84η ΔΕΘ: Η ομιλία του Κυρ. Μητσοτάκη στο Βελλίδειο (vd)

84η ΔΕΘ: Η ομιλία του Κυρ. Μητσοτάκη στο Βελλίδειο (vd)

Παρακολουθήστε την ομιλία του Κυριάκου Μητσοτάκη στην τελετή εγκαινίων της 84ης Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης στο Βελλίδειο Συνεδριακό Κέντρο.

Ο πρωθυπουργός παρουσίασε την οικονομική πολιτική της κυβέρνησης για το επόμενο έτος, με κεντρικό σύνθημα Ανάπτυξη για Όλους.

Η ομιλία του πρωθυπουργού

«Παναγιώτατε,

Κύριοι υπουργοί και βουλευτές,

Αγαπητέ πρόεδρε της ΔΕΘ,

Εκπρόσωποι των παραγωγικών φορέων,

Φίλες και φίλοι προσκεκλημένοι,

Τον περασμένο Σεπτέμβριο είχα ευχηθεί να ξανασυναντηθούμε φέτος εδώ, αλλά μία βδομάδα νωρίτερα. Έτσι κι έγινε.

Με την απόφαση του ελληνικού λαού, σας απευθύνομαι σήμερα, για πρώτη φορά από αυτό το βήμα, ως πρωθυπουργός.

Σήμερα, 7 Σεπτεμβρίου, ακριβώς 2 μήνες από τις εκλογές, η χώρα έχει γυρίσει σελίδα.

Και αυτό δεν αποτυπώνεται μόνο στα πρώτα, ριζοσπαστικά μέτρα αυτής της κυβέρνησης. Δεν εκδηλώνεται απλά στην ταχύτητα και στην αποτελεσματικότητά της.

Ούτε και καταγράφεται αποκλειστικά στους δείκτες που πιστοποιούν, εντός και εκτός Ελλάδας, την οικονομική ανάκαμψη.

Η ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο φαίνεται, πάνω από όλα, στα αισιόδοξα πρόσωπα των Ελλήνων. Είναι αυτοί που πρώτοι αισθάνονται ότι κάτι άλλαξε στην πατρίδα μας.

Πως η πολιτική αλλαγή έγινε καταλύτης και για την δική τους ενεργοποίηση.

Και ότι τώρα υπάρχει όχι απλά το όραμα για μια καλύτερη Ελλάδα. Αλλά και το σχέδιο για το πως θα πετύχουμε αυτόν το στόχο.

Και η ομάδα που έχει επωμισθεί τη βαριά ευθύνη να το υλοποιήσει.

Δεν έγινε η ζωή των Ελλήνων καλύτερη μέσα σε δύο μήνες. Μπαίνουν όμως, λιθαράκι λιθαράκι, τα θεμέλια για την αναγέννηση της χώρας.

Για πρώτη φορά, μετά από δέκα χρόνια κρίσης, αχνοφέγγει η ελπίδα ότι η φωτεινή Ελλάδα για την οποία μιλήσαμε, δεν είναι ένα άπιαστο όνειρο.

Και επιστρέφει, η επιτέλους, εθνική αυτοπεποίθηση ότι ενωμένοι μπορούμε να χτίσουμε την Ελλάδα που αξίζουμε!

Κυρίες και κύριοι,

Από αυτό το βήμα είχα καλέσει τον λαό σε μία Συμφωνία Αλήθειας.

Σήμερα σας καλώ σε μία Συμφωνία Δημιουργίας. Συμφωνία Δράσης και Αποτελέσματος. Συμφωνία Αναγέννησης και Προόδου.

Που θα τηρηθεί με σαφές χρονοδιάγραμμα και μεθοδική δουλειά.

Στις 7 Ιουλίου οι πολίτες ενέκριναν το ελπιδοφόρο σχέδιό μας για μια αυτοδύναμη Ελλάδα.

Έτσι, από την απογοήτευση πέρασαν γρήγορα στη θετική έκπληξη.  Και, μετά, στην εύλογη προσδοκία.

Προσδοκία, που οφείλουμε να κάνουμε πραγματικότητα. Και θα την κάνουμε! Γιατί εμείς θέλουμε, ξέρουμε και μπορούμε!

Ασφαλώς και δεν θα κρύψουμε τις δυσκολίες, που είναι πολλές. Όπως πολλές είναι και οι προκλήσεις με τις οποίες αναμετριόμαστε καθημερινά.

Από τα δημοσιονομικά δεσμά και τα κρυφά χρέη, μέχρι τις μεγάλες παγίδες:

  • Οικονομικές, όπως της ΔΕΗ.
  • Οργανωτικές, όπως η διαχείριση του Μεταναστευτικού.
  • Αλλά και θεσμικές, όπως η υπονόμευση της δικαιοσύνης και των ανεξάρτητων αρχών.

Θα αποφύγω, ωστόσο, τα γνωστά επιχειρήματα περί «καμένης γης». Ειπώθηκαν τόσο πολύ στο παρελθόν, που τελικά κάηκαν τα ίδια.

Και θα περιοριστώ, μόνο σε 4 λέξεις που συμπυκνώνουν την πολιτική μας: Δεν ξεχνάμε, αλλά προχωράμε.

Η κατάσταση της χώρας δεν επιτρέπει άλλοθι για νέες αδράνειες. Άλλωστε, οι πολίτες ξέρουν καλά ποιοι και πόσο πλήγωσαν τη χώρα.

Καθήκον της κυβέρνησης είναι να επουλώσει τα παλιά τραύματα. Να ενώσει τους Έλληνες.

Δεν θα επικαλεστώ ποτέ τα μειονεκτήματά μας μας εκτός συνόρων. Και δεν θα εμφανίσω ποτέ την Ελλάδα αδύναμη στην διεθνή σκακιέρα.

Αυτή η ισορροπία ρεαλισμού και προοπτικής θα είναι η πυξίδα μου.

Όλοι βλέπουν, πλέον, ότι –45 ημέρες μετά τις προγραμματικές δηλώσεις– ο πολιτικός χρόνος πύκνωσε πολύ.

Και αν κάποτε μιλούσαμε για υποσχέσεις ενός προγράμματος «100 ημερών», τώρα ζούμε χειροπιαστά αποτελέσματα ενός προγράμματος …1.000 ωρών!

Γιατί μέσα σε τόσες μόνο ώρες λύθηκαν προβλήματα που χρόνιζαν για μήνες ή και χρόνια.

Έχουμε το προνόμιο να μπορούμε να εφαρμόσουμε το πρόγραμμά μας. Γιατί όσα υποσχεθήκαμε ήταν καλά μελετημένα και κοστολογημένα.

Κατάλαβαν λοιπόν οι πολίτες πως είμαστε μια κυβέρνηση που ό,τι λέει το κάνει. Κι έτσι σκοπεύουμε να πορευτούμε.

Οικονομία

Στην Οικονομία, πρώτο μας μέλημα ήταν να ανασάνουν όλοι οι Έλληνες, παντού στη χώρα.

Γι’ αυτό και ψηφίσαμε, νωρίτερα από ό,τι είχα εξαγγείλει πέρυσι από αυτό εδώ το βήμα, τη μείωση του ΕΝΦΙΑ.

Ώστε τα εκκαθαριστικά όλων να είναι από εφέτος -και όχι από το 2020, κατά μέσο όρο 22% χαμηλότερα.

Κάτι που νομίζω ότι το έχουν διαπιστώσει, πια, όλοι οι ιδιοκτήτες ακινήτων σε πόλεις και χωριά.

Εντοπίστηκαν και «πάγωσαν» οι προκλητικές συντάξεις για λίγους.

Και με το νέο βελτιωμένο σύστημα των 120 δόσεων για φορολογικές και ασφαλιστικές οφειλές, ανακουφίζονται εκατομμύρια νοικοκυριά και επιχειρήσεις.

Με μικρότερο επιτόκιο, ελάχιστη καταβολή και χωρίς την απειλή κατασχέσεων.

Η ηλεκτρονική πλατφόρμα λειτουργεί από προχθές.

Και καλώ όσους έχουν χρέη να ενταχθούν σε αυτήν τη ρύθμιση. Διότι είναι η τελευταία. Δεν θα υπάρξει άλλη.

Ανάπτυξη

Στο μέτωπο της Ανάπτυξης, ξεμπλοκάρονται επενδύσεις που βάλτωναν για καιρό στα γρανάζια της γραφειοκρατίας και της πολιτικής αδιαφορίας.

Προωθούνται άμεσα οι αποκρατικοποιήσεις σε ΔΕΠΑ, Ελληνικά Πετρέλαια και Αεροδρόμιο Αθηνών.

Για το τελευταίο, είναι ζήτημα ημερών να ξεκινήσει η διαδικασία πώλησης του 30% που κατέχει το ελληνικό Δημόσιο.

Μπήκε μπροστά το σχέδιο ανάταξης της ΔΕΗ. Και μην ξεχνάμε πως, ύστερα από τέσσερα ολόκληρα χρόνια, τελειώσαμε οριστικά με τα capital controls!

Κοινωνία

Η κοινωνία είδε ξανά το κράτος δίπλα της: Στο Μάτι απομακρύνθηκε σε χρόνο-ρεκόρ η καύσιμη ύλη. Ήδη δρομολογείται η ανάπλασή του με τη συμμετοχή των ίδιων των κατοίκων και της ιδιωτικής πρωτοβουλίας.

