Η Κεντρική Επιτροπή του ΚΚΕ αποχαιρετά με μεγάλη θλίψη «τον σύντροφο Μάκη Μαΐλη, για δεκαετίες μέλος της και υπεύθυνος του Τμήματος Ιστορίας της ΚΕ, ο οποίος έφυγε σήμερα από τη ζωή, μετά από πολύμηνη μάχη!».
Όπως αναφέρει η ανακοίνωση της ΚΕ του ΚΚΕ «Ο Μάκης Μαΐλης, σύντροφος εργατικός, επίμονος, μαχητικός και δημιουργικός, αφιέρωσε όλη του τη ζωή στο κόμμα. Υπηρέτησε με μαχητικότητα και σεμνότητα τις αρχές του ΚΚΕ, με ακλόνητη πίστη στο σοσιαλισμό – κομμουνισμό, κόντρα στην επίθεση και τον αντικομμουνισμό των επιτελείων του συστήματος.
Αυτό που καθόριζε την προσωπικότητά του ήταν η αταλάντευτη επαναστατική εργατική συνείδηση και πολιτική πρακτική. Έδειχνε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την ιστορία του κόμματος και του Διεθνούς Κομμουνιστικού Κινήματος, τη μελέτη της οποίας θεωρούσε προϋπόθεση για την ανασυγκρότηση και τη διαρκή ισχυροποίησή του. Είχε σημαντική και ξεχωριστή συνδρομή στην επεξεργασία των Δοκιμίων Ιστορίας του Κόμματος και σε άλλες ιστοριογραφικές επεξεργασίες του, ενώ συνέβαλε ακόμα με αρθρογραφία και μονογραφίες.
Ο σ. Μάκης γεννήθηκε στην Ελευσίνα στις 21 Ιανουαρίου 1950 από γονείς εργάτες βιοπαλαιστές. Στην πολιτική του αφύπνιση και στην ένταξή του στο κίνημα επέδρασαν η συμμετοχή του πατέρα του στο ΕΑΜ στη διάρκεια της Κατοχής, όπως και οι μεγάλες αγωνιστικές παραδόσεις της εργατούπολης της Ελευσίνας.
Αφού τελείωσε το Δημοτικό και το Γυμνάσιο φοίτησε στη Νομική Σχολή Αθήνας, ενώ ταυτόχρονα δούλευε για να στηρίξει την οικογένειά του.
Το 1969 οργανώθηκε στην παράνομη τότε ΚΝΕ και δραστηριοποιήθηκε στον τοπικό φοιτητικό σύλλογο της Ελευσίνας, ενώ είχε συμβολή στην ανάπτυξη της οργάνωσης της ΚΝΕ στην πόλη. Ο τοπικός φοιτητικός σύλλογος ανέπτυξε πλούσια δράση, με αποκορύφωμα τις μεγάλες συγκεντρώσεις κατά των επεκτάσεων των διυλιστηρίων του Λάτση στην περιοχή. Μαζί με άλλους νέους από την Ελευσίνα, πήρε μέρος στις καταλήψεις της Νομικής, στον ξεσηκωμό του Πολυτεχνείου το Νοέμβρη του 1973, όπως και σε άλλες αντιδικτατορικές εκδηλώσεις. Παραμονές του Πολυτεχνείου, το 1973, οργανώθηκε στο ΚΚΕ.
«Στην δικτατορία δεν πιαστήκαμε. Όπως έμαθα αργότερα, το χτύπημα αποφεύχθηκε, λόγω της άψογης στάσης που κράτησαν οι σύντροφοι στα βασανιστήρια, μετά τις συλλήψεις του Φλεβάρη 1974», έγραψε ο ίδιος στο βιογραφικό του.
Μετά την κατάρρευση της δικτατορίας, αναδείχτηκε μέλος του ΚΣ της ΚΝΕ και ανέλαβε διάφορες οργανωτικές χρεώσεις. Το Φλεβάρη του 1975 πέρασε αποκλειστικά στη δουλειά του κόμματος. Στο 10ο Συνέδριο του ΚΚΕ (1978) εκλέχτηκε αναπληρωματικό μέλος της ΚΕ, ενώ ταυτόχρονα ήταν μέλος του Γραφείου της νομαρχιακής επιτροπής Δυτικής Αττικής και γραμματέας της Κ.Ο. Ελευσίνας. Στο 11ο Συνέδριο (1982) επανεκλέχτηκε αναπληρωματικό μέλος της ΚΕ και ανέλαβε γραμματέας της νομαρχιακής επιτροπής Λέσβου – Λήμνου.
