Του Θ. Παπαδόπουλου
Αντιμέτωπη με τον κίνδυνο επιβολής προστίμων εκατομμυρίων ευρώ βρίσκεται η Ελληνική Αεροπορική Βιομηχανία ΑΕ (ΕΑΒ) εξαιτίας τελωνειακών παραβάσεων που έχουν βεβαιωθεί από τις αρμόδιες ελεγκτικές υπηρεσίες.
Μάλιστα για το θέμα έχει ενημερωθεί και η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF), όπως προκύπτει από έγγραφη καταγγελία που έφτασε στα γραφεία της υπηρεσίας στις Βρυξέλλες και έχει στη διάθεσή της η Politik.
Πρόκειται για μία ιδιαίτερα σοβαρή υπόθεση καθώς σε περίπτωση που οι ελεγκτές της OLAF διαπιστώσουν παραβάσεις κοινοτικής νομοθεσίας τότε η χώρα μας θα κληθεί να καταβάλλει πρόστιμα εκατομμυρίων ευρώ.
H Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης είναι το όργανο της Ε.Ε. το οποίο σύμφωνα με όσα αναφέρονται στην επίσημη ιστοσελίδα της «διερευνά τις απάτες σε βάρος του προϋπολογισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης και υποθέσεις διαφθοράς και σοβαρών παραπτωμάτων στα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα. Παράλληλα χαράσσει την πολιτική για την καταπολέμηση της απάτης. Η OLAF αποτελεί τμήμα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αλλά έχει επιχειρησιακή ανεξαρτησία».
Τι αναφέρει η καταγγελία
Η έγγραφη καταγγελία απεστάλη τον περασμένο Ιούνιο και έφερε την ένδειξη «fraud alert» δηλαδή «προειδοποίηση για απάτη». Στο έγγραφο γίνεται λόγος «για διαφυγή εμπορευμάτων και μη τήρηση των όρων της άδειας λειτουργίας της ΕΑΒ» στην αποθήκη αποταμίευσης με τελωνείο παρακολούθησης εκείνο της Οινόης. Η ΕΑΒ απέκτησε την άδεια ιδιωτικής αποθήκης αποταμίευσης το 2006. Εκεί αποθήκευε ανταλλακτικά αεροσκαφών τα οποία προμηθευόταν κυρίως από τις ΗΠΑ και τα χρησιμοποιούσε στην υλοποίηση των συμβάσεων που είχε υπογράψει με διαφόρους πελάτες της.
Τον Ιούλιο του 2016, σύμφωνα πάντα με όσα αναφέρονται στην καταγγελία που έχει στη διάθεσή της η Politik, οι τελωνειακοί πραγματοποίησαν έλεγχο στη συγκεκριμένη αποθήκη, όπου και διαπιστώθηκαν οι παραβάσεις που προαναφέρθηκαν. Για το λόγο αυτό ενημερώθηκε και η αρμόδια τελωνειακή αρχή η οποία παρείχε οδηγίες διορθωτικών ενεργειών προς την ΕΑΒ για την ορθή εφαρμογή των όρων της άδειας. Επιπλέον η τελωνειακή αρχή φέρεται να ζήτησε από την Ελληνική Αεροπορική Βιομηχανία «τη διενέργεια απογραφής προς διαπίστωση τυχόν ελλειμάτων με αυστηρή προθεσμία 30 ημερών».
Φοροδιαφυγή ύψους 25,5 εκατομμυρίων ευρώ
Τον Μάιο του 2017 η απογραφή ολοκληρώθηκε αφού πρώτα δόθηκαν διαδοχικές παρατάσεις και κλήσεις σε απολογία οι οποίες διήρκησαν πέντε μήνες. Τα αποτελέσματα της απογραφής δεν ήταν καθόλου ευχάριστα για την ΕΑΒ. Όπως αναφέρεται στην καταγγελία προς την OLAF: «Δηλώθηκαν ελλείμματα της τάξης του 85%, δηλαδή με βάση τη δήλωση αυτή προκύπτει διαφυγή εμπορευμάτων των οποίων οι δασμοί και οι φόροι ανέρχονταν στο ποσό των 25,5 εκατομμυρίων ευρώ». Το αποτέλεσμα ήταν να ανασταλεί η άδεια και το αρμόδιο τελωνείο να αρχίσει τον καταλογισμό των δασμών και φόρων σύμφωνα με τη νομοθεσία, ενώ παράλληλα ζήτησε την προσκόμιση συμπληρωματικής εγγύησης ύψους 2,795 εκατομμυρίων ευρώ και στοιχεία που να αποδεικνύουν τη νόμιμη έξοδο των εμπορευμάτων από αυτή. Ακολούθησε προσφυγή η οποία όμως απορρίφθηκε ενώ η άδεια «μετά από διαδοχικές παρατάσεις δεν έχει ανακληθεί ακόμη».