Άρχισε, επίσης, να λειτουργεί το «112».

Ενώ πετύχαμε οι πυρκαγιές, εφέτος, να μην στοιχίσουν ζωές. Κι ας είχαμε τους τελευταίους δύο μήνες 2.368 φωτιές σε κάθε γωνιά της χώρας.

Ο πολίτης, όμως, διαπιστώνει και κάτι άλλο: Είμαστε μια κυβέρνηση που νοιάζεται όχι μόνο για τα μεγάλα, αλλά και τα μικρά.

Δίνουμε κάθε μέρα μάχη για να κάνουμε λίγο καλύτερη και πιο εύκολη την καθημερινότητα όλων, και ιδίως των πιο ευάλωτων συμπολιτών μας.

Από προχθές, τα ογκολογικά φάρμακα χορηγούνται απ’ ευθείας σε κλινικές. Έτσι, οι καρκινοπαθείς ασθενείς που κάνουν εκεί τις θεραπείες τους δεν ταλαιπωρούνται, πλέον, στις ουρές των φαρμακείων του ΕΟΠΥΥ.

Και σε λίγο, τα ακριβά αυτά φάρμακα θα φτάνουν στο σπίτι ή σε κοντινά φαρμακεία χωρίς κόστος για τον πολίτη.

Θεσμοί

Στο επίπεδο των Θεσμών, η Δικαιοσύνη ήδη διαθέτει μια νέα και άξια ηγεσία. Ενώ τις Ανεξάρτητες Αρχές πλαισιώνουν στελέχη με διεθνές κύρος.

Οι Περιφέρειες και οι Δήμοι θα μπορούν να λειτουργούν στο εξής απελευθερωμένοι από τα δεσμά της παραλυτικής απλής αναλογικής.

Αλλά και η Βουλή εργάστηκε εντατικά το καλοκαίρι. Ψηφίζοντας νομοσχέδια-τομές, όπως για το επιτελικό κράτος και την προστασία των προσωπικών δεδομένων.

Και  ρυθμίζοντας κατεπείγοντα θέματα. Την κατάργηση του ασύλου της ανομίας και της παρανομίας στα πανεπιστήμια.

Το είπαμε και το κάναμε αμέσως πράξη.

Την κατάργηση του «φακελώματος» των εργαζομένων από αναχρονιστικές και παράλογες ρυθμίσεις στην αγορά εργασίας.

Και τον απεγκλωβισμό δεκάδων χιλιάδων πολιτών που δεν μπορούσαν να πάρουν μία άδεια οδήγησης.

Αισιοδοξία

Όλα αυτά, είμαι σίγουρος ότι τα αναγνωρίζουν οι Έλληνες.

Αποτυπώνονται στον δείκτη οικονομικής αισιοδοξίας στη χώρα, που συνεχώς ανεβαίνει.  Όταν στην Ευρώπη πέφτει.

Όπως σε άνοδο είναι και τα έσοδα του Δημοσίου. Τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο κινούνται πάνω από τους στόχους του προϋπολογισμού.

Τα ελληνικά ομόλογα βρίσκονται, πια, σε επίπεδα χαμηλότερα ακόμη και από αυτά της προ κρίσης εποχής.

Αυτή την αλλαγή του κλίματος τη διαπίστωσα, όμως, και εγώ προσωπικά, στις γόνιμες συζητήσεις που είχα με τον πρόεδρο Μακρόν, με την Καγκελάριο Μέρκελ και τον πρωθυπουργό της Ολλανδίας Ρούτε.

Η Ελλάδα δεν είναι πια το μαύρο πρόβατο της Ευρώπης.

Είναι μια χώρα με αυτοπεποίθηση, που συμμετέχει ενεργά στα ευρωπαϊκά δρώμενα.

Που δεν μιλά μόνο για τα δικά της προβλήματα, αλλά αναζητεί κοινές λύσεις στις μεγάλες προκλήσεις της ηπείρου μας.

Από την κλιματική αλλαγή και την τεχνολογική επανάσταση μέχρι το προσφυγικό και τις ευκαιρίες της κοινής αμυντικής πολιτικής.

Ούτε νταούλια ούτε ζουρνάδες. Μόνο σκληρή δουλειά, σοβαρότητα, καλή προετοιμασία και έμφαση στο αποτέλεσμα.

Δεν μας αξίζει τίποτε λιγότερο.

Οι υποσχέσεις της ΔΕΘ

Κυρίες και κύριοι,

Στα περίπου 90 χρόνια της ζωής της, η Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης συμβάδισε με τους θριάμβους αλλά και τις καταστροφές της χώρας.

Πέρασε από πολέμους, δικτατορίες, κρίσεις και χρεοκοπίες.

Υπήρξε σύμβολο εξωστρέφειας. Πρεσβευτής του δυναμισμού της οικονομίας μας. Απόδειξη της επινοητικότητας και του μόχθου των Ελλήνων.

Δυστυχώς, όμως, στο πέρασμα του χρόνου, η ΔΕΘ έγινε ταυτόχρονα το βήμα ηχηρών εξαγγελιών που μετά διαψεύδονταν από την ανεπάρκεια των κυβερνώντων.

Ποιος ξεχνά τα μεγάλα λόγια που ακούστηκαν εδώ και ποτέ δεν εφαρμόστηκαν;

Και ποιος μπορεί σήμερα να ξεχωρίσει κάτι συγκεκριμένο από τις γενικόλογες λίστες μέτρων που έμειναν κενό γράμμα;

Στην αυγή μια νέας εποχής, η 84η ΔΕΘ γίνεται το σύνορο μεταξύ της δημαγωγίας και της αλήθειας της ευθύνης.

Μέτρο σύγκρισης ανάμεσα στις υποσχέσεις και στις πράξεις.

Χώρος αναμέτρησης των ανέξοδων διακηρύξεων και του ρεαλιστικού και εφαρμόσιμου προγράμματος που φέρνει μετρήσιμο, συγκεκριμένο αποτέλεσμα.

Και πεδίο, όπου δοκιμάζονται τελικά η οπισθοδρομική αντίληψη με την αληθινά σύγχρονη προοδευτική σκέψη.

Πρώτος εγώ, λοιπόν, σπάω, σήμερα, μία κακή παράδοση. Δεν θα διατυπώσω από εδώ γενικά συνθήματα που θα χαθούν στο χρόνο και στη λήθη.

Θα μιλήσω συγκεκριμένα για την οικονομία και την ανάπτυξη, όπως απαιτεί και ο χαρακτήρας της ΔΕΘ.

Και δεν θα ακολουθήσω την «πεπατημένη» της διασποράς των κυβερνητικών στόχων μέσα στα επόμενα χρόνια. Αλλά θα καταθέσω ένα ετήσιο σχέδιο το οποίο θα κριθεί στην επόμενη Έκθεση.

Και ακόμη, δεν θα θολώσω το οικονομικό πλαίσιο του προγράμματός μας με μέτρα που αφορούν άλλες πλευρές της κυβερνητικής πολιτικής.

Άλλωστε, σε αυτές θα αναφερθώ και αύριο, στην ανοιχτή συνέντευξη τύπου. Όπως και σε άλλες ευκαιρίες, στο επόμενο διάστημα.

Με άλλα λόγια από φέτος, και για τα επόμενα χρόνια, το βήμα της Διεθνούς Έκθεσης γίνεται βήμα δωδεκάμηνου προγραμματισμού. Μεσοπρόθεσμων κατευθύνσεων.

Αλλά και δημοκρατικής λογοδοσίας.

Εδώ θα αναλαμβάνονται δεσμεύσεις αντί να εκπέμπονται υποσχέσεις. Και τον επόμενο Σεπτέμβριο, και στην ίδια αίθουσα, θα εκθέτουμε τα αποτελέσματα της προσπάθειάς μας.

Με ικανοποίηση για τις επιτυχίες. Αλλά και με ειλικρίνεια για τις δυσκολίες που θα έχουν παρουσιαστεί στο μεσοδιάστημα.

Ανάπτυξη για Όλους

Φίλες και φίλοι,

Προφανώς και δεν είναι τυχαία η απόφασή μου να προταχθούν, εφέτος, η Οικονομία και η Ανάπτυξη. Γιατί αποτελούν το «κλειδί» για κάθε βήμα της χώρας.

Προϋπόθεση για την ασφάλεια και την ευημερία της. Αλλά και κεντρική ιδεολογική μας διαφορά με τους πολιτικούς αντιπάλους μας.

Χωρίς ισχυρή ανάπτυξη δεν μπορεί να υπάρξει κοινωνική συνοχή ούτε πραγματική ελευθερία.

Αλλά ούτε και ελπίδα να γεφυρωθούν τα ρήγματα που χωρίζουν την Ελλάδα σε προνομιούχους και μη.

Οι ίσες ευκαιρίες για πρόοδο στη ζωή δεν μπορούν να συγχέονται με την εξίσωση προς τα κάτω.

Η χώρα πρέπει να δημιουργήσει νέο πλούτο και να τον μοιράσει δίκαια.  Και όχι να ανακατανέμει τη φτώχεια και τη μιζέρια με πελατειακά κριτήρια.

Η Ανάπτυξη, συνεπώς, αναδεικνύεται, στο πρώτο και πιο σημαντικό στοίχημα που πρέπει να κερδίσουμε.

