Του Γιάννη Αμανατίδη
Ακόμα και σήμερα η επιστημονική κοινότητα δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα ποιος ήταν ο πρώτος φορέας του ιού και πού, γεγονός που δίνει τροφή σε πλήθος θεωριών και εικασιών, με κοινό παρονομαστή, ωστόσο, την περιβαλλοντική καταστροφή.
Είτε αυτή αφορά την ανεξέλεγκτη κι επεκτατική αστική δόμηση, είτε τους ανεξέλεγκτους ρύπους που μολύνουν τη γη, τον ουρανό, τη θάλασσα ή τις συνεχείς εξορύξεις και αποψιλώσεις δασών.
Λίγους μήνες πριν από την πανδημία, είδαμε να καίγονται οι λεγόμενοι πνεύμονες της γης στον Αμαζόνιο και τώρα όλοι οι επιδημιολόγοι συμφωνούν σε δύο πράγματα: πρώτον ότι υπήρξαν πολλές και τεκμηριωμένες προειδοποιήσεις για το ξέσπασμα πανδημίας και δεύτερον ότι η εξαφάνιση του φυσικού περιβάλλοντος για χάρη του αστικού θα οδηγούσε, αναπόφευκτα, σε μία ακόμη ζωονόσο μολυσματική ασθένεια.
Κι ενώ όλα τα παραπάνω είναι λίγο-πολύ γνωστά, πώς γίνεται ο λεγόμενος ανεπτυγμένος κόσμος να αποδειχτεί μέσα σε δύο μήνες ανίσχυρος μπροστά στον Covid-19 ή SARS-Cov-2;
Πώς γίνεται τα ισχυρότερα κράτη να έχουν ανύπαρκτες δομές ικανές να προστατέψουν και να θεραπεύσουν;
Οι ερωτήσεις είναι μάλλον ρητορικές, για όσους γνωρίζουν πως ο νεοφιλελευθερισμός, ήδη, από τη δεκαετία του ‘ 90 – με το μοντέλο Ρέιγκαν Θάτσερ- είχε προχωρήσει στην σταδιακή καταστροφή των εθνικών συστημάτων υγείας δημόσιου χαρακτήρα σε όλη τη Δύση.
Με αυτόν τον ιδεολογικό οδοστρωτήρα ισοπεδώθηκε και η Ευρώπη με τον κύκλο της συμφοράς για την πλειονότητα των πολιτών της να κλείνει, με το δίδυμο Τραμπ Τζόνσον, παραμονές της πανδημίας, στις δύο πλευρές του Ατλαντικού.
Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ωστόσο, πιστεύαμε πως θα σταθούμε πιο τυχεροί, καθώς για πρώτη φορά στο τιμόνι της βρισκόταν μια γυναίκα και μάλιστα γιατρός, γεννημένη στις Βρυξέλλες, που είχε διατελέσει τρεις φορές υπουργός, μιλούσε άπταιστα τρεις γλώσσες και είχε μάστερ στη δημόσια υγεία.
Δυστυχώς, όπως είδαμε στην πράξη, άλλο το βιογραφικό και η αριστεία κι άλλο η ικανότητα στη διαχείριση κρίσεων. Και η υγειονομική κρίση ως αποτέλεσμα της περιβαλλοντικής καταστροφής, φάνηκε εξαρχής πως ήταν, ταυτόχρονα, πολιτική και οικονομική.
Με τους συνειρμούς να οδηγούνται αντανακλαστικά σε προηγούμενες πανδημίες, από τον Μαύρο Θάνατο μέχρι την ισπανική γρίπη του 1918 και τα όσα ακολούθησαν.
Ιστορικά, άλλωστε, όλες οι επιδημίες αλλάζουν ριζικά τις κοινωνίες, όπου ενσκήπτουν.
Και η ελληνική κοινωνία βρίσκεται, ευτυχώς, σήμερα σε αυτό το σταυροδρόμι και παρά τα τρία μνημόνια, με μεγαλύτερα εφόδια, επειδή ακριβώς η προηγούμενη κυβέρνηση φρόντισε να ανακόψει τη λαίλαπα του νεοφιλελευθερισμού εγκαίρως και να κρατήσει όρθιο το εθνικό σύστημα υγείας για όλους, ασφαλισμένους και ανασφάλιστους- προνομιούχους και μη.
Όμως, κι αυτά τα εφόδια, που κρατούν ακόμη όρθια την κοινωνία μας, εξαντλούνται καθώς η νεοφιλελεύθερη κυβέρνηση εξαπολύει συνεχείς επιθέσεις στον κόσμο της εργασίας, εν μέσω πανδημίας.
*Ο Γιάννης Αμανατίδης είναι πρώην υφυπουργός Εξωτερικών και νυν βουλευτής Α’ Θεσσαλονίκης του ΣΥΡΙΖΑ
