Πολλά και διαφορετικά συμπεράσματα βγήκαν από το τελικό αποτέλεσμα των εκλογών της Κυριακής (21/5), με τους πολίτες να στέλνουν συγκεκριμένα μηνύματα τόσο προς τα κόμματα εξουσίας, όσο και προς τα μικρότερα.
Γράφει ο Γιώργος Φακής
Βάσει δημοσκοπήσεων τους τελευταίους μήνες, αλλά και την προηγούμενη εβδομάδα, η νίκη της ΝΔ θα έπρεπε να θεωρείται δεδομένη, ωστόσο κανένας δεν είχε προβλέψει τον θρίαμβο που «αποκάλυψαν» οι κάλπες, με την κεντροδεξιά παράταξη να κερδίζει κατά κράτος τον ΣΥΡΙΖΑ, σημειώνοντας… νταμπλ σκορ. Ακόμα και ο πιο αισιόδοξος υποστηρικτής του Κυριάκου Μητσοτάκη δεν μπορούσε να φανταστεί τον «περίπατο» του κόμματος, αλλά και την καθίζηση της αξιωματικής αντιπολίτευσης, ειδικά μετά από μία πολύ δύσκολη τετραετία, με ανοιχτά μέτωπα για την κυβέρνηση που βαλλόταν πανταχόθεν.
Για πρώτη φορά στην περίοδο της Μεταπολίτευσης, ένα κόμμα -που κυβερνά με αυτοδυναμία- έχει μηδαμινή φθορά και αυξάνει το ποσοστό του (εξαίρεση το ΠΑΣΟΚ του 2000), κάτι που αποκτά ιδιαίτερη σημασία, αν μπουν στο τραπέζι της συζήτησης τα προβλήματα που καταγράφηκαν την τελευταία τετραετία. Πανδημία, ακρίβεια, πόλεμος στην Ουκρανία, ένταση στις σχέσεις με την Τουρκία, ενεργειακή κρίση, Δικαιοσύνη, πλειστηριασμοί, πυρκαγιές, εγκλωβισμένοι οδηγοί στην Αττική οδό, αντιδράσεις καλλιτεχνών, κενά στην εκπαίδευση – αντιδράσεις φοιτητών, καταγγελίες από την αντιπολίτευση για σκάνδαλα (υποκλοπές, άγνοια για πολλές υποθέσεις που ανέδειξε το metoo κτλ), δυστύχημα Τεμπών. Φαίνεται ξεκάθαρα πως οι πολίτες έδωσαν μεγαλύτερη βαρύτητα στο σύνολο της τετραετίας και όχι σε συγκεκριμένα επί μέρους στοιχεία, τα οποία αναδείχθηκαν από το 2019 και έπειτα, δίνοντας στη ΝΔ εντολή για συνέχιση του έργου της.
Ένα ακόμα συμπέρασμα που προκύπτει είναι η κατηγορηματική απόρριψη της απλής αναλογικής, αλλά και των κυβερνήσεων συνεργασίας, με τον κόσμο να πιστοποιεί ότι επιθυμεί να έχει αυτοδύναμες και σταθερές κυβερνήσεις. Επιπλέον, για πρώτη φορά η Κρήτη βάφτηκε «μπλε», ενώ προηγουμένως η καλύτερη επίδοση της ΝΔ ήταν να υπάρχει ένας κερδισμένος νομός (Ρέθυμνο). Κάτι αντίστοιχο ισχύει και με την Αχαΐα, που από το 1981 και έπειτα η κεντροδεξιά παράταξη δεν είχε λάβει ποτέ τη μερίδα του λέοντος, με το ΠΑΣΟΚ αρχικά και τον ΣΥΡΙΖΑ την τελευταία δεκαετία να επικρατεί σε μία πολύ μεγάλη εκλογική περιφέρεια. Παράλληλα, η αξιωματική αντιπολίτευση έχασε πολλές δυνάμεις και σε παραδοσιακά «αριστερές» περιοχές, όπως η Δυτική Αττική, η Β’ Πειραιά, ενώ ενδεικτικό της ήττας είναι και το γεγονός ότι η ΝΔ έβαψε μπλε την Άρτα, τόπο καταγωγής του Αλέξη Τσίπρα.