Αποτελεί απόλυτη πολιτική προτεραιότητα στην οποία θα κριθεί, τελικά, και η επιτυχία της κυβέρνησης.

Θα μειώσουμε την ανεργία, θα δημιουργήσουμε πολλές καλές δουλειές και θα βελτιώσουμε το διαθέσιμο εισόδημα των πολιτών.

Ανάπτυξη για όλους. Ανάπτυξη παντού.

Γι’ αυτό, πρωτίστως, μας εμπιστευτήκαν οι πολίτες και αυτό θα κάνουμε.

Θα επικεντρωθώ, κατά συνέπεια, σήμερα στην Οικονομία.

Ο πλήρης προγραμματισμός μας, άλλωστε, διατυπώθηκε αναλυτικά στις Προγραμματικές Δηλώσεις, όπου μιλήσαμε για όλα.

Αν, πάντως, ξεχώριζα μία θεσμική πρωτοβουλία άξια να τονιστεί στο πλαίσιο αυτής της παρέμβασης μου, θα ήταν μία.

Η ψήφος των Ελλήνων του εξωτερικού από τον τόπο  διαμονής τους και η καθιέρωση του θεσμού της επιστολικής ψήφου.

Το σχετικό νομοσχέδιο του υπουργείου Εσωτερικών έρχεται πολύ σύντομα στη Βουλή και θα ψηφιστεί μέσα στο 2019.

Γιατί η ανασυγκρότηση της πατρίδας μας περνά και μέσα από την αναγέννηση του παγκόσμιου Ελληνισμού.

Τα οικονομικά μέτρα

Κυρίες και κύριοι,

Στο μέτωπο της Οικονομίας έχουμε καταστήσει σαφές ότι θα ακολουθήσουμε συνετή δημοσιονομική πολιτική.

Κάθε μέτρο μας είναι αυστηρά κοστολογημένο και μέσα στις δυνατότητές μας.

Ταυτόχρονα, όμως, στρεφόμαστε δυναμικά στις επενδύσεις για την παραγωγή νέου πλούτου και την τόνωση της απασχόλησης.

Με ένα τολμηρό κύμα μεταρρυθμίσεων, κερδίζουμε ισχυρή αξιοπιστία.

Και στην κατάλληλη συγκυρία, και με όπλο τα θετικά μας αποτελέσματα, διεκδικούμε πιο ρεαλιστικά, ετήσια πρωτογενή πλεονάσματα.

Τα οποία, με τη σειρά τους, θα μας προσφέρουν μεγαλύτερο χώρο για αναπτυξιακές αλλά και για κοινωνικές πολιτικές.

Και σας διαβεβαιώνω ότι οι συνθήκες αυτές δεν αργούν.

Εξάλλου, ήδη δημιουργείται ένα ευνοϊκό διεθνές κλίμα για τη μείωση των πλεονασμάτων.

Είναι καλύτερο να συζητάς παρά να ζητάς. Και είναι καλύτερα να υπερασπίζονται άλλοι το δίκαιο μας παρά να αναλωνόμαστε σε μονολόγους χωρίς αντίκρισμα.

Μόνο έτσι μπορείς τελικά να απαιτείς παρά να επαιτείς.

Και σε όσους αμφισβητούν τη διαπραγματευτική μας στρατηγική, τους συνιστώ να κάνουν λίγη υπομονή και να επιδείξουν πολύ αυτοσυγκράτηση.

Έχουν άλλωστε στα ζητήματα των διαπραγματεύσεων, για να το πω επιεικώς, “λερωμένη τη φωλιά τους”…

Τέσσερα είναι τα κύρια πεδία, οι δράσεις των οποίων θα υπηρετήσουν την Ανάπτυξη: Φορολογική πολιτική, Επενδύσεις, οι σχέσεις με τον κόσμο της εργασίας και το Παραγωγικό Ψηφιακό Κράτος.

Πεδίο πρώτο, αυτό της Φορολογίας.

Ήδη, έχουν δρομολογηθεί η μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 22%. Η βελτίωση των 120 δόσεων για τις ληξιπρόθεσμες οφειλές, που θα είναι και η τελευταία  ευνοϊκή ρύθμιση.

Αλλά και η διευκόλυνση της προστασίας της πρώτης κατοικίας με τη μείωση της σχετικής γραφειοκρατίας.

Και ακολουθούν, τους επόμενους μήνες, τα εξής μέτρα που θα συμπεριληφθούν στον προϋπολογισμό του 2020.

Μέτρα για την αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματος, την τόνωση της ανάπτυξης και των επενδύσεων, αλλά και τη στήριξη της οικογένειας απέναντι στον δημογραφικό κίνδυνο.

  • Διατηρείται το αφορολόγητο και μειώνεται ο συντελεστής για τα εισοδήματα μέχρι 10.000 ευρώ στο 9%, από 22% που είναι σήμερα.
  • Ο φόρος στα νέα αγροτικά σχήματα θα είναι μόνο 10%.
  • Ενώ άμεσα έρχεται στη Βουλή νέος νόμος για τους αγροτικούς συνεταιρισμούς.
  • Μειώνεται ο φόρος επιχειρήσεων από 28% στο 24%. Και στα μερίσματα από 10% σε 5%.
  • Αναστέλλεται για 3 χρόνια ο ΦΠΑ στις νέες οικοδομές. Και  δίνεται έκπτωση 40% στις δαπάνες για ανακαίνιση ή για αναβάθμιση των κτιρίων.
  • Ενώ αναστέλλεται και ο φόρος υπεραξίας των ακινήτων.
  • Μεσοπρόθεσμα, αλλά  όχι εντός του 2020, καταργούμε το τέλος επιτηδεύματος και την εισφορά αλληλεγγύης.
  • Μέσα στο 2020 επίσης θα δοθεί επίδομα 2.000 ευρώ για κάθε νέο παιδί, με εξαίρεση όσους ανήκουν σε πολύ υψηλή εισοδηματική κατηγορία.
  • Τα βρεφικά είδη, καθώς και τα κράνη και τα παιδικά καθίσματα μεταπίπτουν στον μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ 13%.
  • Παρέχεται πρόσθετο αφορολόγητο 1.000 ευρώ ανά παιδί. Και μηνιαία ενίσχυση 180 ευρώ για θέση σε παιδικό σταθμό.
  • Διατηρείται, τέλος, το έκτακτο επίδομα των συνταξιούχων που φέτος καταβλήθηκε πρόωρα ως προεκλογικός “μπουναμάς”. Θα καταβληθεί στο τέλος του 2020.
  • Σύντομα, ωστόσο, η προστασία αυτής της κατηγορίας συμπολιτών μας θα πάρει πιο θεσμική και μόνιμη μορφή.

Δεν σταματάμε, όμως, εδώ. Το Φορολογικό Νομοσχέδιο, που θα κατατεθεί εντός του επόμενου μήνα στη Βουλή, έρχεται να υπηρετήσει συνολικά την αναπτυξιακή και μεταρρυθμιστική προσπάθεια της χώρας.

Μερικά παραδείγματα;

  • Απλουστεύει και απλοποιεί τον φορολογικό κώδικα. Ενισχύει τις ηλεκτρονικές συναλλαγές.
  • Συγκεντρώνει τα διάσπαρτα επενδυτικά κίνητρα, συμπεριλαμβανομένων και αυτών της αγοράς ακινήτων.
  • Εκεί, ο συνδυασμός μειωμένου ΕΝΦΙΑ και έκπτωσης για ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων δίνει “τετραπλό μέρισμα ανάπτυξης”:
    • Αυξάνει το εισόδημα των ιδιοκτητών.
    • Βελτιώνει την αξία της ακίνητης περιουσίας.
    • Ενισχύει τις επενδύσεις στην αγορά ακινήτων και τις κατασκευές που έχουν καταρρεύσει στα χρόνια της κρίσης.
    • Και βελτιώνει τους ισολογισμούς των τραπεζών, πολλαπλασιάζοντας την αξία των δανείων με εξασφάλιση στα χαρτοφυλάκιά τους.
  • Το φορολογικό νομοσχέδιο δημιουργεί συνθήκες ώστε η Ελλάδα να γίνει έδρα μεγάλων πολυεθνικών εταιριών.
  • Αποσαφηνίζει επίσης, την έννοια της φορολογικής κατοικίας για προσέλκυση αλλοδαπών και αγορά κατοικίας.
  • Για πρώτη φορά αποκτούμε ένα διεθνώς ανταγωνιστικό πλαίσιο φορολογικής κατοικίας.
  • Ενισχύει, όμως, και την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη και δίνει κίνητρα σε επιχειρήσεις που θα ενισχύουν τους εργαζόμενους με παροχές σε είδος.
  • Ενώ καθιερώνονται οι υπεραποσβέσεις με στόχο να αυξηθούν εμπροσθοβαρώς οι επενδύσεις και η απασχόληση.

Μιλώντας, πάντως, για κίνητρα υπέρ της ανάπτυξης και της επιχειρηματικότητας, θα ήθελα να επαναλάβω κάτι που το εννοώ απολύτως:

Αυτή η κυβέρνηση είναι πρόθυμη να δώσει κάθε βοήθεια στις επιχειρήσεις για να προοδεύσουν.

Θέλει, όμως, μαζί τους να προοδεύσουν και η χώρα και οι εργαζόμενοι!

