Την πόρτα χιλιάδων ακινήτων σε όλη τη χώρα «χτυπά» το Υπερταμείο Ιδιωτικοποιήσεων, με κρατικούς φορείς, αιρετούς άρχοντες και απλούς πολίτες να αγωνιούν για την «αξιοποίηση» των περιουσιών τους.
Εν μέσω θέρους, εν αγνοία και ερήμην των άμεσα ενδιαφερόμενων τοπικών φορέων ή ιδιωτών, η κυβέρνηση εκχώρησε μαζικά στο Υπερταμείο ιδιωτικοποιήσεων χιλιάδες ακίνητα, εκτάσεις και δημόσια κτίρια, με σκοπό την οικονομική αξιοποίησή τους. Ανάμεσά τους, όμως, είναι και μεμονωμένα οικόπεδα ιδιωτών, σαν να ήταν κρατικά.
ΦΕΚ με 10.000 κωδικούς
Εκτός από τα 70.000 κρατικά «φιλέτα» που είχε ως τώρα η Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου, η κυβέρνηση της εκχώρησε -κατόπιν αιτήματος του Υπερταμείου όπου ανήκει πλέον η ΕΤΑΔ- άλλα 10.119 ακίνητα του Ελληνικού Δημοσίου, συνολικού εμβαδού γης 511.357.451 τ.μ. και δομημένης επιφάνειας 22.601 τ.μ.
Την απόφαση υπέγραψε την Τρίτη 19 Ιουνίου 2018 ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος, δύο ημέρες πριν από τις αποφάσεις του Eurogroup και το «σόου της γραβάτας» για το ελληνικό χρέος.
Δεν κατονομάζει ποια είναι τα ακίνητα
Ωστόσο πρόκειται για απόφαση μιας σελίδας που, αν και δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (ΦΕΚ Β 2320 της 19.06.2018), δεν κατονομάζει ποια είναι τα ακίνητα που το Δημόσιο εκχωρεί στην ΕΤΑΔ και το Υπερταμείο.
Η απόφαση του κ. Τσακαλώτου παραπέμπει σε απόφαση του Κυβερνητικού Συμβουλίου Οικονομικής Πολιτικής (ΚΥΣΟΙΠ), το οποίο συνεδρίασε μία ημέρα πριν (στις 18 Ιουνίου), εγκρίνοντας τη λίστα με τα ακίνητα που ζητούσε για λογαριασμό της ΕΤΑΔ (με επιστολή του από 14 Ιουνίου) ο εντεταλμένος σύμβουλος της Ελληνικής Εταιρείας Συμμετοχών και Περιουσίας Α.Ε. (ΕΕΣΥΠ όπως επισήμως αναφέρεται το Υπερταμείο).
Ούτε όμως και από την απόφαση του ΚΥΣΟΙΠ ορίζεται ξεκάθαρα ποια είναι και πού βρίσκονται τα ακίνητα που εκχωρούνται. Η λίστα-μυστήριο καταλαμβάνει 84 σελίδες της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως (ΦΕΚ Β 2317/19.6.2018), αλλά αναγράφει μόνο πίνακες με 10.119 δωδεκαψήφιους Κωδικούς Αριθμούς Κτηματολογίου (ΚΑΕΚ), χωρίς καμία διευκρίνιση ή άλλο στοιχείο αναγνώρισης. Δίχως αποκρυπτογράφηση δηλαδή είναι αδύνατον να γνωρίζει κάποιος ποια είναι και πού ακριβώς βρίσκονται τα ακίνητα που εκχωρούνται στο Υπερταμείο.
Επιδρομή στα ακίνητα όλης της χώρας
Ωστόσο στελέχη των Κτηματικών Υπηρεσιών του Δημοσίου τρίβουν τα μάτια τους διαπιστώνοντας τι ακίνητα ανά την Ελλάδα κρύβονται πίσω από τους κωδικούς.
