Όσοι εργαζόμενοι που αμείβονται με τον κατώτατο μισθό κατόρθωσαν να εξασφαλίσουν μέρος των τριετιών πριν από τις 14/2/2012, θα συνεχίσουν να συμπληρώνουν τις τριετίες τους (έως τρεις , δηλαδή 9 έτη προϋπηρεσίας το ανώτερο) πιάνοντας το νήμα από την 1//12024.
Ψηφίζεται σήμερα από την Ολομέλεια της Βουλής το σχέδιο νόμου για «την ενίσχυση της εργασίας», στο οποίο ενσωματώνεται η τροπολογία για το «ξεπάγωμα» των τριετιών. Το νομοσχέδιο θα ψηφιστεί από την κυβερνητική πλειοψηφία, καθώς όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης έχουν δηλώσει ότι καταψηφίζουν την Αρχή του και αναμένεται να στηρίξουν επί μέρους άρθρα του.
Ο υπουργός Εργασίας, Άδωνις Γεωργιάδης απάντησε στις επικρίσεις των κομμάτων και κατηγόρησε τις συνδικαλιστικές ηγεσίες, ότι κήρυξαν απεργία χωρίς κανένα έρεισμα, γι αυτό και δεν είχε επιτυχία η απεργία.
«Το νομοσχέδιο είναι εξαιρετικά φιλεργατικό. Γι αυτό ούτε ένα σωματείο εργαζόμενων δεν έχει βγάλει ούτε Δελτίο Τύπου. Γι αυτό δούλεψαν όλα τα εργοστάσια σήμερα» είπε ο κ. Γεωργιάδης και ανέφερε ότι το νομοσχέδιο αυτό δεν καταργεί ούτε το οκτάωρο ούτε το πενθήμερο.
Εξήγησε ότι το άρθρα 25 ρυθμίζει την απασχόληση την έκτη μέρα σε επιχειρήσεις και εκμεταλλεύσεις συνεχούς λειτουργίας που εφαρμόζουν σύστημα πενθήμερης εβδομαδιαίας εργασίας, ενώ το άρθρο 26 ρυθμίζει την απασχόληση την έκτη μέρα σε επιχειρήσεις και εκμεταλλεύσεις που δεν είναι εκ φύσεως συνεχούς λειτουργίας και εφαρμόζουν σύστημα πενθήμερης εβδομαδιαίας εργασίας. Καθορίζεται δηλαδή ότι δεν καταργείται το πενθήμερο απλώς επιτρέπεται στα κυλιόμενα πενθήμερα κάποιος να δουλεύει και Σάββατο ή Κυριακή αναλόγως. «Απλώς αν τύχει το πενθήμερό του να πέφτει Σάββατο παίρνει συν 40% από ότι θα έπαιρνε μέχρι σήμερα και αν τύχει Κυριακή παίρνει συν 40% και συν 75% στην εργατοώρα. Και ο λόγος που σήμερα δεν υπάρχει κόσμος έξω στο συλλαλητήριο είναι γιατί διάβασαν το νομοσχέδιο και κατάλαβαν ότι δεν καταργείται το πενθήμερο», σημείωσε.
Οι βασικότερες αλλαγές που επέρχονται με τις νέες διατάξεις του νομοθετήματος είναι οι εξής:
Νομιμοποιείται η εργασία σε περισσότερους του έναν εργοδότη
Μέχρι σήμερα αυτό απαγορευόταν από την ελληνική έννομη τάξη βάσει του ΠΔ 27.6/ 1932, καθιστώντας έτσι παράνομη την εργασία σε δεύτερο εργοδότη. Έως τώρα, ένας μισθωτός να μπορούσε να έχει δύο δουλειές. Επιτρεπόταν να εργαστεί σε 2 εργοδότες, μόνο εφόσον έχει συνάψει αντίστοιχες συμβάσεις μερικής απασχόλησης.
