Η «καθαρή» έξοδος Τσίπρα «βυθίζει» την οικονομία

Των Γ. Σταφυλά, Γ. Συμεωνίδη, Χρ. Τσαλικίδη
H «καθαρή» έξοδος από τα Μνημόνια τινάχθηκε στον αέρα ύστερα από το άγριο ξεπούλημα των τραπεζικών μετοχών από τους επενδυτές τις τελευταίες εβδομάδες.

propoli

Στο εξάμηνο, οι τραπεζικές μετοχές έχουν χάσει από 34% έως και 59% (09-10-2018 Πειραιώς) ενώ το χρηματιστήριο… σέρνεται σε χαμηλά διετίας, κοντά στις 638 -626 μονάδες. Η αγορά πλέον περιμένει να δει αν θα υπάρξει σοβαρό αγοραστικό ενδιαφέρον στις τράπεζες και ήδη δειλά-δειλά η Blackrock έκανε την εμφάνιση της στην Alpha bank καθώς αύξησε το ποσοστό της σε 5,88%.

Ποιά ήταν όμως η κυβερνητική αφήγηση; Η «καθαρή» έξοδος, όπως έλεγε το Μέγαρο Μαξίμου, θα ήταν το γεγονός ότι για πρώτη φορά η κυβέρνηση των ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ θα μπορούσε να χαράξει την πολιτική της δίχως τους δανειστές. Tότε ξεκίνησαν οι εξαγγελίες παροχών, οι οποίες αποδοκιμάστηκαν άμεσα τόσο από τους επενδυτές, όσο και από τις αγορές. Η κυβέρνηση συνέχισε απτόητη να επιμένει σε υποσχέσεις περί μεταρρυθμίσεων, τις οποίες όμως οι ξένοι επενδυτές δεν είδαν ποτέ να γίνονται πράξη. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η μη ιδιωτικοποίηση των Ελληνικών Πετρελαίων.

Ο δε  υπουργός οικονομικών αγνόησε τις προειδοποιήσεις των ξένων επενδυτών κατά τις συναντήσεις που είχε μαζί τους στο Λονδίνο. Μάλιστα, όπως τους είχε πει, η κυβέρνηση εξετάζει τρόπους για την αποτελεσματική εξυγίανση του κλάδου, εξέλιξη που ερμηνεύθηκε από επενδυτικούς κύκλους ως βολική δικαιολογία για νέες καθυστερήσεις.

Ο αποκλεισμός του Δημοσίου έκλεισε τον δρόμο και στις τράπεζες

Η πτώση των τραπεζικών μετοχών ξεκίνησε την περίοδο που τοποθετήθηκε η νέα ιταλική κυβέρνηση. Τότε οι ελληνικές τραπεζικές μετοχές «έχασαν» 10% μέσα σε λίγες ημέρες ενώ αυξήθηκε η απόδοση των ελληνικών ομολόγων. Μπροστά σε αυτήν την αντίδραση οι ξένοι επενδυτές αντιλήφθηκαν ότι η Ελλάδα αποτελεί «φτερό» στον άνεμο δίχως υποστηρικτικό πρόγραμμα, γι’ αυτό και αντέδρασαν με πωλήσεις.

Κατά συνέπεια η «καθαρή» έξοδος που υποσχόταν η κυβέρνηση δεν υφίσταται, καθώς η ελληνική οικονομία είναι αποκλεισμένη από τις αγορές και η απόδοση του ελληνικού ομολόγου κυμαινόταν πάνω από το 4%. Άμεση συνεπακόλουθη συνέπεια είναι η αδυναμία των ελληνικών τραπεζών να βγουν στις αγορές να δανειστούν, καθώς η αύξηση της απόδοσης των ομόλογων οδηγεί σε μεγαλύτερο επιτόκιο δανεισμού. Ενδεικτικές του κλίματος είναι οι φήμες που έκαναν λόγο για επιτόκια δανεισμού μεταξύ 10-14% !!

Η επόμενη ημέρα και τα «φαντάσματα»  της κρατικοποίησης

Ένας από τους λόγους για τους οποίους οι τραπεζικές μετοχές «πέφτουν» είναι  και ο φόβος ότι τα «κόκκινα» τραπεζικά δάνεια θα πουληθούν σε πολύ χαμηλότερες τιμές της ονομαστικής τους αξίας. Το εγγυοδοτικό σχήμα που προτάθηκε από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας είναι μια λύση υπό προϋποθέσεις καθώς αποτελεί διασφάλιση ότι δεν θα πουληθούν σε χαμηλότερες τιμές. Ωστόσο η λύση δεν είναι πανάκεια, καθώς πρέπει να συνεχίσουν τις προσπάθειες με τις πωλήσεις, τις αναδιαρθρώσεις και τους πλειστηριασμούς.

