Η πολιτική ζωή της χώρας ταλανίζεται το τελευταίο χρονικό διάστημα από την αποκάλυψη της προσπάθειας παγίδευσης του κινητού του προέδρου του ΠΑΣΟΚ – Κινήματος Αλλαγής, Νίκου Ανδρουλάκη, καθώς και του δημοσιογράφου Θανάση Κουκάκη μέσω του πανίσχυρου λογισμικού κατασκοπείας Predator.
του Χρίστου Φιλιππούδη
Η υπόθεση απόπειρας παραβίασης του απορρήτου των τηλεφωνικών επικοινωνιών στην Ελλάδα δεν είναι κάτι καινούργιο, ήδη τρεις φορές κατά τη διάρκεια της μεταπολίτευσης η χώρα βρέθηκε μπροστά σε σκάνδαλο παρακολουθήσεων τηλεφωνικών συνδιαλέξεων, ακόμα και του ίδιου του πρωθυπουργού.
Οι «πράσινοι» κοριοί
Το όνομα Θεοφάνης Τόμπρας ίσως να μην λέει πολλά στους νεότερους, οι παλιότεροι όμως σίγουρα έχουν συνδυάσει το όνομά του με το σκάνδαλο των παράνομων τηλεφωνικών υποκλοπών, στα χρόνια του σκληρού ΠΑΣΟΚ, με αποκορύφωμα τα τέλη της δεκαετίας του ’80 υπό το βάρος της σκιάς του σκανδάλου Κοσκωτά. Ο Θεοφάνης Τόμπρας (1932 – 1996) ήταν Έλληνας αξιωματικός του Στρατού Ξηράς (συνταγματάρχης των Διαβιβάσεων) και επιχειρηματίας, ο οποίος διετέλεσε υποδιοικητής του ΟΤΕ (1981 – 1984) και διοικητής και γενικός διευθυντής του ΟΤΕ (1984 – 1989).
Μετά την πτώση της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ το καλοκαίρι του 1989, ο Τόμπρας κατηγορήθηκε για τις καταθέσεις του ΟΤΕ στην Τράπεζα Κρήτης (τμήμα του σκανδάλου Κοσκωτά) καθώς και για παράνομες τηλεφωνικές υποκλοπές πολιτικών αντιπάλων του ΠΑΣΟΚ.
Για την πρώτη υπόθεση αθωώθηκε, ενώ η δεύτερη δεν έφτασε ποτέ στη δικαιοσύνη επειδή η Βουλή ανέστειλε τη δίωξη μετά την αθώωση του Ανδρέα Παπανδρέου για την υπόθεση Κοσκωτά και την δραματική αλλαγή του πολιτικού κλίματος τον Ιανουάριο του 1992. Ο Τόμπρας άφηνε να εννοηθεί ότι είναι πιθανόν να αφήσει να διαρρεύσουν αρκετές συνομιλίες τόσο στον Τύπο όσο και σε κασέτες που θα πωλούνταν στην Ομόνοια.
Υπήρξε στενός φίλος του επιχειρηματία Σωκράτη Κόκκαλη καθώς και των δημοσιογράφων Νίκου Κακαουνάκη και Μάκη Κουρή. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να υπάρχουν πολλές «διευκολύνσεις» προς τα συγκεκριμένα πρόσωπα. Συγκεκριμένα στην εφημερίδα της εποχής το «Καλάμι» (εκδότης Ν. Κακαουνάκης) είχαν δημοσιευτεί αρκετές φορές κασέτες που περιείχαν ιδιωτικές συνομιλίες ηγετών της ΝΔ, με αποτέλεσμα το κόμμα της Νέας Δημοκρατίας να καταγγείλει τον Τόμπρα ως πηγή αυτών των κασετών.
Ο «Εθνικός Κοριός»
Το δεύτερο κατά χρονολογική σειρά σκάνδαλο με αντικείμενο τηλεφωνικές συνομιλίες δημοσίων προσώπων έχει συνδυαστεί με την cult φιγούρα του Χρήστου Μαυρίκη.
