Η διακοπή των ροών ρωσικού φυσικού αερίου μέσω της Ουκρανίας από την αρχή του 2025, σε συνδυασμό με τον ψυχρότερο χειμώνα που παρατηρείται στην Ευρώπη, έχει οδηγήσει σε άνοδο των τιμών του φυσικού αερίου. Ωστόσο, αυτή η αύξηση φαίνεται να είναι «ελεγχόμενη» και δεν έχει καμία σχέση με τις συνθήκες κρίσης που επικράτησαν πριν από δύο-τρία χρόνια.
Οι ποσότητες ρωσικού αερίου που προμήθευαν χώρες της Κεντρικής-Ανατολικής Ευρώπης μέσω του αγωγού στην Ουκρανία αντιστοιχούν μόλις στο 5% της συνολικής ζήτησης της Ευρώπης, και επομένως μπορεί να καλυφθούν σχετικά εύκολα με επιπλέον εισαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG).
Η φετινή δυνατότητα εισαγωγών LNG είναι μεγαλύτερη, καθώς αυξήθηκε η δυναμικότητα εξαγωγών από τις ΗΠΑ, τον μεγαλύτερο προμηθευτή της Ευρώπης. Παράλληλα, το 2024 αυξήθηκαν σε επίπεδα – ρεκόρ οι εισαγωγές LNG από τη Ρωσία, εξασφαλίζοντας την κάλυψη των αναγκών της περιοχής, ακόμη και σε συνθήκες δριμύτερου χειμώνα.
Σύμφωνα με στοιχεία του Reuters, οι συνολικές εισαγωγές LNG της Ευρώπης εκτινάχθηκαν 23% σε σχέση με τον Νοέμβριο, φθάνοντας τα 10,89 εκατ. κυβικούς τόνους, αν και ήταν χαμηλότερες κατά 7,9% σε σχέση με ένα χρόνο πριν.
Από την άλλη πλευρά, η αυξημένη ζήτηση φυσικού αερίου για θέρμανση έχει οδηγήσει σε μείωση των αποθεμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με την πληρότητα των υπόγειων δεξαμενών να διαμορφώνεται στο 68,2% στις 8 Ιανουαρίου, έναντι 83,5% πριν από ένα χρόνο, όπως δείχνουν στοιχεία της KYOS European Gas Analytics.
Η μείωση των αποθεμάτων είναι πιθανό να διατηρήσει τις τιμές του φυσικού αερίου σε υψηλότερα επίπεδα από τα περυσινά, αλλά δεν διαφαίνονται συνθήκες κρίσης όπως αυτές που παρατηρήθηκαν από το φθινόπωρο του 2021 έως τα τέλη του 2022. Σημειώνεται ότι τον Αύγουστο του 2022, η τιμή αναφοράς στο χρηματιστήριο του Άμστερνταμ (TTF) εκτοξεύθηκε στα 250 ευρώ ανά μεγαβατώρα, 10 φορές πάνω από τον μέσο όρο των προηγούμενων ετών.
Το 2023 οι τιμές TTF αποκλιμακώθηκαν, χάρη στην αντικατάσταση των ποσοτήτων που έλειπαν από τον ρωσικό αγωγό Nord Stream με νορβηγικό αέριο και με εισαγωγές LNG από διάφορους προμηθευτές, κυρίως τις ΗΠΑ.
Τον Ιανουάριο του 2024, οι τιμές κινήθηκαν κάτω από τα 30 ευρώ ανά μεγαβατώρα, αλλά από τον Μάιο ξεπέρασαν τα 40 ευρώ, καθώς οι παράγοντες της αγοράς ανέμεναν την διακοπή των ροών μέσω Ουκρανίας. Ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, είχε τονίσει επανειλημμένα ότι δεν θα υπέγραφε παράταση της συμφωνίας με τη Ρωσία για τη διέλευση του αερίου, η οποία έληγε στο τέλος του 2024, όπως και έγινε.
Εν τέλει, η διακοπή των ροών μέσω Ουκρανίας ήταν ουσιαστικά προεξοφλημένη από την αγορά. Αυτό εξηγεί και την κλιμάκωση της τιμής στο β’ 15ήμερο του προηγούμενου μήνα, η οποία ξεπέρασε τα 50 ευρώ την πρώτη εργάσιμη ημέρα του έτους, αλλά στη συνέχεια αποκλιμακώθηκε, διαμορφούμενη κάτω από τα 44 ευρώ την Παρασκευή.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