Αντιθέτως ήταν παράνομη η εργασία, αν κάποιος εργαζόταν το πρωί σε έναν εργοδότη με πλήρη απασχόληση και το απόγευμα εκτελούσε μια εργασία με μερική απασχόληση. Αυτή η στρέβλωση είχε οδηγήσει στην αδήλωτη και ανασφάλιστη εργασία πάρα πολλούς εργαζομένους. Πλέον επιτρέπεται η δεύτερη δουλειά αν κάποιος το επιθυμεί. Σύμφωνα με τις δηλώσεις του αρμόδιου υπουργού εργασίας Άδωνι Γεωργιάδη, εντός ενός 24ώρου χωρά μόνο μια πλήρης απασχόλησή και μια μερική απασχόληση κατ’ ανώτατο όριο. Δεν θίγεται η 40ωρη/5νθημερη εργασία.
Δοκιμαστική περίοδος εργασίας έως 6 μήνες
Ο εργοδότης δύναται, κατά τη σύναψη σύμβασης εργασίας αορίστου χρόνου, να συμφωνήσει με τον εργαζόμενο δοκιμαστική περίοδο χρονικού διαστήματος έως έξι μηνών, κατά τη διάρκεια της οποίας η σύμβαση ή η σχέση εργασίας τελεί υπό δοκιμή.
Αν κατά τη διάρκεια ή με το πέρας του χρονικού αυτού διαστήματος ο εργοδότης κρίνει ότι η δοκιμαστική υπηρεσία του εργαζομένου είναι επιτυχής και διατηρήσει αυτόν στην επιχείρησή του, ως χρόνος έναρξης της σύμβασης λογίζεται η αρχική ημερομηνία πρόσληψης του εργαζομένου για όλα τα δικαιώματά του που στηρίζονται στην απασχόλησή του.
Αν από την άλλη πλευρά κατά τη διάρκεια ή με το πέρας του χρονικού διαστήματος των έξι μηνών ο εργοδότης κρίνει ότι η δοκιμαστική υπηρεσία του εργαζομένου δεν ήταν επιτυχής, η σύμβαση υπό δοκιμή λύεται αυτοδικαίως και ο διανυθείς χρόνος λογίζεται ως χρόνος εργασίας για όλα τα δικαιώματα που παρήχθησαν μέχρι το σημείο της λύσης της. Σε περίπτωση σύμβασης εξαρτημένης εργασίας ορισμένου χρόνου, η δοκιμαστική περίοδος που συμφωνείται είναι ανάλογη του συνολικού χρόνου που προβλέπεται στη σύμβαση και, σε κάθε περίπτωση, δεν μπορεί να υπερβαίνει το ένα τέταρτο (1/4) της συνολικής περιόδου απασχόλησης, με ανώτατο όριο τους έξι μήνες. Αν ανανεωθεί η σύμβαση για την ίδια θέση και τα ίδια καθήκοντα, δεν επιτρέπεται πρόβλεψη για νέα δοκιμαστική περίοδο. Αν η σχέση εργασίας ανασταλεί για οποιονδήποτε λόγο κατά τη διάρκεια της δοκιμαστικής περιόδου, παρατείνεται αναλόγως η διάρκεια της δοκιμαστικής περιόδου.
Έρχονται και με τον νόμο πλέον οι συμβάσεις «μηδενικών ωρών»
Πρόκειται για μια μορφή ευέλικτης εργασίας που είναι ιδιαίτερα διαδομένη σε χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο και ατύπως εφαρμόζεται και στη χώρα μας. Αυτό που επιχειρεί τώρα το Υπουργείο Εργασίας είναι να θέσει κανόνες στο πλαίσιο της προώθησης αυτών των ευέλικτων μορφών απασχόλησης.
Έτσι, στις εργασιακές σχέσεις, προστίθεται πλέον θεσμικά και όχι μόνο με την δικαστηριακή νομολογία, ο όρος των συμβάσεων της απλής ετοιμότητας για εργασία ή συμβάσεων μηδενικών ωρών (zero hours contracts).
