Του Θ. Παπαδόπουλου
Αποζημίωση 289 εκατομμυρίων δολαρίων καλείται να πληρώσει η «Monsanto» για το τοξικό ζιζανιοκτόνο «Roundup», σύμφωνα με καταδικαστική απόφαση που εξεδόθη από δικαστήριο των ΗΠΑ πριν από μερικές ημέρες.
Την ίδια ώρα, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ με απόφαση του μέχρι πρότινος υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης, Βαγγέλη Αποστόλου, επιτρέπει την κυκλοφορία του συγκεκριμένου φαρμάκου για ακόμη πέντε χρόνια στη χώρα μας, όπως αποκαλύπτει η Politik.
Τη συζήτηση σχετικά με το «Roundup», το βλαβερό -σύμφωνα με πληθώρα επιστημονικών μελετών και περιβαλλοντικών οργανώσεων- και πιο διαδεδομένο ζιζανιοκτόνο παγκοσμίως, το οποίο κατασκευάζεται από την αμερικανική πολυεθνική αγροχημικών προϊόντων, «Monsanto», επανέφερε στο προσκήνιο η πρόσφατη καταδίκη της πολυεθνικής. Το συγκεκριμένο ζιζανιοκτόνο -που χρησιμοποιείται από τη δεκαετία του 1970- εμπεριέχει την ουσία γλυφοσάτη, την οποία τον Μάρτιο του 2015 ο Διεθνής Οργανισμός Ερευνών για τον Καρκίνο, που αποτελεί ένα όργανο του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, χαρακτήρισε ως «πιθανώς καρκινογόνα για τον άνθρωπο».
Πλήθος άλλων επιστημονικών μελετών δείχνουν ότι η γλυφοσάτη είναι τοξική, μολύνοντας το περιβάλλον, καταστρέφοντας τη χλωρίδα και την πανίδα, αυξάνοντας την ανθεκτικότητα των ζιζανίων στο ζιζανιοκτόνο και φυσικά επηρεάζοντας άμεσα και τον άνθρωπο μέσω της τροφικής αλυσίδας. Η γλυφοσάτη εντοπίζεται σε όλες τις υδροφόρες πηγές της Ευρώπης και σε περισσότερο από το 45% των αγροτικών εδαφών της. Παρ’ όλα αυτά το ζιζανιοκτόνο της «Monsanto» αποτελεί το σημαντικό προϊόν της εταιρείας, αφού αποτέλεσε τη σημαντικότερη αιτία για να αυξηθούν οι πωλήσεις του αμερικανικού κολοσσού σχεδόν 1 δισεκατομμύριο δολάρια το 2014 συγκριτικά με την προηγούμενη χρονιά. Ενδεικτικά, υπολογίζεται πως το συγκεκριμένο ζιζανιοκτόνο αποτελεί περίπου το 1/3 των συνολικών πωλήσεων της εταιρείας.
Αποζημίωση 289 εκατομμυρίων δολαρίων
Κατά της «Monsanto» -η οποία πρόσφατα εξαγοράστηκε από τη γερμανική πολυεθνική «Bayer»- στράφηκε ο Ντιγουέιν Τζόνσον, ένας αμερικανός αγρότης, κατηγορώντας την ότι το «RoundUp» ευθύνεται για το γεγονός ότι διαγνώστηκε το 2016, σε ηλικία 46 ετών, με ανίατο λέμφωμα μη Hodgkin. Ο κ. Τζόνσον ράντιζε σχολικές εκτάσεις μιας μικρής πόλης της Καλιφόρνια με το συγκεκριμένο ζιζανιοκτόνο καθώς και με το «RangerPro», ένα πιο «επαγγελματικό» προϊόν του ίδιου τύπου, το οποίο επίσης παρασκευάζεται από την «Monsanto». Ο αμερικανός αγρότης ζητούσε από τον αμφιλεγόμενο αμερικάνικο κολοσσό αποζημίωση 400 εκατομμυρίων δολαρίων, κρίνοντας πως όχι μόνο η χρησιμοποίηση των προϊόντων του προκάλεσαν την εμφάνιση του καρκίνου, αλλά και το ότι η εταιρεία εν γνώσει της έχει αποκρύψει να δημοσιοποιήσει την επικινδυνότητά τους.