Γι΄ αυτό και απαιτεί από αυτές να πληρώνουν τους μειωμένους φόρους, να τηρούν την εργατική νομοθεσία και να φροντίζουν τους υπαλλήλους τους αλλά και να σέβονται το περιβάλλον.

Καμία φιλοεπενδυτική πολιτική δεν μπορεί να εκληφθεί ως διαβατήριο για εργοδοτική ασυδοσία. Η ελληνική επιχειρηματικότητα πρέπει να αλλάξει εργοδοτικά πρότυπα.

Με τον ίδιο τρόπο που προσωπικά είμαι σύμμαχος της υγιούς και δημιουργικής επιχειρηματικότητας, μετατρέπομαι και σε σκληρό αντίπαλο όποιου την προσβάλλει με την αντεργατική και αντικοινωνική συμπεριφορά του.

Οι καλοί λογαριασμοί κάνουν τους καλούς φίλους…

Πεδίο δεύτερο, οι Επενδύσεις.

Πριν ακόμη κλείσει το 2019 προωθούνται με ταχύτητα πολλά δυναμικά επιχειρηματικά σχέδια. Τα οποία θα προσφέρουν στη χώρα δημόσια έσοδα και στους πολίτες θέσεις εργασίας και καλές αμοιβές:

Στο Ελληνικό δημοσιεύθηκαν οι τρεις κομβικές Κοινές Υπουργικές Αποφάσεις για το πάρκο, το παράκτιο μέτωπο και το καζίνο.

Ενώ, μέσα στο μήνα, αναμένεται και η τέταρτη για τις ζώνες πολεοδόμησης και η δρομολόγηση του διαγωνισμού για το καζίνο έως τις 4 Οκτωβρίου.

Αυτό σημαίνει ότι το Δημόσιο θα εισπράξει αμέσως την προκαταβολή των 300 εκατομμυρίων ευρώ.

Και τα έργα ξεκινούν αρχές του 2020.

Συνολική αξία επένδυσης; Οκτώ δισεκατομμύρια ευρώ.

Θέσεις εργασίας κατά την κατασκευή; 10.000 απασχολούμενοι.

Και εργαζόμενοι μετά την ολοκλήρωση του έργου; 75.000 συμπολίτες μας.

Στην Eldorado Gold υπογράφηκαν οι τρεις αποφάσεις που έμεναν επί τρία χρόνια, παρά τις αλλεπάλληλες θετικές αποφάσεις του ΣτΕ, στο συρτάρι του Υπουργού Ενέργειας για την περιβαλλοντική αναβάθμιση της επένδυσης στις Σκουριές.

Ταυτόχρονα, συζητούμε με την εταιρία την αναθεώρηση της σύμβασης παραχώρησης, ώστε να πραγματοποιηθεί και νέα επένδυση στην Θράκη.

Η συνολική αξία του έργου; Ένα δις ευρώ.

Θέσεις απασχόλησης κατά την κατασκευή;

1.900 εργαζόμενοι. Και μετά την ολοκλήρωσή του; Περισσότερες από 900.

Η Cosco επίσης κατέθεσε και νέο σχέδιο: Για επέκταση των προβλητών κρουαζιέρας. Για καινούργιες υποδομές αλλά και για ίδρυση ξενοδοχείων.

Το Υπουργείο Ναυτιλίας θα έχει απάντηση μέχρι τον επόμενο μήνα.

Συνολική αξία επένδυσης; Περισσότερα από 800 εκ. ευρώ.

Θέσεις απασχόλησης κατά την κατασκευή του έργου; 2.500 εργαζόμενοι. Και νέες θέσεις εργασίας; 3.000.

Καλωσορίζω μια σειρά από πολύ σημαντικές επενδύσεις σε έναν κλάδο υψηλής προστιθέμενης αξίας για την ελληνική οικονομία, τον κλάδο του φαρμάκου.

Η πρώτη έχει τοπικό και ταυτόχρονα διεθνές ενδιαφέρον.

Η πολυεθνική εταιρία PFIZER αποφάσισε μόλις την περασμένη Δευτέρα να δημιουργήσει εδώ στην Θεσσαλονίκη το πρώτο από τα 6 διεθνή κέντρα ψηφιακής τεχνολογίας, τεχνητής νοημοσύνης και ανάλυσης μεγάλων δεδομένων.

Πρόκειται για μια σαφέστατη ψήφο εμπιστοσύνης στις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας, στις δυνατότητες της Βόρειας Ελλάδας, αλλά και στην αξιοπιστία αυτής της κυβέρνησης.

200 νέες καλές θέσεις εργασίας για ηλεκτρολόγους μηχανικούς και μηχανικούς ηλεκτρονικών υπολογιστών θα δημιουργηθούν σύντομα.

Με προοπτική, μάλιστα, να γίνουν πολύ περισσότερες καθώς μιλάμε για μια επένδυση σε τεχνολογίες του μέλλοντος.

Ταυτόχρονα, νέες επενδύσεις αξίας 460 εκ ευρώ θα πραγματοποιηθούν από 17 φαρμακοβιομηχανίες και στην υπόλοιπη Ελλάδα.

Τα επενδυτικά σχέδια βρίσκονται ήδη στα χέρια των Υπουργείων Οικονομικών και Ανάπτυξης.

Αφορούν τόσο σε επενδύσεις σε Έρευνα και Ανάπτυξη όσο και σε εκσυγχρονισμό παραγωγικών εγκαταστάσεων και αναβάθμιση διαδικασιών που οδηγούν στην ανάπτυξη και παραγωγή καινοτόμων προϊόντων.

Ως ελάχιστο κίνητρο η κυβέρνηση αποφάσισε να δώσει τη δυνατότητα, σε όσες εταιρίες του κλάδου επενδύουν, να συμψηφίσουν (έως 50 εκ. ευρώ για το 2019) μέρος των επενδύσεων αυτών με τις υποχρεώσεις τους έναντι του ελληνικού Δημοσίου για το clawback.

Όποιος επενδύει σε διεθνώς ανταγωνιστικά και εμπορεύσιμα προϊόντα, κάτι στο οποίο υστερεί σημαντικά η ελληνική οικονομία, όποιος δημιουργεί μόνιμες και καλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας υψηλής εξειδίκευσης, όποιος φέρνει προστιθέμενη αξία στην οικονομία ανταμείβεται.

Στον τομέα των αμυντικών βιομηχανιών είναι έτοιμος ο σχετικός διαγωνισμός, όπως και αυτός των Ναυπηγείων Σκαραμαγκά με δύο δυνητικούς αγοραστές.

Ενώ μέσα στο 2019 θα έχουν ολοκληρωθεί και οι διαπραγματεύσεις για τα Ναυπηγεία Ελευσίνας.

Αλλά και στον Τουρισμό δρομολογούνται ήδη πολλές νέες επενδύσεις, με εμβληματικές αυτές σε Κασσιόπη, Αφάντου και Ελούντα.

«Ανάπτυξη για Όλους», όμως, σημαίνει επίσης και ανάπτυξη της μικρής και μεσαίας επιχείρησης. Γιατί επιτυχία θα είναι όταν, παράλληλα με ένα μεγάλο έργο, θα αυξάνει τον τζίρο του και ένα μικρό μαγαζί.

Και όταν, δίπλα σε έναν κολοσσό που έρχεται στην Ελλάδα, θα ιδρύεται μια τοπική επιχείρηση η οποία θα μπορεί να προσλάβει δύο ακόμη υπαλλήλους.

Αυτοί ακριβώς είναι οι στόχοι του πλέγματος των μέτρων που προωθούμε.

Κεντρικό ρόλο στον τομέα των επενδύσεων, πάντως, θα έχουν οι σαρωτικές παρεμβάσεις μας στα πολλά εμπόδια στο επιχειρηματικό περιβάλλον.

Σαρώστε τα αντικίνητρα για επενδύσεις, ακούμε από πολλούς. Και αυτό κάνουμε.

Το πρώτο δείγμα γραφής το δίνουμε την επόμενη εβδομάδα με ένα διυπουργικό νομοσχέδιο που κατατίθεται σε διαβούλευση.

Άμεσα καθιερώνονται ευνοϊκότεροι όροι για την προσέλκυση στρατηγικών επενδύσεων.

Απλοποιούνται οι περιβαλλοντικές αδειοδοτήσεις κατά τα ευρωπαϊκά πρότυπα. Και διευκολύνεται η εγκατάσταση επιχειρηματικών πάρκων.

Για την ενημέρωση και την προσέλκυση επενδυτών, ιδρύεται Μητρώο Υποδομών όλης της χώρας.

Και ακόμη, Ενιαίος Ψηφιακός Χάρτης. Με τις καθορισμένες χρήσεις, τους συντελεστές δόμησης και τις ιδιοκτησίες.

Εκσυγχρονίζεται, επίσης, η νομοθεσία για Συμπράξεις Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα.

Και περνούν στο Υπουργείο Εξωτερικών οι Γραμματείες με αντικείμενο τις εξαγωγές, την εξωστρέφεια και την οικονομική διπλωματία.

Στις τηλεπικοινωνίες, τέλος, η επιτάχυνση της αδειοδότησης συστημάτων κεραιών αποτελεί αναγκαία συνθήκη για να περάσει η χώρα στην εποχή του 5G.

Σε ένα παράλληλο μέτωπο, προχωρούμε σε ένα ενιαίο σχέδιο μείωσης των κόκκινων δανείων ώστε να δοθεί στις επιχειρήσεις η ευκαιρία για μια νέα αρχή, αλλά και να υπάρξει ρευστότητα στην οικονομία.

