«Έχει έρθει πραγματικά η στιγμή να εμπλακούμε σε ανοιχτές πολιτικές συζητήσεις γύρω από το Κράτος Δικαίου στην Ε.Ε. Είναι πολύ σημαντικό να αντιδρούμε στις απειλές σε επίπεδο Κράτους Δικαίου και να χρησιμοποιούμε όλα τα μέσα που έχουμε στη διάθεσή μας για να το κάνουμε αυτό σε περιόδους επείγουσας ανάγκης, που σίγουρα θα προκύψουν στο μέλλον και μετά την πανδημία». Αυτό δήλωσε χαρακτηριστικά ο επίτροπος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αρμόδιος για θέματα Δικαιοσύνης, Didier Reynders, ενημερώνοντας τους βουλευτές κατά τη κοινή συνεδρίαση των Επιτροπών Ευρωπαϊκών Υποθέσεων και Δημόσιας Διοίκησης, σχετικά με την «πρώτη ετήσια έκθεση για την κατάσταση του Κράτους Δικαίου στην Ε.Ε.».
«Η πρώτη ετήσια έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής επιβεβαιώνει τη σπουδαιότητα του Κράτους Δικαίου στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Όμως, δυστυχώς, έχουμε συνειδητοποιήσει τα τελευταία χρόνια ότι ο σεβασμός του Κράτους Δικαίου δεν μπορεί να θεωρείται κάτι δεδομένο. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή γύρω από τα μέτρα που επιβάλλονται μετά την πανδημία δουλεύει για να αντιμετωπίσει τα προβλήματα προς πολλές κατευθύνσεις εστιάζοντας στην ψηφιοποίηση της δικαιοσύνης», ανέφερε ο κοινοτικός επίτροπος.
«Το κράτος δικαίου και τα θεμελιώδη δικαιώματα του ανθρώπου πρέπει να διασφαλιστούν ως κόρη οφθαλμού σε διεθνές επίπεδο ιδιαίτερα σε μια εποχή όπου δοκιμάζονται στη μάχη για την καταπολέμηση της πανδημίας του Covid-19», επεσήμανε από την πλευρά του ο υπουργός Δικαιοσύνης, Κωνσταντίνος Τσιάρας.
Ο Ευρωπαίος Επίτροπος διαβεβαίωσε ότι «τον Ιούλιο που θα συνεδριάσει το δεύτερο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, θα αξιολογηθεί η πραγματική υλοποίηση και εφαρμογή της πρώτης έκθεσης ώστε να διαπιστωθεί ποια πρόοδος έγινε σε σχέση με την έκθεση της Ε.Ε. για το κράτος δικαίου. «Θέμα και της δεύτερης έκθεσης θα είναι η κατάσταση του κράτους δικαίου εν μέσω πανδημίας. Είδαμε πόσο δύσκολη είναι η τήρηση των αρχών του όταν επιβάλλονται μέτρα, και είναι σημαντικό για την ΕΕ να μπορεί να αντιδράσει σε παραβιάσεις του κράτους δικαίου, της αρχής της αναλογικότητας και της μη διάκρισης. Έχουμε όλα τα μέσα στη διάθεση μας για την εφαρμογή τους, θα συνεχίσουμε να συζητάμε και θα απευθυνόμαστε στα δικαστήρια όταν τίθενται θέματα σημαντικών παραβιάσεων», τόνισε ο αρμόδιος επίτροπος. Χαρακτήρισε δε, «πολύ σημαντικό το νέο εργαλείο της χρηματοδότησης για την ενίσχυση του κράτους δικαίου», σημειώνοντας ότι «είναι συμπληρωματικό του εργαλείου της ευρωπαϊκής εισαγγελίας ώστε να υπάρξει πλήρης σεβασμός των κοινωνικών δικαιωμάτων.
Τόσο ο επίτροπος όσο και ο υπουργός Δικαιοσύνης έδωσαν έμφαση στην ενίσχυση του νέου ευρωπαϊκού θεσμού της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας όσο και στη ψηφιοποίηση της Δικαιοσύνης.
«Η βελτίωση της ψηφιοποίησης της Δικαιοσύνης εξακολουθεί να παραμένει ένα σημαντικό σημείο για το ελληνικό σύστημα Δικαιοσύνης. Εκτιμώ ιδιαιτέρως την εστίαση στην ψηφιοποίηση στο προσχέδιο του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας που υποβλήθηκε στην Επιτροπή. Πρέπει να επενδύουμε όλο και περισσότερο στα ψηφιακά μέσα και στον τομέα της Δικαιοσύνης. Το είδαμε αυτό και πριν την πανδημία,αλλά κυρίως κατά τη διάρκεια της πανδημίας σε όλους τους τομείς και βεβαίως, στον τομέα της Δικαιοσύνης», υπογράμμισε ο Didier Reynders.
Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και ο κ. Τσιάρας, τονίζοντας ότι η Ελλάδα έχει υποβάλει στο Ταμείο Ανάκαμψης πρόταση για την βελτίωση λειτουργίας των δικαστηρίων και την επιτάχυνση της ψηφιοποίησης, ύψους 650 εκατ. ευρώ.
«Υποχρέωση της Διοίκησης είναι, να δημιουργήσει όλες εκείνες τις οικονομοτεχνικές προϋποθέσεις, οι οποίες είναι απαραίτητες, ώστε ο πολίτης να έχει απρόσκοπτη και αποτελεσματική πρόσβαση στο δικαστικό σύστημα της χώρας. Σας διαβεβαιώνω ότι αποτελεί προτεραιότητα της πολιτικής μου ως υπουργός Δικαιοσύνης η επιτάχυνση της ψηφιοποίησης της λειτουργίας των δικαστηρίων», υπογράμμισε ο κ. Τσιάρας και συμπλήρωσε: «Ήδη το υπουργείο έχει εκπονήσει μια μελέτη σχετικά με τις προκλήσεις και τους στόχους για τη βελτίωση και την αποτελεσματικότητα του Δικαστικού Συστήματος, που έχουν ενσωματωθεί στο Εθνικό Σχέδιο Δράσης, που αφορά στο Ταμείο Ανάκαμψης. Στο πλαίσιο αυτό έχουμε υποβάλει στο Ταμείο Ανάκαμψης πρόταση ύψους περίπου 650 εκατομμυρίων ευρώ η οποία καταρχήν, έχει εγκριθεί για την αναβάθμιση των υποδομών και την υλοποίηση μεταρρυθμίσεων».
Ο αρμόδιος επίτροπος αναγνώρισε τις «σημαντικές προσπάθειες που καταβάλει η Ελλάδα για την ψηφιοποίηση της δικαιοσύνης στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης», τόνισε ότι «είναι αναπόσπαστο κομμάτι του κράτους δικαίου και του σεβασμού των δικαιωμάτων των πολιτών», ενώ παράλληλα, υπογράμμισε την «ανάγκη υποστήριξης του θεσμού της ευρωπαϊκής εισαγγελικής δικαιοσύνης» που πρέπει, όπως είπε, «να επιταχυνθεί περαιτέρω». Αναγνώρισε ακόμα ότι «η Ελλάδα υιοθέτησε σημαντικό αριθμό μεταρρυθμίσεων στη Δικαιοσύνη τα τελευταία δέκα χρόνια και έχουν, ήδη, δώσει πολύ σημαντικά αποτελέσματα», όμως, όπως είπε, «το δικαστικό σύστημα συνεχίζει να αντιμετωπίζει σημαντικές προκλήσεις αποδοτικότητας». Σε ό,τι αφορά το επίπεδο καταπολέμησης της διαφθοράς, ανέφερε ότι «η χώρα έχει προβεί σε σημαντικότατες μεταρρυθμίσεις και συνεχίζει να υλοποιεί ένα ολοκληρωμένο σχέδιο όμως υπάρχουν ακόμα σημεία που αξίζουν προσοχής». «Οι ομάδες άσκησης πίεσης παραμένουν ανεπαρκώς ρυθμισμένες όπως και το πλαίσιο προστασίας των μαρτύρων δημοσίου συμφέροντος», είπε.
