Άρθρο του Εκτάκτου και Πληρεξούσιου Πρέσβη της Δημοκρατίας του Καζακστάν στην Ελληνική Δημοκρατία A. Volkov
Στις 16 Δεκεμβρίου η Δημοκρατία του Καζακστάν γιορτάζει την εθνική της γιορτή – την Ημέρα της Ανεξαρτησίας της χώρας. Φέτος γιορτάζουμε την 29η επέτειο της ανεξαρτησίας.
Κατά τα χρόνια μετά το σχηματισμό του ανεξάρτητου κράτους, το Καζακστάν έχει διανύσει μεγάλο δρόμο ανάπτυξης. Πραγματοποιήθηκε μετάβαση από μια κεντρικά προγραμματιζόμενη οικονομία σε μια οικονομία της αγοράς. Τότε, στις αρχές της δεκαετίας των ’90, σε συνθήκες σοβαρών οικονομικών διαταραχών, το Καζακστάν, υπό την ηγεσία του Πρώτου Προέδρου της Δημοκρατίας, Ελμπασί Νουρσουλτάν Ναζαρμπάεβ, κατάφερε να προφυλάξει τη χώρα από διάφορες απειλές αστάθειας και οικονομικής καταστροφής. Το Καζακστάν βγήκε από εκείνη την περίοδο με ελάχιστες απώλειες και υψηλά κέρδη.
Το Καζακστάν εφάρμοζε τη Στρατηγική 2030, η οποία υλοποιήθηκε πρόωρα και, επομένως, ανέπτυξε την ενημερωμένη έκδοσή της έως το 2050. Η ηγεσία της χώρας έχει χαράξει μια στρατηγική πορεία με στόχο τη σταθερή, προγραμματισμένη συστημική ανάπτυξη. Εφαρμόζεται μια σειρά από διάφορα συστημικά προγράμματα στρατηγικής ανάπτυξης της χώρας, τα οποία επηρεάζουν τον πολιτικό, οικονομικό, βιομηχανικό, κοινωνικό, πολιτιστικό και ανθρωπιστικό τομέα.
Ένα ξεχωριστό κεφάλαιο στην ιστορία μας είναι η δημιουργία μιας νέας πρωτεύουσας, η οποία πήρε το όνομά του Πρώτου Προέδρου. Η μεταφορά της πρωτεύουσας έδωσε ισχυρή ώθηση στην οικονομική ανάπτυξη της πόλης Nur-Sultan. Οι υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης της οικονομίας της πόλης προσελκύουν πολλούς επενδυτές. Το μερίδιο της πρωτεύουσας στο γενικό όγκο των εισερχομένων επενδύσεων ανέρχεται στα 10%, το μερίδιο του ακαθάριστου προϊόντος της πόλης στην οικονομία της χώρας είναι 10,2%. Η οικονομία της πρωτεύουσας βασίζεται στη βιομηχανική παραγωγή, μεταφορές, τηλεπικοινωνία, εμπόριο και κατασκευές. Η βιομηχανική παραγωγή επικεντρώνεται κυρίως στην παραγωγή δομικών υλικών, τροφίμων/ποτών και μηχανολογίας. Από τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις της πρωτεύουσας μπορεί κανείς να ξεχωρίσει το εργοστάσιο επισκευής βαγονιών Tselinograd, τον όμιλο Tsesna-Astyk, το εργοστάσιο συναρμολόγησης επιβατικών βαγονιών Tulpar-Talgo Α.Ε., το εργοστάσιο συναρμολόγησης ελικοπτέρων Eurocopter Kazakhstan Engineering κ. α.
Τώρα το Καζακστάν βρίσκεται στο επόμενο στάδιο της ανάπτυξής του. Τον Ιούνιο του 2019 εκλέχθηκε ο νέος αρχηγός του κράτους Κασίμ-Ζομάρτ Τοκάεβ. Η μεταφορά του προεδρικού αξιώματος στο Καζακστάν πραγματοποιήθηκε σε κλίμα ειρηνικό, εντός δημοκρατικού πλαισίου. Ο νέος Πρόεδρος της χώρας επέλεξε την πορεία διατήρησης και ενίσχυσης των υφιστάμενων επιτευγμάτων της χώρας. Ο Κ. Τοκάεβ, στα ετήσια μηνύματά του προς τον λαό του Καζακστάν, χάραξε τους στόχους και πρακτικές δράσεις, πραγματοποίησε, ας το πούμε, μια αναθεώρηση όλων αυτών των κρατικών προγραμμάτων που είχαν εγκριθεί νωρίτερα, εισήγαγε τον κατάλληλο έλεγχο σε όλα τα σημαντικά έργα.