Και αυτό θα γίνει με ένα νέο σύστημα εγγυήσεων και με βελτίωση της πτωχευτικής διαδικασίας, ώστε να αναδιαρθρώνονται γρήγορα οι επιχειρήσεις που μπορεί να αναταχθούν.

Προσφέρουμε, λοιπόν, τα κατάλληλα εργαλεία και απαιτούμε από τις τράπεζες να έχουν μειώσει σε μονοψήφια ποσοστά τα κόκκινα χαρτοφυλάκιά τους έως το 2021.

Για να μπορούν να επιτελούν το ρόλο τους, να χρηματοδοτούν, δηλαδή, την ανάπτυξη και τις επενδύσεις.

Τρίτο πεδίο αποτελούν τα Εργασιακά

Αποδίδω μεγάλη σημασία στον τομέα αυτό.

Στόχος μας η προστασία των εργαζομένων, η στήριξη της πλήρους απασχόλησης και, βέβαια, η δημιουργία πολλών νέων θέσεων εργασίας.

Δυστυχώς, η συζήτηση γύρω από τα εργασιακά γίνεται συχνά πεδίο ανακύκλωσης ξεπερασμένων ιδεοληψιών.

Ας δούμε την αλήθεια κατάματα. Η υπερ-ρύθμιση και o ασφυκτικός έλεγχος στο όνομα δήθεν της προστασίας των εργαζομένων, φέρνει αντίθετα αποτελέσματα:

Η αγορά αντιδρά με υπέρμετρη ελαστικοποίηση των όρων εργασίας, ιδίως στις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις.

Πώς; Μεταφέροντας πολλούς εργαζόμενους στη μαύρη και, κυρίως, στην υποδηλωμένη απασχόληση.

Ενώ μεγάλες επιχειρήσεις χάνουν καταρτισμένους εργαζόμενους που φεύγουν στο εξωτερικό, γιατί δεν αντέχουν την υψηλή φορολόγηση αλλά και τις υψηλές εργοδοτικές εισφορές.

Το είδαμε άλλωστε με την κατάργηση του βάσιμου λόγου απόλυσης ξεκάθαρα στα στοιχεία του Αυγούστου που μας έδωσε η ΕΡΓΑΝΗ.

Η ρύθμιση αυτή όχι μόνο δεν οδήγησε σε αύξηση απολύσεων, αντιθέτως έφερε το καλύτερο 8μηνο όλων των εποχών στο ισοζύγιο προσλήψεων-απολύσεων και το καλύτερο αποτέλεσμα Αυγούστου από το 2014.

Έτσι καταρρίπτονται οι οπισθοδρομικές ιδεοληψίες. Με θάρρος και επιμονή στην αλήθεια των αριθμών.

Αντίστοιχες στρεβλώσεις υπάρχουν πολλές που πρέπει να αρθούν. Η χώρα χρειάζεται μία σύγχρονη, ασφαλή και ευέλικτη αγορά εργασίας.

Με κανόνες για τους εργοδότες. Με αυστηρά πρόστιμα για όσους παραβιάζουν τη νομοθεσία.

Αλλά και με συνθήκες που βελτιώνουν την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων.

Δεν μπορείς να είσαι υπέρ της εργασίας και ταυτόχρονα να την υπερφορολογείς. Ειδικά σε μια οικονομία με εκτεταμένη αδήλωτη και υποδηλωμένη εργασία.

Γι’ αυτό, ξεκινά από την 1η Ιουλίου του 2020 η σταδιακή μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 5 μονάδες, έως και το 2023.

Μέχρι το τέλος του 2020 θα έχουν μειωθεί κατά 1 περίπου μονάδα.

Προσέξτε όμως. Μόνο για τους μισθωτούς πλήρους απασχόλησης.

Και ίσως τυπικά το μέτρο να εντάσσεται στο κεφάλαιο των Εργασιακών. Στην ουσία, όμως, αποτελεί και αυτό μία φορολογική τομή.

Γιατί μόνο στην Ελλάδα υπάρχει η πρωτοτυπία των «μεικτών» και «καθαρών» αποδοχών.

Διότι μόνο εδώ οι κρατήσεις είναι τόσο υψηλές, ώστε και να μειώνουν την αγοραστική δύναμη του εργαζομένου.

Αλλά και να αποθαρρύνουν τον εργοδότη να επενδύσει στην πρόσληψη νέου εργατικού δυναμικού.

Με τη μείωση των εισφορών, λοιπόν, οι εργαζόμενοι θα δουν, αμέσως, στο ταμείο αύξηση στα χρήματά τους.

Αλλά και οι επιχειρήσεις θα δουν μείωση του κόστους ανά απασχολούμενο. Και αυτό θα οδηγήσει στην αύξηση της μόνιμης απασχόλησης.

Επιπλέον, αναγνωρίζοντας το μεγάλο πρόβλημα της υποδηλωμένης εργασίας και της κατάχρησης των ευέλικτων μορφών εργασίας, θεσπίζουμε αμέσως προσαύξηση στην αμοιβή των μερικώς απασχολούμενων κατά 10% την ώρα για υπερωριακή απασχόληση.

Έτσι ώστε να ενθαρρυνθεί η μόνιμη απασχόληση. 600.000 συμπολίτες μας θα διαπιστώσουν άμεσα βελτίωση των αποδοχών τους.

Στο ίδιο διάστημα αναβαθμίζεται το σύστημα ΕΡΓΑΝΗ, που θα απεικονίζει, πλέον, όλες τις μονάδες εργασίας στη χώρα.

Έτσι θα διευκολυνθεί ο έλεγχος της αδήλωτης εργασίας, όπως και κάθε παράβαση της εργατικής νομοθεσίας.

Από την άλλη πλευρά, ιδρύεται και Λευκό Μητρώο Επιχειρήσεων για τους συνεπείς εργοδότες.

Εκσυγχρονίζεται ο συνδικαλιστικός νόμος.

Και προσαρμόζεται στα ευρωπαϊκά δεδομένα του κόσμου της εργασίας το σύστημα των συλλογικών διαπραγματεύσεων.

Από τις κλαδικές συμβάσεις θα εξαιρούνται, πλέον, μόνο επιχειρήσεις υπό διάσωση ή και αναδιάρθρωση προκειμένου να σώζονται θέσεις εργασίας.

Επίσης καταργείται η γραφειοκρατία στη δήλωση των υπερωριών με την καθιέρωση της ηλεκτρονικής κάρτας εργαζόμενου, σε πρώτη φάση πιλοτικά στις μεγάλες επιχειρήσεις.

Ένα μέτρο που κάνοντας χρήση της σύγχρονης τεχνολογίας βάζει τέρμα σε όλες γραφειοκρατικές απόπειρες του παρελθόντος για τον έλεγχο της υπερωριακής απασχόλησης.

Τέλος, η μεγαλύτερη ίσως μεταρρύθμιση στο χώρο του Υπουργείου Εργασίας.

Μέχρι τον Ιούνιο του 2020, το 34% των νέων συντάξεων θα εκδίδεται ηλεκτρονικά, χωρίς τη φυσική παρουσία του ασφαλισμένου.

Και μέχρι τον Ιούνιο του 2021 θα φτάσουμε στο 90%.

Ενώ τότε θα είναι έτοιμο και το νέο σύστημα επικουρικής ασφάλισης των νεοεισερχομένων στην αγορά εργασίας, ώστε να ισχύσει από την 1η Ιανουαρίου του 2021.

Ψηφιακό Κράτος

Η ψηφιακή  πραγματικότητα είναι το τέταρτο πεδίο όπου κρίνεται η Ανάπτυξη για Όλους. Γιατί ο 21ος αιώνας απαιτεί, πρώτα από όλα, ένα Ψηφιακό Κράτος.

Γρήγορο, αποτελεσματικό και παραγωγικό υπέρ του πολίτη.

Σήμερα, η Ελλάδα είναι ουραγός σε όλους τους ψηφιακούς δείκτες: 26η στο σύνολο των 28 κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Δέσμευσή μας, λοιπόν, είναι εντός τετραετίας η χώρα να βρεθεί στον μέσο όρο της Ένωσης. Ξεκινώντας με το εθνικό πλαίσιο κατά της γραφειοκρατίας με εργαλείο την ηλεκτρονική διακυβέρνηση.

Πρώτη μας ενέργεια είναι να κάνουμε τον πολίτη σύμμαχο στην καταπολέμηση της ταλαιπωρίας του.

Θεσμοθετούμε το Παρατηρητήριο Γραφειοκρατίας, με αποστολή την κυλιόμενη αποτύπωση των διοικητικών βαρών που προκύπτουν από νόμους ή από αποφάσεις της Διοίκησης, για επιχειρήσεις, πολίτες και υπαλλήλους.

Θα δημοσιεύει τακτικές αναφορές για τις δυσλειτουργίες.

Και, με τρόπο κατανοητό στον πολίτη, θα δίνει παραδείγματα και θα προτείνει πρακτικές λύσεις.

Μέσα στο 2020 απλουστεύεται το πλαίσιο που αφορά στοχευμένες πολιτικές.