Πρόκειται για τον υπάλληλο του ΟΤΕ που καταγγέλλει στα μέσα ενημέρωσης, ήδη από τον Απρίλιο του 1993 ότι κατ’ εντολή του στρατηγού Νίκου Γρυλλάκη, συνεργάτη του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, εκτελούσε υποκλοπές πολιτικών προσώπων. Μεταξύ των οποίων, και του ίδιου του Ανδρέα Παπανδρέου. Ο Χρήστος Μαυρίκης θα πάρει το παρωνύμιο «Εθνικός Κοριός» από τα μέσα ενημέρωσης. Οι φήμες λένε ότι ο Χρήστος Μαυρίκης ήταν «ανακάλυψη» του διαβόητου στρατηγού Γρυλλάκη, εμφανιζόταν δε με πλήθος κασέτες τηλεφωνικών υποκλοπών, υποστηρίζοντας ότι τις πραγματοποίησε κατ’ εντολή της ΝΔ.
Η διερεύνηση αυτής της υπόθεσης ξεκινά με πρωτοβουλία του ίδιου του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη εξαιτίας της χιονοστιβάδας αποκαλύψεων από τον τύπο της εποχής. Τα δεδομένα όμως άλλαξαν λόγω της πτώσης της κυβέρνησης της ΝΔ και της εκλογικής νίκης του ΠΑΣΟΚ στις εκλογές του 1993. Έτσι το ΠΑΣΟΚ, ως κυβέρνηση πια, συστήνει προανακριτική επιτροπή για το ζήτημα των υποκλοπών, στο οποίο παραπέμπεται ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης αλλά και η Ντόρα Μπακογιάννη.
Η υπόθεση έφθασε στη Βουλή και όπως γίνεται συνήθως συγκροτήθηκε Προανακριτική Επιτροπή και το πόρισμά της – επί ΠΑΣΟΚ εκδιδόμενο – έκανε αναφορά για: «παρακολουθήσεις των τηλεφώνων του Μιλτιάδη Έβερτ και του πολιτικού Γραφείου του». Επίσης παρακολουθείτο το τηλέφωνο του εκδότη Γεράσιμου Κουρή και της εφημερίδας «ΑΥΡΙΑΝΗ», του τότε πρωθυπουργού Ανδρέα Παπανδρέου, του πρώην πρωθυπουργού Γεωργίου Ράλλη, των γραφείων του ΠΑΣΟΚ, του Αντώνη Λιβάνη, του αναπληρωτή διευθυντή του πολιτικού γραφείου του Μητσοτάκη, Κυριάκου Γριβέα!
Η υπόθεση έφτασε στην πύλη του Ειδικού Δικαστηρίου, ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης θα παραπέμπονταν, αλλά ο Ανδρέας Παπανδρέου, ζήτησε να υπάρξει «για λόγους πολιτικής ομαλότητας», αναστολή των ποινικών διώξεων! Ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης γνωρίζοντας ότι πλέον η υπόθεση έχει αρχειοθετηθεί θα κάνει λόγο για «μεθόδευση προκειμένου να μην αποδειχθεί η αθωότητά του». Ο μόνος τελικά που δικάστηκε ήταν ο Χρήστος Μαυρίκης, για απόπειρα εκβίασης σε βαθμό κακουργήματος, παραβίαση απορρήτου τηλεφωνικών συνδιαλέξεων και παράνομη βία. Καταδικάστηκε και πέρασε την πύλη του «Κορυδαλλού».
Η παρακολούθηση Καραμανλή και η αυτοκτονία (;) Τσαλικίδη
Ήταν 2 Φεβρουαρίου του 2006, όταν αποκαλύφθηκε από επίσημα, κυβερνητικά χείλη το μεγάλο σκάνδαλο τηλεφωνικών υποκλοπών εις βάρος του τότε πρωθυπουργού της Ελλάδας, Κώστα Καραμανλή, στελεχών της κυβέρνησης και άλλων παραγόντων της δημόσιας ζωής.
