Συνέντευξη στον Γιάννη Συμεωνίδη
Τολμηρότερες θα ήθελε τις πρωτοβουλίες της κυβέρνησης έναντι της Εκκλησίας ο Νίκος Φίλης σε συνέντευξη που παραχωρεί στην Politik, αν και σημειώνει πως έχουν δημιουργήσει ήδη μια θετική παρακαταθήκη.
Όπως κι αν έχει, στη Συνταγματική Αναθεώρηση ο βουλευτής Α΄ Αθηνών του ΣΥΡΙΖΑ και τέως υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων ζητά να υπάρξει η μέγιστη δυνατή διασφάλιση του ουδετερόθρησκου χαρακτήρα του κράτους, ενώ χωρίς έγκυρα στοιχεία περί του αντιθέτου υποστηρίζει πως δεν είναι δυνατό να αναγνωρίσει η πολιτεία οφειλές προς την Εκκλησία ή να παραιτηθεί από τις διεκδικήσεις της.
Ο κ. Φίλης, εξάλλου, παραδέχεται ότι η έξοδος από τα μνημόνια δεν πρόκειται για «success story» γιατί οι συνέπειες της κρίσης είναι παρούσες και χρειάζεται τεράστια προσπάθεια για να εξαλειφθούν, την ίδια ώρα που υπογραμμίζει πως στη Βουλή δεν ψηφίζονται παροχές, αλλά απαραίτητα μέτρα που ανακουφίζουν πλατιά λαϊκά στρώματα και τη μεσαία τάξη που σήκωσαν το βάρος της δημοσιονομικής προσαρμογής και της εξοντωτικής λιτότητας.
Σε σχέση με τα ιδιωτικά πανεπιστήμια, ο κ. Φίλης επισημαίνει πως στην ουσία η ΝΔ προτείνει ιδιωτικά κολέγια και ΙΕΚ που δεν πληρούν κανένα απολύτως κριτήριο ακαδημαϊκότητας να μετονομαστούν εν μια νυκτί σε πανεπιστήμια. Όσον αφορά τη σκανδαλολογία, υπογραμμίζει πως δεν πρέπει να υποτιμούμε την κοινωνική απαίτηση να φωτιστούν οι παθογένειες και οι «αιμομικτικού χαρακτήρα» σχέσεις μεταξύ πολιτικής-οικονομίας και media που χαρακτήρισαν μια ολόκληρη πολιτική περίοδο, αν και προσθέτει «μακριά από εμάς κάθε σκέψη για ενοχοποίηση συλλήβδην πολιτικών παρατάξεων ή πολιτικών αντιπάλων».
Για το ΚΙΝΑΛ τονίζει με νόημα πως στο βαθμό που στον πολιτικό χώρο του συμβούν διεργασίες που θα τον απομακρύνουν από τον ασφυκτικό εναγκαλισμό με τη Δεξιά και το νεοφιλελευθερισμό θα δημιουργούνται συνθήκες πολιτικής συνεργασίας και προγραμματικής σύγκλισης.
«Σύμπλευση ΝΔ με οπισθοδρομικά στοιχεία»
–Μήπως η Συνταγματική Αναθεώρηση, στο κομμάτι που αφορά το διαχωρισμό Κράτους–Εκκλησίας και η συμφωνία Τσίπρα– Ιερώνυμου θα ήταν ριζοσπαστικότερες, προς την κατεύθυνση που εσείς προσωπικώς επιθυμείτε, στην περίπτωση που δεν αφήνονταν για τον τελευταίο χρόνο της κυβερνητικής θητείας κι ο πρωθυπουργός δεν είχε επιλέξει την αντικατάστασή σας από το υπουργείο Παιδείας;
«Τα πρόσωπα επηρεάζουν, δεν καθορίζουν όμως την πορεία των εξελίξεων. Νομίζω, ότι, οι πρωτοβουλίες της κυβέρνησης έναντι της Εκκλησίας, που, εγώ, ναι, θα τις ήθελα τολμηρότερες, έχουν δημιουργήσει ήδη μια θετική παρακαταθήκη. Ζητήματα, όπως η θέση της Εκκλησίας στον συνταγματικό χάρτη και ο εκσυγχρονισμός των σχέσεών της με την πολιτεία, που παρέμεναν «παγωμένα» επί δεκαετίες, τώρα, επιτέλους, τίθενται στο δημόσιο διάλογο. Υπάρχουν συγκρούσεις και διαφορετικές οπτικές, όμως, αυτό είναι στοιχείο δημοκρατίας. Θα δούμε πού θα καταλήξουμε. Ελπίζω, ότι, στη μεν Συνταγματική Αναθεώρηση θα υπάρξει η μέγιστη δυνατή διασφάλιση του ουδετερόθρησκου χαρακτήρα του κράτους, ενώ, στο περιουσιακό, θα επιτευχθεί, τελικά, μια συμφωνία για την αξιοποίηση της περιουσίας της Εκκλησίας (αφού, βεβαίως, προσδιοριστεί με ακρίβεια). Νομίζω, ότι, έχει γίνει κατανοητό από όλους πως χωρίς έγκυρα στοιχεία περί του αντιθέτου, δεν είναι δυνατό να αναγνωρίσει η πολιτεία οφειλές προς την Εκκλησία ή να παραιτηθεί από τις διεκδικήσεις της.