  • Τους γονείς με παιδί με ειδικά προβλήματα, σε ό,τι αφορά τη διάγνωση και την ειδική αγωγή.
  • Τους απόδημους Έλληνες, κυρίως ως προς τις διαδικασίες που σχετίζονται με τα προξενεία.
  • Αλλά και τους υπαλλήλους «πρώτης γραμμής». Δηλαδή δημόσιους λειτουργούς που έρχονται σε επαφή με πολίτες, όπως γιατροί και νοσοκόμοι, δάσκαλοι και δικαστικοί υπάλληλοι ή αστυνομικοί.

Η ψηφιοποίηση της ενδοδιοικητικής συνεργασίας τους θα διευκολύνει τους ίδιους, κάνοντας και παραγωγικότερο και το έργο τους.

Πριν από το τέλος του χρόνου, θα έχει προκηρυχθεί και ο διαγωνισμός για τις νέες ταυτότητες. Που δεν θα έχουν, απλώς, μία φωτογραφία και μερικά στοιχεία κατόχου.

Αλλά θα ενσωματώνουν μια εξελιγμένη υποδομή, με ψηφιακές υπογραφές, η οποία θα επιτρέπει την λεγόμενη «απομακρυσμένη ταυτοποίηση».

Θα μπορούμε, έτσι, με ασφάλεια να έχουμε πρόσβαση στις δημόσιες υπηρεσίες από το σπίτι ή τη δουλειά.

Τους πρώτους μήνες του 2020 θα είναι, επίσης, διαθέσιμη και η πιλοτική μορφή της ηλεκτρονικής πύλης GOV.GR, μιας γέφυρας αλληλεπίδρασης πολίτη και κράτους.

Σε πρώτο επίπεδο, εκεί  θα συγκεντρωθούν όλες οι υπηρεσίες που είναι ήδη διαθέσιμες από άλλες πλατφόρμες.

Σταδιακά, όμως, η πύλη αυτή, με εφαρμογή και στα κινητά, θα αποτελέσει την κύρια επαφή του πολίτη με το κράτος.

Τόσο για πληροφορίες όσο και για υπηρεσίες που έως τώρα απαιτούσαν φυσική παρουσία.

Στις αρχές του 2020, η κυβέρνηση θα παρουσιάσει την εθνική στρατηγική για τα δίκτυα 5G με δημοπράτηση του σχετικού φάσματος μέχρι το τέλος του 2020. Έτσι η Ελλάδα θα συναντήσει, επιτέλους, το μέλλον της!

Παιδεία, Υγεία και Ασφάλεια

Κυρίες και κύριοι,

Η πολιτική της Ανάπτυξης για Όλους μπορεί να εκδηλώνεται κυρίως στην οικονομία. Προς αυτήν, όμως, συγκλίνουν όλες οι πολιτικές της κυβέρνησης.

Η Παιδεία, η Υγεία και η Ασφάλεια του πολίτη, για παράδειγμα, δεν κινούνται ανεξάρτητα από αυτήν.

Η προστασία του πολίτη αποτελεί αυτονόητη υποχρέωση του κράτους, είναι όμως και προϋπόθεση ανάπτυξης.

Γιατί πώς θα ανθίσει μια γειτονιά που πολιορκείται από το έγκλημα;

Ποιος έμπορος θα ανοίξει ένα μαγαζί που αύριο μπορεί να καεί; Ή να απειληθεί ο τζίρος του από το ανεξέλεγκτο παραεμπόριο;

Σε αυτά τα προβλήματα απαντούν οι ενέργειές μας. Και ανάμεσά τους, οι προσλήψεις 1.500 νέων αστυνομικών μέχρι το τέλος του έτους.

Η ανασύσταση των ομάδων ΔΙΑΣ και ΔΕΛΤΑ και η ανανέωση του στόλου των περιπολικών της ΕΛΑΣ μέσα στο 2020.

Αλλά και η Υγεία ωφελεί, από την πλευρά της, την οικονομία: Ο εξορθολογισμός των προμηθειών και η Ενιαία Διοίκηση στα νοσοκομεία καθώς και η ανάπτυξη της τηλεϊατρικής εξοικονομούν χρήματα.

Ο ιατρικός τουρισμός αυξάνει τα δημόσια έσοδα.

Και εκεί αποσκοπούν μέτρα όπως οι ψηφιακοί προσωπικοί φάκελοι!

Η πλήρης αξιοποίηση της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης.

Όπως και οι 2.000 προσλήψεις, κυρίως, νοσηλευτών και οι 2.000 νέοι γενικοί γιατροί πρωτοβάθμιας υγείας.

Μάλιστα, οι πρώτοι 800 από αυτούς θα αναλάβουν αμέσως καθήκοντα.

Ανάπτυξη όμως, δεν νοείται και χωρίς σύγχρονη Παιδεία και πρωτοπόρα έρευνα. Σε ασφαλή και εξωστρεφή πανεπιστήμια, συνδεδεμένα με την αγορά εργασίας.

Γι΄ αυτό και άμεσα αποκαταστήσαμε το πραγματικό άσυλο διακίνησης γνώσης και ιδεών στα ανώτατα ιδρύματα.

Προωθούμε μέσα στο 2019 τα ξενόγλωσσα τμήματα.

Και απελευθερώνουμε τη χρηματοδότηση των ερευνητικών προγραμμάτων από το βραχνά της γραφειοκρατίας, αλλάζοντας το ρυθμιστικό πλαίσιο για τους ερευνητικούς λογαριασμούς ΕΛΚΕ.

Έτσι μόνο θα στηριχθεί η καινοτομία που είναι η άλλη όψη της ανάπτυξης.

Και αναθεωρούμε πλήρως το πλαίσιο για την τεχνική εκπαίδευση.  Αλλά και για τη διά βίου μάθηση.

Με τον νέο ΟΑΕΔ στην πρώτη γραμμή. Σε συνεργασία με τις επιχειρήσεις. Σε συγχρονισμό με τις ανάγκες κάθε τοπικής κοινωνίας.

Και κάνοντας χρήση των διαθέσιμων ευρωπαϊκών πόρων για την κατάρτιση και την απόκτηση νέων δεξιοτήτων.

Δημόσια διοίκηση και μεγάλα έργα

Αν η γραφειοκρατία κοστίζει, σήμερα, στους Έλληνες το 7% του ΑΕΠ, τότε γίνεται κατανοητό πόσο η αναπτυξιακή μεταρρύθμιση αποτελεί το νοικοκύρεμα της δημόσιας διοίκησης.

Η αξιοποίηση του δυναμικού της απελευθερώνει πόρους και χρόνο. Κάνει πιο εύκολη τη ζωή του πολίτη και δίνει κίνητρο στους υπαλλήλους να κάνουν πιο παραγωγική την εργασία τους.

Αποτελούν, συνεπώς, αναπτυξιακές τομές ακόμη και πρωτοβουλίες που φαίνονται οργανωτικού χαρακτήρα.

Το Ενιαίο Σύστημα Κινητικότητας για την αποδοτικότερη κάλυψη των αναγκών των δημόσιων φορέων.

Η άμεση ενεργοποίηση του κλάδου των Επιτελικών Στελεχών Δημόσιας Διοίκησης. Και η διαρκής κατάρτιση των υπαλλήλων μέσω του Εθνικού Κέντρου Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης.

Θα ήταν ταυτολογία, τέλος, αν μιλούσα για την ανάπτυξη μέσω των μεγάλων έργων.

Ξέρουμε ότι σε όλη την διαδρομή της, η Ελλάδα νίκησε την ανεργία και απέκτησε νέο πλούτο μόνον όταν βασίστηκε στις νέες υποδομές.

Γι΄ αυτό και το σχέδιο μας για τους οδικούς άξονες, τις επεκτάσεις του μετρό και για τα 5 εμβληματικά έργα σε Αθήνα, Πειραιά και Θεσσαλονίκη έσπευσα να τα παρουσιάσω, ήδη, στις Προγραμματικές Δηλώσεις της κυβέρνησης.

Αργότερα, όμως, θα μου επιτρέψετε να αναφερθώ ειδικά στην Βόρεια Ελλάδα…

Για την ώρα, θα περιοριστώ μόνο σε 2 επισημάνσεις:

Πρώτον ότι, όπως διαπιστώνετε, η αναπτυξιακή κατεύθυνση διαπερνά το σύνολο της δράσης αυτής της κυβέρνησης.

Ακόμη και το χώρο της Άμυνας με την εξυγίανση της αμυντικής βιομηχανίας. Αλλά και των διεθνών μας σχέσεων με αποτελεσματική οργάνωση της οικονομικής διπλωματίας.

Και δεύτερον ότι, ειδικά σε αυτήν τη συγκυρία, δύο πεδία πολιτικής αποκτούν ξεχωριστό ενδιαφέρον για την Ελλάδα:

Η Ενέργεια και το Περιβάλλον.

Μέχρι τα τέλη του 2019, λοιπόν, παρουσιάζουμε την Εθνική Πολιτική για την Ενέργεια και το Κλίμα έως το 2030 και την Μακροπρόθεσμη Στρατηγική μας έως το 2050.

Γιατί η παραγωγή ενέργειας συνδυάζεται, πλέον, με την προστασία των φυσικών πόρων.

Η πρώτη θα πάψει να γίνεται απερίσκεπτα. Και θα συμβαδίζει με την δεύτερη για το κοινό όφελος των ανθρώπων και του περιβάλλοντος.