Σε λιγότερο από ένα μήνα, στο Καζακστάν διεξάγονται εκλογές για την Κάτω Βουλή του Κοινοβουλίου. Πρόσφατα είχα συνάντηση με τη μέλος της Βουλής των Ελλήνων με ρίζες από το Καζακστάν, Μαρία Απατζίδη, με την οποία συζητήσαμε τις προσεχείς εκλογές. Ως αποτέλεσμα των εκλογών αναμένεται να αλλάξει σημαντικά η σύνθεση της Βουλής. Ταυτόχρονα με την καθιέρωση του θεσμού της κοινοβουλευτικής αντιπολίτευσης, για την οποία παρέχονται ευρέος φάσματος εγγυήσεις, μια άλλη καινοτομία εισάγεται σε νομοθετικό επίπεδο – η ποσόστωση του 30% σε λίστες κομμάτων για τις γυναίκες και την νεολαία. Η τρέχουσα σύνθεση του Mazhilis (Κάτω Βουλή) της έκτης σύγκλησης αντιπροσωπεύεται κατά το 27% από γυναίκες και αναμένεται ότι το ποσοστό των γυναικών στο Mazhilis της έβδομης σύγκλησης θα αυξηθεί πιο πολύ. Η Μ. Απατζίδη, με τη σειρά της, ως η νεότερη και ταλαντούχα εκπρόσωπος των Ελλήνων βουλευτών μίλησε για τη δραστηριότητά της στη Βουλή. Σημείωσε επίσης τη σημαντική γυναικεία παρουσία στον ελληνικό νομοθετικό όργανο, ειδικά από το κόμμα της, το 56% των οποίων είναι γυναίκες.
Εδώ θα πρέπει να σημειώσουμε και τους διακοινοβουλευτικούς δεσμούς μεταξύ των χωρών μας, οι οποίοι διακρίνονται για τη δραστηριότητα και το φιλικό περιβάλλον τους. Οι επισκέψεις των κοινοβουλευτικών αντιπροσωπειών στα διμερή και πολυμερή πλαίσια της διακοινοβουλευτικής συνεργασίας πραγματοποιούνται ετησίως. Τον περασμένο μήνα, η Βουλή των Ελλήνων επικύρωσε το διμερές μνημόνιο συνεργασίας στον τουριστικό τομέα. Οι χώρες μας έχουν υπογράψει και άλλες συμφωνίες στον οικονομικό και τεχνολογικό τομέα, στους τομείς των μεταφορών, σε θέματα θεωρήσεων διέλευσης, στον τομέα της εκπαίδευσης, του πολιτισμού κ.λπ.
Καζακστάν και Ελλάδα
Οι διπλωματικές σχέσεις μεταξύ Καζακστάν και Ελλάδας καθιερώθηκαν την 1η Οκτωβρίου 1992. Λειτουργούν πρεσβείες και στις δύο χώρες. Πραγματοποιήθηκαν επισκέψεις στο υψηλότερο επίπεδο. Σε εξέλιξη βρίσκεται ένας ενεργός διάλογος ανάμεσα στα υπουργεία Εξωτερικών των δύο χωρών.
Ιδιαίτερη δραστηριότητα στις διμερείς σχέσεις σημειώθηκε κατά την προεδρία του Καζακστάν και της Ελλάδας στον ΟΑΣΕ. Το Καζακστάν ανέλαβε την προεδρία αυτού του Οργανισμού μετά από την Ελλάδα. Πραγματοποιήθηκαν ενεργείς διαπραγματεύσεις, ανταλλαγή εμπειριών στο πλαίσιο ενός τόσο μεγάλου οργανισμού. Με κοινή προσπάθεια, το Καζακστάν κατάφερε να οργανώσει τη Σύνοδο Κορυφής των κρατών μελών του ΟΑΣΕ στο επίπεδο των αρχηγών κρατών, η οποία για τελευταία φορά πραγματοποιήθηκε πριν από 11 χρόνια και ποτέ μετά.
