Η παγίδευση αυθαιρέτων Κατηγορίας 5 εμποδίζει κατεδαφίσεις και πολεοδομικές εξελίξεις. Η διακοπή τακτοποίησης στα μεγάλα αυθαίρετα της Κατηγορίας 5 – κτίσματα με σοβαρές υπερβάσεις σε τετραγωνικά και ύψος ή πλήρως αυθαίρετα – διαιωνίζει άλλες πολεοδομικές παθογένειες. Η απόφαση του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) το φθινόπωρο του 2020 να μην παρατείνει τις ρυθμίσεις νομιμοποίησης τέτοιων κατασκευών έχει προκαλέσει σειρά προβλημάτων που σχετίζονται με τις κατεδαφίσεις αυθαιρέτων.
Τις τελευταίες ημέρες, πληθαίνουν οι επιστολές προς το ΥΠΕΝ από μηχανικούς του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΤΕΕ), επισημαίνοντας ότι η αναστολή υποβολής δηλώσεων αυθαιρέτων Κατηγορίας 5 αποκλείει ακόμα και την υπαγωγή τους για έκδοση άδειας κατεδάφισης. Σε πολλές περιπτώσεις, όπως αυτές των τουριστικών περιοχών, έχουν μπλοκάρει σημαντικές επενδύσεις.
Καθώς οι μηχανικοί της Κρήτης επισημαίνουν, αν και η κατεδάφιση μεγάλων αυθαιρέτων συμβαδίζει με τη νόμιμη αρχή του ελέγχου του δομημένου περιβάλλοντος, παραμένει απαγορευμένη αυτή τη στιγμή. Η αδυναμία τακτοποίησης των μεγάλων αυθαιρέτων επηρεάζει πολλαπλές περιπτώσεις, συμπεριλαμβανομένων δημόσιων κτηρίων χωρίς άδεια, τα οποία κινδυνεύουν να αποκλειστούν από προγράμματα εκσυγχρονισμού.
Συνολικά, όπως τονίζεται, η συζήτηση για το μέλλον της Κατηγορίας 5 θα προχωρήσει όταν αρχίσει η κατεδάφιση αυθαιρέτων, διαδικασία που είναι ακόμα σε εκκρεμότητα.
