Η μείωση των επιτοκίων από την ΕΚΤ θα προσφέρει σημαντικές οικονομικές ανακούφιση στους δανειολήπτες. Μειωμένες δόσεις για τα δάνεια θα κληθούν να καταβάλλουν από τον επόμενο μήνα χιλιάδες δανειολήπτες, μετά τη χθεσινή νέα – τρίτη μέσα στο 2024 – απόφαση χαλάρωσης της νομισματικής πολιτικής στην Ευρωζώνη. Το επιτόκιο διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων της ΕΚΤ διαμορφώθηκε στο 3,25% έναντι 4% μέχρι και τον περασμένο Μάιο, με τις εκτιμήσεις των αναλυτών να κάνουν λόγο για μία ακόμη μείωσή του κατά 25 μονάδες βάσης το Δεκέμβριο, στο 3%. Για τη νέα χρονιά, υπάρχουν σενάρια για περικοπή του ακόμη και σε όλες τις συνεδριάσεις του διοικητικού συμβουλίου της Ευρωτράπεζας κατά τη διάρκεια του α’ εξαμήνου (Ιανουάριος, Μάρτιος, Απρίλιος, Ιούνιος). Εφόσον επαληθευτεί αυτή η πρόβλεψη, ο υπό εξέταση δείκτης θα διαμορφωθεί στο 2%, δηλαδή στα μισά του υψηλού που σημειώθηκε κατά τη φάση ενίσχυσης του κόστους χρήματος για την αντιμετώπιση των πληθωριστικών πιέσεων.
Ως αποτέλεσμα, στην πλειονότητά τους όσοι αποπληρώνουν δάνεια στις τράπεζες θα δουν τους επόμενους μήνες σημαντική αποκλιμάκωση των δόσεών τους. Πρόκειται για μία διαδικασία που έχει ήδη ξεκινήσει και αφορά το σύνολο των επιχειρηματικών και επαγγελματικών δανείων με κυμαινόμενο επιτόκιο. Κι αυτό διότι οι διατραπεζικοί δείκτες euribor, με τους οποίους είναι συνδεδεμένη η πλειονότητα των υφιστάμενων χορηγήσεων των δύο κατηγοριών, έχουν καταγράψει τους τελευταίους μήνες σημαντική πτώση, η οποία διαμορφώθηκε σε υψηλότερα από τη μείωση των επιτοκίων της ΕΚΤ επίπεδα.
Συγκεκριμένα, το euribor 1 μήνα από το υψηλό του 3,9% μέχρι και τον περασμένο Μάιο βρίσκεται πλέον στην περιοχή του 3,2%. Αυτή η μείωση των 70 μονάδων βάσης έχει περάσει σε μεγάλο βαθμό στα δάνεια στην Ελλάδα, ελαφρύνοντας τους οφειλέτες. Τα τελευταία στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος είναι ενδεικτικά. Τον περασμένο Αύγουστο το μέσο σταθμισμένο επιτόκιο στα δάνεια των ελεύθερων επαγγελματιών με υπολειπόμενη διάρκεια 1 – 5 έτη διαμορφώθηκε στο 6,96%, χαμηλότερα κατά 87 μονάδες βάσης σε σχέση με τις αρχές της εφετινής χρονιάς. Το κόστος στα δάνεια ίδιας διάρκειας προς μη χρηματοπιστωτικές υποχώρησε αντίστοιχα κατά 53 μονάδες βάσης.
Από την άλλη, στα στεγαστικά δάνεια εφαρμόζεται πλαφόν στα επιτόκια από την περυσινή άνοιξη, η ισχύς του οποίου λήγει τον ερχόμενο Μάιο. Άρα σε αυτή τη φάση, δεν αναμένεται κάποια μεταβολή των μηνιαίων καταβολών. Πράγματι, από τα επίσημα στατιστικά στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος προκύπτει ότι από το Μάρτιο του 2023 μέχρι σήμερα, το μέσο επιτόκιο στη συγκεκριμένη κατηγορία χορηγήσεων είναι κολλημένο στα επίπεδα του 4,40%.
Για να υπάρξει μείωση του, θα πρέπει οι δείκτες euribor να υποχωρήσουν περισσότερο από 50 μονάδες βάσης σε σχέση με τα τρέχοντα επίπεδα. Αυτό αναμένεται, σύμφωνα με αναλυτές, να συμβεί στο α’ τρίμηνο του 2025, εφόσον επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις για νέες περικοπές στα επιτόκια της ΕΚΤ από εδώ και στο εξής. Σε αυτήν την περίπτωση, από τη νέα χρονιά θα υπάρξει μείωση των δόσεων και για όσους έχουν λάβει στεγαστικό δάνειο με κυμαινόμενο επιτόκιο.
Για υπόλοιπο ύψους 100.000 ευρώ με διάρκεια εξόφλησης τα 15 έτη και επιτόκιο σήμερα στο 4,40%, η μηνιαία δόση διαμορφώνεται σε 760 ευρώ. Για κάθε μείωση 25 μονάδων βάσης από εδώ και στο εξής στο συνδεδεμένο δείκτη αναφοράς, το μηνιαίο όφελος θα ανέρχεται σε 15 ευρώ. Άρα με μία σωρευτική υποχώρηση των ευρωπαϊκών επιτοκίων κατά 150 μονάδες βάσης, το κέρδος ανά 100.000 ευρώ υπολοίπου για αυτή τη διάρκεια αποπληρωμής θα φτάσει τα 90 ευρώ περίπου.
Πέραν όσων αποπληρώνουν δάνειο, κερδισμένοι θα βγουν και όσοι ενδιαφέρονται σήμερα για τραπεζική χρηματοδότηση. Η μείωση του κόστους χρήματος θα επιτρέψει στις τράπεζες να λανσάρουν πιο προνομιακά προγράμματα σε όλες τις κατηγορίες πίστης. Ήδη κινούνται προς αυτήν την κατεύθυνση. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν τα στεγαστικά δάνεια, στα οποία εφέτος οι περισσότερες τράπεζες έχουν προβεί σε αναπροσαρμογές της επιτοκιακής τους πολιτικής. Στο πλαίσιο αυτό, υπάρχουν σήμερα προγράμματα που εξασφαλίζουν σταθερό επιτόκιο κάτω από το 3% για διάστημα έως και 3 έτη, ενώ μειώσεις εφαρμόστηκαν και στα spreads των προϊόντων με κυμαινόμενες δόσεις, που είναι συνδεδεμένα με τους δείκτες euribor.
Σε κάθε περίπτωση, δίνεται η δυνατότητα πλέον στις τράπεζες να καταστήσουν πιο φθηνά τα χρηματοδοτικά τους προγράμματα, με στόχο την ενίσχυση της ζήτησης τόσο από τα νοικοκυριά, όσο και από τις επιχειρήσεις.