Από εκεί και πέρα, αντικείμενο συζήτησης αποτελεί το πού κατέληξαν οι ψηφοφόροι του ΣΥΡΙΖΑ, με δεδομένη τη μείωση του εκλογικού ποσοστού του κόμματος κατά 11,50%. Το ΠΑΣΟΚ διεύρυνε τις δυνάμεις του κατά 4 ποσοστιαίες μονάδες, ενώ το ΜέΡΑ25 έμεινε εκτός Βουλής, την ώρα που η Πλεύση Ελευθερίας «φλέρταρε» έντονα με το όριο του 3%. Το ΚΚΕ ανασυντάχθηκε και ξεπέρασε το 7% μετά από αρκετά χρόνια, αφήνοντας πίσω του μια περίοδο πολλών ετών που κινούταν πέριξ του 5,50%. Εδώ αξίζει να επισημανθεί ότι γενικότερα τα κόμματα της Αριστεράς (είτε κεντροαριστερά, είτε αριστερά, είτε ακροαριστερά) εστίασαν σε μεγάλο βαθμό την κριτική τους στον ΣΥΡΙΖΑ, κατορθώνοντας (ΠΑΣΟΚ, ΚΚΕ, Πλεύση Ελευθερίας) να αυξήσουν τα ποσοστά τους, ενώ το ΜέΡΑ25 δεν έπεισε τους πολίτες.
Επιπλέον, στο επικοινωνιακό κομμάτι η ΝΔ επικράτησε κατά κράτος του ΣΥΡΙΖΑ, κάτι που φάνηκε από τους πρώτους μήνες, μετά τις εκλογές του 2019, με τα ανοιχτά μέτωπα -τα οποία αναλύθηκαν παραπάνω- να μην παίρνουν μεγάλη έκταση, που ενδεχομένως να επέφερε φθορά στην κυβέρνηση. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ως πρωθυπουργός, κλήθηκε να αντιμετωπίσει μία σειρά από προβλήματα -άλλα σοβαρά, άλλα όχι- και εν τέλει κατόρθωσε στις 21 Μαΐου να είναι ο μεγάλος νικητής των εκλογών.
Μάλιστα, ο πρόεδρος της ΝΔ τόνιζε σε κάθε ευκαιρία ότι δεν προτίθεται να συγκυβερνήσει, ζητώντας από τους πολίτες να του δώσουν ισχυρή εντολή στις πρώτες εκλογές, ώστε στη συνέχεια να εξασφαλίσει αυτοδυναμία, με το μπόνους των 50 εδρών. Από την άλλη πλευρά, ο Αλέξης Τσίπρας ήταν υπέρμαχος της συγκυβέρνησης, κάνοντας ανοίγματα προς το ΠΑΣΟΚ, το ΚΚΕ και το ΜέΡΑ25, χωρίς παρόλα αυτά να υπάρχει πρόσφορο έδαφος για κάτι τέτοιο, με βάση και τις τοποθετήσεις των συγκεκριμένων κομμάτων.
Σημειώνεται πως το προηγούμενο διάστημα ο Νίκος Ανδρουλάκης είχε ξεκαθαρίσει ότι ο στόχος του ΠΑΣΟΚ ήταν το διψήφιο ποσοστό, με πολλές δημοσκοπήσεις να είναι οριακές. Στις τάξεις του κόμματος υπήρχε προβληματισμός, ωστόσο το χθεσινό αποτέλεσμα έφερε χαμόγελα στη Χαριλάου Τρικούπη. Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, παρότι δεν μπορούσε να επικοινωνήσει τις θέσεις του μέσα από τη Βουλή, κατόρθωσε να κερδίσει ένα μεγαλύτερο κομμάτι από την εκλογική πίτα και ιδιαίτερα από τη «χασούρα» του ΣΥΡΙΖΑ.
Εν κατακλείδι, ο μεγάλος και αναμφισβήτητος νικητής των εκλογών είναι ο Κυριάκος Μητσοτάκης, που κέρδισε κατά κράτος της μάχη των πολιτικών αρχηγών, κάτι που αποτυπώθηκε και στο ποσοστό της ΝΔ. Νίκος Ανδρουλάκης και Δημήτρης Κουτσούμπας έχουν κάθε λόγο να χαμογελούν, με τον πρώτο να στρέφει το βλέμμα του προς τη δεύτερη θέση και τον δεύτερο να βάζει πλώρη για διψήφιο ποσοστό, με αμφότερους να «ελπίζουν» σε περαιτέρω συρρίκνωση του ΣΥΡΙΖΑ. Παράλληλα, απόλυτα ικανοποιημένος είναι και ο Κυριάκος Βελόπουλος, που επίσης είδε την Ελληνική Λύση να αυξάνει τις δυνάμεις της, παρά την πίεση που δέχτηκε τόσο από τη ΝΔ, όσο και από άλλα κόμματα του ευρύτερου δεξιού χώρου. Για την αξιωματική αντιπολίτευση η επόμενη μέρα των εκλογών είναι πολύ δύσκολη και θεωρείται δεδομένο ότι θα αυξηθεί η εσωστρέφεια, αν και εξελίξεις θα πρέπει να αναμένονται μετά τις δεύτερες εκλογές, παρότι προς το παρόν δεν τίθεται -ανοιχτά- θέμα αλλαγής στην ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ.
Δείτε επίσης: Εκλογές 2023: Αυτό το κόμμα πήρε μόλις μία ψήφο
