Με συζήτηση του πρώην αντιπροέδρου της κυβέρνησης Ευάγγελου Βενιζέλου με τον Παύλο Τσίμα, έκλεισε το τριήμερο Συνέδριο του Κύκλου Ιδεών με θέμα “Η Ελλάδα μετά (;) την πανδημία” και αντικείμενο της τελευταίας αυτής συζήτησης την εξωτερική πολιτική και τα θέματα ασφάλειας και άμυνας.
Ο κ. Βενιζέλος, ξεκίνησε την τοποθέτησή του με αναφορά στην πανδημία και την επίδρασή της στην οικονομία και την εξωτερική πολιτική.
“Η πανδημία είναι μια παγκόσμια συμμετρική απειλή η οποία διαπερνά όλες τις χώρες του κόσμου, με λίγο ως πολύ ομοιόμορφο τρόπο και στις οικονομικές και κοινωνικές της διαστάσεις και είναι εντέλει μία ανθρωπολογική κρίση, η οποία αφορά την ύπαρξη του ανθρώπου το πρόσωπό του, την σχέση του με τον εαυτό του, με τα βιολογικά του χαρακτηριστικά με τον πολιτισμό του και με την φύση. Μας οδηγεί σε έναν αναστοχασμό, υπό την άμεση απειλή της αρρώστιας και του θανάτου. Δείχνει ότι η μεταμοντέρνα κοινωνία, είναι μια κοινωνία προηγμένη αλλά ταυτόχρονα αρχαϊκή, μια κοινωνία που μπορεί να συναντήσει πάρα πολύ εύκολα, μέσα σε δευτερόλεπτα τα αρχετυπικά της χαρακτηριστικά και αυτό αφορά τα πάντα, για την ζωή, για τον θάνατο, βεβαίως και επηρεάζει όλες τις αποφάσεις και μια πολύ μεγάλη απόφαση, είναι αυτή που σχετίζεται με την εξωτερική πολιτική και την πολιτική ασφάλειας”, είπε ο κ. Βενιζέλος και τόνισε.
“Όπως η πανδημία, λειτουργεί ως μία εξωτερικότητα για την εξωτερική πολιτική και για την οικονομία, έτσι και η εξωτερική πολιτική είναι πάντα η πιο σημαντική εξωτερική παράμετρος που μπορεί να επηρεάσει την οικονομία.
Η πιο παρατεταμένη ελληνοτουρκική κρίση των τελευταίων ετών
Αναφερόμενος στις ελληνοτουρκικές σχέσεις ο κ. Βενιζέλος εκτίμησε ότι πρόκειται για “μοναδική περίπτωση τα τελευταία χρόνια μιας τόσο παρατεταμένης και εκτεταμένης κρίσης”, ενώ απαντώντας στην ερώτηση αν μετά την πρόσφατη αποκλιμάκωση της κρίσης, δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για μια εξέλιξη διαφορετική από εκείνες του παρελθόντος, ανέφερε:
“Η νοοτροπία της μεταπολίτευσης, ήταν πως έχουμε άφθονο χρόνο. Έτσι πήγαμε από τον 1974 έως το 2020 με την αίσθηση ότι δεν πιεζόμεθα. Ενώ τα ορυκτά καύσιμα σιγά σιγά απαξιώνονται διότι πάμε σε άλλο ενεργειακό μοντέλο. Αυτό έχει σχέση με την βιωσιμότητα μεγάλων σχεδίων που θέλουν χρόνο για να αποσβεστούν”.
“Υπάρχουν ορισμένα θέματα τα οποία λειτούργησαν υπέρ μας τα τελευταία 41 χρόνια, θα έλεγα επειδή η Ελλάδα έγινε μέλος της ΕΕ και μέλος της Ευρωζώνης. Αυτό όμως δεν συνδέεται με τα ελληνοτουρκικά συνδέεται με την έκρηξη της επανάστασης του 1821 και τον προσανατολισμό της χώρας. Όμως δεν έχουμε κάνει τίποτε με τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας, τα οποία για να καταστούν ενεργά και οικονομικώς χρήσιμα, πρέπει να έχει γίνει οριοθέτηση” συνέχισε ο κ. Βενιζέλος και τόνισε πως “είναι αναγκαίο να οριοθετηθεί η υφαλοκρηπίδα και η ΑΟΖ με την Διεθνή Σύμβαση του Δικαίου της Θάλασσας, για να ενεργοποιηθεί το δικαίωμά. Αλλιώς” είπε, “μπορείς να κάνεις προσωρινές πράξεις αλλά πάντα καλή τη πίστη, χωρίς να προκαλείς τους άλλους, άρα και η Τουρκία έχει υποχρέωση να μην μας προκαλεί, δεν μπορεί να κάνει έρευνες οι οποίες παραβιάζουν την υποχρέωση των κρατών όταν δεν έχει συντελεστεί η τελική οριοθέτηση”.
