Όταν το 2015 ο ΣΥΡΙΖΑ έγινε κυβέρνηση, «παρέλαβε χάος και καταστολή» στο μεταναστευτικό, σημειώνει ο αντιπρόεδρος της Βουλής και βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Δημήτρης Βίτσας σε συνέντευξή του στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο και προσθέτει ότι μπορεί σε όλη την προσπάθεια που έγινε μετά το ξέσπασμα της κρίσης και την τεράστια αύξηση των ροών να έγιναν λάθη, όμως η διαχείριση υπήρξε αρκετά αποτελεσματική.
«Πέρυσι, η Μόρια, με 7.000 διαμένοντες, χαρακτηρίστηκε από την αντιπολίτευση ‘κολαστήριο’. Ας είναι. Εφέτος, που ο αριθμός διαμενόντων υπερβαίνει τις 12.000, πώς την χαρακτηρίζει η κυβέρνηση και τα ΜΜΕ;», διερωτάται ο πρώην υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής, στη συνέντευξή του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.
Όσον αφορά τις επιστροφές στην Τουρκία ή τρίτες χώρες και το αν αυτές μπορούν να επιταχυνθούν, ο κ. Βίτσας εξηγεί τα στάδια της διαδικασίας και γιατί αυτή είναι χρονοβόρα. «Όσοι φαντάζονται επαναπροωθήσεις στη θάλασσα, ή την μια ημέρα έρχονται και την άλλη τους στέλνεις πίσω, κάνουν τεράστιο λάθος», τονίζει, σημειώνοντας ότι η Γερμανία επιμένει στις επιστροφές στη λογική «να μην έρθουν εδώ». «Όμως, ακόμα και στο επίπεδο των αναγκαστικών επιστροφών και απελάσεων, Γερμανία και Ελλάδα είναι ποσοστιαία σχεδόν ίσες», προσθέτει.
Σχετικά με το ζήτημα της διεύρυνσης του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης και τις πιθανές συμμαχίες, ο κ. Βίτσας σημειώνει μιλώντας στο Πρακτορείο πως στόχος του ΣΥΡΙΖΑ είναι «η δημοκρατική ανάδειξη της συμμαχίας των αριστερών και προοδευτικών πολιτικών δυνάμεων στη διακυβέρνηση της χώρας» και η αντιστοίχηση της οργανωμένης δύναμης του κόμματος με την πολιτική επιρροή.
Ενώ για το Κίνημα Αλλαγής, ο Δ. Βίτσας αναφέρει: «Το ΚΙΝΑΛ παραμένει αγκυλωμένο σε παλιές «δόξες και πρακτικές» των σημερινών στελεχών του, στη διεκδίκηση της επιβεβαίωσης πρόσφατων επιλογών του. Αυτό το απομακρύνει από τις προτεραιότητες και τις ανάγκες της εποχής. Μακάρι να αλλάξει. Δική τους υπόθεση, εμείς προχωράμε.»
Τέλος, όσον αφορά το ενδεχόμενο εκλογής προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ από τη βάση, ο κ. Βίτσας επισημαίνει πώς ο Αλέξης Τσίπρας δε το έχει ζητήσει ποτέ. «Εγώ, προτιμώ ο πρόεδρος να εκλέγεται από το Συνέδριο, όμως αντιδρώ στην ιδεολογική φόρτιση που παίρνει το θέμα. Όλα έχουν να κάνουν με τις αρμοδιότητες του προέδρου και όχι με τον τρόπο εκλογής του», σημειώνει.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της συνέντευξης του Δ’ αντιπροέδρου της Βουλής Δημήτρη Βίτσα στη Νεκταρία Σταμούλη για το Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο:
Ερ.: Κατηγορείτε την κυβέρνηση για τη διαχείριση του προσφυγικού ζητήματος, όμως, παρόλα αυτά, οι συνθήκες διαβίωσης στα νησιά είναι εδώ και χρόνια ιδιαίτερα άσχημες. Κάνοντας τον απολογισμό της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, θεωρείτε ότι ήταν εφικτό να δράσει διαφορετικά ώστε να παραδώσει μια άλλη κατάσταση;
Απ.: Όταν το 2015 ο ΣΥΡΙΖΑ έγινε κυβέρνηση, όσον αφορά στο μεταναστευτικό, παρέλαβε χάος και καταστολή. Είναι χαρακτηριστικό πως ακόμη και η ταυτοποίηση του αιτούντος άσυλο γινόταν με χειρωνακτικό τρόπο (αποτύπωμα με μελάνι). Το 2015 εκδηλώθηκε η προσφυγική κρίση. Στα χρόνια 2015 – 2019 περίπου 1.500.000 άνθρωποι πέρασαν από την Τουρκία στην Ελλάδα και η πλειοψηφία τους από εδώ στην υπόλοιπη Ευρώπη.