Οι ένορκοι του δικαστηρίου του Σαν Φρανσίσκο δικαίωσαν προ ολίγων ημερών τον κ. Τζόνσον, αφού αποφάνθηκαν ότι η «Monsanto» ενήργησε «κακοβούλως», αφού τόσο το «Roundup», όσο και το «RangerPro», συνέβαλαν «σημαντικά» στην ασθένεια του. Ως αποτέλεσμα, η πολυεθνική καλείται να καταβάλει στον κ. Τζόνσον ποινική αποζημίωση 250 εκατομμυρίων δολαρίων καθώς και 39,2 εκατομμύρια δολάρια σε αντισταθμιστικούς τόκους. Μολονότι η «Monsanto» ανακοίνωσε άμεσα ότι θα ασκήσει έφεση κατά της απόφασης, η είδηση της τεράστιας αποζημίωσης που καλείται να καταβάλει και κυριότερα, η καταδίκη της ως σημαντικής υπεύθυνης για την πρόκληση καρκίνου στον συγκεκριμένο κηπουρό, προκάλεσαν τεράστια οικονομική ζημιά στην πολυεθνική.
Η μετοχή της «Bayer» άμεσα κατέγραψε μια πτώση της τάξης του 14% στο χρηματιστήριο της Φρανκφούρτης. Η κατακόρυφη πτώση μεταφράζεται σε χρηματιστηριακές απώλειες της τάξεως των 14 δισεκατομμυρίων ευρώ. Μάλιστα, τα πράγματα μπορεί να δυσχεράνουν ακόμα περαιτέρω για τη «Monsanto», αφού αυτή ήταν η πρώτη από τις περίπου 4 χιλιάδες αγωγές που έχει να αντιμετωπίσει για το «Roundup» και τα υπόλοιπα ζιζανιοκτόνα που παρασκευάζονται εμπεριέχοντας γλυφοσάτη.
Ανανέωσε τη χρήση άδειας ο ΣΥΡΙΖΑ
Κι ενώ πληθαίνουν οι αντιδράσεις παγκοσμίως για το συγκεκριμένο ζιζανιοκτόνο, η Ελλάδα είναι μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών που αποφάσισε τον Μάρτιο του 2018 να εγκρίνει για πέντε χρόνια -μέχρι τις 15 Δεκεμβρίου του 2023- την κυκλοφορία του. Το στοιχείο που προκαλεί ιδιαίτερα το κοινό περί δικαίου αίσθημα είναι πως η άδεια δόθηκε για την ερασιτεχνική χρήση του ζιζανιοκτόνου, δηλαδή, για ερασιτεχνικούς κήπους με καλλιεργούμενα φυτά ή ακόμα και χωρίς καλλιέργειες.
[pdf-embedder url=”https://politik.gr/wp-content/uploads/2018/09/apofash-1.pdf” title=”apofash”]Το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων με απόφαση του-πρώην πλέον- υπουργού Βαγγέλη Αποστόλου, δεν επέλεξε να ακολουθήσει τον δρόμο της Γαλλίας, η οποία από το 2015 απαγόρευσε τη χρήση του «Roundup» στους κήπους σπιτιών και δημόσιων χώρων. Η απόφαση του υπουργείου Αγροτικής ανάπτυξης είναι ιδιαίτερα περίεργη και προκαλεί πολλά ερωτηματικά. Πρόκειται για μεγάλη «στροφή» του ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος μολονότι πριν γίνει κυβέρνηση τασσόταν διαχρονικά υπέρ της προστασίας του περιβάλλοντος, τώρα συντάσσεται με τα ισχυρά επιχειρηματικά συμφέροντα των πολυεθνικών.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, όταν το θέμα της ανανέωσης της άδειας του «Roundup» είχε τεθεί στην ΕΕ, συντάχθηκε με τις χώρες που ήταν κατά της ανανέωσης της κυκλοφορίας του ζιζανιοκτόνου. Και αυτό γιατί η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας το έχει κατατάξει στην κατηγορία των πιθανώς καρκινογόνων. Συγκεκριμένα στις 23 Οκτωβρίου 2017 το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο υιοθέτησε νομοθετικό ψήφισμα το οποίο ζητούσε την καθολική απαγόρευση της γλυφοσάτης σε οικιακά προϊόντα και στον γεωργικό τομέα έως το τέλος του 2022. Κι ενώ όλα έδειχναν πως οδεύουμε στην απόσυρση του «Roundup», λίγες ημέρες μετά η Κομισιόν πρότεινε στην Μόνιμη Επιτροπή Φυτών, Ζώων, Τροφίμων και Ζωοτροφών PAFF) της Ε.Ε. τη δεκαετή ανανέωση της άδειας χρήσης της γλυφοσάτης. Η πρόταση δεν έγινε δεκτή καθώς δεν συγκεντρώθηκε η απαιτούμενη ειδική πλειοψηφία. Ακολούθως, στις αρχές Νοεμβρίου 2017 προτάθηκε η πενταετής ανανέωση της άδειας χρήσης αλλά και πάλι δεν συγκεντρώθηκαν οι απαιτούμενες ψήφοι.