Απαντώντας σε βουλευτές της αντιπολίτευσης σχετικά με το θέμα της πολυφωνίας των ελληνικών Μέσων Μαζικής Ενημέρωση, τόνισε ότι «υπάρχουν πολύ σημαντικές εξελίξεις και βελτιώσεις», όμως, πρόσθεσε, υπάρχουν ακόμη θέματα που αφορούν στους κανόνες λειτουργίας τους, με στόχο την διασφάλιση της διαφάνειας της ιδιοκτησίας των μέσων αυτών και την ανεξαρτησία τους. «Σε ότι αφορά την διασφάλιση της διαφάνειας λειτουργίας των ΜΜΕ πρέπει να αντιδράσουμε όταν είναι απαραίτητο, αλλά είναι πιο σημαντικό να δίνουμε μέσα και πόρους στις αρχές που ρυθμίζουν τα συγκεκριμένα μέσα. Πρέπει να εμβαθύνουμε στο θέμα της διαφάνειας των ΜΜΕ και σε αυτή τη κατεύθυνση θα συνεχίσουμε να καταβάλλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια», τόνισε και πρόσθεσε: «Τα ΜΜΕ θα είναι κυρίαρχο θέμα στη συζήτηση που θα γίνει στο Συμβούλιο το δεύτερο εξάμηνο του 2021, θα το συζητήσουμε με την προεδρία, θα δούμε και τις εξελίξεις σε Ουγγαρία και Πολωνία, υπάρχουν ανησυχίες σε πολλές χώρες για τις συνεχείς επιθέσεις που δέχονται οι δημοσιογράφοι, για την διαφάνεια της ιδιοκτησίας, της πολυφωνίας και τις προσβάσεις σε αυτά από πολλές μειονότητες. Η δεύτερη έκθεση θα εστιάσει στο θέμα των Μέσων Ενημέρωσης, θα προσπαθήσουμε να προσεγγίσουμε τις βέλτιστες πρακτικές για την Ευρώπη». Ο αρμόδιος ευρωπαίος επίτροπος χαρακτήρισε «ανεπαρκές το θεσμικό πλαίσιο σε ό,τι αφορά την προστασία των μαρτύρων», και τόνισε ότι «με τη πλήρη εφαρμογή της κοινοτικής οδηγίας σίγουρα θα γίνουν καλύτερα τα πράγματα στην Ελλάδα».
Επίσης χαρακτήρισε ως «πολύ σημαντικό εργαλείο» το θέμα της αιρεσιμότητας, τονίζοντας ότι «θέλουμε να προστατεύσουμε τους τελικούς δικαιούχους και να υπάρξει πλήρης σεβασμός του κράτους δικαίου». «Στην Ε.Ε. κινούμαστε σε διαδικασία για να αντιδράσουμε γιατί κάποια μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου δημιουργούν δυσκολίες στην εφαρμογή του κράτους δικαίου», ανέφερε.
Σε ερώτηση σχετικά με το θέμα των εμβολίων και τη διαφάνεια, ο ευρωπαίος επίτροπος σημείωσε: «Στην ΕΕ θέλουμε τη διαφάνεια. Υπάρχουν όμως συμφωνίες με τις φαρμακευτικές εταιρίες, υπάρχουν τα εμπιστευτικά δεδομένα και προϋποθέτει συμφωνία όλων των μελών. Είμαστε υπέρ της διαφάνειας και προσπαθούμε να βρούμε τρόπους να δώσουμε περισσότερες πληροφορίες προς τα κοινοβούλια».
Σε άλλη ερώτηση για τη λειτουργία των ΜΚΟ που δραστηριοποιούνται στη μετανάστευση απάντησε: «Γνωρίζουμε την κατάσταση με τις ΜΚΟ. Προσπαθούμε να βρούμε νέες προτάσεις, θέλουμε να αλλάξουμε την κατάσταση και να στηρίξουμε την Ελλάδα. Ξέρουμε πολύ καλά το ρόλο που διαδραματίζει η χώρα σας ούσα στην πρώτη γραμμή. Πρέπει να αλλάξουμε την πολιτική για την μετανάστευση και το Σύμφωνο Μετανάστευσης, γίνονται συζητήσεις συνεχώς, ελπίζουμε σύντομα να προωθήσουμε μέτρα υποστήριξης για τις χώρες της πρώτης γραμμής».
«Η ετήσια έκθεση του κράτους δικαίου είναι αποτέλεσμα μακράς συνεργασίας με τα κράτη μέλη της Ε.Ε. ώστε να προστατεύσουμε τις κοινές μας αξίες. Και είμαστε σε θέση να το κάνουμε βελτιώνοντας την κατάσταση σε καθημερινό επίπεδο. Σίγουρα διαφωνίες θα υπάρχουν όμως πέρα από αυτές, το πιο σημαντικό είναι η προάσπιση των δικαιωμάτων της κοινωνίας των πολιτών», τόνισε ο ευρωπαίος επίτροπος και κατέληξε: «Θέλουμε κυβερνήσεις με τους καλύτερους ηγέτες ή καλύτερους νόμους; Ο Αριστοτέλης έδωσε την απάντηση. Καλύτερα οι νόμοι».