Σε ό,τι αφορά τις φήμες για ενδεχόμενη κρατικοποίηση ελληνικών τραπεζών (Εθνική – Πειραιώς), σύμφωνα με την FITCH αυτό το ενδεχόμενο θα γυρνούσε την οικονομία μας πολλά χρόνια πίσω.

Στο Μαξίμου βλέπουν συνεννόηση Σαμαρά-Στουρνάρα

Σε πολιτικό επίπεδο, προσέξτε τις αντικρουόμενες δηλώσεις του Δημήτρη Τζανακόπουλου. Στις 4 Οκτωβρίου, μια ημέρα μετά από τη ραγδαία πτώση των τραπεζικών μετοχών, δήλωνε: «Η εκτίμησή μας είναι πως επρόκειτο για μια κερδοσκοπική επίθεση, καθώς θεωρούμε πως η χθεσινή εικόνα δεν αντιστοιχεί ούτε στα θεμελιώδη μεγέθη της οικονομίας, ούτε στην κατάσταση των ελληνικών τραπεζών». Στις 8 του ίδιου μήνα διαπιστώνει «μεγάλη μεταβλητότητα» στο ελληνικό χρηματιστήριο «γιατί είναι πάρα πολύ ρηχό». Τι ισχύει τελικά; Φταίνε οι κερδοσκόποι ή όχι;

Κυβερνητικές πηγές απαντούν στην Politik πως φταίνε και τα δύο, βάζοντας στην εξίσωση και τους Κυριάκο Μητσοτάκη και Γιάννη Στουρνάρα, τους οποίους κατηγορούν πως παίζουν πολιτικά παιχνίδια σε βάρος της χώρας. Στο Μαξίμου, πάντως, είναι περισσότερο ενοχλημένοι με τη στάση του κ. Στουρνάρα, τον οποίο καταγγέλλουν για τη σιωπή του στο θέμα των τραπεζών κι από την άλλη για την «πολυλογία» του στο ζήτημα των συντάξεων. Οι ίδιες πηγές συνδέουν, μάλιστα, τον «ύπουλο» ρόλο του κεντρικού τραπεζίτη με την ηγετική επανεμφάνιση του Αντώνη Σαμαρά, μιλώντας για συνεννόηση των δύο ανδρών για κοινό συντονισμό.

Από την πλευρά της η ΝΔ χτυπά καμπανάκι κινδύνου για την ελληνική οικονομία εστιάζοντας στην απώλεια του 96% της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών. Αυτό, όπως εξηγούν κύκλοι της Πειραιώς, είναι αποτέλεσμα μιας σειράς τραγικών χειρισμών της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ από το πρώτο κιόλας εξάμηνο της διακυβέρνησής της το 2015. Κύριος υπεύθυνος, κατά την αξιωματική αντιπολίτευση, είναι ο Γιάνης Βαρουφάκης, ο οποίος διέπραξε «έγκλημα» με το κλείσιμο των τραπεζών και την επιβολή των κεφαλαιακών ελέγχων.

Έγραψαν στην Politik

Νίκος Καραμούζης: «Υπερβολικές οι αντιδράσεις των αγορών»
Υπερβολικές χαρακτήρισε τις αντιδράσεις των αγορών για τις ελληνικές  τράπεζες ο πρόεδρος της Ένωσης Ελληνικών Τραπεζών και πρόεδρος της Eurobank κ. Νίκος Καραμούζης, μιλώντας σε συνέδριο για τις ψηφιακές επενδύσεις που προετοιμάζει ο κλάδος. Μεταξύ άλλων υπενθύμισε ότι οι τράπεζες έχουν περάσει ήδη από σκληρά stress tests. Όπως είπε:

«Σήμερα έχει συντελεστεί σημαντική πρόοδος όσον αφορά την ευρωστία και την ευστάθεια του τραπεζικού συστήματος και οι ελληνικές τράπεζες έχουν βελτιώσει όλους τους χρηματοοικονομικούς τους δείκτες, ρευστότητας και καταθέσεων, κεφαλαιακής επάρκειας, μείωσης των NPEs, πρόσβασης στις αγορές και χρηματοδότησης της οικονομίας.