Στο 12ο Συνέδριο (1987) εκλέχτηκε τακτικό μέλος της ΚΕ και ανέλαβε την καθοδήγηση κομματικών οργανώσεων. Η πρωτοπόρα, αταλάντευτα επαναστατική στάση του, εκφράστηκε σε όλη την κρίσιμη περίοδο, πριν και κατά την Ευρεία Ολομέλεια της ΚΕ τον Ιούνη του 1990. Σε καιρούς επικράτησης της αντεπανάστασης και πισωγυρίσματος του Διεθνούς Κομμουνιστικού Κινήματος, ο σύντροφος Μάκης υπερασπίστηκε μαχητικά τον επαναστατικό χαρακτήρα του Κόμματος. Πρωτοστάτησε στην αντιπαράθεση με τις οπορτουνιστικές δυνάμεις, ειδικότερα στη διάρκεια του 13ου Συνεδρίου, στην περίοδο της κρίσης του Κόμματος (1991) και της σκληρής διαπάλης στην ΚΕ που ακολούθησε, μέχρι την οριστική ρήξη με την οπορτουνιστική ομάδα και την αποχώρησή της από την ΚΕ και το κόμμα.
Στο 13ο Συνέδριο επανεκλέχτηκε μέλος της ΚΕ και μέλος της γραμματείας της ΚΕ, με χρέωση τις Κ.Ο Ανατολικής και Δυτικής Πελοποννήσου. Την περίοδο μεταξύ του 13ου και 14ου Συνεδρίου έδωσε τη μάχη, κυρίως μέσω του Ριζοσπάστη, της εφημερίδας της ΚΕ, ως υπεύθυνος του πολιτικού ρεπορτάζ. Αποφασιστική ήταν η συμβολή του στη δύσκολή πορεία ιδεολογικής, πολιτικής και οργανωτικής επαναστατικής ανασυγκρότησης του κόμματος που ακολούθησε μετά το 14ο Συνέδριο, με την ευθύνη του μέλους του ΠΓ της ΚΕ, όπου είχε εκλεγεί στο 14ο Συνέδριο, το Δεκέμβρη 1991, μέχρι το 15ο Συνέδριο, το 1996.
Από το 15ο Συνέδριο επανεκλέγεται στην Κεντρική Επιτροπή, αναλαμβάνοντας μεταξύ άλλων χρεώσεις, όπως υπεύθυνος στο γραφείο Τύπου και υπεύθυνος στο τμήμα Ιστορίας της ΚΕ.
Ο σύντροφος Μάκης Μαΐλης είχε σημαντική συμβολή στην επεξεργασία της επαναστατικής στρατηγικής του κόμματος και στη μαχητική υπεράσπιση της σοσιαλιστικής οικοδόμησης μαζί με την εξαγωγή των αναγκαίων συμπερασμάτων μετά την ανατροπή του σοσιαλισμού. Ως υπεύθυνος του τμήματος Ιστορίας, αφοσιώθηκε στη μελέτη και τη συγγραφή της Ιστορίας του κόμματος, ιδιαίτερα της έκδοσης των Δοκιμίων Ιστορίας του ΚΚΕ.
Όπως ο ίδιος αποτύπωσε σε βιογραφικό του σημείωμα τον Ιούλη του 2000:
«Τώρα, που γράφω τούτο το βιογραφικό σημείωμα συμπλήρωσα 31 χρόνια οργανωμένης δράσης, απ’ αυτά 27 ως μέλος του ΚΚΕ. Και είμαι βέβαιος, ότι σ’ αυτό το κόμμα θα με βρει και ο θάνατος. Απ’ αυτή την άποψη θεωρώ, ότι δεν υπήρχε κάτι καλύτερο που θα μπορούσα να κάνω στη ζωή μου. ‘Αρα είναι φυσικό να αισθάνομαι ευτυχής και περήφανος. Σ’ αυτά τα χρόνια δεν θυμάμαι να ξημέρωσε μέρα, που να είχα στο νου μου πρώτα κάτι άλλο και όχι το κόμμα».
«Συντρόφισσα του Μάκη στη ζωή και τον αγώνα υπήρξε η συντρόφισσά μας Κατερίνα, με την οποία απέκτησε δύο παιδιά, το σύντροφο Νίκο και τη συντρόφισσα Ελένη. Σε αυτούς, στα εγγόνια του και στους άλλους συγγενείς και οικείους του, η Κεντρική Επιτροπή εκφράζει τα πιο θερμά συλλυπητήριά της» καταλήγει η ανακοίνωση της ΚΕ του ΚΚΕ.
