Στο επίκεντρο της Τριμερούς Συνόδου Αιγύπτου-Ελλάδας-Κύπρου, που πραγματοποιήθηκε στο Κάιρο, ήταν ο περαιτέρω συντονισμός των οικονομικών και πολιτικών συνεργασιών των τριών χωρών, η καταδίκη της επιθετικότητας της Τουρκίας, η οποία αποτυπώνεται ρητά στο κοινό ανακοινωθέν, η αντιμετώπιση της τρομοκρατίας, η διαχείριση του μεταναστευτικού, ενεργειακά ζητήματα και όλα τα περιφερειακά θέματα.
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης αφού αναφέρθηκε στον πολύ σημαντικό ρόλο της Τριμερούς τόνισε «προφανώς και εκφράσαμε στον κ. Πρόεδρο (Ν. Αναστασιάδη) την απόλυτη στήριξή μας στην εξεύρεση μιας δίκαιης και βιώσιμης λύσης στο Κυπριακό. Λύση, στη βάση μιας διζωνικής-δικοινοτικής ομοσπονδίας, σύμφωνα με τα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών. Όπως είπε και ο κ. Πρόεδρος χωρίς στρατεύματα κατοχής και χωρίς εγγυήσεις. Γι΄αυτό και οι τρεις χώρες τασσόμαστε υπέρ της άμεσης επανέναρξης των συνομιλιών στη μεγαλόνησο. Και η Κύπρος και η Αίγυπτος αλλά και η Ελλάδα καταδικάσαμε ρητά -κι αυτό αποτυπώνεται και στο κοινό ανακοινωθέν- τις έκνομες ενέργειες της Τουρκίας στις θαλάσσιες ζώνες της Κύπρου, οι οποίες προσβάλλουν το Διεθνές Δίκαιο και προκαλούν μια άγονη ένταση. Όπως καταδικάσαμε και την προκλητική συμπεριφορά της Τουρκίας στο Αιγαίο, που επίσης αντιβαίνει στο Διεθνές Δίκαιο και στις σχέσεις καλής γειτονίας. Τα ζητήματα αυτά -όπως είχα την ευκαιρία να ενημερώσω τους κυρίους Προέδρους, τα έθεσα ευθέως και στον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ τον Μάικ Πομπέο- στην Αθήνα μόλις το περασμένο Σάββατο. Αξίζει, νομίζω, να καταγραφούν οι δύο σαφείς και επίσημες θέσεις του: Τόσο υπέρ της προστασίας και της εθνικής ασφάλειας της Ελλάδας, όσο και κατά των παράνομων γεωτρήσεων στην Κυπριακή ΑΟΖ και στο οικόπεδο 7».
Επισήμανε ότι την κλιμάκωση της έντασης από πλευράς Τουρκίας, είχε την ευκαιρία να την συζητήσει με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη στη διμερή συνάντηση που είχαν και είπε ότι τους απασχόλησαν οι εξαγγελίες προθέσεων για ενέργειες στα Βαρώσια, οι οποίες παραβιάζουν σαφείς Αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας.
«Βεβαίως, μας απασχόλησε και το γεγονός ότι η Τουρκία προχωρά σε μία ακόμη έκνομη ενέργεια στη θαλάσσια περιοχή που όχι μόνο βρίσκεται εντός κυπριακής ΑΟΖ, αλλά έχει οριοθετηθεί και αδειοδοτηθεί σε ευρωπαϊκές εταιρείες. Θέλω να διαβεβαιώσω όλους ότι για τους επιβαλλόμενους χειρισμούς βρισκόμαστε σε διαρκή επαφή, συνεργασία και συντονισμό με την Λευκωσία και ενόψει της Συνόδου Κορυφής της 17ης Οκτωβρίου. Όπως βρισκόμαστε και σε συνεργασία με όλους τους Ευρωπαίους και διεθνείς συμμάχους μας» είπε ο πρωθυπουργός. Λίγο αργότερα και μιλώντας με τους δημοσιογράφους ο Κυριάκος Μητσοτάκης αποκάλυψε ότι το θέμα της Τουρκίας μπήκε στην ατζέντα της Συνόδου Κορυφής μετά από πρωτοβουλία της Ελλάδας και είναι κάτι που θα συζητήσει και με τον πρόεδρο Τουσκ στη συνάντηση που θα έχουν αύριο, και εκτίμησε ότι η Ευρώπη θα ανταποκριθεί και θα σταθεί στο ύψος των περιστάσεων.
Αναφερόμενος στο μεταναστευτικό ο πρωθυπουργός σημείωσε ότι η Αίγυπτος είναι μια χώρα αποτελεσματικής ανάσχεσης των μεταναστευτικών ροών. «Μια χώρα που υποδέχεται σχεδόν πέντε εκατομμύρια οικονομικούς μετανάστες -κυρίως από την Αφρική- και καταπολεμά εξαιρετικά αποτελεσματικά τα δίκτυα των παράνομων διακινητών. Το κάνει χωρίς να ζητά οικονομικά ανταλλάγματα» τόνισε.