Στις συμβάσεις αυτές δεν καθορίζεται το ωράριο εργασίας. Ο εργαζόμενος καλείται να δουλέψει μόνο όταν έχει ανάγκη η επιχείρηση και πληρώνεται μόνο για τις ώρες που εργάστηκε. Δεν εφαρμόζονται οι διατάξεις νόμου ή συλλογικών συμβάσεων που καθορίζουν τα κατώτατα όρια αποδοχών, τις προσαυξήσεις για νυκτερινή εργασία ή κατά Κυριακές και εξαιρέσιμες αργίες, τα χρονικά όρια εργασίας κ.λ.π.
Συνεπώς, με τις συμβάσεις αυτές ο εργοδότης μπορεί να αξιοποιεί τον εργαζόμενο όσο επιθυμεί. Δηλαδή θα έχουμε πρόσληψη εργαζομένου χωρίς συγκεκριμένο ωράριο, ο οποίος θα είναι σε αναμονή και θα τον καλεί το αφεντικό να δουλέψει όποτε και για όσο τον χρειαστεί. Αυτό σημαίνει ότι ο εργαζόμενος θα αμείβεται με την ώρα, χωρίς υποχρέωση για μίνιμουμ ωρών απασχόλησης.
Ποιες βιομηχανίες θα μπορούν να λειτουργούν και τις Κυριακές
Το νομοσχέδιο δίνει τη δυνατότητα λειτουργίας και κατά την Κυριακή ή τις ημέρες αργίας, για τη βιομηχανία τροφίμων και για τις επιχειρήσεις εμφιαλώσεως φυσικού μεταλλικού νερού, παραγωγής αναψυκτικών και προϊόντων εμφιάλωσης. Πρόκειται για μια παρέμβαση της τελευταίας στιγμής, καθώς στο αρχικό κείμενο που είχε δοθεί σε δημόσια διαβούλευση δεν προβλεπόταν κάτι τέτοιο στο άρθρο 27. Υπήρχε μόνο η σχετική πρόβλεψη για τα εκπαιδευτικά κέντρα πιλότων, πληρωμάτων και τεχνικών αεροσκαφών, εφόσον εξυπηρετούν επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις που λειτουργούν επί 24 ώρες την ημέρα και για 7 ημέρες την εβδομάδα. Στην δε έκθεση ανάλυσης των συνεπειών της ρύθμισης, αναφέρεται ότι η προσθήκη αφορά τομείς παραγωγής, διατήρησης και μεταφοράς προϊόντων ιδιαίτερα ευαλλοίωτων, που καθιστούν αναγκαία τη λειτουργία των επιχειρήσεων αυτών κατά τις εν λόγω ημέρες.
Ρυθμίσεις για την απασχόληση την έκτη μέρα της εβδομάδας
Βάσει των επερχόμενων αλλαγών, στο άρθρο που προβλέπεται η κατ’ εξαίρεση απασχόληση την έκτη ημέρα σε επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις συνεχούς λειτουργίας που εφαρμόζουν σύστημα πενθήμερης εβδομαδιαίας εργασίας ισχύουν τα εξής σύμφωνα με το άρθρο 25: «
1.Σε περιπτώσεις επιχειρήσεων ή εκμεταλλεύσεων συνεχούς λειτουργίας με σύστημα εναλλασσόμενων βαρδιών, στις οποίες οι εργαζόμενοι απασχολούνται σε πενθήμερη εβδομαδιαία εργασία, δύναται να επιτρέπεται, η απασχόλησή τους κατά την έκτη (6η) ημέρα της εβδομάδας, εφόσον καταχωρίζεται από τον εργοδότη, στο Πληροφοριακό Σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ» (Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ) πριν από την ανάληψη υπηρεσίας από τον εργαζόμενο.