Η κυβέρνηση, δεσμεύτηκε για την κάλυψη της μισθοδοσίας των κληρικών από τον προϋπολογισμό, ενώ, όπως γνωρίζετε συνεχίζεται ο διάλογος σε μια σειρά θέματα, όπως το εργασιακό καθεστώς των ιερέων, στον οποίο παίρνουν πλέον μέρος όχι μόνο η Εκκλησία της Ελλάδος, αλλά και το Οικουμενικό Πατριαρχείο και η Εκκλησία της Κρήτης.
Πάντως, αξίζει να δουν οι πολίτες τη στάση της ΝΔ και σε αυτό το θέμα και τη σύμπλευσή της με ό,τι πιο συντηρητικό και οπισθοδρομικό στοιχείο επιβιώνει στις τάξεις της Ιεραρχίας. Ο κ. Μητσοτάκης, εγκατέλειψε παλαιότερες δικές του θέσεις περί διακριτών ρόλων Κράτους-Εκκλησίας και παρά το γεγονός ότι αρχικά τοποθετήθηκε υπέρ της συμφωνίας Τσίπρα-Ιερώνυμου, στη συνέχεια, συντάχθηκε με εκείνη την πτέρυγα της Ιεραρχίας που θέλει να την μπλοκάρει».
–Η κυβέρνηση –με αφορμή την έξοδο από τα μνημόνια, κάποιους θετικούς οικονομικούς δείκτες και τα «νομοσχέδια ανακούφισης»– οικοδομεί το δικό της «success story». Αν ισχύει αυτό, τότε ο λαός γιατί δεν ανταποκρίνεται θετικώς, τουλάχιστον όπως δείχνουν οι δημοσκοπήσεις; Μήπως σας τιμωρεί γιατί υποσχεθήκατε πολύ περισσότερα από αυτά που επιτύχατε;
«Η βασική μας υπόσχεση ήταν ότι θα βγάλουμε τη χώρα από τα μνημόνια και τη βαριά επιτροπεία και αυτό έγινε πράξη. Δεν πρόκειται για success story γιατί οι συνέπειες της κρίσης είναι παρούσες και χρειάζεται τεράστια προσπάθεια για να εξαλειφθούν, ούτε βέβαια, εφαρμόζεται το 4ο μνημόνιο όπως ψευδολογούσε μέχρι πρόσφατα η αντιπολίτευση. Η βελτίωση των οικονομικών δεικτών αρχίζει να αντιστοιχείται με θετικό τρόπο στη ζωή των πολιτών. Στο κοινωνικό κράτος, στην υγεία, στην παιδεία, στην απασχόληση, στη φορολογία, στον ΕΝΦΙΑ, στις εισφορές, στον κατώτατο μισθό, στην επαναφορά των συλλογικών συμβάσεων. Όλα αυτά που η αντιπολίτευση, αν και υποχρεώνεται να τα ψηφίσει, τα βαφτίζει προεκλογικές “παροχές”. Δεν ψηφίζουμε “παροχές” αλλά απαραίτητα μέτρα που ανακουφίζουν πλατιά λαϊκά στρώματα, αλλά και τη μεσαία τάξη που σήκωσαν το βάρος της δημοσιονομικής προσαρμογής και της εξοντωτικής λιτότητας. Μέτρα που δημιουργούν ταυτόχρονα συνθήκες αυξημένης ζήτησης, μια αναγκαία προϋπόθεση για να κινηθεί η οικονομία. Αυτή η βελτίωση αρχίζει να αποτυπώνεται στις τελευταίες δημοσκοπήσεις με τη μείωση της διαφοράς από τη ΝΔ και όσο ο ΣΥΡΙΖΑ θα ξεδιπλώνει τις πρωτοβουλίες του και το πρόγραμμά του, τόσο οι πολίτες και ειδικά οι αριστεροί και προοδευτικοί άνθρωποι θα συσπειρώνονται γύρω του. Ας ονειρεύεται πρωθυπουργία ο κ. Μητσοτάκης. Ο κόσμος της Αριστεράς, η μεγάλη πλειοψηφία των “από κάτω” θα έχει τον τελευταίο λόγο. Ο ΣΥΡΙΖΑ για μια ακόμη φορά θα διαψεύσει τους δημοσκόπους και θα αναδειχθεί πρώτο κόμμα».