Η Αίγυπτος, τέλος, προβάλλει σήμερα ως ένας ισχυρός οικονομικός εταίρος της Ελλάδας, ιδίως στον τομέα της Ενέργειας, με αιχμή το φυσικό αέριο.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης είπε επίσης ότι συμφώνησαν να υπάρξει συνεργασία για την καταπολέμηση της παράνομης διακίνησης των πολιτιστικών αγαθών. Κάτι που, όπως αντιλαμβάνεστε, ενδιαφέρει ιδιαίτερα και τις τρεις χώρες. «Είχα επίσης την ευκαιρία να ενημερώσω τους δύο Προέδρους για την πρωτοβουλία που έχει αναλάβει η Ελλάδα -στα πλαίσια του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών- να διοργανώσει μια μεγάλη Διεθνή Διάσκεψη για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην πολιτιστική μας κληρονομιά. Είχα την ευκαιρία να καλέσω τους δύο Προέδρους στην Αθήνα, στα πλαίσια της Διάσκεψης που θα λάβει χώρα το 2020» πρόσθεσε.
Παράλληλα, όπως είπε ο πρωθυπουργός, συνυπέγραψαν κι ένα τριμερές εκτελεστικό πρόγραμμα προώθησης των επενδύσεων. «Καθώς η χώρα μου, η Ελλάδα, εξέρχεται πια με σταθερά βήματα από την οικονομική κρίση, τα ζητήματα της διεθνούς εξωστρέφειας, της περιφερειακής συνεργασίας, της προώθησης ξένων επενδύσεων από την Ελλάδα προς την Κύπρο και προς την Αίγυπτο, ανεβαίνουν πολύ ψηλά στην ατζέντα των δικών μας πολιτικών προτεραιοτήτων» τόνισε.
Μιλώντας για την επιτυχία του προγράμματος «Νόστος», ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε ότι κατέληξαν «σε κοινές δράσεις στον τομέα της κρουαζιέρας αλλά και για το κομβικό ζήτημα της προστασίας από τη θαλάσσια ρύπανση». «Γι’ αυτό επιμείναμε στην ανάγκη να συσταθεί το συντομότερο δυνατόν Μόνιμη Γραμματεία στη Λευκωσία, ώστε να υποστηρίξει όλες τις πολιτικές πρωτοβουλίες που αναλαμβάνονται σε επίπεδο Κορυφής» πρόσθεσε.
Κλείνοντας την τοποθέτησή του ο Κυριάκος Μητσοτάκης έστειλε ένα μήνυμα αισιοδοξίας και αποφασιστικότητας λέγοντας: «Ελλάδα, Κύπρος και Αίγυπτος συγκροτούν ήδη ένα τρίγωνο ειρήνης, ασφάλειας και σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο».
Από την πλευρά του ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης τόνισε ότι «δεδομένης της βούλησης και των τριών χωρών, για διεύρυνση της αμοιβαία επωφελούς συνεργασίας, μας δόθηκε σήμερα η ευκαιρία, μέσα από έναν πραγματικά δημιουργικό διάλογο, να εξετάσουμε τρόπους περαιτέρω ενίσχυσης των συνεργασιών μας» και πρόσθεσε: «Η διακήρυξη του Καΐρου είναι σημείο αναφοράς για τις προτεραιότητες μας. Σημειώνουμε με ικανοποίηση την εμπλοκή του ιδιωτικού τομέα σε μια σημαντική πτυχή της συνεργασίας μας που δεν είναι άλλη από τον τομέα των επενδύσεων μέσω της υπογραφής εκτελεστικού προγράμματος για εφαρμογή του μνημονίου μεταξύ των οργανισμών προώθησης επενδύσεων των τριών χωρών».
Αναφέρθηκε στην υπογραφή της συμφωνίας αποφυγής διπλής φορολογίας μεταξύ Κύπρου και Αιγύπτου και σημείωσε ότι επαναβεβαίωσαν την ισχυρή βούληση να ενισχύσει τη συνεργασία, μέσω μίας σειράς νέων συμφωνιών για την εκμετάλλευση και μεταφορά φυσικού αερίου.
Στη συνέχεια ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας αναφέρθηκε στην τουρκική προκλητικότητα λέγοντας ότι «οι τελευταίες απαράδεκτες ενέργειες της Τουρκίας και η πρόθεση διενέργειας ερευνητικών γεωτρήσεων εντός διεθνώς αναγνωρισμένων και αδειοδοτημένων τεμαχίων της Κυπριακής Δημοκρατίας, όχι μόνο μολύνουν το κλίμα και κλιμακώνουν τις εντάσεις, αλλά αποτελούν κατάφωρη παραβίαση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας, και του διεθνούς δικαίου».
