«Είμαι πρωθυπουργός μιας χώρας που διψά για εκσυγχρονισμό. Η Ελλάδα αλλάζει. Η δημόσια διοίκηση αλλάζει. Μαζί της αλλάζουμε όλοι προς το καλύτερο», ήταν το μήνυμα που μετέφερε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, μιλώντας στην ενημέρωση των Γενικών Διευθυντών της Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης.
Συγκεκριμένα ο Κυριάκος Μητσοτάκης κατά τον χαιρετισμό του ανέφερε:
Mε μεγάλη χαρά επιστρέφω σε ένα χώρο ο οποίος μου είναι εξαιρετικά οικείος από την θητεία μου στο υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης τη δύσκολη διετία από το 2013 μέχρι τις αρχές του 2015. Σε εποχές που, παρά τις πολύ μεγάλες τότε μνημονιακές πιέσεις, έγιναν κάποια πολύ σημαντικά πρώτα βήματα για την πραγματική μεταρρύθμιση του κράτους, για την εμπέδωση αξιών και αρχών που βρίσκουν πια τη θέση τους σε αυτό το σχέδιο το οποίο αποκαλούμε επιτελικό κράτος.
Πρέπει να σας πω ότι η προσπάθεια η οποία έγινε τότε στο υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης με έκανε να πιστεύω ακράδαντα ότι η Δημόσια Διοίκηση διαθέτει ένα εξαιρετικά πλούσιο ανθρώπινο δυναμικό, το οποίο πρέπει το κράτος, επιτέλους, να εμπιστευτεί προκειμένου να κάνουμε πράξη αυτό το οποίο αποτελούσε οραματική διακήρυξη όλων των κυβερνήσεων από τη Μεταπολίτευση και μετά: ένα πραγματικά ακομμάτιστο και αξιοκρατικό κράτος.
Είχαν αναληφθεί τότε σημαντικές πρωτοβουλίες, όπως η ψήφιση του νόμου -με τις μεγάλες δυσκολίες- για την αξιολόγηση των δημοσίων υπαλλήλων, αλλά κυρίως η ψήφιση του νόμου 4275/2014 που αφορούσε την επιλογή προϊσταμένου στο Δημόσιο. Ένας νόμος ο οποίος δεν πρόφτασε να εφαρμοστεί όπως προέβλεπαν οι διατάξεις του, διότι επήλθε κυβερνητική αλλαγή. Εφαρμόστηκε όμως στη συνέχεια ο νόμος 4369/2016 ο οποίος κράτησε πολλά από τα στοιχεία και τη φιλοσοφία του 4275, αφαίρεσε το στάδιο των εξετάσεων.
Αλλά βρισκόμαστε σήμερα στην ευχάριστη θέση να έχουμε έναν σημαντικό αριθμό επιλεγμένων γενικών διευθυντών με διατάξεις αντικειμενικές, αξιοκρατικές. Γενικοί διευθυντές οι οποίοι είναι έτοιμοι να αναλάβουν το μεγάλο βάρος να υλοποιήσουν ένα σημαντικό σκέλος της μεταρρύθμισης του επιτελικού κράτους.
Υπάρχουν, ξέρετε, -και θα μιλήσω μόνο για μία πτυχή αυτής της μεταρρύθμισης, στη συνέχεια ο υπουργός, ο κ. Γεραπετρίτης, θα μιλήσει πιο αναλυτικά- μεταρρυθμίσεις που συνοδεύονται από πολλά λόγια και επιχειρήματα, αλλά τελικά οδηγούν σε ένα ελάχιστο ή μηδενικό αποτέλεσμα. Και υπάρχουν και άλλες που αν και περιγράφονται μέσα σε λίγες γραμμές μπορεί να οδηγήσουν σε σημαντικές τομές που ανατρέπουν παθογένειες δεκαετιών.
Και στις δεύτερες φιλοδοξεί να ενταχθεί και το άρθρο 109 του Νόμου 4622 για το επιτελικό Κράτος. Κάθε πράξη από τις 8 Φεβρουαρίου, απομακρύνεται επιτέλους από τα υπουργικά γραφεία και ανατίθεται στους λειτουργούς της δημόσιας διοίκησης. Και νομίζω ότι οι πολιτικές συνέπειες αυτής της απόφασης, αυτής της επιλογής είναι προφανείς.
Πρώτον, αποκαθίσταται η ισορροπία της ίδιας της δημόσιας λειτουργίας. Η Βουλή κρατά την ευθύνη της νομοθέτησης. Η Κυβέρνηση εξειδικεύει τις αποφάσεις, η διοίκηση φροντίζει ανεπηρέαστη για την εφαρμογή τους.
Δεύτερον, σε μεγάλο βαθμό αδρανοποιείται το παλιό πελατειακό σύστημα, στερώντας εξουσίες από τις κορυφές των χαρτοφυλακίων, ανακόπτοντας συνεπώς και τις αναφορές των πολιτών προς αυτές.