Η τροπολογία Τσακαλώτου και η κοινοτική νομοθεσία
Εκτός από τις τελωνειακές παραβάσεις η έγγραφη καταγγελία αναφερόταν και σε τροπολογία η οποία ψηφίστηκε από την ελληνική κυβέρνηση προκειμένου «να μην καταβληθούν πρόστιμα και προσαυξήσεις που θα ξεπερνούσαν τα 80 εκατ. ευρώ» και περιγράφονταν μάλιστα ως «χαριστική ρύθμιση η οποία απαλλάσσει την ΕΑΒ από 1259 παραβάσεις του παρελθόντος».
Πράγματι, η τροπολογία η οποία έφερε τις υπογραφές των Ευκλείδη Τσακακώτου, Αικατερίνης Παπανάτσιου και Γιώργου Χουλιαράκη, κατατέθηκε σε άσχετο νομοσχέδιο και αφορούσε το ηλεκτρονικό σύστημα διάθεσης διαφημιστικού χρόνου στις 9 Αυγούστου 2017.
Η παράγραφος 2 του άρθρου 55 (ν. 4487) ανέφερε χαρακτηριστικά: «Επί καταχωρηθέντων πρωτοκόλλων τελωνειακής παράβασης σε βάρος της ΕΑΒ ΑΕ, τα οποία εκκρεμούν προς έκδοση αιτιολογημένης διοικητικής πράξης μέχρι την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου και αφορούν είτε σε συμπληρωματική βεβαίωση δασμοφορολογικών επιβαρύνσεων, είτε σε επιβολή προστίμων λόγω μη τήρησης των σχετικών διατάξεων περί των ειδικών καθεστώτων τελωνειακής αποταμίευσης ή τελειοποίησης προς επανεξαγωγή, εκδίδονται απαλλακτικές πράξεις, εφόσον τηρούνται οι ως άνω προϋποθέσεις. Καταλογιστικές πράξεις που έχουν εκδοθεί επί των ανωτέρω ΠΤΠ. ανακαλούνται ύστερα από σχετική αίτηση της ΕΑΒ, εφόσον τηρούνται οι ως άνω προϋποθέσεις».
Ωστόσο όπως αναφέρεται στην έγγραφη καταγγελία προς την OLAF, η «διαδικασία δεν είναι σύννομη με τις διατάξεις της εθνικής και κοινοτικής νομοθεσίας, νοθεύει τον ανταγωνισμό και βλάπτει τον προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης».
«Αυτή τη στιγμή ασκούνται πιέσεις στο τελωνείο ελέγχου να εφαρμόσει την ανωτέρω τροπολογία και να εκκαθαρίσει με κάθε τρόπο τα 1259 παραστατικά προκειμένου η υπόθεση να θαφτεί και να κλείσει οριστικά» επισημαίνεται επίσης στην καταγγελία. Προς το παρόν είναι άγνωστο κατά πόσο οι ελεγκτές της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Καταπολέμησης της Απάτης έχουν ξεκινήσει σχετική έρευνα, ωστόσο το γεγονός ότι έχει ενημερωθεί η συγκεκριμένη ευρωπαϊκή υπηρεσία είναι ιδιαίτερα σημαντικό στη συγκεκριμένη υπόθεση καθώς δεν αποκλείεται να έχει ήδη ξεκινήσει σχετική έρευνα ή να ξεκινήσει στο προσεχές χρονικό διάστημα.