2.Η απασχόληση των εργαζομένων, κατά την πρόσθετη ημέρα, δεν δύναται να υπερβαίνει τις οκτώ (8) ώρες. Κατά την ημέρα αυτή δεν επιτρέπεται η πραγματοποίηση υπερεργασίας και υπερωριακής απασχόλησης από τον εργαζόμενο. Στον εργαζόμενο καταβάλλεται το ημερομίσθιο της έκτης (6ης) ημέρας, προσαυξημένο κατά σαράντα τοις εκατό (40%).
3.Η απασχόληση σύμφωνα με την παρ. 1 τελεί υπό την επιφύλαξη της τήρησης των χρονικών ορίων εργασίας των εργαζομένων, καθώς και της εφαρμογής των κανόνων για την υγεία και ασφάλεια των εργαζομένων.
4.Δεν υπάγονται στο παρόν οι απασχολούμενοι σε ξενοδοχειακές και επισιτιστικέςεπιχειρήσεις.
5.Με απόφαση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης καθορίζεται η διαδικασία καταχώρισης της πρόσθετης ημέρας στο Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ, καθώς και κάθε άλλο θέμα σχετικό με την εφαρμογή του παρόντος.».
Πάντως και σε περιπτώσεις επιχειρήσεων ή εκμεταλλεύσεων, που δεν είναι από τη φύση τους συνεχούς λειτουργίας, αλλά είναι δυνατόν να λειτουργούν κατά τις ημέρες Δευτέρα έως και Σάββατο, επί είκοσι τέσσερις (24) ώρες, με σύστημα εναλλασσόμενων βαρδιών, και στις οποίες οι εργαζόμενοι απασχολούνται σε πενθήμερη εβδομαδιαία εργασία, σε εξαιρετικές περιπτώσεις, κατά τις οποίες η επιχείρηση παρουσιάζει απρόβλεπτα ιδιαίτερα αυξημένο φόρτο εργασίας, επιτρέπεται η απασχόληση των εργαζομένων κατά την έκτη (6η) ημέρα της εβδομάδας. Η ειδική αυτή συνθήκη γνωστοποιείται από τον εργοδότη στην Επιθεώρηση Εργασίας πριν από την ανάληψη υπηρεσίας από τον εργαζόμενο και υπόκειται σε έλεγχο σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις.
Αντιμετωπίζεται το πρόβλημα της μη προβλέψιμης εργασίας
Με το σχέδιο νόμου, αντιμετωπίζεται το πρόβλημα της μη προβλέψιμης εργασίας, ένεκα της οποίας δεν μπορεί να τηρηθεί οργανωμένος σχεδιασμός εκτέλεσης της, όπως για παράδειγμα συμβαίνει στις μεταφορές προϊόντων, στο χώρο της εστίασης και του catering, στις εκδηλώσεις πολιτιστικού ενδιαφέροντος, σε επισκευαστικές εργασίες κτλ.
Για τη σύναψη συμβάσεων κατά παραγγελία τίθενται συγκεκριμένοι προστατευτικοί όροι για τον εργαζόμενο, ώστε να αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά ο αιφνιδιασμός του εργαζόμενου, η τυχόν απώλεια εισοδήματός του και η αποφυγή καταχρήσεων.
Και συγκεκριμένα απαιτείται σωρευτικά:
Η εργασία να παρέχεται εντός προκαθορισμένων ωρών και ημερών αναφοράς, τις οποίες ο εργοδότης υποχρεωτικά θα πρέπει εξ υπαρχής να έχει γνωστοποιήσει στον εργαζόμενο.
Ο εργαζόμενος να έχει ειδοποιηθεί από τον εργοδότη για την ανάθεση της εργασίας εγγράφως ή με γραπτό μήνυμα μέσω κινητού τηλεφώνου (sms) ή με μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή με άλλο πρόσφορο τρόπο, σε εύλογο χρόνο που δεν μπορεί να είναι μικρότερος των είκοσι τεσσάρων (24) ωρών πριν από την ανάληψη της εργασίας, πλην περιπτώσεων που δικαιολογούν αντικειμενικά μικρότερο χρόνο προειδοποίησης, τον οποίο ο εργοδότης γνωστοποιεί στον εργαζόμενο.
