Σύμφωνα με το μύθο, ο Κρόνος για να αποφύγει το χρησμό που τον ήθελε να σκοτώνεται από το γιο του, για να προστατευτεί, έτρωγε τα παιδιά του. Για να γεννήσει η Ρέα, τον πατέρα των Θεών τον Δία και αυτός να γλιτώσει από τον πατέρα του, κατέφυγε στο Δικταίον Άντρο, κρυφά από τον Κρόνο. Η μυθολογία, «στολίζει» την ιστορία του σπηλαίου που βρίσκεται στο Οροπέδιο Λασιθίου, στο οποίο κατά τον ίδιο μύθο, μετά την γέννηση του ο Δίας παρέμεινε και μεγάλωσε εκεί, από τους Δικταίους Κουρήτες, με τη φροντίδα της κατσίκας Αμάλθειας.
Μέχρι και σήμερα ο μύθος παραμένει ζωντανός και η επισκεψιμότητα στο σπήλαιο, που βρίσκεται πάνω από το χωριό Ψυχρό του Οροπεδίου Λασιθίου, ξεπερνά τους 200 χιλιάδες επισκέπτες το χρόνο, ενισχύοντας σημαντικά την οικονομία του τόπου, όπως δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο δήμαρχος Οροπεδίου Λασιθίου Γιάννης Στεφανάκης.
«Το σπήλαιο που είναι περίπου 40 χρόνια επισκέψιμο και καταβάλλεται εισιτήριο από όσους θέλουν να το δουν, είναι για το Οροπέδιο πολύ σημαντικό. Ανεξάρτητα από τον σπουδαίο οικονομικό ρόλο που παίζει, καθώς ενισχύει σε ένα ποσοστό πάνω από 70% την οικονομία της περιοχής, έχει συνεισφέρει καθοριστικά στην δυνατότητα να έχουμε στην περιοχή το δικό μας Κέντρο Υγείας, σταθμό του ΕΚΑΒ, ακόμη και κλιμάκιο της Πυροσβεστικής. Το πλήθος των επισκεπτών είναι τέτοιο που αυτές οι υπηρεσίες κρίνονται απαραίτητες και με τον τρόπο αυτό και οι κάτοικοι των χωριών μας, έχουν πρόσβαση σε πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας αλλά και εξυπηρέτηση σε άμεσες ανάγκες» εξήγησε ο κ. Στεφανάκης.
Στα τέλη του 2018 ο δήμος Οροπεδίου Λασιθίου, θέλοντας να «καλλιεργήσει το έδαφος», προκειμένου το Σπήλαιο, ως επισκέψιμο μνημείο, να περάσει στην σύγχρονη εποχή, υλοποίησε μελέτη η οποία περιλαμβάνει εργασίες αποκατάστασης και συντήρησής του.
«Το Δικταίον Άντρο αποτυπώθηκε με τρισδιάστατα συστήματα λέιζερ και αυτό αποτέλεσε τη βάση για τη μελέτη που κατατέθηκε στο υπουργείο Πολιτισμού. Εύχομαι ότι μέσα στο επόμενο χρονικό διάστημα θα μπορέσει το έργο, ύψους 900 χιλιάδων ευρώ, να μπει σε κάποιο πρόγραμμα και το σπήλαιο να περάσει στην επόμενη εποχή, καθώς προβλέπονται μια σειρά εργασιών, που θα αναδείξουν περισσότερο το μνημείο, στο οποίο οι ανασκαφές που έχουν γίνει είναι από το 1899, αφού έκτοτε δεν έγινε κάποια άλλη» δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Στεφανάκης, ο οποίος εξήγησε ότι από τους βασικούς στόχους του δήμου είναι να βελτιωθεί η πρόσβαση στο σπήλαιο, να συντηρηθούν τα μονοπάτια και να διαμορφωθούν νέες διαδρομές μέσα στο Δικταίον Άντρο.
«Ο τόπος μας και η κουλτούρα της περιοχής μας, είναι συνδεδεμένες με το σπήλαιο και η ανάγκη στήριξης του μνημείου αυτού, θεωρούμε ότι αποτελεί από τις πρώτες μας προτεραιότητες. Για το λόγο αυτό κάθε χρόνο στις εκδηλώσεις «Δικταία» φιλοξενούμε κόσμο και προσπαθούμε να προβάλουμε συνεχώς το σπήλαιο που είναι ταυτισμένο με το Οροπέδιο» ανέφερε ο δήμαρχος Οροπεδίου Λασιθίου, επισημαίνοντας τον «θησαυρό» που εξακολουθεί να «κρύβεται» κάτω από το σπήλαιο.
«Υπάρχει και δεύτερο σπήλαιο, κάτω από το υπάρχον, το οποίο δεν είναι επισκέψιμο, όπως επίσης είμαστε πεισμένοι ότι στα σημεία που δεν έχουν γίνει ανασκαφές, κρύβεται και άλλος “θησαυρός”. Αυτόν τον “θησαυρό” θέλουμε να αναδείξουμε και για το λόγο αυτό προσπαθούμε» συμπλήρωσε ο κ. Στεφανάκης.