Οι τράπεζες πέρασαν όλες με επιτυχία τα stress tests, ακόμα και κάτω από τις υποθέσεις του δυσμενούς σεναρίου και είναι υπερβολικές οι αντιδράσεις των αγορών που βιώνουμε. Πολλά κρίσιμα ζητήματα έχουν επιλυθεί, το νέο θεσμικό πλαίσιο μας λύνει τα χέρια, αρκετές όμως προκλήσεις τις έχουμε ακόμη μπροστά μας και πρέπει να τις χειριστούμε με αποφασιστικότητα, σχέδιο, συνεργασία και υπομονή.

Ιδιαίτερα επιμέρους μικρά θέματα ανά τράπεζα, πρέπει να επιλύονται ταχύτατα, δεν πρέπει να αφήνονται να μετατρέπονται αναίτια σε ευρύτερο συστημικό πρόβλημα. Σε κάθε περίπτωση, η βελτίωση των μακροοικονομικών συνθηκών, το καλό επενδυτικό, οικονομικό και επιχειρηματικό κλίμα και η εμπέδωση της εμπιστοσύνης των αγορών, είναι κρίσιμες  μεταβλητές για να συμβάλουν στην επιτυχή αντιμετώπιση των προκλήσεων χωρίς υπέρμετρο οικονομικό κόστος».

Χρήστος Σταϊκούρας: «Οι προκλήσεις για το τραπεζικό σύστημα»
Όπως δηλώνει στην Politik ο βουλευτής Φθιώτιδας και τομεάρχης Οικονομικών της Νέας Δημοκρατίας, Χρήστος Σταϊκούρας, η εύρυθμη λειτουργία του τραπεζικού συστήματος, ιδιαίτερα σε τραπεζοκεντρικές χώρες όπως είναι η Ελλάδα, αποτελεί προϋπόθεση βιώσιμης ανάπτυξης και αποτελεσματικής κατανομής των οικονομικών πόρων.

Σύμφωνα με τον ίδιο: «Tα πιστωτικά ιδρύματα της χώρας μας, τα προηγούμενα χρόνια, εξαιτίας της παγκόσμιας κρίσης, εγχώριων δημοσιονομικών ανισορροπιών αλλά και δικών τους σφαλμάτων, βρέθηκαν σε δύσκολη θέση.

Με τη βοήθεια και της πολιτείας άντεξαν, και σταθεροποίησαν την κατάσταση.

Δυστυχώς όμως, οι “αυταπάτες” και η “δημιουργική ασάφεια” κόστισαν ακριβά, κλονίζοντας την εμπιστοσύνη αποταμιευτών και επενδυτών.

Έτσι μέσω μιας νέας, αχρείαστης ανακεφαλαιοποίησης, προστέθηκε κόστος στο Δημόσιο, απαξιώθηκαν προηγούμενες αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου, άλλαξε η ιδιοκτησιακή δομή, τροποποιήθηκαν σχέδια αναδιάρθρωσης.

Σήμερα, το τραπεζικό σύστημα βρίσκεται αντιμέτωπο με μια σειρά από ενδογενείς και εξωγενείς προκλήσεις.

Προκλήσεις που αφορούν, μεταξύ άλλων:

  • Τη βελτίωση της ποιότητας του δανειακού χαρτοφυλακίου, με την αποτελεσματική διαχείριση του υψηλού αποθέματος μη εξυπηρετούμενων δανείων.
  • Το πιο απαιτητικό και σύνθετο – σε σχέση με το παρελθόν – εποπτικό και κανονιστικό πλαίσιο λειτουργίας, ιδίως σε ότι αφορά τα ελάχιστα επίπεδα και τη σύνθεση των εποπτικών ιδίων κεφαλαίων, τους εποπτικούς δείκτες ρευστότητας και το νέο λογιστικό πλαίσιο IFRS
  • Την επιστροφή – με ουσιαστικό τρόπο – καταθέσεων στο τραπεζικό σύστημα και την αποκατάσταση της πρόσβασης στις αγορές χρήματος και κεφαλαίου, προκειμένου να ενισχυθεί η ρευστότητα και η κεφαλαιακή επάρκεια των πιστωτικών ιδρυμάτων.
  • Τη βελτίωση της οργανικής κερδοφορίας των τραπεζών, με τη μείωση του κόστους άντλησης κεφαλαίων και τη σταδιακή πιστωτική επέκταση.
  • Την ολοκλήρωση των σχεδίων αναδιάρθρωσης των πιστωτικών ιδρυμάτων και την πλήρη άρση των κεφαλαιακών περιορισμών.
  • Τον ψηφιακό μετασχηματισμό του τραπεζικού συστήματος, με κινητήρια δύναμη την καινοτομία, ο οποίος, εκτός του ότι θα απαιτήσει επενδύσεις στην τεχνολογία, θα οδηγήσει και σε έναν δομικό μετασχηματισμό της εργασίας.