Είναι καθαρά δημιούργημα του ΣΥΡΙΖΑ ένα ολοκληρωμένο σύστημα διαχείρισης των προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών. Το Λιμενικό μας διέσωσε 430.000 ανθρώπους στη θάλασσα. Δημιουργήθηκαν 6 Κέντρα Υποδοχής και ταυτοποίησης. Σήμερα λειτουργούν στην ενδοχώρα 28 Κέντρα Φιλοξενίας για 20.000 ανθρώπους, 25.000 άνθρωποι διαμένουν σε σπίτια, με βάση το πρόγραμμα ΕΣΤΙΑ, 12.500 πηγαίνουν στο σχολείο, δεν εκδηλώθηκε κανένα επιδημικό επεισόδιο, δημιουργήθηκε το ενταξιακό πρόγραμμα ΗΛΙΟΣ που, πέρα από επαγγελματική εκπαίδευση, περιέχει και την 6μηνη φιλοξενία σε σπίτια 5.000 εκπαιδευόμενων, 17.500 μετανάστες επέστρεψαν οικειοθελώς στις χώρες καταγωγής τους, με βάση το πρόγραμμα οικειοθελούς επιστροφής, 1.800 επέστρεψαν στη Τουρκία με βάση την κοινή δήλωση ΕΕ – Τουρκίας, μόνο το 2018 πάνω από 5.000 επανενώθηκαν με τις οικογένειές τους σε άλλες χώρες της Ευρώπης, κύρια στη Γερμανία. Τετραπλασιάστηκε ο αριθμός χειριστών ασύλου και συγχρόνως δημιουργήθηκαν 20 δευτεροβάθμιες Επιτροπές Προσφυγών. Και, βεβαίως, διαμορφώθηκε ένα πλούσιο νομοθετικό πλαίσιο, που αντιστοιχεί στις διεθνείς συμβάσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δύσκολη πραγματικότητα. Δέχομαι ότι σε όλη αυτή την επίπονη προσπάθεια έγιναν λάθη, υπήρξαν καθυστερήσεις και παραλείψεις, όμως η διαχείριση υπήρξε αρκετά αποτελεσματική.
Τι έκανε η παρούσα κυβέρνηση; Υπήγαγε τις υπηρεσίες του Υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής στο Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, λες και πρόκειται για ζήτημα ασφάλειας, αποστράτευσε ή εκδίωξε σημαντικά στελέχη, με γνώση και εμπειρία, από την Ελληνική Αστυνομία και την Γ.Γ. Μεταναστευτικής Πολιτικής, ανακάλυψε επιτέλους πως οι ροές οφείλονται στους πολέμους, τη φτώχεια και την κλιματική κρίση και μένει άναυδη και, εν πολλοίς, άπραγη στις αλματωδώς αυξανόμενες ροές -για τις οποίες βέβαια δεν ευθύνεται.