«Πλύση εγκεφάλου περί επιχειρηματικότητας»
–Δεν μπορεί να καθοριστεί αυστηρός έλεγχος στη λειτουργία ιδιωτικών πανεπιστημίων, όπως στα ιδιωτικά σχολεία, ώστε να εξασφαλίζονται η ποιότητα σπουδών και η αξία των πτυχίων τους; Γιατί είναι κακό να υπάρχει μάθημα επιχειρηματικότητας στα σχολεία μας, όπως προτείνει ο Κυριάκος Μητσοτάκης;
«Δεν είναι κακό οι μαθητές να μαθαίνουν τη λειτουργία της οικονομίας, συνεπώς και τη λειτουργία του επιχειρηματικού τομέα, αλλά και τις αντιθέσεις που διαπερνούν την οικονομική δραστηριότητα. Αυτό γίνεται και σήμερα και μπορεί να γίνει καλύτερα. Όμως, αυτό που θέλει η ΝΔ είναι να κάνει “πλύση εγκεφάλου” στα παιδιά, υπέρ της περίφημης επιχειρηματικότητας, δηλαδή, υπέρ του κεφαλαιοκρατικού τρόπου παραγωγής, ως υπέρτατης οργανώτριας ιδέας της κοινωνικής οργάνωσης. Τα παιδιά μας δεν θα γίνουν στη συντριπτική τους πλειοψηφία μικροί, μεσαίοι ή μεγάλοι εργοδότες κ. Συμεωνίδη. Χρειάζεται να οξύνουμε την κριτική τους ικανότητα, ώστε, να βρουν την κλίση τους και το μελλοντικό τους επάγγελμα, για το οποίο πρέπει να είναι υπερήφανοι και όχι εξ απαλών ονύχων να τους διδάσκουμε την αγοραία “αξία” του ανταγωνισμού και των ταξικών διακρίσεων (που κατά τον κ. Μητσοτάκη είναι “φυσικός Νόμος”).
Η ιδέα των ιδιωτικών ΑΕΙ στην Ελλάδα του “καπιταλισμού της αρπαχτής” βασίζεται στην ίδια αγοραία αντίληψη. Με δεδομένο ότι από πουθενά δεν έχει εμφανιστεί σοβαρή πρωτοβουλία για τη δημιουργία τέτοιας μορφής ΑΕΙ, προτείνονται στην ουσία ιδιωτικά κολέγια και ΙΕΚ που δεν πληρούν κανένα απολύτως κριτήριο ακαδημαϊκότητας να μετονομαστούν εν μια νυκτί σε πανεπιστήμια. Ας είμαστε σοβαροί λοιπόν κι ας βαδίσουμε στον ευρωπαϊκό δρόμο που έχει στο επίκεντρο την αναβάθμιση του δημόσιου πανεπιστημίου, την ελευθερία στη γνώση και στην έρευνα με όρους κοινωνικού-δημοσίου συμφέροντος και όχι αγοραίων- ιδιοτελών συμφερόντων κι επιδιώξεων».
–Με Novartis, ΚΕΕΛΠΝΟ, Siemens, ΔΕΠΑ και λοιπή σκανδαλολογία θα περάσουμε την προεκλογική περίοδο; Συζήτηση για το μεταμνημονιακό αναπτυξιακό μοντέλο θα γίνει;
«Δεν πρέπει να υποτιμούμε την κοινωνική απαίτηση και ανάγκη να φωτιστούν οι παθογένειες και οι “αιμομικτικού χαρακτήρα” σχέσεις μεταξύ πολιτικής-οικονομίας και media που χαρακτήρισαν μια ολόκληρη πολιτική περίοδο, γιγαντώνοντας τη διαφθορά και τη διαπλοκή. Στις υποθέσεις που αναφέρατε την ευθύνη της διερεύνησης έχει η δικαιοσύνη και αλίμονο αν η Βουλή και η κυβέρνηση την εμπόδιζαν να κάνει το έργο της. Μακριά από εμάς κάθε σκέψη για ενοχοποίηση συλλήβδην πολιτικών παρατάξεων ή πολιτικών αντιπάλων.
Η κυβέρνησή μας με το ολιστικό σχέδιο ανάπτυξης που κατέθεσε, αλλά και με τα 13 περιφερειακά συνέδρια που προηγήθηκαν είναι η μόνη πολιτική δύναμη που θέτει στο επίκεντρο του διαλόγου το ζήτημα του αναπτυξιακού μοντέλου, ως ζήτημα κοινωνικής επιλογής και δημόσιων πολιτικών. Η ΝΔ δεν έχει ανάγκη από σχέδιο ανάπτυξης, αφού το δικό της πρόγραμμα είναι το μνημονιακό μοντέλο της διαρκούς λιτότητας με την ελπίδα ότι οι εξαθλιωμένοι μισθοί, τα διαλυμένα εργασιακά δικαιώματα, η νομιμοποίηση της φοροκλοπής και η κατάλυση του κοινωνικού κράτους και της προστασίας του περιβάλλοντος θα δημιουργήσουν το εύφορο έδαφος για επενδύσεις.