“Κλειδί” για την αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων είναι η αποκατάσταση της σταθερότητας και η εμπέδωση κλίματος εμπιστοσύνης.

Σταθερότητα και εμπιστοσύνη που προϋποθέτουν, βέβαια, Κυβερνητική αξιοπιστία και σοβαρότητα.

Και αυτά, επειδή αποτελούν σήμερα “αγαθά σε ανεπάρκεια”, θα είναι τα ζητούμενα από την επόμενη κυβέρνηση».

Δημήτρης Τζάνας: «Σε αρνητικό κλοιό τα χρηματιστήρια»
Όπως γράφει στην Politik o Διευθυντής Επενδύσεων της Κύκλος ΑΧΕΠΕΥ: «Πορεία ελεύθερης πτώσης με το  Γενικό Δείκτη να καταγράφει  χαμηλές επιδόσεις τόσο του τρέχοντος έτους όσο και των τελευταίων 19 τουλάχιστον  μηνών σημειώνεται στο ελληνικό χρηματιστήριο στις τελευταίες συνεδριάσεις.

Αυτό είναι το αποτέλεσμα αθρόων πωλήσεων τραπεζικών κυρίως μετοχών αλλά και άλλων δεικτοβαρών τίτλων μετοχών υψηλής κεφαλαιοποίησης, καθώς οι συμμετέχοντες στο Χ.Α. επενδυτές εξωτερικού ρευστοποιούν παραβλέποντας τα υγιή θεμελιώδη των εταιρειών και πωλούν “ό,τι μπορεί να ρευστοποιηθεί”.

Πρόκειται για σκηνικό αυτοτροφοδοτούμενης διαδικασίας πωλήσεων από πλευράς επενδυτών που υποβοηθείται από την υποτιμητική κερδοσκοπία και τις «αναγκαστικές» πωλήσεις όσων δραστηριοποιούνται βραχυπρόθεσμα και τα χαρτοφυλάκιά τους είναι σε συνθήκες margin call ή οφείλουν να προβούν σε stop loss. Αναπόφευκτα, η τεχνική εικόνα επιβαρύνεται καθημερινά με τα όρια στήριξης να καταρρίπτονται ως χάρτινοι πύργοι καθημερινά με το Γενικό Δείκτη. να πιθανολογείται ότι σύντομα θα προσεγγίσει την περιοχή των 600 μονάδων.

Η εξήγηση αυτού του σκηνικού δεν κατέλαβε εξαπίνης την επενδυτική κοινότητα. Ήταν όμως η όξυνση της αντιπαράθεσης της Ρώμης με τις Βρυξέλλες των τελευταίων ημερών καθώς η ρητορική ξεπέρασε κάποια όρια, με τον Ιταλό αντιπρόεδρο να αποκαλεί τους Γιούνκερ και Μοσκοβισί “εχθρούς της Ευρώπης” που επιδείνωσε το κλίμα και μετέδωσε μελαγχολικά μηνύματα για το μέλλον της Ευρωζώνης.

Η εκτόξευση των αποδόσεων των 10ετών ομολόγων προς το 3,70% για τα ιταλικά και προς το 4,70% για τα ελληνικά είναι η άμεση συνέπεια, διαχέοντας το φόβο στους επενδυτές που οδηγούνται μαζικά από τις “επικίνδυνες” μετοχές στα “ασφαλή” ομόλογα. Όμως, αυτή τη φορά, ακόμη και οι αποδόσεις στα αμερικανικά ομόλογα κινούνται ανοδικά καθώς η προοπτική αύξησης των ελλειμμάτων και συσσώρευσης του δημόσιου χρέους συνιστά και για τις ΗΠΑ πιο κοντινή προοπτική.

Επιπλέον, στα καθ’ημάς, η σεναριολογία για τα του τραπεζικού συστήματος είναι σε εξέλιξη. Η ανάγκη για επιτάχυνση της εξυγίανσης των τραπεζικών χαρτοφυλακίων συνυφαίνεται με διάφορες λύσεις, όπως η σύσταση μιας bad bank, η επιτάχυνση των τιτλοποιήσεων σε συνδυασμό με κρατικές εγγυήσεις ή άλλους τρόπους. Όλοι οι τρόποι ωστόσο έχουν ως κοινό παρονομαστή την υποβοήθηση από “νέο χρήμα” που είναι αναγκαίο να προέλθει από τους δανειστές ώστε να επανέλθει η εμπιστοσύνη της επενδυτικής κοινότητας στις προοπτικές των τραπεζών, μια διαδικασία που αναπόφευκτα θα συνδεθεί με κάποιους όρους που θα ζητηθούν. Ενόψει δε τέτοιων εξελίξεων, δεν είναι παράδοξη η καθημερινή κλιμάκωση της αποεπένδυσης από τους τραπεζικούς τίτλους, ενώ αρνητικά για την αξιοπιστία της αγοράς συνεχίζει να λειτουργεί η υπόθεση του Folli-Follie με τους ομολογιούχους να κλιμακώνουν τις ενέργειές τους στην προσπάθεια ελαχιστοποίησης των ζημιών τους.