Στόχος, να μπει η χώρα οριστικά στο δρόμο της απεξάρτησης από τον άνθρακα και να κερδίσει το χαμένο έδαφος στην αξιοποίηση των ήπιων μορφών ενέργειας.

Το μερίδιο των ανανεώσιμων πηγών στο σύνολο της παραγόμενης ενέργειας  πρέπει να φτάσει, μεσοπρόθεσμα, το 35% αντί του 31% που είχε αρχικά προβλεφθεί. Και αυτό είναι εφικτό.

Ένα παράδειγμα. Στην επόμενη Διϋπουργική Επιτροπή Στρατηγικών Επενδύσεων θα εγκριθεί το νέο Ηλιοθερμικό Έργο Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας με τεχνολογία Ρευστού Άλατος στην Σητεία.

Μία «πράσινη» επένδυση ύψους 250 εκατομμυρίων ευρώ, που θα καλύψει το 10% των αναγκών της Κρήτης. Αλλά και θα προσφέρει 500 νέες θέσεις εργασίας στο νησί κατά την κατασκευή της.

Αλλά και το πλάνο διάσωσης της ΔΕΗ κινείται προς αυτή την κατεύθυνση: Προχωράμε σε ταχύτερη απεξάρτηση από το λιγνίτη, αδρανοποιώντας παλιές μονάδες που δεν είναι πια οικονομικά βιώσιμες.

Το πρόγραμμα από-λιγνιτοποίησης, βέβαια, θα υλοποιηθεί με βάση ολοκληρωμένα σχέδια που θα εξασφαλίσουν τη μετάβαση στην επόμενη μέρα.

Θα περιλαμβάνουν, δηλαδή, αντισταθμιστικά οφέλη και διασφάλιση της απασχόλησης σε κάθε περιοχή, όπως και περιβαλλοντικές πρόνοιες. Η Δυτική Μακεδονία θα μας έχει δίπλα της στην αναζήτηση νέων επενδύσεων.

Εντός του 2020 θα έχει απλοποιηθεί, επίσης, και η αδειοδότηση των επενδύσεων σε ΑΠΕ. Η ηλεκτρονική υποβολή των σχετικών αιτήσεων θα κάνει πολύ ταχύτερη τη διεκπεραίωσή τους.

Δρομολογούνται ταχύτατα οι διασυνδέσεις της ηπειρωτικής Ελλάδας με τις Κυκλάδες και την Κρήτη και των Δωδεκανήσων με την Κρήτη.

Στο ίδιο πλαίσιο ανήκει και η επιτάχυνση των περιβαλλοντικών αδειοδοτήσεων των επενδύσεων, με τη θέσπιση νέων ρυθμιστικών όρων.

Έτσι μέσα στο επόμενο τρίμηνο θα έχουν διεκπεραιωθεί εκκρεμότητες που αφορούν 23 επενδυτικά σχέδια, τα οποία έμεναν στα συρτάρια για χρόνια.

Στο επόμενο έτος εκπονείται και το Εθνικό Σχέδιο για την Ηλεκτροκίνηση με ειδική πρόνοια για τη χωροθέτηση των σταθμών για τη φόρτιση ηλεκτρικών οχημάτων.

Η αρχή, μάλιστα, θα γίνει από τον στόλο των αστικών λεωφορείων της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης: μεγάλο μέρος των νέων λεωφορείων τους θα είναι ηλεκτροκίνητα.

Και βέβαια αντιμετωπίζουμε δραστικά, σε συνεργασία με τις περιφέρειες, το πρόβλημα της διαχείρισης των στερεών αποβλήτων. Ξεκινώντας από την Αττική.

Δεν πρόκειται να δεχτώ άλλο την εικόνα μιας τριτοκοσμικής χώρας όπου τα στοιβαγμένα απορρίμματα αποτελούν δυσφήμηση για την πατρίδα μας, αιτία προστίμων από την Ευρωπαϊκή Ένωση, και βέβαια απειλή για τη δημόσια υγεία.

Εντός μιας τετραετίας το πρόβλημα θα έχει λυθεί. Με έμφαση στην πρόληψη και την ανακύκλωση, ιδίως των οργανικών αποβλήτων.

Και με νέες επενδύσεις σύγχρονης διαχείρισης και ενεργειακής αξιοποίησης σε συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα.

Και βέβαια ισχύει στο ακέραιο η δέσμευση μας για απαγόρευση των πλαστικών μιας χρήσης από το 2021.

Οφείλουμε να είμαστε στην πρώτη γραμμή της Ευρώπης για την προστασία των θαλασσών μας.

Βόρεια Ελλάδα

Φίλες και φίλοι,

Η Βόρεια Ελλάδα είναι ο χώρος τον οποίο κατεξοχήν αφορά η Ανάπτυξη για Όλους. Και το τρίπτυχο Επενδύσεις-Υποδομές-Καθημερινότητα ορίζει την εφαρμογή του.

Προτεραιότητά μας, είναι η προστασία και ενίσχυση των μακεδονικών προϊόντων με τη δημιουργία και διεθνή πιστοποίηση ενός συλλογικού σήματος για αυτά.

Είναι αυτό που θα δηλώνει, πλέον, χωρίς αμφιβολίες, την ποιότητα και την προέλευσή τους, απέναντι σε κάθε ανταγωνιστή.

Το συγκεκριμένο μοντέλο έχει δοκιμαστεί με επιτυχία σε προϊόντα της Κρήτης. Και θα δώσει νέα ώθηση στα προϊόντα της Βόρειας Ελλάδας στις αγορές του εξωτερικού.

Γι΄ αυτό και θα συνοδευτεί από παράλληλες ενέργειες. Ο τομέας των αγροτικών μεταφορών, για παράδειγμα, θα τονωθεί με την ανάπτυξη αποθηκευτικών, ψυχόμενων χώρων στη Βιομηχανική Περιοχή Θεσσαλονίκης.

Αλλά και το λιμάνι της Θεσσαλονίκης αναλαμβάνει νέο ρόλο. Το επενδυτικό του πρόγραμμα ανέρχεται ήδη σε 300 εκατομμύρια.

Ενώ επιβάλλεται να ολοκληρωθεί η σύνδεση με το δίκτυο αυτοκινητοδρόμων και σιδηροδρόμων.

Στόχος, την επόμενη διετία να γίνει μεταφορικός κόμβος για την Νοτιοανατολική Ευρώπη και την Βαλκανική.

Στο μέτωπο των οδικών υποδομών βασικό στοίχημα εδώ είναι ολοκλήρωση των κάθετων συνδέσεων της Εγνατίας Οδού. Ο άξονας Δράμας-Αμφίπολης-Εγνατίας έχει ήδη μελετηθεί και δημοπρατείται εντός 18 μηνών.

Ενώ για  το δρόμο Θεσσαλονίκης-Έδεσσας, έργο δυστυχώς τελείως ανώριμο, οι  μελέτες ξεκινούν άμεσα απ’ το Υπουργείο Υποδομών.

Με σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, προχωρεί, επίσης, η αναβάθμιση της Περιφερειακής Οδού Θεσσαλονίκης, με την κατασκευή νέας, υπερυψωμένης ταχείας λεωφόρου.

Η περιφερειακή έχει ήδη ξεπεράσει τον φόρτο που μπορεί να δεχθεί. Και με το νέο έργο θα αναπνεύσει. Η περιβαλλοντική αδειοδότηση υπάρχει.

Οι μελέτες θα ολοκληρωθούν μέσα στο 2020. Και θα ακολουθήσει η προκήρυξη του έργου.

Ένα ακόμη έργο υψηλού συμβολισμού και αναπτυξιακής δυναμικότητας προχωρεί στην ίδια την πόλη: η ανάπλαση της ΔΕΘ, την οποία εξήγγειλα και από το βήμα της Βουλής.

Δεσμεύομαι ότι σε λίγες εβδομάδες θα είναι έτοιμο το Προεδρικό Διάταγμα και στις αρχές του 2020 θα προκηρυχθεί ο διεθνής αρχιτεκτονικός διαγωνισμός.

Στο διάστημα 2020-2021 θα είναι έτοιμες οι μελέτες και θα αναζητηθεί το μικτό σχήμα που θα χρηματοδοτήσει και θα ξεκινήσει την επένδυση.

Με ταχύ ρυθμό προχωρούν και οι νομοθετικές πράξεις για την παραχώρηση 760 στρεμμάτων του Δημοσίου στην Αλεξάνδρεια Ζώνη Καινοτομίας.

Το ακίνητο στην Περαία θα φιλοξενήσει το «Thess/Intec». Ένα νέο πάρκο καινοτομίας, το οποίο θα χρηματοδοτήσει η ιδιωτική πρωτοβουλία.

Πρόκειται για ένα τεχνολογικό πάρκο που θα προσελκύσει επενδύσεις στην οικονομία της γνώσης.

Δεν είναι τυχαίο, μάλιστα, ότι πολλές επιχειρήσεις έχουν υπογράψει από τώρα μνημόνια συνεργασίας ώστε να αναβαθμίσουν εκεί τα ερευνητικά τους τμήματα.

Όμως θέλω να είμαι σαφής. Αν το έργο δεν αποδείξει έμπρακτα τη βιωσιμότητά του προσελκύοντας ιδιωτικά κεφάλαια για τη χρηματοδότησή του, εντός διετίας το οικόπεδο θα επιστρέψει στο ελληνικό Δημόσιο.