Το Καζακστάν και η Ελλάδα αλληλοϋποστηρίζονται σε ένα ευρύ φάσμα θεμάτων διεθνούς πολυμερούς συνεργασίας. Η Ελλάδα ήταν ενεργός υποστηρικτής της μη μόνιμης ένταξης του Καζακστάν στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ το 2017-2018.
Η δημόσια διπλωματία μεταξύ των χωρών μας είναι επίσης σε υψηλό επίπεδο. Στο Καζακστάν υπάρχει μια ισχυρή ελληνική διασπορά των 10.000 ανθρώπων περίπου. Στην Ελλάδα ζουν πολλοί Έλληνες που παλιννόστησαν από το Καζακστάν, για τους οποίους το Καζακστάν είναι μια «μικρή πατρίδα» – η χώρα όπου γεννήθηκαν, έλαβαν εκπαίδευση και εργάστηκαν.
Οι Έλληνες επαναπατριζόμενοι από το Καζακστάν (σύμφωνα με ορισμένες πηγές, έως 60 χιλιάδες άτομα) που ζουν στην Ελλάδα διατηρούν στενές επαφές με τους συγγενείς και τους φίλους τους στο Καζακστάν. Οι πρώην συμπατριώτες μιλάνε θερμά για τους ανθρώπους του Καζακστάν που τους φιλοξένησαν κάποτε – στα πιο δύσκολα χρόνια.
Πρόσφατα είχα εξουσιοδοτηθεί να απονείμω το κρατικό παράσημο του Καζακστάν στον Ευστάθιο Πεχλιβανίδη, έναν από τους εξαιρετικούς κατά την περίοδο της Σοβιετικής Ένωσης πρώην σκόρερ του ποδοσφαιρικού συλλόγου Kairat του Καζακστάν. Αυτός ο άνθρωπος μιλάει πολύ θερμά για τη δεύτερη πατρίδα του, μοιράζεται την επαγγελματική του εμπειρία με τις νέες γενιές ποδοσφαιριστών, και η Ακαδημία του ποδοσφαιρικού συλλόγου Kairat της πόλης Αλμάτι φέρει το όνομά του.
Σήμερα, σε διάφορες περιοχές του Καζακστάν υπάρχουν 17 ελληνικοί σύλλογοι, μέλη της Ομοσπονδίας των Ελληνικών Σωματείων «Filia» του Καζακστάν.
Στην Ελλάδα επίσης δραστηριοποιούνται Ποντιακοί Σύλλογοι που ενώνουν τους επαναπατρισμένους Έλληνες.
Σήμερα εξετάζουμε τη δυνατότητα υπογραφής της διακυβερνητικής συμφωνίας συνεργασίας στον τομέα των αρχείων με την Ελλάδα. Αυτή η συμφωνία θα μας επιτρέψει να αποκαλύψουμε για το κοινό των δύο χωρών όλα τα μέχρι τώρα ανεξερεύνητα έγγραφα σχετικά με την ιστορία της απέλασης των Ελλήνων στο Καζακστάν.
Η παρουσία μιας τέτοιας «γέφυρας φιλίας» θα πρέπει να εξακολουθεί να εξυπηρετεί την προσέγγιση των λαών των δύο χωρών, τόσο στον εμπορικό, οικονομικό όσο και στον πολιτιστικό τομέα.
Θα ήθελα να σημειώσω ότι το 20% του πληθυσμού του Καζακστάν είναι Ορθόδοξοι Χριστιανοί. Μεταξύ αυτών είναι Ρώσοι, Ουκρανοί, Λευκορώσοι, Έλληνες, Βούλγαροι. Και δεδομένου ότι η Ελλάδα είναι το οχυρό της Ορθοδοξίας, όπου ιδρύθηκαν οι πρώτες εκκλησίες και εμφανίστηκαν πολλές πνευματικές παραδόσεις, το προσκύνημα των Ορθόδοξων συμπατριωτών μας σε ιερά μέρη κερδίζει όλο και περισσότερο δημοτικότητα.
Έτσι, οι πνευματικοί και οι θρησκευτικοί δεσμοί, η αλληλεπίδραση των νέων, ο τουρισμός, η επιστήμη και η πολιτιστική ανταλλαγή είναι τα στοιχεία της δημόσιας διπλωματίας που μπορούν να εφαρμοστούν με μεγάλη επιτυχία.
