«Ο νόμος για την τιτλοποίηση ορίζει ρητά, ότι όποια δικαιώματα είχε ο δανειολήπτης όταν το δάνειο ήταν στο χαρτοφυλάκιο της τράπεζας, τα ίδια ακριβώς δικαιώματα έχει ο δανειολήπτης και όταν το χαρτοφυλάκιο αλλάζει χέρι», ανέφερε η γενική γραμματέας της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών, Χαρίκλεια Απαλαγάκη, μιλώντας νωρίτερα στη Βουλή για το σχέδιο «Ηρακλής».
«Ο δανειολήπτης θα μπει στη διαχείριση, έχοντας όλη την ομπρέλα προστασίας, που θα είχε και απέναντι στην τράπεζα», σημείωσε η κ. Απαλαγάκη.
Κατά τη διάρκεια ενημέρωσης των κοινοβουλευτικών επιτροπών Οικονομικών και Παραγωγής και Εμπορίου, η γ.γ. της ΕΕΤ, επισήμανε ότι «όλες οι τράπεζες είχαν τιτλοποιήσει και πριν τον ‘Ηρακλή’», ο οποίος είναι ένα «συστημικό εργαλείο και όλοι τον έχουν καλωσορίσει».
Η κ. Απαλαγάκη απάντησε για το ενδεχόμενο να περάσουν στους διαχειριστές και εξυπηρετούμενα δάνεια:
«Αυτό το οποίο συνεκτιμούμε σε ένα εξυπηρετούμενο δάνειο, είναι εάν είναι το κυρίαρχο ή το έλασσον, σε σχέση με το μη εξυπηρετούμενο. Αν δηλαδή το εξυπηρετούμενο είναι σαφώς χαμηλότερο από το μη εξυπηρετούμενο, τότε θα πεις ‘μα βεβαίως δεν με συμφέρει να έχω αυτό το ασήμαντο εξυπηρετούμενο, που μου δίνει την πιστωτική του κάρτα’ και θα πάει συνδεδεμένα. Είναι θέμα συγκεκριμένης αξιοποίησης», είπε. Επισήμανε όμως, ότι «οι εταιρείες διαχείρισης τελούν υπό πολύ αυστηρές προϋποθέσεις, αδειοδοτούνται από την Τράπεζα της Ελλάδος και 21 από αυτές είχαν λάβει άδεια από την Τράπεζα της Ελλάδος πολύ πριν καν αρχίσει να συζητείται το σχέδιο ‘Ηρακλής’».
«Το Δημόσιο έχει προβλέψει μια σειρά δικλείδων ασφαλείας, τόσο πριν την χορήγηση της εγγύησης, όσο και στη συνέχεια μετά τη χορήγησή της, και στο πιο κρίσιμο στάδιο, στην κατάπτωση. Να είστε σίγουροι, ότι κανείς από τους εμπλεκόμενους δεν θέλει να φτάσει στην ημέρα της κατάπτωσης της εγγύησης, και δεν θέλει να φτάσει για να μην επιβαρυνθεί ο κρατικός Προϋπολογισμός, για να μην υπάρξει αμφιβολία για την πιστοληπτική ικανότητα των τραπεζών και του Δημοσίου», είπε η γ.γ. της ΕΕΤ.
Η κ. Απαλαγάκη αναφέρθηκε επίσης και στις προσπάθειες των τραπεζών να μειώσουν τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, πριν την ψήφιση του «Ηρακλή»:
«Οι τράπεζες από το 2015 το Σεπτέμβριο, που είχαμε το πικ (σ.σ. peak, κορύφωση) των μη εξυπηρετούμενων 106 δισ., μέχρι να ψηφιστεί ο ‘Ηρακλής’ μείωσαν τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια κατά 30 δισ. Αυτό σημαίνει, ότι και αυτές κάτι έκαναν, και το έκαναν με συνθήκες, επίσης δύσκολες» ανέφερε χαρακτηριστικά.
Η γ.γ. της ΕΕΤ απάντησε και στην πρόταση φορέων και κομμάτων να πουλούν οι τράπεζες το δάνειο στον οφειλέτη, αντί να το δίνουν στον διαχειριστή.
