Αλλαγή του εκλογικού συστήματος μέσα στο φθινόπωρο προβλέπει το σχέδιο της κυβέρνησης, που εμφανίζεται αποφασισμένη να αλλάξει τον εκλογικό χάρτη.
Το νέο εκλογικό σύστημα θα βασίζεται στην αναλογικότητα της ψήφου και θα δίνει σταθερές κυβερνήσεις.
Η στόχευση αφορά το μπόνους που θα δίνεται στο πρώτο κόμμα και θα είναι ανάλογο της εκλογικής του δύναμης, ενώ η αύξηση του πλαφόν εισόδου στη Βουλή από 3% (που ισχύει σήμερα) σε 4% ή 5% θα αποτρέπει τη δημιουργία ευκαιριακών κομμάτων μίας χρήσης.
Σύμφωνα με πληροφορίες, το νομοσχέδιο για την αλλαγή του εκλογικού νόμου, που έρχεται το φθινόπωρο στη Βουλή, επιδιώκει τη διαμόρφωση ενός σταθερού πολιτικού και κοινοβουλευτικού τοπίου αυξάνοντας το πλαφόν εισόδου των κομμάτων στη Βουλή.
Νέο μπόνους – Περισσότεροι βουλευτές Επικρατείας
Οι αλλαγές στο εκλογικό σύστημα αφορούν το μπόνους προς το πρώτο κόμμα αλλά και τον αριθμό των βουλευτών Επικρατείας,
Πιο συγκεκριμένα, αντί για μπόνους στο πρώτο κόμμα, θα δίνεται ένας αριθμός εδρών κυμαινόμενος ανάλογα με τα εκλογικά ποσοστά.
Παράλληλα, θα αυξηθεί κι ο αριθμός των βουλευτών Επικρατείας, ώστε τα κόμματα να συμπεριλαμβάνουν στις κοινοβουλευτικές ομάδες τους προσωπικότητες που δεν έχουν την αναγνωρισιμότητα που επιτρέπει την εκλογή τους από την εκλογική τους βάση.
Η ψήφος ομογενών και ετεροδημοτών
Ο νέος εκλογικός νόμος θα συνδυαστεί (θα είναι βέβαια διαφορετικά νομοσχέδια, όπως έχει ανακοινώσει ο πρωθυπουργός) με τη μείζονα μεταρρύθμιση της παροχής δικαιώματος ψήφου στους Ελληνες του εξωτερικού.
Προκειμένου να διευκολυνθεί η διαδικασία της ψηφοφορίας, το υπουργείο Εσωτερικών μελετά αναλυτικά το σύστημα της επιστολικής ψήφου, έργο το οποίο έχει αναλάβει ο υφυπουργός Εσωτερικών Θεόδωρος Λιβάνιος και αναμένεται να ισχύσει και για τους ετεροδημότες. Θα καλυφθούν έτσι και οι Ελληνες κάτοικοι εξωτερικού οι οποίοι είναι ήδη εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους.
Για τους κατοίκους του εσωτερικού που ζουν μακριά από την περιοχή όπου έχουν τα εκλογικά τους δικαιώματα, η πρόβλεψη είναι ότι θα λαμβάνουν τα αντίστοιχα ψηφοδέλτια και θα έχουν την ευκαιρία να εκφράζουν την προτίμησή τους και για το κόμμα και βάζοντας σταυρό στον εκλεκτό τους υποψήφιο.
Στην περίπτωση των ομογενών, εβδομάδες προ των εκλογών, τουλάχιστον 25 ημέρες, θα λαμβάνουν τα ψηφοδέλτια όλων των κομμάτων και δύο φακέλους. Αυτό σημαίνει ότι θα αλλάξουν και οι σχετικές προθεσμίες για την ανακήρυξη των υποψηφίων, με τη σχετική περίοδο να διευρύνεται.
Στη συνέχεια οι ομογενείς εκλογείς θα ταχυδρομούν τον έναν φάκελο με το ψηφοδέλτιο (Επικρατείας) της επιλογής τους. Αυτό που μένει να διευκρινιστεί είναι το πού θα γίνεται η διαλογή και το αν θα υπάρχει κάποια απόσταση από την ημέρα της γενικής ψηφοφορίας, ώστε το βράδυ των εκλογών να υπάρχουν διαθέσιμες όλες οι επιλογές των πολιτών και να μη βγαίνουν τα αποτελέσματα τμηματικά.
Σε κάθε περίπτωση, η ψήφος τους θα προσμετράται ισότιμα στο εκλογικό αποτέλεσμα για το σύνολο της χώρας.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις, αναμένεται να εγγραφούν στους εκλογικούς καταλόγους περισσότεροι από 2 εκατομμύρια Ελληνες από την Ευρώπη, τις ΗΠΑ, την Ωκεανία και τις υπόλοιπες ηπείρους.
Οι κομματικές δυνάμεις που θα στηρίξουν το νέο σχέδιο
Με τις σημερινές κοινοβουλευτικές κομματικές δυνάμεις, ένα τέτοιο περιεχόμενο και δέσμευση του άρθρου 54 του Συντάγματος μπορεί να εξασφαλίσει τις απαραίτητες 180 ψήφους.
Συνεπώς,υπάρχουν εκτιμήσεις ότι με βάση τις προτάσεις αυτές υπάρχει ισχυρό ενδεχόμενο τις αλλαγές να υπερψηφίσει και το ΚΙΝΑΛ και έτσι να συγκεντρωθεί ο αριθμός των 180 εδρών.
Ένα τέτοιο εκλογικό σύστημα, που θα «μοιράζει» το μπόνους (πάντα με βασικό ωφελούμενο το πρώτο κόμμα, αν εξασφαλίσει εκλογικά ποσοστά κοντά στην αυτοδυναμία, για να μην προκύψει ακυβερνησία) αναλογικά μεταξύ των πρώτων τριών ή και περισσοτέρων κομμάτων, εκτιμάται από το επιτελείο Μητσοτάκη ότι θα τύχει της συναίνεσης όχι μόνο του ΚΙΝΑΛ αλλά κι άλλων κομμάτων.
Ενδεχομένως ακόμη και του ΣΥΡΙΖΑ, που ως δεύτερος ισχυρός πόλος του νέου δικομματισμού θα μπορεί να προσδοκά σε κάποια ενίσχυση με «μπόνους», κάτι που μέχρι τώρα αποκλειόταν για το δεύτερο κόμμα.