Η Volkswagen αποτελεί τη σπονδυλική στήλη της γερμανικής αυτοκινητοβιομηχανίας, όντας η μεγαλύτερη επιχείρηση του πιο σημαντικού βιομηχανικού κλάδου της χώρας. Ως ο μεγαλύτερος εργοδότης στη Γερμανία και ο 8ος μεγαλύτερος παγκοσμίως, παράγει το ήμισυ των αυτοκινήτων που κυκλοφορούν στη γερμανική αγορά. Όταν η VW φτερνίζεται, η Γερμανία και η Ευρώπη συγκλονίζονται.
Τα νέα της περασμένης Δευτέρας ενέτειναν την ανησυχία για την κατάσταση της γερμανικής οικονομίας. Η διοίκηση της Volkswagen ανακοίνωσε ότι τα ήπια μέτρα εξυγίανσης δεν επαρκούν, φέρνοντας στο προσκήνιο δύο ταμπού: το κλείσιμο εργοστασίων και τις περικοπές θέσεων εργασίας. Είναι η γερμανική βιομηχανία σε παρακμή; Μήπως έρχεται ντόμινο εξελίξεων σε άλλους τομείς; Είναι η VW η μικρογραφία της Γερμανίας;
– Υπάρχει κίνδυνος χρεοκοπίας για τη VW; –
Για να κατανοήσουμε καλύτερα την κατάσταση, ο Όμιλος Volkswagen περιλαμβάνει την ομώνυμη εταιρεία, την Audi, την SEAT, την Skoda, την Lamborghini, την Bentley, την Bugatti και την Scania. Αυτή τη στιγμή είναι ο μεγαλύτερος κατασκευαστής αυτοκινήτων στον κόσμο, με 136 εργοστάσια και 670.000 εργαζόμενους, εκ των οποίων οι 300.000 είναι στη Γερμανία. Οι καθημερινές παραγωγές ξεπερνούν τα 26.600 οχήματα.
Η Volkswagen δεν φαίνεται να απειλείται άμεσα από χρεοκοπία, καθώς το κρατίδιο της Κάτω Σαξονίας είναι πάντα μέτοχός της. Το 2023, ο Όμιλος ανέφερε καθαρά κέρδη 17,9 δισεκατομμυρίων ευρώ, με αύξηση 2,1 δισ. από το προηγούμενο έτος. Ωστόσο, σοβαρός κίνδυνος υπάρχει να χάσει την ευκαιρία στην ηλεκτροκίνηση και τη θέση της στην παγκόσμια αγορά, με την Κίνα να πιέζει. Ο οικονομικός διευθυντής της VW, Αρνό ‘Αντλιτς, τόνισε ότι η «πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα» είναι ένα πρόβλημα, με την ευρωπαϊκή αγορά να πωλεί 2 εκατομμύρια λιγότερα αυτοκίνητα ετησίως σε σχέση με την προ πανδημίας εποχή. Η VW, κρατώντας το 1/4 της ευρωπαϊκής αγοράς, στερείται πωλήσεων που αντιστοιχούν σε δύο εργοστάσια, δηλαδή περίπου 15.000 με 20.000 θέσεις εργασίας. Όπως ανέφερε, «αυτό δεν σχετίζεται με τα προϊόντα μας, απλώς η αγορά δεν υπάρχει πια».
Ωστόσο, το πρόβλημα είναι πιο περίπλοκο: το κόστος ενέργειας και μισθοδοσίας στη Γερμανία είναι αυξημένο, τη στιγμή που οι πωλήσεις ηλεκτρικών αυτοκινήτων είναι χαμηλότερες από τις αναμενόμενες. Η γερμανική κυβέρνηση κατάργησε τις επιδοτήσεις για την αγορά ηλεκτρικών αυτοκινήτων, επηρεάζοντας ακόμη περισσότερο την αγορά. Τον φετινό Αύγουστο, οι ταξινομήσεις ηλεκτροκίνητων οχημάτων ήταν κατά 69% λιγότερες σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2023.
Στην Κίνα, οι ηλεκτρικές αυτοκινητοβιομηχανίες αναπτύσσονται ραγδαία. Παρά τις μέτριες πωλήσεις τους στην ευρωπαϊκή αγορά, στην Κίνα έχουν σημαντική απήχηση. Η VW, που στο παρελθόν άντλησε κέρδη από την Κίνα για να στηρίξει τις γραμμές παραγωγής της στη Γερμανία, βλέπει τις πωλήσεις της να μειώνονται ραγδαία. Οι γερμανικές αυτοκινητοβιομηχανίες, παραδοσιακά πρωτοπόροι, πλέον αντιμετωπίζουν καθυστερήσεις στην ανάπτυξη και το κόστος των μοντέλων τους είναι υψηλό. Η επικεφαλής της «Συμμαχίας Ζάρα Βάγκενκνεχτ» δήλωσε πρόσφατα ότι «η Γερμανία κατασκευάζει τους καλύτερους κινητήρες εσωτερικής καύσης», αποδεικνύοντας πως η γερμανική βιομηχανία έχει μείνει πίσω.