«Ακούω – και δεν το ακούω μόνο από εσάς, το έχουν ζητήσει και πολλά επιμελητήρια και οι δικηγορικοί σύλλογοι – ‘μα γιατί να πουλήσει η τράπεζα το δάνειό της στο διαχειριστή με 30 σεντς και να μην το πουλήσει στον ίδιο τον οφειλέτη;’. Μα γιατί απαγορεύεται, και απαγορεύεται για δύο λόγους. Ο πρώτος λόγος είναι, ότι όλοι οι νόμοι για τη διαχείριση και τιτλοποίηση επιτρέπουν τη μεταβίβαση χαρτοφυλακίων μόνο σε νομικά πρόσωπα. Ο νόμος δεν επιτρέπει να μεταβιβάσεις δάνειο σε φυσικό πρόσωπο», είπε η κ. Απαλαγάκη και πρόσθεσε: «Αντιλαμβάνεστε ότι αν ο καθένας από μας είχε τη δυνατότητα, ενώ χρωστούσε 20.000 ευρώ, να πάει στην τράπεζα και να πει: «10.000 ευρώ θα το πουλήσεις, δώσε το σε εμένα 12.000 ευρώ», τότε δεν θα χορηγήσουμε κανένα δάνειο στο μέλλον. Η δευτερογενής αγορά, εποπτικά, απαγορεύεται να είναι στον ίδιο τον οφειλέτη».
«Βιώσιμες λύσεις»
«Ο στόχος ο δικός μας είναι να δώσουμε βιώσιμες μακροπρόθεσμες λύσεις στους δανειολήπτες, είτε είναι νοικοκυριά, είτε είναι επιχειρήσεις, και παράλληλα να προχωρήσουμε όπου μπορούμε και σε φιλικούς διακανονισμούς», ανέφερε ο Αναστάσιος Πανούσης πρόεδρος του Δ.Σ. της Ένωσης Ανώνυμων Εταιρειών Διαχείρισης Απαιτήσεων από Δάνεια και Πιστώσεις (ΑΕΔΑΔΠ) και διευθύνων σύμβουλος της Eurobank FPS.
Ο κ. Πανούσης αναφέρθηκε και στην προστασία της πρώτης κατοικίας: «Σήμερα υπάρχει ο νόμος 4605, ο οποίος είναι πάρα πολύ σημαντικός και οφείλεται και στην προηγούμενη κυβέρνηση η ψήφισή του, αλλά και στην υπάρχουσα που έκανε κάποιες βελτιώσεις. Ο νόμος αυτός προστατεύει μία περίμετρο της τάξης των 10 δισ.. Η περίμετρος που πληρεί τα κριτήρια, τα οποία έχει ο 4605 είναι 10 δισ.. Είναι μία αρκετά ικανοποιητική περίμετρος. Ξέρετε πόσοι έχουν κάνει αίτημα το οποίο είναι εγκεκριμένο; Μόνο περίπου 2000. Δηλαδή, μιλάμε για περίπου 150.000.000 – 200.000.000», είπε ο κ. Πανούσης και πρόσθεσε:
«Ο ν. 4605 δίνει μια πάρα πολύ σημαντική ευκαιρία, δίνει κούρεμα στους δανειολήπτες, δίνει ένα πάρα πολύ χαμηλό επιτόκιο με μια μεγάλη διάρκεια. Επιχορηγεί μέχρι και το 50% της δόσης. Δεν υπάρχει καμία δικαιολογία, όλοι αυτοί οι δανειολήπτες, τα 10 δισ. να μην έχουν μπει στο νόμο. Από την πλευρά μου λοιπόν, και από αυτό το βήμα, θέλω να κάνω μια έκκληση στους δανειολήπτες, να μπουν στο νόμο, να προστατευτούν και να πάρουν τα οφέλη τα οποία μπορούν να πάρουν».
Ο κ. Πανούσης αναφέρθηκε και στους στρατηγικούς κακοπληρωτές. «Η εκτίμηση, τόσο δική μας με βάση τη διαχείριση αυτών των δανείων, όσο και της Τράπεζας της Ελλάδος, είναι ότι περίπου το 25% των μη εξυπηρετούμενων δανείων είναι στρατηγικοί κακοπληρωτές. Και η προηγούμενη κυβέρνηση, αλλά και αυτή η κυβέρνηση, έχουν δώσει εργαλεία – και αναφέρομαι σε φορολογικό, τραπεζικό απόρρητο κ.λπ. μέσα από τους νόμους 4605 και 3869, που δίνουν πλέον τη δυνατότητα να προσπαθήσουμε να ανιχνεύσουμε τους στρατηγικούς κακοπληρωτές, και να κινήσουμε τις διαδικασίες να πληρώσουν και αυτοί», απάντησε.