Πέρυσι, η Μόρια, με 7.000 διαμένοντες, χαρακτηρίστηκε από την αντιπολίτευση «κολαστήριο». Ας είναι. Εφέτος, που ο αριθμός διαμενόντων υπερβαίνει τις 12.000, πώς την χαρακτηρίζει η κυβέρνηση και τα ΜΜΕ; Εμείς, και τώρα, της προτείναμε μια άμεση λύση για αποσυμφόρηση των νησιών κατά 8.000 σε έναν μήνα και 13.000 συνολικά ως τέλος Νοέμβρη, με ενοικίαση ξενοδοχείων με χρήματα από την ΕΕ. Αυτό θα τους δώσει και χώρο και χρόνο για να σχεδιάσουν το δικό τους πρόγραμμα, αν έχουν.
Ερ.: Σε ό,τι αφορά το ζήτημα της Κοινής Δήλωσης ΕΕ-Τουρκίας, έχει τεθεί επανειλημμένα-και πρόσφατα ξανά από τη Γερμανία- το ζήτημα της αύξησης των επιστροφών στην Τουρκία. Γιατί δεν έτρεξε όπως θα έπρεπε αυτό το κομμάτι της συμφωνίας; Είναι εφικτό να επιτευχθούν πιο γρήγοροι ρυθμοί;
Απ.: Η «καρδιά» της κοινής Δήλωσης ΕΕ – Τουρκίας είναι η εξής: Η ΕΕ χρηματοδοτεί με 6 δισ. ευρώ την τουρκική κυβέρνηση, την Ύπατη Αρμοστεία, τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης κλπ, ώστε οι πρόσφυγες (κύρια Σύριοι) να μένουν στο έδαφος του τουρκικού κράτους και η Τουρκία να κάνει ό,τι μπορεί ώστε να αποτρέπει τις ροές. Οι επιστροφές, με βάση τη δήλωση, είναι ο διορθωτικός μηχανισμός, με δύο προϋποθέσεις: α) να έχει ολοκληρωθεί από τις ευρωπαϊκές -βασικά ελληνικές- Αρχές η εξέταση ασύλου. β) ο αιτών να παραμένει όλο το διάστημα εξέτασης στα νησιά. Οι ανήλικοι και οι λοιποί ευάλωτοι εξαιρούνται από την κοινή Δήλωση.
Αυτή είναι η αλήθεια και για αυτό η όλη διαδικασία είναι χρονοβόρα και ανεπιτυχής. Όσοι φαντάζονται επαναπροωθήσεις στη θάλασσα, ή την μια ημέρα έρχονται και την άλλη τους στέλνεις πίσω, κάνουν τεράστιο λάθος. Οι επαναπροωθήσεις, ιδίως στη θάλασσα, είναι έγκλημα με βάση και το διεθνές δίκαιο, και οι άμεσες επιστροφές είναι ενάντια στη συνθήκη της Γενεύης, τους νόμους για τα ανθρώπινα δικαιώματα, αλλά και σε αυτήν ακόμα την κοινή Δήλωση.
Η Γερμανία, βεβαίως, επιμένει στις επιστροφές στη λογική «να μην έρθουν εδώ». Όμως, ακόμα και στο επίπεδο των αναγκαστικών επιστροφών και απελάσεων, Γερμανία και Ελλάδα είναι ποσοστιαία σχεδόν ίσες. Πάντως, το μόνιμο ερώτημα είναι: πώς ολοκληρώνεις ταχύτερα, αλλά όχι πρόχειρα, την εξέταση του αιτήματος ασύλου; Εμείς, το 2018, βελτιώσαμε, σε σχέση με το 2017, κατά 30% την ταχύτητα των αποφάσεων και 50% την ταχύτητα των επιδόσεων. Με όλη μου την καρδιά, μακάρι να γίνουν τα πράγματα καλύτερα, αλλά όλα εξαρτώνται από τις ροές. Ας επανέλθω στη Μόρια, κάποια στιγμή ο πληθυσμός έφτασε τις 4.000 και στις 30 Ιουνίου 2019 «παραδώσαμε» 5.628. Σήμερα είναι πάνω από 12.000.