«Στο πλαίσιο αυτό, θα ήθελα να τονίσω, όπως έχω ενημερώσει τους συνομιλητές μου, πως είμαστε αποφασισμένοι να εξαντλήσουμε όλα τα διπλωματικά μέσα που διαθέτουμε ούτως ώστε να τερματιστούν οι τουρκικές παραβιάσεις και να υπάρχει πλήρης σεβασμός στην απρόσκοπτη ενάσκηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας» τόνισε και πρόσθεσε ότι «η ανακάλυψη υδρογονανθράκων μπορεί και πρέπει να λειτουργήσει ως καταλύτης για ευρύτερη συνεργασία σε περιφερειακό επίπεδο, συμβάλλοντας έτσι στην ευημερία και σταθερότητα της Ανατολικής Μεσογείου. Οι μονομερείς και απαράδεκτες ενέργειες της Τουρκίας, πόρρω απέχουν από τις εν λόγω αρχές, ενώ την ίδια στιγμή συνιστούν απειλή για την ευρύτερη σταθερότητα, ειρήνη και ασφάλεια στην ήδη ταραχώδη Ανατολική Μεσόγειο».
Καταλήγοντας, ο Νίκος Αναστασιάδης εξέφρασε την ευγνωμοσύνη του προς την Αίγυπτο και την Ελλάδα, «για τη διαχρονική στήριξη των προσπαθειών μας για τερματισμό της κατοχής και επανένωση της Κύπρου κατά τρόπο που θα διασφαλίζεται πλήρως η ανεξαρτησία, κυριαρχία και ασφάλεια της πατρίδος μας, μακριά από τις όποιες ξένες εξαρτήσεις, ξένα στρατεύματα και ή εγγυήσεις από τρίτες χώρες» όπως είπε χαρακτηριστικά.
Ο Πρόεδρος της Αιγύπτου, Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι αναφέρθηκε στις οικονομικές και πολιτικές συνεργασίες των τριών χωρών και την ανάγκη συντονισμού σε πολιτικό και στρατηγικό επίπεδο, καθώς και την αναβάθμιση του όγκου των εμπορικών συναλλαγών, την ενθάρρυνση των επενδύσεων και την ανταλλαγή κοινοβουλευτικών και πολιτιστικών επισκέψεων.
«Τονίσαμε την ανάγκη συντονισμού μας σε διάφορα φόρα, το Forum του Φυσικού Αερίου Ανατολικής Μεσογείου και σε αυτό το πλαίσιο καλωσορίζω αρκετά εκτελεστικά προγράμματα μεταξύ Αιγύπτου – Κύπρου και Ελλάδας καθώς επίσης την αποφυγή διπλής φορολόγησης μεταξύ Αιγύπτου και Κύπρου».
Αναφερόμενος στην τουρκική προκλητικότητα έκανε λόγο για μονομερείς ενέργειες που αποβλέπουν στη διατάραξη της σταθερότητας των χωρών της περιοχής.
«Οι εξελίξεις στην περιοχή είναι απειλή για τις ευκαιρίες ανάπτυξης των χωρών καθώς επίσης παρεμποδίζουν τους λαούς της περιοχής να απολαύσουν την ανάπτυξη και την εξασφάλιση νέων ευκαιριών» τόνισε, ενώ για το ζήτημα της μετανάστευσης είπε ότι συζήτησαν «τις αιτίες και τους τρόπους προσέγγισης, έχοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες των λαών της περιοχής και τις ανάγκες της αγοράς εργασίας στην Ευρώπη, οι οποίες μπορούν να αποφέρουν οφέλη από την παράνομη μετανάστευση. «Να μην χρησιμοποιηθούν οι μετανάστες ως εργαλείο πίεσης για αποκόμιση οικονομικού οφέλους» τόνισε ο Πρόεδρος Αλ Σίσι.
Για το Συριακό εξέφρασε τη στήριξή του στο απεσταλμένο του ΟΗΕ στη Συρία και την ενίσχυση του διαλόγου υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών καθώς και την αποφυγή της βίας και το διαμελισμό της Συρίας και την ανάγκη εφαρμογής του Διεθνούς Δικαίου.
«Για το Παλαιστινιακό τονίσαμε την ανάγκη σεβασμού των δικαιωμάτων του Παλαιστινιακού λαού, την εγκατάσταση του ανεξάρτητου Παλαιστινιακού κράτους στα όρια του 1967 με πρωτεύουσα της Ιερουσαλήμ» είπε ο Πρόεδρος της Αιγύπτου.
«Τονίσαμε ότι η ασφάλεια και η σταθερότητα είναι στρατηγική προτεραιότητα για μας η οποία χρειάζεται συντονισμό. Τονίσαμε τη στήριξή μας στις ενέργειες της Κυπριακής κυβέρνησης για την ειρηνική διευθέτηση του κυπριακού. Στηρίζουμε τον μηχανισμό της τριμερούς συνεργασίας και το αμοιβαίο ενδιαφέρον μας προς την εδραίωση της σταθερότητας και της ασφάλειας στην περιοχή» είπε καταλήγοντας ο πρόεδρος Αλ Σίσι.