Διασφαλιστικές, προστατευτικές δικλείδες αποτελούν οι εξής παρακάτω προβλέψεις/ρήτρες:
Ο εργαζόμενος δικαιούται να αρνηθεί την ανάληψη εργασίας. Σε αυτή την περίπτωση απαγορεύεται οποιαδήποτε δυσμενής διάκριση σε βάρος του εργαζόμενου από τον εργοδότη.
Αν οποιαδήποτε χρονική στιγμή και πάντως πριν από την ανάληψη της εργασίας, ο εργοδότης ακυρώσει την ανάθεσή της, ο εργαζόμενος δικαιούται αποζημίωση που αντιστοιχεί στο ημερομίσθιο της εργασίας που δεν του ανατέθηκε.
Τα συμβαλλόμενα μέρη υποχρεούνται να συμφωνούν έναν ελάχιστο αριθμό αμειβόμενων ωρών εργασίας, αλλιώς η σύμβαση κατά παραγγελία είναι άκυρη.
Εφαρμόζονται όλες οι προστατευτικές για τον εργαζόμενο διατάξεις που συνδέονται με τη σύμβαση ή σχέση εξαρτημένης εργασίας του και ειδικά για την υπερεργασία, την υπερωρία και τον χρόνο ημερήσιας ανάπαυσης
Οι συμβάσεις κατά παραγγελία θα αναγγέλλονται στο ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ και θα παρακολουθούνται από τους εργαζόμενους μέσω της εφαρμογής MyErgani app.
Ο έλεγχος της εργασίας κατά παραγγελία θα διενεργείται από την Επιθεώρηση Εργασίας και για όποιες παραβάσεις της εργατικής νομοθεσίες θα επιβάλλονται τα αντίστοιχα προβλεπόμενα πρόστιμα.
Με την πρόβλεψη των συμβάσεων κατά παραγγελία αντιμετωπίζεται ένα χρόνιο πρόβλημα της ελληνικής αγοράς εργασίας, που οδηγεί σε μαύρη και αδήλωτη εργασία, βοηθώντας παράλληλα την εύρεση εργασίας σε ομάδες πληθυσμού που χρειάζονται πιο ευέλικτο πλαίσιο απασχόλησης, όπως για παράδειγμα οι φοιτητές και οι μητέρες ή που αφορούν τεχνικά επαγγέλματα ή επαγγέλματα στο πεδίο του θεάματος και ακροάματος ή της εστίασης.
Παραδείγματα συμβάσεων κατά παραγγελία
1.Επιχείρηση catering έχει αναλάβει κοσμική εκδήλωση 200 ατόμων έχοντας υπολογίσει ότι το προσωπικό που θα χρειαστεί είναι 10 εργαζόμενοι. Δύο ημέρες πριν την εκδήλωση πληροφορείται η επιχείρηση ότι οι καλεσμένοι θα είναι επιπλέον 100 άτομα . Σήμερα για τον έκτακτο αυτό φόρτο εργασίας που θα χρειαζόταν 3 επιπλέον εργαζόμενους (τους λεγόμενους «εξτρατζίδες») θα έψαχνε τελευταία στιγμή να προσλάβει έκτακτο προσωπικό, όπου τις περισσότερες φορές επειδή καθίσταται αδύνατο αυτό, τελικά προσφεύγει στην αδήλωτη εργασία, βρίσκοντας 3 εργαζόμενους και πληρώνοντας τους στο χέρι το μεροκάματο χωρίς ασφαλιστικές εισφορές. Η ανάγκη τον αναγκάζει εκ των πραγμάτων να προσφύγει σε παράνομη επίλυση του έκτακτου και αιφνίδιου γεγονότος. Μετά την ενσωμάτωση της Κοινοτικής Οδηγίας που εμπεριέχεται στο νομοσχέδιο, θα μπορούσε να έχει ένα σύνολο εργαζομένων με σύμβαση κατά παραγγελία, αορίστου χρόνου, όπου θα είχε συμφωνήσει το σύνολο ωρών απασχόλησης, ανά εβδομάδα / μήνα χωρίς όμως εκ των προτέρων να έχει προσδιοριστεί επακριβώς ο χρονικός προγραμματισμός εκτέλεσης της εργασίας αν δηλ. θα λάβει χώρα Δευτέρα με Παρασκευή. Παρά ταύτα η σύμβαση κατά παραγγελία θα δημιουργούσε ασφάλεια και στις δυο πλευρές,
