολος στη Χώρα του Ήλιου (Deus e o Diabo na Terra do Sol) Πρωτοποριακό σουρεαλιστικό φιλμ, του βραζιλιάνικου cinema novo, που γύρισε το 1966 ο Κλάουμπερ Ρόχα, έχοντας ως ήρωα ένα άντρα που σκοτώνει το αφεντικό του, προσπαθώντας να του κλέψει το μισθό, περνά στην παρανομία και αυτοανακηρύσσεται άγιος. Με τους τους: Γεράλδο Ντελ Ρέι, Γιόνα Μαγκαλάες κ.ά. Για συλλέκτες κινηματογραφικών εμπειριών.
Χάρης Αναγνωστάκης