Οι υποκλοπές αποκαλύφθηκαν στις 4 Μαρτίου 2005, έπειτα από έναν έλεγχο ρουτίνας, που διεξήγαγε η εταιρία Vodafone στο λογισμικό της. Η κυβέρνηση ενημερώθηκε στις 10 Μαρτίου και αποκάλυψε το γεγονός στην κοινή γνώμη στις 2 Φεβρουαρίου 2006, με κοινή συνέντευξη τύπου που έδωσαν οι υπουργοί Επικρατείας, Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης (Θ. Ρουσόπουλος, Γ. Βουλγαράκης και Αν. Παπαληγούρας, αντίστοιχα).
Ειδικότερα, αποκαλύφθηκε πως μέσω ειδικού λογισμικού που είχε εγκατασταθεί στην εταιρία, παρακολουθούνταν την διετία 2004-05 περίπου 100 τηλέφωνα με τη χρήση 14-16 καρτοκινητών «τηλεφώνων- σκιών», τα οποία κατέγραφαν τις συνομιλίες. Μετά από διετή δικαστική έρευνα που δεν απέδωσε αποτελέσματα, η υπόθεση μπήκε στο αρχείο τον Αύγουστο του 2008. Τα τηλέφωνα μέσω των οποίων γινόταν η παρακολούθηση χρησιμοποιούσαν κάποιες κυψέλες – κεραίες στις περιοχές Λυκαβηττού, κλινικής Λευκού Σταυρού, Πλατείας Μαβίλη και Πύργου Αθηνών. Τα μισά από αυτά ενεργοποιήθηκαν από τον Ιούνιο έως τον Αύγουστο του 2004, δηλαδή το διάστημα που προηγήθηκε των Ολυμπιακών Αγώνων. Δύο χρόνια μετά, το 2010 η υπόθεση ξανάνοιξε με την εμφάνιση νέων
στοιχείων που υποδείκνυαν υπόθεση κατασκοπείας με ανάμιξη της αμερικανικής πρεσβείας.
Με την υπόθεση των υποκλοπών συνδέεται και η υπόθεση του θανάτου του υπαλλήλου της Vodafone, Κώστα Τσαλικίδη. Ο Τσαλικίδης που ήταν υπεύθυνος για την ανάπτυξη του δικτύου της εταιρείας Vodafone, βρέθηκε νεκρός στις 9 Μαρτίου 2005 μία μέρα πριν γνωστοποιηθεί στις Αρχές η ύπαρξη του ύποπτου λογισμικού. Ο θάνατός του, αποδόθηκε αρχικά σε αυτοκτονία, εκδοχή που υποστηρίχτηκε από το πρώτο δικαστικό πόρισμα.
Η υπόθεση όμως άνοιξε ξανά το 2010 καθώς νέα στοιχεία αποκάλυψαν στενή διασύνδεση του θανάτου με την υπόθεση των υποκλοπών και ενίσχυσαν την εκδοχή της δολοφονικής ενέργειας. Κατά καιρούς συχνές είναι και οι αναφορές του ΚΚΕ σε τηλεφωνικές υποκλοπές σε γραφεία του, χωρίς όμως μέχρι στιγμής οι έρευνες να έχουν καταλήξει σε συγκεκριμένα αποτελέσματα.
Εν κατακλείδι
Επιστρέφοντας στο σήμερα, το ζήτημα της παρακολούθησης του Νίκου Ανδρουλάκη βρίσκεται υπό εξέλιξη, το μείζον πρόβλημα όμως είναι ότι διαχρονικά ο ελληνικός λαός για όλες αυτές τις υποθέσεις των παράνομων παρακολουθήσεων δεν έμαθε ποτέ την πλήρη αλήθεια καθώς πάντα οι υποθέσεις αυτές κατέληγαν στο… χρονοντούλαπο της ιστορίας.