Ερωτώμενος για την έναρξη των διερευνητικών επαφών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας ο κ. Βενιζέλος τις χαρακτήρισε “πολύ θετικές”.
“Θα ήθελα να έχουν επαναληφθεί νωρίτερα πριν το άκυρο, κατά τη γνώμη μου, μνημόνιο Τουρκίας Λιβύης, θα έπρεπε να έχουν αναληφθεί πρωτοβουλίες πολύ πριν την στρατιωτική ένταση και την αντιπαράταξη των στόλων στη Μεσόγειο. Οι θέσεις μας είναι σαφείς. Δεν πάμε να συζητήσουμε μονομερείς διεκδικήσεις της Τουρκίας, πάμε να συζητήσουμε την οριοθέτηση, όπως έχουμε υποχρέωση από το Διεθνές Δίκαιο, γιατί εάν δεν συζητήσουμε και εάν δεν την πετύχουμε, τα κυριαρχικά μας δικαιώματα υπάρχουν “εν δυνάμει” αλλά δεν υπάρχουν στην πράξη”.
Η πολιτική πρέπει να είναι η εξυπηρέτηση του μακροπρόθεσμου εθνικού συμφέροντος
“Πρέπει να μιλάμε στο λαό με ακρίβεια και εντιμότητα, αλλιώς μπορούμε να καλλιεργούμε ψευδαισθήσεις με μια υπερπατριωτική ρητορεία αλλά δεν θα έχουμε κανένα αποτέλεσμα. Δεν θα ασκούμε τα κυριαρχικά μας δικαιώματα δεν θα μεγαλώνουμε την χώρα”, είπε ο κ. Βενιζέλος και σημείωσε.
“Δεν θα λύσουμε το θέμα με την Τουρκία περικυκλώνοντας το, με συμφωνίες μερικής οριοθέτησης με την Αίγυπτο, με την Ιταλία, με την Αλβανία, πρέπει να κάνουμε συμφωνία με την Τουρκία αλλιώς δεν έχουμε λύσει το πρόβλημα. Η πολιτική πρέπει να είναι η εξυπηρέτηση του μακροπρόθεσμου εθνικού συμφέροντος, όχι του συγκαιριακού, του κομματικού του κυβερνητικού ή του αντιπολιτευτικού”.
Αναφερόμενος σε ενδεχόμενη προσφυγή σε διεθνές δικαστήριο υπενθύμισε ότι η Ελλάδα έχει ορίσει τα δικά της απώτερα όρια από το 2011 και διευκρίνισε ότι μια απόφαση μπορεί να είναι σε ορισμένα σημεία διαφορετική.
“Στην διεθνή δικαιοσύνη, όπως έχει διαμορφωθεί η σχετική νομολογία κάνει την οριοθέτηση με ένα συλλογισμό τριών επιπέδων. Σ’ ένα πρώτο στάδιο εξετάζει με βάση τα γεωμετρικά και γεωγραφικά δεδομένα, σε δεύτερο τις σχετικές περιστάσεις και στο τρίτο αν το συνολικό αποτέλεσμα βγάζει νόημα και μπορεί να λειτουργήσει και να ικανοποιήσει τα διάδικα μέρη. Μπορεί να πάρουμε λιγότερο από τα απώτερα όρια, μπορεί κάπου που εμείς θεωρούμε πως υπάρχει κυριαρχικό δικαίωμα να μην μας το αναγνωρίσουν. Αλλά εάν λέμε ότι έχουμε πυλώνα της πολιτικής μας το Διεθνές Δίκαιο, πρέπει να αποδεχθούμε και το αποτέλεσμα της προσφυγής”.
Ερωτηθείς για το ενδεχόμενο να επικαλεστεί η Τουρκίας θέμα αποστρατιωτικοποίησης ήταν κατηγορηματικός.
“Στηριζόμαστε στις διεθνείς συμβάσεις και δεν μπορούμε να συζητήσουμε θέματα κυριαρχίας και εθνικής ασφάλειας”, τόνισε και πρόσθεσε πως “πρέπει, όπως συνέβαινε έως το 2016, παραλλήλως με τους διερευνητικούς γύρους για την οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο, να συζητηθούν και μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης, κυρίως αεροναυτικής, όπως και παλιότερα όπου να τεθούν θέματα που δεν αφορούν την κυριαρχία όπως τα δικαιώματα έρευνας και διάσωσης, ο έλεγχος πτήσεων κλ.π.
Με το κλείσιμο των εργασιών του Συνεδρίου ο κ. Βενιζέλος ευχαρίστησε “τις συντονίστριες και τους συντονιστές του τριήμερου Συνεδρίου που διήρκησε συνολικά τριάντα ώρες κάτι εξαιρετικά δύσκολο”.