Ερ.: Ο κ. Τσίπρας κατηγόρησε την κυβέρνηση από τη ΔΕΘ για αδράνεια στην εξωτερική πολιτική. Όμως και επί των ημερών σας ο Τούρκος Πρόεδρος ποτέ δεν ήταν ιδιαίτερα «ήσυχος» ενώ από τη Νέα Δημοκρατία μιλούν για πολύ άσχημα αποτελέσματα που είχε η επίσκεψή του στην Ελλάδα. Τελικά θεωρείτε ότι υπήρχε πρόοδος στα ελληνοτουρκικά που έχει ανακοπεί;
Απ.: Με την Τουρκία, εμείς, ως ΣΥΡΙΖΑ, ακολουθήσαμε την εξής πρακτική. Ανοίγουμε διαδρόμους διαλόγου και συνεννόησης, αλλά δεν συζητάμε καν και αντιμετωπίζουμε με αποφασιστικότητα ζητήματα κυριαρχικών μας δικαιωμάτων.
Προσωπικά, συναντήθηκα με τον Τούρκο Υπουργό Εσωτερικών 5 φορές σε ενάμιση χρόνο και σε διάφορα σημεία της Ευρώπης, στο Μαρακές και στην Τουρκία. Αναπτύξαμε μια καλή σχέση, με πρακτικά αποτελέσματα στη διαχείριση των ροών. Και θέλω να ευχαριστήσω τον επίτροπο κ. Αβραμόπουλο για την ενεργητική συμμετοχή του για να γίνουν οι συναντήσεις, αλλά και στις ίδιες τις συναντήσεις, γιατί το μεταναστευτικό είναι κύρια μια ευρωπαϊκή υπόθεση με την εθνική της διάσταση.
Όμως, αναρωτιέμαι, πού βρίσκονται σήμερα οι διαδικασίες για τα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης (όπου σημαντικό ρόλο έπαιξε και ο Βαγγέλης Αποστολάκης); Ποιο διάλογο οικοδομούμε έξω από κυριαρχικά δικαιώματα και γκρίζες ζώνες; Όμως, τα ζητήματα εξωτερικής πολιτικής δεν κλείνουν μόνο στις σχέσεις με την Τουρκία. Κατά πόσο θα συνεχισθεί η πολιτική συνεργασίας με τις βαλκανικές χώρες, με τις μεσογειακές χώρες κλπ; Είχαμε μια ηχηρή φωνή στη Ευρώπη και σημαντικές πρωτοβουλίες. Θα συνεχισθούν ή θα προσδεθούμε στο άρμα κάποιου ισχυρού και εμείς θα ακολουθούμε; Έως τώρα, δεν έχουμε δει τίποτε. Και, βεβαίως, υπάρχει πάντα η Συμφωνία των Πρεσπών, που έδωσε στην Ελλάδα τεράστια πλεονεκτήματα και ακτινοβολία. Καλώς έκανε «τούμπα» η ΝΔ, αλλά δεν φτάνει μόνον αυτό.
Ερ.: Όσον αφορά το εσωτερικό του κόμματος, ο κ. Τσίπρας μίλησε για την ανάγκη δημιουργίας μιας μεγάλης προοδευτικής παράταξης της Αριστεράς και γενικά φαίνεται ότι προτάσσετε το αριστερό πρόσημο. Αυτό σημαίνει ότι απομακρύνεται το ενδεχόμενο συμπόρευσης οποιασδήποτε μορφής με το Κίνημα Αλλαγής;
Απ.: Είμαστε στην πορεία προς ένα σημαντικό Συνέδριο. Ο άμεσος πολιτικός μας στόχος είναι να υπερασπιστούμε το κοινωνικό, οικονομικό και δημοκρατικό μας έργο, να υπερασπιστούμε την κοινωνία και τα συμφέροντα της συντριπτικής πλειοψηφίας από την επίθεση που ήδη δέχονται και θα δεχθούν στο μέλλον, όταν τελειώσουν τα έτοιμα, από την κυβέρνηση της ΝΔ και τα συμφέροντα των λίγων. Θα είναι ένας συνεχής αγώνας που, σε πρώτο επίπεδο, θα ολοκληρωθεί με τη δημοκρατική ανάδειξη της συμμαχίας των αριστερών και προοδευτικών πολιτικών δυνάμεων στη διακυβέρνηση της χώρας.