«Επειδή πιστεύουμε ότι η πρωτοβουλία αυτή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής πρέπει να συνεχιστεί και στο μέλλον, είμαστε πρόθυμοι στο Υπουργείο Δικαιοσύνης, να συμβάλουμε με λόγο κι έργο στην ολοκλήρωση της διαδικασίας», σχολίασε ο υπουργός Δικαιοσύνης. Παράλληλα υπογράμμισε ότι «η ελληνική κυβέρνηση στήριξε από την πρώτη στιγμή την πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την ανάπτυξη ενός αυτοτελούς μηχανισμού για το Κράτος Δικαίου», ενώ επεσήμανε ότι ο απολογισμός από την πρώτη έκθεση, ήταν για την Ελλάδα πολύ θετικός. «Αποτυπώνονται οι σοβαρές μεταρρυθμίσεις, που έγιναν προσφάτως στον τομέα της Δικαιοσύνης για την αντιμετώπιση της διαφθοράς, την οργάνωση της Δημόσιας Διοίκησης κατά τρόπο διαφανή, την καλή νομοθέτηση, καθώς, κι άλλες μεταρρυθμίσεις που βρίσκονται ακόμα σε εξέλιξη και τα αποτελέσματά τους δεν έχουν ακόμη αποκρυσταλλωθεί», τόνισε ο κ. Τσιάρας.
Ο εισηγητής της ΝΔ, Λάζαρος Τσαβδαρίδης, υπογράμμισε ότι «είναι απόλυτη δέσμευση της κυβέρνησης η προάσπιση των αρχών του κράτους δικαίου». Χαρακτήρισε ακόμα, «εξαιρετικά χρήσιμη την έκθεση», τονίζοντας ότι «αυτό το προληπτικό εργαλείο αποτυπώνει όχι μόνο τις εξελίξεις για κάθε κράτος αλλά εντοπίζει και τις βέλτιστες πρακτικές που διασφαλίζουν όλες τις πτυχές της αρχής της νομιμότητας, και της ασφάλειας δικαίου».
«Για εμάς είναι ένας συνεχής αγώνας η διασφάλιση των ατομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων και αναλαμβάνουμε την ευθύνη να τα τηρήσουμε. Η έκθεση, υπογραμμίζει τα υψηλά πρότυπα του κράτους δικαίου όμως, δεν προβλέπεται διαδικασία καταλογισμού κυρώσεων σε περιπτώσεις παραβιάσεων, όπως μειώσεις στη χρηματοδότηση», υπογράμμισε ο εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ, Θεόφιλος Ξανθόπουλος, και συμπλήρωσε: «Ο νέος ευρωπαϊκός μηχανισμός είναι προβληματικός και χρειάζεται να αποσαφηνιστούν ο ρόλος και οι αρμοδιότητες του. Το κράτος δικαίου αποτελεί προϋπόθεση για τη διασφάλιση της ίσης μεταχείρισης έναντι του νόμου και της προάσπισης των δικαιωμάτων των πολιτών. Η πανδημία δημιούργησε ένα νέο καθεστώς στη διαφάνεια και στο κράτος δικαίου». Ακόμα, έκανε λόγο για αδιαφάνεια σε ό,τι αφορά το ιδιοκτησιακό καθεστώς των ΜΜΕ και για έλλειμμα πολυφωνίας και ανεξαρτησίας τους, αλλά και για «προβληματική λειτουργία των ΜΚΟ». «Η πρώτη έκθεση της Ε.Ε. για τη λειτουργία του κράτους δικαίου με κομψό αλλά σαφή τρόπο αναφέρεται σε ηχηρές προκλήσεις σε ό,τι αφορά την ποιότητα της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου στην Ελλάδα και δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να επιτρέπεται η παραβίαση τους με το πρόσχημα της πανδημίας» ανέφερε ο εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ.
Η εισηγήτρια του ΚΙΝΑΛ, Νάντια Γιαννακοπούλου υπογράμμισε ότι «η έκθεση της Ε.Ε. είναι ένα πολύ σημαντικό εργαλείο για την βελτίωση και ενίσχυση του κράτους δικαίου που έρχεται σε μία κρίσιμη, λόγω της πανδημίας, εποχή και αποτέλεσε και δικαιολογία για την κατάλυση της δημοκρατίας σε ορισμένες χώρες όπως σε Πολωνία και Ουγγαρία». Η κ. Γιαννακοπούλου μίλησε, επίσης, «για σοβαρή προσπάθεια που γίνεται την Ελλάδα με την ψηφιοποίηση της Δικαιοσύνης», ενώ έμφαση έδωσε στην ανεξαρτησία και πολυφωνία των ΜΜΕ, τονίζοντας ότι «παρόλο που υπάρχουν συνταγματικές εγγυήσεις δεν τηρούνται και πρέπει η Ε.Ε. να επιληφθεί των σοβαρών καταγγελιών που γίνονται».