Βουλευτές της ΝΔ έφεραν το θέμα στη Βουλή
Το θέμα των τελωνειακών παραβάσεων της ΕΑΒ έφτασε στη Βουλή πριν από μερικές εβδομάδες έπειτα από ερώτηση που κατέθεσαν οι βουλευτές της Ν.Δ. Χρήστος Σταϊκούρας και Θεόδωρος Φορτσάκης προς τον υπουργό Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτο. Άλλωστε το υπουργείο Οικονομικών είναι μέτοχος της εταιρείας. Στην ερώτησή τους οι δυο «γαλάζιοι» βουλευτές περιέγραψαν το ιστορικό των τελωνειακών παραβάσεων στην κρατική εταιρεία και ζήτησαν να ενημερωθούν για ποιο λόγο 12 μήνες μετά την ψήφισή της τροπολογίας Τσακαλώτου, «οι εκκρεμότητες παραμένουν ανοικτές στο σύνολό τους και η ΕΑΒ αντιμετωπίζει βαρύτατα πρόστιμα».
Συγκεκριμένα στην ερώτηση τους οι βουλευτές της ΝΔ, ανέφεραν μεταξύ άλλων:
«Αν και τον Απρίλιο 2018 η ΕΑΒ υπέβαλε στις αρμόδιες τελωνειακές αρχές προς έλεγχο και αποδοχή υλικό τεκμηρίωσης για τακτοποίηση 448 περιπτώσεων, τον Ιούλιο του 2018 το τελωνείο ελέγχου απέρριψε τεκμηριωμένα στο σύνολό του το υλικό τεκμηρίωσης της ΕΑΒ και της έθεσε προθεσμία έως τις 30-10-18, προκειμένου αυτή να προσκομίσει εκ νέου τεκμηρίωση για το σύνολο των εκκρεμοτήτων της.
Παρά την εξαιρετική σοβαρότητα του θέματος, σήμερα, 12 μήνες μετά τη ψήφιση της ρύθμισης, οι εκκρεμότητες παραμένουν ανοικτές στο σύνολό τους και η ΕΑΒ αντιμετωπίζει βαρύτατα πρόστιμα, που θέτουν σε κίνδυνο όλα τα παραγωγικά προγράμματά της και συμβόλαια με πελάτες της.
Ο κύριος υπουργός παρακαλείται να απαντήσει στα ακόλουθα ερωτήματα:
- Για ποιο λόγο ακόμα και σήμερα, 12μήνες μετά τη ψήφιση του άρθρου 55 του Ν. 4487/2017, που προβλέπει συγκεκριμένη διαδικασία εκκαθάρισης των εμπορευμάτων από τις αρμόδιες τελωνειακές αρχές, η ΕΑΒ συνεχίζει να αδρανεί στην υλοποίηση των υποχρεώσεών της προς το εποπτεύον τελωνείο;
- Υπάρχει χρονοδιάγραμμα οριστικής διευθέτησης των εκκρεμοτήτων της ΕΑΒ προς τις αρμόδιες τελωνειακές αρχές; Αν ναι, το χρονοδιάγραμμα αυτό είναι σύμφωνο με τις οδηγίες των αρμόδιων Υπηρεσιών και έχει εγκριθεί από τους αρμόδιους φορείς;
- Πως πρόκειται να υλοποιηθούν τα μεγάλα προγράμματα της ΕΑΒ, τρέχοντα και μελλοντικά, όταν υπάρχουν τόσο σημαντικά οικονομικά θέματα σε εκκρεμότητα, που ενδέχεται να διακινδυνεύσουν την υλοποίησή τους;».
Η OLAF στην Ελλάδα
Να σημειωθεί ότι δεν είναι η πρώτα φορά που η OLAF έχει δεχτεί καταγγελίες για την Ελλάδα, ενώ κατά καιρούς έχει πραγματοποιήσει ουκ ολίγους ελέγχους.
Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση της για το 2017, σε ό,τι αφορά στην Ελλάδα, ολοκλήρωσε εννιά έρευνες για τη χρήση των κονδυλίων της Ε.Ε. σε εθνικό ή περιφερειακό επίπεδο, από τις οποίες οι πέντε έκλεισαν με συστάσεις. Επιπλέον, πραγματοποιήθηκαν 13 καταγγελίες από δημόσιο ή ιδιωτικό φορέα προς τους ελεγκτές της. Συνολικά για το χρονικό διάστημα 2013 – 2017 στην Ελλάδα καταγράφηκαν 2251 υποθέσεις παρατυπιών αναφορικά με τα ταμεία της Ε.Ε. που αντιστοιχούσαν στο 2,76% των πληρωμών και 14 από αυτές έκλεισαν με συστάσεις.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Politik την Παρασκευή 31 Αυγούστου 2018