Η επιδρομή αφορά κυρίως περιοχές και ακίνητα της Περιφέρειας που δεν τα είχαν έως τώρα αγγίξει οι ιδιωτικοποιήσεις ή άλλα σχέδια κεντρικής αξιοποίησης. Δήμαρχοι και περιφερειάρχες με τους οποίους επικοινώνησε το «ΘΕΜΑ» για ακίνητα της αρμοδιότητάς τους, δήλωναν ότι δεν ξέρουν τίποτα και δεν ενημερώθηκαν ούτε ρωτήθηκαν σχετικά από κανέναν.
Όσοι αντιλήφθηκαν τι συμβαίνει, ανησυχούν μήπως χάσουν κοινόχρηστα ακίνητα ή εκτάσεις για τα οποία υπήρχαν έτοιμες μελέτες ή σχέδια. Για να σώσουν πλατείες και αλσύλλια, σπεύδουν σε υποθηκοφυλακεία και κτηματολογικά γραφεία προκειμένου να διαφυλάξουν ιδιοκτησιακά δικαιώματα και τη χρήση των ακινήτων.
Να ξεσπιτωθούν κινδυνεύουν επίσης ιδιώτες, αλλά ακόμα και κρατικοί φορείς. Στα ακίνητα που αλλάζουν χέρια περιλαμβάνονται και κτίρια εν λειτουργία, όπως το Δικαστικό Μέγαρο Κοζάνης ή το Διοικητήριο όπου εδρεύει η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, χωρίς κανείς να έχει προετοιμάσει τους άμεσα ενδιαφερόμενους για τις αλλαγές.
Αλλάζει ο χάρτης των ακινήτων
Αποκωδικοποιώντας τη λίστα-φάντασμα των ακινήτων που εκχωρούνται στο Υπερταμείο, προκύπτει ότι τα 10.119 βρίσκονται διασκορπισμένα σε 48 νομούς της χώρας (περιφερειακές ενότητες). Μόνον τα 6.000 αφορούν σε δήμους της Αττικής και της Θεσσαλονίκης. Καθώς πρόκειται για πυκνά δομημένες περιοχές όμως, πρόκειται για ακίνητα της διπλανής πόρτας ή κτίρια και εκτάσεις σε γειτονιές που πιθανότατα να αξιοποιούνται ήδη από φορείς ή ιδιώτες. Στο 1/3 των νομών, πάντως, αλλάζουν χέρια πάνω από 100 ακίνητα, ενώ σε κάποιους άλλους ελάχιστα. Στους νομούς που γλιτώνουν -στη φάση αυτή τουλάχιστον- τη μαζική «αξιοποίηση» ακινήτων, περιλαμβάνεται και η Πρέβεζα (εκλογική περιφέρεια του κ. Τσακαλώτου) με μόλις 15 ακίνητα.
Ωστόσο ο αριθμός των ακινήτων δεν υποδηλώνει κατ’ ανάγκην το μέγεθος των ακινήτων που εκχωρούνται ούτε τη σπουδαιότητά τους. Για παράδειγμα, στην Κοζάνη όπου εκχωρούνται μόλις 8 ακίνητα -και είναι πιο εύκολα εντοπίσιμα-, τα μισά τουλάχιστον φαίνεται πως είναι λειτουργικά κτίρια ή χώροι μεγάλης σημασίας για την περιοχή: διοικητήριο, δικαστικό μέγαρο, κοινόχρηστος χώρος με λαϊκή αγορά 1.500 τ.μ. αλλά και δύο αποθήκες καυσίμων της Αεροπορίας, εκτάσεως 70 στρεμμάτων, καθώς ακόμα και το Γκέρτσειο Εκκλησιαστικό Ιδρυμα!