«Επικίνδυνη για τους λαούς σε σχέση με τις ατομικές ελευθερίες και τα δικαιώματα τους» χαρακτήρισε την έκθεση της Ε.Ε. για το «λεγόμενο κράτος δικαίου», όπως είπε, ο ειδικός αγορητής του ΚΚΕ, Μανώλης Συντυχάκης, τονίζοντας ότι «στόχος της είναι να αποτελέσει ένα εργαλείο ανοιχτής παρέμβασης στις πολιτικές εξελίξεις κάθε κράτους». «Τώρα, η Ε.Ε. θέλει να θεσπίσει και ένα ευρωπαϊκό μηχανισμό για να παρεμβαίνει και με τη βούλα, σε περιπτώσεις μη συμμόρφωσης ενός κράτους, επιβάλλοντας ακόμα και δημοσιονομικές κυρώσεις. Θα λειτουργεί ως εργαλείο επιβολής αντιλαϊκής πολιτικής», είπε. Ο κ. Συντυχάκης έκανε λόγο για «απύθμενη υποκρισία της Ε.Ε. σε ότι αφορά την πολυφωνία των ΜΜΕ», υποστηρίζοντας ότι «ο ρόλος της είναι απλώς διακοσμητικός».
«Αν θέλουμε να μιλάμε για κράτος δικαίου δεν πρέπει να βλέπουμε πόσο τηρούνται αλλά πόσο εφαρμόζονται οι αρχές για το κράτος δικαίου», ανέφερε ο εισηγητής της Ελληνικής Λύσης, Βασίλης Βιλιάρδος, ενώ έμφαση έδωσε «στη μη ενημέρωση των πολιτών για τα συμβόλαια των φαρμακευτικών εταιρειών».
Η Σοφία Σακοράφα από το ΜέΡΑ25, έκανε λόγο για «ελλειμματική και επιλεκτική προστασία του κράτους δικαίου», και για «έλλειμμα διαφάνειας της κρατικής διαφήμισης προς τα ΜΜΕ», ενώ επεσήμανε ότι «η οικονομική ένδεια λόγω της υγειονομικής κρίσης οδήγησε στην εξάρτηση τους με τρόπο που πλήττει ανεπανόρθωτα τη πολυφωνία».
Ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Δημήτρης Παπαδημούλης ανέφερε ότι «στην έκθεση της η Κομισιόν, επισημαίνει σοβαρά προβλήματα για το κράτος δικαίου στην Ελλάδα», ενώ έκανε λόγο για σοβαρά ζητήματα που εγείρονται για τις κρατικές επιχορηγήσεις στα ΜΜΕ.
Ο βουλευτής της ΝΔ, Μανούσος Βολουδάκης, χαρακτήρισε απαράδεκτη την αναφορά στην έκθεση για τις ΜΚΟ, υπογραμμίζοντας ότι, «απλά καταγράφονται οι παραβάσεις τους ενώ δεν τους επιβάλλονται κυρώσεις».
«Η έκθεση αυτή θα αποτελέσει βάση για ειλικρινή συζήτηση και προβληματισμό στο Κοινοβούλιό. Τα εθνικά κοινοβούλια μπορούν και πρέπει, να λειτουργήσουν ως μοχλός προώθησης των αναγκαίων μεταρρυθμίσεων για τη δημιουργία ευρύτερου προβληματισμού για το Κράτος Δικαίου. Σε επίπεδο Συμβουλίου, θεωρώ ότι στόχος θα πρέπει να είναι η έγκαιρη ανάδειξη των κινδύνων για το Κράτος Δικαίου και η αμοιβαία συνδρομή για την αντιμετώπισή τους. Δεν πρέπει να λησμονούμε ότι στους τρέχοντες χαλεπούς καιρούς, η ενίσχυση της συνοχής της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι πιο κρίσιμη από ποτέ», επεσήμανε από την πλευρά του ο προεδρεύων των Επιτροπών, Νικήτας Κακλαμάνης.
«Η Ελλάδα υπήρξε πρωτοπόρος στην εγκαθίδρυση των ιδεών και των αξιών του κράτους δικαίου, της δημοκρατίας, της ελευθερίας. Η ελληνική επανάσταση του 1821 έφερε αυτές τις ιδέες και τις έκανε πράξη και η σύγχρονη Ελλάδα μπορεί να υπερηφανεύεται για τη διαδρομή της με τα όποια προβλήματα και τις οπισθοδρομήσεις», επεσήμανε ο βουλευτής της ΝΔ Δημήτρης Καιρίδης.
ΦΩΤΟ ΑΡΧΕΙΟΥ