Η Ελλάδα ήταν μεταξύ των χωρών που καταψήφισαν και στις δύο ψηφοφορίες. Το ερώτημα βέβαια που τίθεται είναι τι άλλαξε λίγους μήνες αργότερα και η ελληνική κυβέρνηση ανανέωσε την άδεια χρήσης του συγκεκριμένου ζιζανιοκτόνου για ακόμη πέντε χρόνια. Όπως επίσης και τι προτίθεται να πράξει από εδώ και πέρα ο νέος υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Σταύρος Αραχωβίτης. Εάν θα κινηθεί δηλαδή στα χνάρια του προκατόχου του ή αν θα βάλει «κόκκινες γραμμές».
Πολιτική θύελλα στη Γαλλία, όχι όμως στην Ελλάδα
Στα τέλη Νοεμβρίου 2017 η αρμόδια Επιτροπή Εφέσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης ενέκρινε την άδεια χρήσης της γλυφοσάτης. Ωστόσο, για να καταλήξουμε σε αυτό το σημείο, χρειάστηκε η θετική ψήφος της Γερμανίας, η οποία ήταν αρκετή ώστε να εγκριθεί η πρόταση, αφού τελικώς ψηφίστηκε από χώρες που αντιπροσώπευαν περισσότερο από το απαιτούμενο 65% -το τελικό αποτέλεσμα της ψηφοφορίας ήταν 65.71%- του συνολικού πληθυσμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στο άκουσμα της είδησης στη Γερμανία προκλήθηκε πολιτική θύελλα. Βέβαια, για πολλούς, η στάση της Γερμανίας δεν θα πρέπει να προκαλεί εντύπωση, αφού σύμφωνα με αναλυτές εδράζεται στην πρόσφατη εξαγορά της «Monsanto» από τη γερμανική «Bayer». Οι αντιδράσεις ήταν σφοδρές σε πολλές χώρες της ΕΕ. Στη Γαλλία, ο πρόεδρος Μακρόν ανακοίνωσε πως το «Roundup» θα αποσυρθεί από τη γαλλική γεωργία στα επόμενα τρία χρόνια, ακόμα κι αν δεν βρεθεί κάποιο εναλλακτικό προϊόν. Μολονότι ο κ. Μακρόν δηλώνει ότι εμμένει ακόμα σε αυτήν του την απόφαση, ανακοίνωσε πως οι αγρότες θα εξαιρεθούν από αυτό το μέτρο μέχρι να βρεθεί εναλλακτική λύση, ύστερα από την αντίδραση των τελευταίων που υποστηρίζουν πως τρία χρόνια είναι μικρό χρονικό διάστημα για να βρεθεί οικονομική και περιβαλλοντικά βιώσιμη εναλλακτική.
Αξίζει να σημειωθεί πως η πρόσφατη εξαγορά της «Monsanto» από τη «Bayer» έναντι 66 δισεκατομμυρίων δολαρίων, δημιούργησε τη μεγαλύτερη αγροχημική εταιρεία παγκοσμίως, αφού οι δύο εταίροι ελέγχουν πάνω από το 25% της παγκόσμιας σποράς και των αγροχημικών προϊόντων: το 2015 -πριν τη συγχώνευση- είχαν ετήσιες πωλήσεις που ξεπερνούσαν τα 25 δισεκατομμύρια δολάρια. Η «Bayer» αποτελεί τη δέκατη μεγαλύτερη παραγωγό χημικών προϊόντων παγκοσμίως και τη δεύτερη σε παραγωγή φυτοφαρμάκων και ζιζανιοκτόνων, ενώ η «Monsanto» είναι ο μεγαλύτερος κατασκευαστής σπόρων -και τροποποιημένων- παγκοσμίως και πέμπτη μεγαλύτερη παραγωγός φυτοφαρμάκων και ζιζανιοκτόνων.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα “Politik” την Παρασκευή 07 Σεπτεμβρίου 2018