Τα κόμματα
Το σχέδιο «Ηρακλής» απασχόλησε την κοινή συνεδρίαση των κοινοβουλευτικών επιτροπών Οικονομικών και Παραγωγής και Εμπορίου. Τα κόμματα της αντιπολίτευσης δεν έλαβαν απαντήσεις από τους εκπροσώπους των τραπεζών, στο ερώτημα πόσα δάνεια πρώτης κατοικίας έχουν μεταφερθεί στους εξυπηρετητές. Έκαναν δε, δυσοίωνες προβλέψεις για επιθετική διαχείριση των κόκκινων δανείων, σε αντίθεση με την βεβαιότητα της κυβέρνησης και της πλειοψηφίας, ότι απελευθερώνεται το τραπεζικό σύστημα για να στηρίξει την πραγματική οικονομία.
Ο «Ηρακλής» είναι ένα πολύ καλό βήμα που πρέπει να προχωρήσει, ανέφερε ο βουλευτής της ΝΔ, Μπάμπης Παπαδημητρίου, σημειώνοντας ότι απελευθερώνεται σε μεγάλο βαθμό το τραπεζικό σύστημα, για να στηρίξει την πραγματική οικονομία. «Η προηγούμενη κυβέρνηση είχε προετοιμάσει το έδαφος και θα μπορούσαμε τότε να έχουμε προχωρήσει πιο γρήγορα. Δίστασαν όμως», σχολίασε για την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ ο βουλευτής της ΝΔ, σημειώνοντας ότι ο κύριος λόγος για τα υψηλά επιτόκια, είναι τα πολλά μη εξυπηρετούμενα δάνεια.
«Ο τελικός και απόλυτος στόχος δεν είναι να βελτιώσουν τα βιβλία τους οι τράπεζες, αλλά τα αποτελέσματα στην πραγματική οικονομία», ανέφερε ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Νίκος Παππάς, και επισήμανε: «Μεγάλο κενό στο σχέδιο είναι η απουσία αναπτυξιακής στρατηγικής, η οποία δεν έχει ακόμα συγκροτηθεί από τη ΝΔ. Σημαντική παράλειψη είναι και η απουσία μελέτης επιπτώσεων του σχεδίου στην πραγματική οικονομία. Η οικονομία δεν υπάρχει για να εξυπηρετεί τις τράπεζες. Το αντίστροφο ισχύει. Οι τράπεζες υπάρχουν για να εξυπηρετούν την οικονομία. Δεν θα αφήσουμε να γονατίσει η οικονομία για να εκκαθαριστούν τα βιβλία των τραπεζών».
Ο Νίκος Παππάς κάλεσε κυβέρνηση και τράπεζες να ενημερώσουν τη Βουλή, πόσα δάνεια με υποθήκη την πρώτη κατοικία έχουν περάσει στους εξυπηρετητές και πόσοι πλειστηριασμοί υπολογίζονται για φέτος, με δεδομένο ότι το 40% των νοικοκυριών αδυνατεί να αντιμετωπίσει τις δαπάνες κατοικίας. Ζήτησε επίσης να ενημερωθεί για το τι θα κάνουν οι τράπεζες με τις χρεώσεις στα ΑΤΜ και τις προμήθειες στις συναλλαγές.
«Ο ‘Ηρακλής’ δίνει κίνητρο στους διαχειριστές να έχουν υψηλούς εισπρακτικούς στόχους και να ακολουθήσουν επιθετική πολιτική στη διαχείριση», ανέφερε ο βουλευτής του Κινήματος Αλλαγής, Μιχάλης Κατρίνης, και επισήμανε ότι «μετά την 1η Μαϊου δεν θα υπάρχει κανένα εργαλείο προστασίας, αλλά θα ισχύει ο Κώδικας Πολιτικής Δικονομίας που διευκολύνει τους πλειστηριασμούς». Ο κ. Κατρίνης ζήτησε τήρηση του κώδικα δεοντολογίας από τους εκπροσώπους των εταιρειών διαχείρισης απαιτήσεων, και μακροπρόθεσμες ρυθμίσεις, δίκαιες και ρεαλιστικές λύσεις, μέσω διαγραφής οφειλών και άλλων ρυθμίσεων για τους αδύναμους δανειολήπτες. Ο κ. Κατρίνης κάλεσε την Ένωση Τραπεζών να απαντήσει «γιατί δεν επιλέγει να πουλήσει τα δάνεια στους δανειολήπτες πριν τα μεταβιβάσουν οι τράπεζες στα funds». Ζήτησε εξάλλου απαντήσεις ποιο θα είναι το ποσοστό των ενήμερων δανείων που θα τιτλοποιηθούν στο μοντέλο του «Ηρακλή».