Έχουμε να κάνουμε πολλά. Να αντιστοιχίσουμε καλύτερα την οργανωμένη μας δύναμη με την πολιτική μας επιρροή. Να εντάξουμε, κατά κύριο λόγο, κοινωνικά ενεργούς πολίτες. Να υποστηρίξουμε τα κινήματα αντίστασης και δημιουργίας, να συμμετάσχουμε σε αυτά. Να αξιοποιήσουμε τα επιτεύγματα της τεχνολογίας και να αντιστοιχηθούμε με νέους τρόπους εργασίας και ζωής. Να ανανεώσουμε τα στελεχικό μας δυναμικό και να επιμείνουμε στις κοινωνικές και αγωνιστικές περγαμηνές των στελεχών και των μελών μας. Να διατυπώσουμε το πρόγραμμά μας στη νέα φάση, να το επικοινωνήσουμε με χίλιους τρόπους με την κοινωνία.
Με βάση αυτό το πρόγραμμα, θα κάνουμε κριτική και στα πεπραγμένα της κυβέρνησης της ΝΔ σήμερα, αλλά και της δικής μας κυβέρνησης αύριο.
Τώρα δεν υπάρχουν μνημόνια, εμείς το καταφέραμε αυτό. Αλλά δεν υπάρχουν και δικαιολογίες. Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι κόμμα της ριζοσπαστικής Αριστεράς. Σαν τέτοιο έγινε κυβέρνηση, σαν τέτοιο εδραιώθηκε στην κοινωνική συνείδηση. Είναι λοιπόν κόμμα που θέλει να εκφράσει τα συμφέροντα των ανθρώπων της εργασίας και του πολιτισμού. Γνωρίζουμε καλά πως, για να το πετύχουμε, πρέπει να αναδείξουμε αυτά τα συμφέροντα σε γενικό κοινωνικό συμφέρον. Κάνουμε συμμαχίες με κόμματα και πολιτικές ομάδες που, από τη δική τους σκοπιά, αντιλαμβάνονται πως χρειάζεται ενιαία προοδευτική παράταξη και πορεία.
Το ΚΙΝΑΛ παραμένει αγκυλωμένο σε παλιές «δόξες και πρακτικές» των σημερινών στελεχών του, στη διεκδίκηση της επιβεβαίωσης πρόσφατων επιλογών του. Αυτό το απομακρύνει από τις προτεραιότητες και τις ανάγκες της εποχής. Μακάρι να αλλάξει. Δική τους υπόθεση, εμείς προχωράμε.
Ερ.: Τελικά έχει απορριφθεί το ενδεχόμενο εκλογής προέδρου από τη βάση; Εσάς ποια είναι η άποψή σας σχετικά;
Απ.: Ο Αλέξης Τσίπρας, που είναι αδιαμφισβήτητος ηγέτης της προσπάθειάς μας, δεν το έχει ζητήσει ποτέ. Εγώ, προτιμώ ο πρόεδρος να εκλέγεται από το Συνέδριο, όμως αντιδρώ στην ιδεολογική φόρτιση που παίρνει το θέμα. Όλα έχουν να κάνουν με τις αρμοδιότητες του προέδρου και όχι με τον τρόπο εκλογής του. Γνωρίζω ηγέτες άλλων κομμάτων που εκλέχτηκαν από την ΚΕ και τα πήγαν εξαιρετικά καλά, όπως γνωρίζω και ηγέτες που εκλέχτηκαν από τη βάση και με εντυπωσιακούς αριθμούς και, τελικά, καταβαραθρώθηκαν, και οι ίδιοι και το κόμμα τους.