Το δικό μας αναπτυξιακό μοντέλο ορθά θέτει ως κεντρικό στόχο την παραγωγική ανασυγκρότηση και τη διάχυση των αποτελεσμάτων της ανάπτυξης με κοινωνικά δίκαιο τρόπο. Σωστά, επίσης, αναδεικνύει τα συγκριτικά αποτελέσματα της χώρας και την ανάγκη να κατευθυνθούμε προς την παραγωγή προϊόντων και υπηρεσιών υψηλής προστιθέμενης αξίας και ποιότητας που θα κατακτούν μερίδια και στις ξένες αγορές. Κατά τη γνώμη μου, πρέπει να προσθέσουμε μια ακόμη κρίσιμη διάσταση που είναι η σύγκλιση της χώρας και της οικονομίας μας με τους ευρωπαϊκούς μέσους όρους, από τους οποίους αποκλίναμε δραματικά τα χρόνια των μνημονίων».
«Ο Τσίπρας θα συνεχίσει να είναι πρωθυπουργός»
–Πώς εκτιμάτε να διαμορφώνεται το μετεκλογικό τοπίο; Ο Αλέξης Τσίπρας είναι αδιαφιλονίκητος ηγέτης του ΣΥΡΙΖΑ ανεξαρτήτως αποτελέσματος; Βλέπετε διάσπαση στο ΚΙΝΑΛ και δυνατότητα συνεργασίας με δυνάμεις της ευρύτερης Κεντροαριστεράς;
«Αγωνιζόμαστε με όλες μας τις δυνάμεις και με πίστη ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα κερδίσει τις επόμενες εκλογές και ο Αλέξης Τσίπρας θα συνεχίσει να είναι πρωθυπουργός της Ελλάδας. Έχουμε ταχθεί ταυτόχρονα υπέρ της συνεργασίας των προοδευτικών δυνάμεων που αντιτάσσονται στο νεοφιλελευθερισμό και την ακροδεξιά απειλή. Κι ενώ στην Ευρώπη αυτή η προοπτική κερδίζει έδαφος και έχουν ανοίξει οι δίαυλοι επικοινωνίας ευρωπαϊκής Αριστεράς, Αριστερών Σοσιαλδημοκρατών, Πρασίνων και Κοινωνικών Κινημάτων, στην Ελλάδα παρατηρούμε το ΚΙΝΑΛ της κυρίας Γεννηματά σε πλήρη απόκλιση από την ευρωπαϊκή πολιτική της οικογένεια, να αναγορεύει σε στρατηγικό της αντίπαλο την Αριστερά και τον ΣΥΡΙΖΑ και να ταυτίζεται σχεδόν σε όλα τα θέματα με την αντιπολιτευτική τακτική της ΝΔ. Μέχρι και τη θέση τους για το Μακεδονικό άλλαξαν προκειμένου να συναντηθούν στην ίδια όχθη της οπισθοδρόμησης και του υπερεθνικισμού με τον κ. Μητσοτάκη και την πατριδοκάπηλη ακροδεξιά.
Ο χώρος του πάλαι ποτέ κραταιού ΠΑΣΟΚ, υπόλειμμα του οποίου είναι το σημερινό ΚΙΝΑΛ, διασπάστηκε και σκόρπισε στους πέντε ανέμους, όταν μετατράπηκε στο κατ` εξοχήν μνημονιακό κόμμα της χώρας. Έκτοτε, παραδέρνει στο πολιτικό σκηνικό, με ισχνή ταυτότητα, με θολές κοινωνικές αναφορές και με μόνο συγκολλητικό ιστό τον κυβερνητισμό και την αναζήτηση της κρατικής θαλπωρής.
Ο πλατύς αριστερός, προοδευτικός και δημοκρατικός χώρος που έχει κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ, έχει αποδείξει ότι χωράει τις αναζητήσεις των πολιτών που αυτοπροσδιορίζονται ως κεντροαριστεροί. Στο βαθμό που στον πολιτικό χώρο του ΚΙΝΑΛ συμβούν διεργασίες που θα τον απομακρύνουν από τον ασφυκτικό εναγκαλισμό με τη Δεξιά και τον νεοφιλελευθερισμό θα δημιουργούνται συνθήκες πολιτικής συνεργασίας και προγραμματικής σύγκλισης».
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Politik την Παρασκευή 30 Νοεμβρίου 2018