1ο διότι ο εργαζόμενος θα είχε μια νόμιμη σύμβαση εργασίας που υπόκειται σε όλο το ισχύον προστατευτικό πλαίσιο μας που αφορά τα ωράρια την υπερεργασία και την υπερωρία
2ο διότι θα είχε διασφαλίσει τα ένσημα του
3ο διότι θα ήταν εξασφαλισμένη με νόμιμο τρόπο η αμοιβή του για τις ώρες που θα εκτελούσε την εργασία του
4ο διότι ο εργοδότης δεν θα χρειάζεται πλέον να καταφύγει σε παράνομες λύσεις.
Επιπλέον, πλέον θα υπάρχει μια διαρκής σύνδεση της επιχείρησης με τον εργαζόμενο, έτσι ώστε αφενός να απαγορεύονται καταχρήσεις (π.χ. στελέχη της επιχείρησης να καλούν συγκεκριμένους και μόνο εργαζομένους), αφετέρου ο εργαζόμενος να έχει προβάδισμα πρόσληψης με σύμβαση αορίστου χρόνου αν η επιχείρηση χρειαστεί πρόσθετο μόνιμο προσωπικό.
Άλλο παράδειγμα: Γυρίζεται σίριαλ για την τηλεόραση στο όποιο εκτάκτως απαιτούνται τεχνικοί ή κομπάρσοι. Σήμερα η λύση είναι η σύμβαση εργασίας με πρόσληψη – απόλυση την ίδια μέρα . Με τις συμβάσεις κατά παραγγελία ο παραγωγός πλέον θα μπορεί να προβεί εξαρχής στη δημιουργία ενός pool εργαζομένων με ορισμένη διάρκεια μέχρι την ολοκλήρωση των γυρισμάτων, που με ειδοποίηση τουλάχιστον 24 ώρες πριν να μπορεί να απασχολήσει νόμιμα τους εργαζόμενους για τις ώρες που έχουν συμφωνηθεί με νόμιμες αποδοχές και προστατευτικούς για εργαζομένους όρους .Συγχρόνως, όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, αυτό παρέχει στον εργαζόμενο τη δυνατότητα επίσημης σχέσης με την επιχείρηση, προς αποφυγήν καταχρήσεων και προς απόκτηση προβαδίσματος μελλοντικής πρόσληψης.
Έκτακτο φορτίο φτάνει στο λιμάνι του Πειραιά. Η εταιρεία μεταφοράς δεν μπορεί να καλύψει την έκτακτη εκφόρτωση . Σήμερα καταφεύγει στην αδήλωτη εργασία προκειμένου να αντιμετωπίσει την έκτακτη ανάγκη. Με τη σύμβαση κατά παραγγελία θα είχε ήδη προσλάβει φορτοεκφορτωτές για την κάλυψη τέτοιων έκτακτων αναγκών που θα μπορούσε νόμιμα να τους ειδοποιήσει ακόμα και 12 ώρες πριν την ανάληψη της υπηρεσίας τους. Αυτό θα διευκολύνει και τους εν λόγω φορτοεκφορτωτές, οι οποίοι θα έχουν επίσημη σύνδεση με την επιχείρηση, προβάδισμα στην πρόσληψη με σύμβαση αορίστου χρόνου και διασφάλιση για την αποφυγή καταχρηστικών συμπεριφορών.