Μιχάλης Τουτζιάρης: «Ανεξέλεγκτες και ανίκανες να αντιδράσουν οι ελληνικές τράπεζες»
Όπως μας εξηγεί ο χρηματιστηριακός αναλυτής: «Η πρώτη εβδομάδα του Οκτωβρίου έδειξε τις πραγματικές διαθέσεις των αγορών προς τη χώρα μας. Ήταν η χειρότερη εβδομάδα που έζησαν χρηματιστηριακά οι τράπεζες της χώρας και θύμισε την περίοδο της “ηρωικής” διαπραγμάτευσης του 2015!  Οι ελληνικές τράπεζες ανεξέλεγκτες και ανίκανες να αντιδράσουν κατέρρεαν με ποσοστά που άγγιξαν και το -30% στην Πειραιώς!. To XAA υποχώρησε κάτω και από τις 650 μονάδες σημειώνοντας εβδομαδιαία πτώση της τάξεως του -5%! Οι φήμες θέλουν το τραπεζικό σύστημα να οδεύει προς μια τέταρτη ανακεφαλαιοποίηση ή μια πιθανή κρατικοποίηση ή ακόμα χειρότερα ένα bail in! Αλήθεια ή ψέμα;

Ο βομβαρδισμός δημοσιευμάτων από ξένους και Έλληνες αναλυτές τις τελευταίες ημέρες δεν ξεκαθαρίζει το τοπίο, καθώς πολλοί θεωρούν fake news το θέμα ώστε να αγοράσουν τζάμπα τα χαρτιά οι κακοί κερδοσκόποι! Η πικρή αλήθεια είναι ότι οι τράπεζες έμειναν με “τον μουτζούρη”, καθώς οι χρεοκοπίες πολλών επιχειρήσεων και η αδυναμία αποπληρωμής των δανείων από τους πολίτες που είδαν τα εισοδήματά τους να καταρρέουν, (μέσω της παράλογης υπερφορολόγησης και αφαίμαξης για τη δημιουργία υπερπλεονασμάτων και επιδοματικής πολιτικής), τους στέρησαν την σημαντικότερη πηγή εσόδων!

Η πικρή αλήθεια είναι ότι οι τράπεζες κατάντησαν εισπρακτικές εταιρείες των λογαριασμών “ύδρευσης και αποχέτευσης”! Η πικρή αλήθεια είναι ότι οι τράπεζες δεν έχουν πλέον αντικείμενο εργασίας καθώς ούτε δανείζουν, ούτε τους δανείζουν! Η πικρή αλήθεια είναι ότι όταν έχεις κεφαλαιοποίηση 600 εκατ. και ζητάς 500 από τις αγορές ψάχνεις να τα βρεις από τρελούς! Ούτε καν κερδοσκόπους γιατί ο κερδοσκόπος ελπίζει…

Η πικρή αλήθεια είναι ότι η έξοδος από τα μνημόνια οδήγησε σε απώλειες άνω του 40% της κεφαλαιοποίησης τους από τον Αύγουστο! Η πικρή αλήθεια είναι ότι κανένας δεν προαναγγέλλει τον θάνατό του!  Ας μη ξεχνάμε τις δηλώσεις Μπερνάνκι (κεντρικός τραπεζίτης fed) πριν το κραχ του 2008 για την Αμερικάνικη οικονομία και τις τράπεζες… Όλα τα έβλεπε «ρόδινα»!

Φανταστείτε τι θα συνέβαινε εάν γίνονταν και αρνητικές δηλώσεις από τους υπεύθυνους χάραξης οικονομικής πολιτικής, (όπου υπάρχουν), για τις αγορές!  Η αγορά το μόνο που χρειάζεται είναι σοβαρότητα, ειλικρίνεια και “ρευστότητα”. “Money is the king”… όποτε τα αποκτήσουμε θα αποκτήσουμε και αγορά… “It’s the economy stupid” (Μπιλ Κλίντον,1992)… και τότε δε θα χρειάζεται καμία οικονομική ανάλυση».

 


Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Politik την Παρασκευή 12 Οκτωβρίου 2018

Loading