– Αναζητείται ο νέος ηλεκτροκίνητος «Σκαραβαίος» –
Ο Τόμας Σέφερ, επικεφαλής του τμήματος επιβατικών αυτοκινήτων της VW, ανακοίνωσε ότι στόχος είναι να εξοικονομηθούν πόροι για την παραγωγή ενός καινοτόμου μοντέλου που θα διασφαλίσει τη βιωσιμότητα της εταιρείας για τα επόμενα χρόνια. Ωστόσο, το ID.3 της VW, που αρχικά είχε στόχο να αντικαταστήσει το Golf, θεωρείται πλέον ότι λανσαρίστηκε πρόωρα, υπό την πίεση του σκανδάλου «ντίζελγκέιτ». Τα προβλήματα είναι εμφανή και οι εργαζόμενοι δεν αιφνιδιάστηκαν από τις εξελίξεις.
Η Volkswagen έχει ήδη από το 2026 σχέδιο εξυγίανσης, το οποίο μέχρι τώρα προχωρούσε με τη συμφωνία των εργαζομένων. Ωστόσο, οι ήπιες προσπάθειες δεν επαρκούν για να καλύψουν το κενό των 5 δισεκατομμυρίων ευρώ. Η πρόκληση για την VW είναι η επιτυχία των ηλεκτρικών αυτοκινήτων στην αγορά της Κίνας, όπου λειτουργούν 39 εργοστάσια υπό το σύνθημα «In China for China».
Το διακύβευμα είναι μεγάλο για τη 87χρονη εταιρεία που απασχολεί περίπου 120.000 άτομα στη Γερμανία και έχει σημαντικό ρόλο στην οικονομία της χώρας. Όπως δήλωσε η Ντανιέλα Καβάλο, επικεφαλής της Επιτροπής εργαζομένων, «αν η VW βρίσκεται σε κρίση, τότε και η χώρα βρίσκεται σε κρίση». Πολλές επιχειρήσεις εξαρτώνται από την VW, όπως οι προμηθευτές της. «Η VW είναι πιο σημαντική για την γερμανική οικονομία από το σύνολο του εξωτερικού εμπορίου με την Ελλάδα», δήλωσε ο επικεφαλής οικονομολόγος της ING Bank, Κάρστεν Μπρζέσκι.
Η VW διασφαλίζει την ευημερία ολόκληρων περιοχών. Για παράδειγμα, το εργοστάσιο στο Τσβικάου απασχολεί 10.000 εργαζόμενους σε μια πόλη 90.000 κατοίκων. Επίσης, η VW συνεισφέρει στην αύξηση του βιοτικού επιπέδου στις περιοχές όπου δραστηριοποιείται. «Κάθε δεύτερο δευτερόλεπτο, μια οικογένεια σχετίζεται με το εργοστάσιο της VW», σημειώνει στέλεχος του συνδικάτου IG Metall. Ο ανταγωνισμός είναι ωστόσο έντονος: η Toyota, με λιγότερους εργαζόμενους, ξεπερνά σε πωλήσεις τη VW. Το επιχειρηματικό μοντέλο της VW κινδυνεύει από τις προκλήσεις της αγοράς, και οι αναλυτές προειδοποιούν ότι η πλεονάζουσα παραγωγή ήταν αναμενόμενη υπό τις παρούσες συνθήκες.
Η γερμανική κυβέρνηση εκφράζει ανησυχία, αλλά η ικανότητά της να παρέμβει είναι περιορισμένη. Ο υπουργός Οικονομίας, Ρόμπερτ Χάμπεκ, κάλεσε τη διοίκηση της VW να αναλάβει τις ευθύνες της, αν και ο ίδιος είχε εγκρίνει την κατάργηση των επιδοτήσεων για τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα. Ο Κάρστεν Μπρζέσκι προειδοποιεί για τις συνέπειες που μπορεί να έχει αυτή η κρίση ενόψει των εθνικών εκλογών του 2025. Η Χελένα Βίσμπερτ από το Κέντρο Ντούισμπουργκ για την Έρευνα στην Αυτοκίνηση αναφέρει ότι «υπάρχουν όλο και λιγότεροι λόγοι να κατασκευάζει κανείς αυτοκίνητα στη Γερμανία». Η αντιπολίτευση εκμεταλλεύεται την κρίση στη VW για να ισχυριστεί ότι αντικατοπτρίζει τις γενικότερες δυσκολίες της γερμανικής οικονομίας.
Ενόψει των ανακοινώσεων για κατάργηση του καθεστώτος «εγγυημένης απασχόλησης» και του κινδύνου απολύσεων, οι εργαζόμενοι προγραμματίζουν «σκληρή αντίσταση». Η Ντανιέλα Καβάλο κατηγόρησε τη διοίκηση για «λάθος χειρισμούς» και «έλλειψη ιδεών», επισημαίνοντας την αποτυχία της VW να παρουσιάσει εγκαίρως αξιόπιστα ηλεκτρικά μοντέλα. Αν και η γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία αντιμετωπίζει προκλήσεις, είναι νωρίς για να κηρυχθεί το τέλος της.