«Οι τράπεζες δεν είναι φιλανθρωπικά ιδρύματα. Είναι κεφαλαιοκρατικά ιδρύματα και αποσκοπούν στο κέρδος», ανέφερε ο βουλευτής του ΚΚΕ Νίκος Καραθανασόπουλος και εξέφρασε τη βεβαιότητα ότι «από το σχέδιο ‘Ηρακλής’ κερδισμένες θα βγουν οι τράπεζες, και θα χάσουν τα υπερχρεωμένα λαϊκά νοικοκυριά και οι ατομικού χαρακτήρα επιχειρήσεις, οι επαγγελματίες, αγροτοκτηνοτρόφοι και λοιποί, με επαγγελματικά δάνεια, που θα δουν τα περιουσιακά τους στοιχεία να βγαίνουν σε εκπλειστηριασμό».
Εμείς λέμε ότι «πρέπει να χάσουν οι τράπεζες», είπε ο Νίκος Καραθανασόπουλος και πρόσθεσε: «Αρκετά πλήρωσε ο φορολογούμενος για τη σωτηρία των τραπεζών, γιατί γνώριζαν τι αγόραζαν στην τρίτη ανακεφαλαιοποίηση. Γνώριζαν ότι αγόραζαν τράπεζες οι οποίες είχαν σκελετούς στα ντουβάρια τους με τα κόκκινα δάνεια. Εφόσον το γνώριζαν, πρέπει λοιπόν να υποστούν και τις συνέπειες. Διέξοδος είναι να πληρώσουν οι μεγαλομέτοχοι των τραπεζικών επιχειρήσεων».
«Χάνεται ο αναβαλλόμενος φόρος και άρα οποιαδήποτε ελπίδα του Δημοσίου να ανακτήσει μέρος της επένδυσής του, σε περίπτωση που οι τράπεζες έχουν ζημίες και επιστρέψουν για ανακεφαλαιοποίηση στο μέλλον», ανέφερε ο βουλευτής της Ελληνικής Λύσης Βασίλης Βιλιάρδος. Ο βουλευτής παρατήρησε ότι «εάν υπάρξει κατάπτωση δανείων, τότε το δημόσιο θα πληρώσει τις υποχρεώσεις μέσω των εγγυήσεων, αλλά τα ακίνητα παραμένουν στις τράπεζες και στα ειδικά οχήματα, για να συνεχίσουν τους πλειστηριασμούς και την κερδοσκοπία τους».
Ο κ. Βιλιάρδος επικαλέστηκε ακόμα εκτιμήσεις, ότι 250.000 ακίνητα θα αλλάξουν πολύ γρήγορα χέρια: «Τα ακίνητα αυτά, εάν πουληθούν μαζί, σε χαμηλές τιμές, τη ζημία τότε θα την έχουν οι καλές τράπεζες, ενώ θα υποτιμηθεί και η αγορά ακινήτων που σημαίνει ακόμη περισσότερα κόκκινα δάνεια και πλειστηριασμοί».
Την βεβαιότητα ότι «η λύση του ‘Ηρακλή’ θα επιδεινώσει την κατάσταση, εξέφρασε ο βουλευτής του ΜέΡΑ 25, Κρίτων Αρσένης.
«Είναι προφανές ότι τα funds που αγοράζουν σε πολύ μικρή αξία τα δάνεια, σε όποια τιμή και να τα πουλήσουν είναι κερδισμένοι», είπε ο κ. Αρσένης και προέβλεψε εξώσεις και πλειστηριασμούς. «Πολλά ακίνητα θα βγουν στην αγορά, η τιμή τους θα πέσει και άρα η αξία των ακινήτων που έχουν οι τράπεζες στο χαρτοφυλάκιό τους, και που δεν είναι σε κόκκινα δάνεια, και αυτή θα πέσει», είπε ο κ. Αρσένης. «Αυτό σημαίνει ότι δεν θα έχει ρευστότητα η αγορά, οπότε το σχέδιο ‘Ηρακλής’ θα εξελιχθεί σε ένα πολύ μεγάλο κοινωνικό πρόβλημα και εξώσεις και στέρηση της πρώτης κατοικίας» πρόσθεσε. Ο βουλευτής επανέλαβε την πρόταση του ΜέΡΑ25 για δημόσια εταιρία αναδιάρθρωσης. Πρότεινε επίσης μορατόριουμ στους πλειστηριασμούς, τόσο της πρώτης κατοικίας όσο και των καταστημάτων μέχρι μια αντικειμενική αξία.