Στο ίδιο πνεύμα δημιουργικής αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας, σχεδιάζουμε, στη δυτική πλευρά της πόλης, την καθιέρωση Ελεύθερης Ζώνης αποκλειστικά για επιχειρήσεις με εξαγωγικό προσανατολισμό.

Θα ιδρυθεί στο πρώην στρατόπεδο «Γκόνου», σε έκταση 670 στρεμμάτων, κατά το μοντέλο των αντίστοιχων ζωνών στα λιμάνια του Πειραιά και του Ηρακλείου.

Όπως και εκεί, έτσι και εδώ οι επιχειρήσεις που θα εγκατασταθούν θα απαλλάσσονται από δασμούς και ΦΠΑ.

Σε τροχιά υλοποίησης είναι και η οργάνωση της βιομηχανικής ζώνης στο Καλοχώρι που σήμερα ταλανίζεται από άναρχες εγκαταστάσεις, υστερήσεις σε υποδομές και περιβαλλοντικά προβλήματα.

Είναι αυτό που χαρακτηρίζουμε «άτυπη βιομηχανική συγκέντρωση».

Μέσα στο 2020 λοιπόν θα συσταθεί Ειδική Εταιρία Ανάπτυξης που θα αναλάβει τη μετατροπή της περιοχής σε επιχειρηματικό πάρκο, κατά το πρότυπο ανάλογων εγκαταστάσεων στα Οινόφυτα.

Το κτιριακό απόθεμα του Μητροπολιτικού Πάρκου Παύλου Μελά παίρνει σειρά για αξιοποίηση προς άλλη κατεύθυνση:

Τα 24.000 τετραγωνικά μέτρα των κτιρίων του θα ρημάξουν αν δεν αποκτήσουν γρήγορα νέα χρήση.

Τα περισσότερα, λοιπόν, θα ανακαινιστούν ως χώροι πολιτισμού και Ιστορίας, φιλοξενώντας 3 ξεχωριστά μουσεία:

Το πρώτο, με ευρήματα από τις ανασκαφές του Μετρό. Το δεύτερο, για την Εθνική Αντίσταση – έργο που έμεινε στα χαρτιά. Και το τρίτο, για τον Προσφυγικό Ελληνισμό που ταυτίζεται με την Θεσσαλονίκη.

Η δυτική πόλη αποκτά, έτσι, έναν τουριστικό και πολιτιστικό πόλο, παράλληλα με τον επιχειρηματικό κόμβο της Ελεύθερης Ζώνης.

Για την ανακατασκευή του γηπέδου του ΠΑΟΚ δεν θα μιλήσω πολύ. Είμαστε έτοιμοι να τρέξουμε το σχέδιο ανάπλασης των εγκαταστάσεών του και της γύρω περιοχής.

Και περιμένουμε την ωρίμανση των σχετικών μελετών από τη διοίκηση του ομάδας ως φορέα υλοποίησης του έργου.

Για το Μετρό Θεσσαλονίκης όμως, θα μιλήσω περισσότερο. Και κυρίως περισσότερο αληθινά, ειλικρινά, ρεαλιστικά.

Ε, λοιπόν, τέλος τα μεγάλα λόγια, οι υπεκφυγές, οι εντυπώσεις, τα ψεύτικα εγκαίνια και οι βαμμένοι μουσαμάδες.

Καθαρές κουβέντες: Με τα σημερινά δεδομένα η λειτουργία του Μετρό θα άρχιζε χωρίς τον Σταθμό Βενιζέλου, τέλη του 2022. Αλλά αυτό θα σήμαινε ένα έργο «κολοβό».

Επιστρέφουμε, λοιπόν, στην αρχική λύση για τον σταθμό – με απόσπαση και επανατοποθέτηση των αρχαιολογικών ευρημάτων.

Σύμφωνα, πάντα, με την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, στο πλαίσιο του αρχαιολογικού νόμου και βάσει της πρακτικής που ακολουθήθηκε στο Σταθμό Αγίας Σοφίας.

Έτσι, το Μετρό θα λειτουργήσει ενιαίο και στο σύνολό του τον Απρίλιο του 2023!

Όμως, μέχρι τότε, το βάρος των καθημερινών μετακινήσεων των πολιτών σηκώνει ο ΟΑΣΘ.

Σήμερα απαιτούνται 500 οχήματα για έναν ομαλό ρυθμό του συγκοινωνιακού έργου και κυκλοφορούν λιγότερα από τα μισά. Όλα αυτά αλλάζουν.

Ήδη, θέσαμε σε κυκλοφορία 102 επιπλέον λεωφορεία και η διαφορά είναι αισθητή.

Και αναθέτουμε στα ΚΤΕΛ τις περιαστικές και υπεραστικές διαδρομές, ώστε ο ΟΑΣΘ να καλύπτει επαρκέστερα την μητροπολιτική ζώνη.

Έτσι, 150 με 200 λεωφορεία θα μπουν αμέσως στην εξυπηρέτηση της πόλης. Η σύμβαση θα υπογραφεί έως το τέλος του μήνα και η έναρξη των νέων δρομολογίων θα γίνει τον Οκτώβριο.

Μέχρι να λειτουργήσει το Μετρό, θα εξασφαλίσουμε γρήγορη, αξιοπρεπή και ασφαλή μετακίνηση για τους πολίτες της Θεσσαλονίκης.

Η παρακαταθήκη του Βενιζέλου

Κυρίες και κύριοι, Φίλες και φίλοι,

Λυπάμαι αν σας κούρασα, αλλά είχα πολλά να πω.

Έχουμε όμως ακόμα περισσότερα να κάνουμε τα οποία δεν μπορούσαν να συμπεριληφθούν στο στενό πλαίσιο μιας ομιλίας.

Η κυβέρνησή μας θέλω να κρίνεται από τα έργα της και όχι από τα λόγια της.

Αυτό το δείγμα γραφής δώσαμε τους πρώτους δύο μήνες της διακυβέρνησής μας.

Και αν ανεβάσαμε τον πήχη των προσδοκιών ψηλά, πρώτος εγώ αποδέχομαι με χαρά αυτή την πρόκληση.

Αξίζουμε καλύτερα. Και θα δουλέψουμε ακόμα πιο σκληρά για να τιμήσουμε την εμπιστοσύνη των πολιτών.

Οι δυσκολίες μας δεν με φοβίζουν. Γιατί έχω πίστη στις δυνάμεις μας.

Και γιατί έχω την τιμή να ηγούμαι ενός φιλότιμου και πολυμήχανου λαού που δεν λύγισε μπροστά στις δυσκολίες και έχει το δικαίωμα να ατενίζει πια το μέλλον του με αισιοδοξία.

Αισθάνομαι την ανάγκη να κλείσω αυτή την πρώτη μου ομιλία ως πρωθυπουργός στην Διεθνή Έκθεση με δυο αναφορές που έρχονται από το παρελθόν.

Αλλά  νομίζω ότι κρατούν όλη την ισχύ και την ζωντάνια τους. Η μία έρχεται από τα Χανιά. Και η άλλη από εδώ, απ’ τη Θεσσαλονίκη:

“Γνωρίζομεν ότι ο αγών μας ούτος, είναι εκτάκτως δυσχερής. Αλλ’ όσον δυσχερής είνε ο αγών, τόσο υψηλά είνε τα έπαθλα του αγώνος τούτου.

Και άλλο τόσον ακατάβλητος οφείλει να είναι –και θα είναι– η εις αυτόν εμμονή μας”.

“Με δύο μόνον λέξεις δύναμαι να σας είπω, την στιγμήν αυτήν, ότι αναλαμβάνομεν να αναπτύξωμεν όλους τους κλάδους της εθνικής παραγωγής.

Και να καταστήσωμεν πλέον ανεκτήν την τόσον δύσκολον σήμερον ζωήν του λαού. Θα… σπρώξωμεν την Ελλάδα εις τον δρόμον της προόδου. Και να την καταστήσωμεν αγνώριστον”.

Είναι ο ίδιος άνθρωπος. Είναι ο Ελευθέριος Βενιζέλος.

Νεαρός ριζοσπάστης πολιτικός στην Κρήτη, το 1903,  αλλά και ώριμος οραματιστής εθνικός ηγέτης στη Θεσσαλονίκη το 1928.

Με τρόπο λιτό και σαφή, θέτει το σχέδιο της χώρας: αγώνας για πρόοδο και μία Ελλάδα αγνώριστη σε σύγκριση με το κακό παρελθόν της. Για μια καλύτερη ζωή του λαού.

Γι΄ αυτό, δηλαδή, που σήμερα αποτυπώνεται στο σύνθημα Ανάπτυξη για Όλους!

Σε αυτήν τη γραμμή θα κινηθούμε, λοιπόν, με οδηγό τα λόγια-παρακαταθήκες του Βενιζέλου. Ο αγώνας είναι και πάλι «δυσχερής», η εμμονή μας όμως σε αυτόν παραμένει “ακατάβλητη”.

Αλλά και τα έπαθλα του αγώνα, όπως και τότε, θα είναι και τώρα “υψηλά”: Ενωμένοι οι Έλληνες θα φέρουμε την πατρίδα μας στο δρόμο της προόδου!

Σας ευχαριστώ».

Δείτε επίσης

Τι αναμένεται να πει ο Κυριάκος Μητσοτάκης από το βήμα της ΔΕΘ

Loading

Play