Πολιτιστικός και ανθρωπιστικός τομέας
Τον επόμενο χρόνο το Καζακστάν γιορτάζει την 175η επέτειο του ποιητή Abay Kunanbayuly και την 1150η επέτειο του μεγάλου στοχαστή Abu Nasr Αl-Farabi. Φυσικά, η πανδημία του κορονοϊού έφερε τις δικές της προσαρμογές και πολλές εκδηλώσεις οργανώθηκαν σε ψηφιακή μορφή. Τέτοιες εκδηλώσεις, καθώς και άλλες δραστηριότητες της Πρεσβείας καλύπτονται από τον ιστότοπο μας στο διαδίκτυο, καθώς και σε επίσημες σελίδες μας στα κοινωνικά δίκτυα (οι σύνδεσμοι αναφέρονται παρακάτω).
Πρόσφατα, η Πρεσβεία δημοσίευσε ένα αφηγηματικό βίντεο αφιερωμένο στον εορτασμό της 175ης επετείου του Abay Kunanbayuly, το οποίο γυρίστηκε σε μορφή χαιρετισμού προς το Καζακστάν από την Ελλάδα (οι σύνδεσμοι αναφέρονται παρακάτω).
Πριν από την πανδημία, πραγματοποιήσαμε στην Ελλάδα μια σειρά από εκδηλώσεις, εκθέσεις ζωγραφικής και άλλων εκθεμάτων μουσείων, θεατρικές παραστάσεις, λογοτεχνικές βραδιές. Διάσημες ταινίες του κινηματογράφου του Καζακστάν έχουν προβληθεί σε κινηματογράφους της Ελλάδας. Πέρυσι παρουσιάσαμε το θεματικό «Κατάλογο βιβλίων στην ελληνική γλώσσα που είναι αποθηκευμένα στην Εθνική Βιβλιοθήκη του Καζακστάν», φέτος το βιβλίο του Ν.Ναζαρμπάεβ «Η εποχή της Ανεξαρτησίας» εκδόθηκε στα ελληνικά στην Αθήνα. Οι αθλητές από το Καζακστάν συμμετέχουν σε διάφορες αθλητικές εκδηλώσεις στην Ελλάδα κάθε χρόνο.
Οικονομική συνεργασία
Το διμερές εμπόριο μεταξύ Καζακστάν και Ελλάδας το 2019 ανήλθε σε 1,4 δισεκατομμύρια δολάρια. Παρά την πανδημία, πιστεύω ότι φέτος έχουμε ήδη επιτύχει αυτά τα αποτελέσματα. Πιθανόν μέχρι το τέλος του 2020 ο αριθμός αυτός μπορεί ακόμη να αυξηθεί.
Φυσικά, το διμερές εμπόριο βασίζεται κυρίως στην εξαγωγή των ενεργειακών πόρων, σιτηρών, τσιμέντου, χαλκού και άλλων μεταλλευμάτων από το Καζακστάν. Ωστόσο, βλέπω μεγάλες προοπτικές συνεργασίας σε άλλους επιχειρηματικούς τομείς. Για παράδειγμα, στα τέλη Νοεμβρίου του τρέχοντος έτους, μια επιχειρηματική αντιπροσωπεία του Καζακστάν επισκέφθηκε την Ελλάδα, η οποία κατέληξε σε προκαταρκτική συμφωνία με Έλληνες συναδέλφους για την αγορά αυτοματοποιημένων γραμμών επεξεργασίας στερεών αποβλήτων για τα εργοστάσια επεξεργασίας αποβλήτων στο Καζακστάν. Η επίσκεψη της αντιπροσωπείας πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της εντολής του Πρωθυπουργού της Δημοκρατίας του Καζακστάν A. Mamin για την κατασκευή των 6 εγκαταστάσεων επεξεργασίας αποβλήτων στο Καζακστάν έως το 2025.
Βλέπω, επίσης, και άλλους εξίσου ελπιδοφόρους τομείς οικονομικής συνεργασίας, ο σημαντικός μηχανισμός στην εφαρμογή των οποίων είναι η Διακυβερνητική Επιτροπή Οικονομικής και Τεχνολογικής Συνεργασίας μεταξύ των χωρών μας. Μέχρι σήμερα, έχουν πραγματοποιηθεί τέσσερις συνεδριάσεις της Επιτροπής. Πιστεύω, το επόμενο έτος θα μπορέσουμε να πραγματοποιήσουμε την πέμπτη συνάντηση στο Καζακστάν.
