Εκθεση του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου (ΕΕΣ) προειδοποιεί για τους αυξανόμενους χρηματοοικονομικούς κινδύνους που απειλούν τον προϋπολογισμό της ΕΕ εξαιτίας του πρωτοφανούς ύψους του χρέους, του επιθετικού πολέμου της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας και του υψηλού πληθωρισμού.
Το ΕΕΣ εκτιμά το ποσοστό σφάλματος στις δαπάνες του προϋπολογισμού της ΕΕ στο 5,6% το 2023, σημειώνοντας αύξηση από 4,2% το 2022 και 3,0% το 2021. Η εκτίμηση αυτή συγκρίνεται με το όριο του 2%, που ορίζει ότι πάνω από αυτό το ποσοστό οι παράτυπες δαπάνες θεωρούνται σημαντικές.
Η ανησυχία του ΕΕΣ ενισχύεται από την αύξηση του επιπέδου του σφάλματος στις δαπάνες ύψους 191,2 δισ. ευρώ από τον προϋπολογισμό της ΕΕ. Επιπλέον, έχουν εντοπιστεί παρατυπίες σε μέρος του ποσού των 48 δισ. ευρώ, που δαπανήθηκε στο πλαίσιο του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΜΑΑ). Το ΕΕΣ διαπίστωσε πληρωμές για τις οποίες δεν πληρούνταν όλες οι προϋποθέσεις, καθώς και αδυναμίες στα συστήματα ελέγχου των κρατών μελών.
Το ΕΕΣ καταλήγει στο συμπέρασμα ότι το εκτιμώμενο σφάλμα ήταν σημαντικό και διάχυτο, εκφράζοντας αρνητική γνώμη για τις δαπάνες της ΕΕ το 2023. Η αύξηση του επιπέδου σφάλματος οφείλεται κυρίως στις δαπάνες συνοχής, οι οποίες ανέρχονται σε 9,3% (έναντι 6,4% το 2022). Αυτές οι δυσκολίες οφείλονται εν μέρει στην πίεση που ασκείται στις εθνικές διοικήσεις να προβούν σε δαπάνες από ανταγωνιστικά ταμεία της ΕΕ.
Σχετικά με τις δαπάνες του ΜΑΑ, το ΕΕΣ διατύπωσε γνώμη με επιφύλαξη, επισημαίνοντας ότι μετά την πανδημία ο ΜΑΑ αντιμετωπίζει αδυναμίες του συστήματος και παράτυπες πληρωμές. Το 2023 πραγματοποιήθηκαν 23 πληρωμές επιχορηγήσεων σε 17 κράτη μέλη, εκ των οποίων περίπου το ένα τρίτο δεν πληρούσε τους σχετικούς όρους.
Σύμφωνα με το ΕΕΣ, το χρέος της ΕΕ αυξάνεται και το συνολικό ύψος των εκκρεμών αναλήψεων υποχρεώσεων ανήλθε στα 543 δισ. ευρώ. Το χρέος της ΕΕ φθάνει το 2023 τα 458,5 δισ. ευρώ, διπλάσιο σε σχέση με το 2021, κυρίως λόγω του δανεισμού για το Ταμείο Ανάκαμψης, ενώ ο υψηλός πληθωρισμός συνεχίζει να επιβαρύνει τον προϋπολογισμό.
Το ΕΕΣ προειδοποιεί ότι η χρηματοδοτική βοήθεια για την Ουκρανία υπερδιπλασιάστηκε το 2023, θέτοντας σε κίνδυνο τον ενωσιακό προϋπολογισμό λόγω πιθανών αθέτησης υποχρεώσεων εξόφλησης δανείων.
Ο Πρόεδρος του ΕΕΣ δήλωσε ότι τα ευρήματα αναδεικνύουν κρίσιμες προκλήσεις για τον προϋπολογισμό της ΕΕ, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για ισχυρά συστήματα εποπτείας και λογοδοσίας.