Βάσει σχεδίου…
Ολα αυτά γίνονται μετά την επέκταση της δανειακής σύμβασης με τους Ευρωπαίους πιστωτές, την οποία ψήφισε τον Ιούνιο φέτος η Βουλή μαζί με τα προαπαιτούμενα (άρθρο 109 στο νομοσχέδιο) και ορίζει ότι το Υπερταμείο «δεσμεύεται στον ESM ότι κάθε φορά που το δικαιούχο κράτος-μέλος δεν καταβάλλει ποσό οφειλόμενο βάσει ή με βάση τη Σύμβαση, η Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας μετά από αίτημα θα φέρει την ευθύνη καταβολής αυτού του ποσού σαν να ήταν ο κύριος οφειλέτης, εφόσον τα συνολικά καταβλητέα ποσά δεν υπερβαίνουν συνολικά τα 25 δισ. ευρώ». Δηλαδή τα ακίνητα αποτελούν περιουσία του Υπερταμείου για να εξασφαλιστεί η αποπληρωμή των δανείων για τα υπόλοιπα 99 χρόνια, μετά και τη λήξη του τρίτου μνημονίου.
Το σχέδιο εκχώρησης των ακινήτων στο Υπερταμείο έχει περάσει 4 φάσεις:
Το καλοκαίρι του 2015 (τρίτο μνημόνιο) προβλέφθηκε η δημιουργία του Υπερταμείου ιδιωτικοποιήσεων.
Τον Μάιο του 2016 συστήθηκε το Υπερταμείο (ΕΕΣΥΠ) που απορρόφησε ΕΤΑΔ και ΤΑΙΠΕΔ, τα οποία προϋπήρχαν.
Τον Μάιο του 2017 ορίστηκε επιτροπή για να επιλέξει και άλλα κρατικά ακίνητα, προκειμένου να τα εκχωρήσει το Δημόσιο στο Υπερταμείο, πέραν όσων κατείχε ήδη η ΕΤΑΔ.
Τον Ιούνιο του 2018 εγκρίθηκε η λίστα με τα πρώτα 10.119 ακίνητα που ετοίμασε η επιτροπή.
Έπεται και συνέχεια, όμως, μετά τη λήξη του μνημονίου αφού, σύμφωνα με πληροφορίες, η επιτροπή Τσακαλώτου συνεχίζει να εργάζεται, αναζητώντας δεκάδες χιλιάδες άλλα κρατικά ακίνητα για τον ίδιο σκοπό. Ανάμεσά τους και κτίρια της ΕΛ.ΑΣ. και της Πυροσβεστικής, στρατόπεδα, στάδια, πλατείες, πάρκα, ακόμα και διατηρητέα!
…ή κατά λάθος;
Από την πρώτη έρευνα, πάντως, εκφράζονται ήδη φόβοι για λάθη στις επιλογές, όπως εκχωρήσεις ακινήτων πολιτιστικού ή θρησκευτικού ενδιαφέροντος που δεν προσφέρονται για εμπορική εκμετάλλευση ή αξιοποίηση. Για το ενδεχόμενο να κάνει λάθη η επιτροπή επιλογής των ακινήτων -παρότι της δόθηκε χρόνος και πλήρης πρόσβαση στις κρατικές υπηρεσίες για έρευνα- προϊδεάζει και η ίδια η απόφαση Τσακαλώτου. Εκεί αναφέρεται ότι πριν από την ολοκλήρωση της εκχώρησης του ακινήτου στο Υπερταμείο πρέπει να ελεγχθεί αν απαγορεύεται από τον νόμο.
Και ιδιωτικές περιουσίες στο σφυρί
Προβληματικό θεωρείται πάντως και από υπηρεσιακούς παράγοντες των κτηματικών υπηρεσιών να εκχωρεί το Δημόσιο ακίνητα για περιουσία που διεκδικείται από ιδιώτες και δεν θεωρείται αμετάκλητα δική του ιδιοκτησία.
Σε διάφορους δήμους εντοπίζονται ως «αγνώστου ιδιοκτήτου» ακίνητα που είτε δεν δηλώθηκαν από κανέναν στο Κτηματολόγιο και καταχωρούνται ως δημόσια, είτε δεν έγινε επαρκής και τεκμηριωμένη δήλωση για αυτά και μένουν σε αυτήν την κατηγορία μέχρι να υπάρξουν νεότερα στοιχεία ή ακόμα και δικαστικές αποφάσεις που εκκρεμούν. Απ’ ό,τι φαίνεται, όμως, έχουν πάρει και αυτά την άγουσα για το Υπερταμείο.
