Ο Γιάννης Μπουτάρης αναγνωρίζεται για τις προοδευτικές του πολιτικές και τον σημαντικό ρόλο του στην Τοπική Αυτοδιοίκηση της Θεσσαλονίκης. Ο Γιάννης Μπουτάρης υπηρέτησε την πολιτική από τις αρχές της δεκαετίας του ’90 μέχρι και σήμερα από διάφορες θέσεις. Έχει συνδέσει το όνομά του με την Τοπική Αυτοδιοίκηση και τον λεγόμενο προοδευτικό χώρο.
Το 2010, ο Γιάννης Μπουτάρης ήταν ο νικητής των εκλογών για τη δημαρχία της Θεσσαλονίκης, επικεφαλής του συνδυασμού Πρωτοβουλία για τη Θεσσαλονίκη. Στον δεύτερο γύρο συγκέντρωσε ποσοστό 50,18%, επικρατώντας με οριακή διαφορά του υποψηφίου της Νέας Δημοκρατίας. Με την εκλογή του, αναγνωρίστηκε για τις προοδευτικές του πολιτικές, τη στήριξη στην εβραϊκή κοινότητα, αλλά και τη φιλική του στάση προς τη ΛΟΑΤ κοινότητα.
Η θητεία του Δημάρχου Θεσσαλονίκης από το 2011 έως το 2019 ήταν καθοριστική για τη σύγχρονη πολιτική σκηνή της πόλης. Κατά τη διάρκεια της θητείας του, προωθήθηκε η διοργάνωση των εκδηλώσεων Gay Pride, που ονομάστηκε Thessaloniki Pride.
Ο Γιάννης Μπουτάρης υποστήριξε τη λύση του Μακεδονικού και κάλεσε τον πρωθυπουργό της Βόρειας Μακεδονίας στη Θεσσαλονίκη για την ανάπτυξη των σχέσεων. Μετά τη Συμφωνία των Πρεσπών τον Ιούνιο του 2018, την χαρακτήρισε μεγάλη επιτυχία που θα ωφελήσει και τις δύο χώρες.
Στις 19 Μαΐου 2018, δέχθηκε επίθεση κατά τη διάρκεια εκδήλωσης μνήμης της γενοκτονίας των Ποντίων στην Θεσσαλονίκη. Ο Αλέξης Τσίπρας δήλωσε στήριξη στο πρόσωπό του μετά από την επίθεση αυτή.
Κατά τη διάρκεια των δημοτικών εκλογών του 2010, είχε φραστικό επεισόδιο με τον Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης Άνθιμο, με τις δηλώσεις του να αναφέρονται στην ανάγκη αλλαγής στην εκκλησιαστική προσέγγιση στα κοινωνικά ζητήματα.