Και τρίτον, απομακρύνουν ουσιαστικά κάθε πολιτική παρέμβαση στη διοίκηση, εμπιστευόμενη την τελευταία να υπηρετήσει το δημόσιο συμφέρον, όπως τελικά επιτάσσει η ίδια η αποστολή της.
Θυμάμαι -διακρίνω στο ακροατήριο σήμερα, κάποιους από τους συνεργάτες μου τις εποχές που ήμουν υπουργός- όταν μόνος μου τότε είχα πάρει την απόφαση να μεταβιβάσω το δικαίωμα υπογραφής για τις αποσπάσεις δημοσίων υπαλλήλων, από τον υπουργό στον Γενικό Διευθυντή Προσωπικού.
Και αυτό προήλθε από μία φυσική απορία, από ένα ερώτημα το οποίο έθετα στον εαυτό μου, όταν πήγαινα τα Σάββατα στο υπουργείο και υπέγραφα τη μία απόσπαση μετά την άλλη. Σκεφτόμουν, τι ακριβώς είχα να προσφέρω εγώ σε αυτή τη διαδικασία, τη στιγμή που η διοίκηση είχε κρίνει και είχε εγκρίνει ότι αυτή η πράξη έπρεπε να γίνει.
Η μόνη πιθανή προστιθέμενη αξία του Υπουργού, θα ήταν είτε να επιταχύνει ή να επιβραδύνει κάποια απόσπαση, να την πάρει από κάτω και να τη βάλει πάνω ή να την πάρει από πάνω και να τη βάλει κάτω. Άλλος λόγος δικής μου παρέμβασης δεν υπήρχε. Και θυμάμαι τότε πόσο μεγάλη αναταραχή προκάλεσα στο Υπουργείο, όταν με δική μου πρωτοβουλία έκανα αυτή τη μεταβίβαση αρμοδιοτήτων, η οποία τώρα πια με το νόμο του Επιτελικού Κράτους γίνεται κανόνας.
Μπορώ να μοιραστώ μαζί σας και μία ενδιαφέρουσα ιστορία. Κάποια στιγμή απαιτήθηκε μία συνυπογραφή συναρμοδίου υπουργού. Αυτός όμως αρνήθηκε να υπογράψει δίπλα στην υπογραφή του Γενικού Διευθυντή, διότι έτσι θεώρησε, μάλλον, ότι υποβαθμίζεται το κύρος του. Αυτό δεν θα μπορεί να γίνεται πια με την εφαρμογή του σχετικού άρθρου. Κοιτάξτε, είμαι ένας πρωθυπουργός μιας χώρας η οποία διψάει για εκσυγχρονισμό, αλλά και ως πρώην Υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης, γνωρίζω πολύ καλά τις δυνατότητες των κρατικών αξιωματούχων μας και παραμένω εξαιρετικά αισιόδοξος.
Θα μπορούσα να πω ότι το δικαίωμα υπογραφής που τώρα αναλαμβάνετε, είναι η δική μου υπογραφή εμπιστοσύνης στα στελέχη του Δημοσίου. Είμαι σίγουρος ότι όλες και όλοι θα φανείτε αντάξιοι των καθηκόντων που αναλαμβάνετε. Είναι καιρός πια πολιτικές επιλογές να βρουν πετυχημένες τεχνοκρατικές εφαρμογές που θα φέρουν γρήγορο αποτέλεσμα υπέρ του πολίτη. Και είναι καιρός πια να αφήσουμε στην άκρη τις όποιες κομματικές σκοπιμότητες, να αφήσουμε το Κράτος να λειτουργήσει. Και το τελευταίο, να αποκτήσει συνέχεια.
Όσοι θυμούνται τις μέρες μου στο Υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης -μπορεί να έχουν να μου χρεώσουν πολλά οι πολιτικοί μου αντίπαλοι από εκείνη τη θητεία μου- πιστεύω ότι γνωρίζουν ότι, όταν έκανα τοποθετήσεις προϊσταμένων -με ανάθεση τότε- δεν κοίταξα ποτέ την κομματική ταυτότητα κανενός στελέχους. Διάλεξα αυτούς που θεωρούσα ότι ήταν οι πιο κατάλληλοι να κάνουν τη δουλειά. Πιστεύω ότι κάνουμε ένα σημαντικό βήμα ώστε να μπορέσουμε αυτή τη λογική να την κάνουμε πράξη, να την εμπεδώσουμε με τις διατάξεις του Επιτελικού Κράτους.
Θα σας μιλήσει στη συνέχεια ο Υπουργός για πολλές από τις πτυχές αυτής της νομοθετικής πρωτοβουλίας, είτε είναι η εξαμηνιαία και ετήσια στοχοθεσία, το σύστημα
“Μαζί”, είτε η ίδια η λογική η οποία αποτυπώνεται πια στον προϋπολογισμό. Τα στρατηγικά σχέδια κάθε Υπουργείου ενοποιούνται πια στο κεντρικό σχέδιο της κυβερνητικής πολιτικής και επιμέρους δαπάνες συγκροτούν τα συνολικά έξοδα. Αυτό σημαίνει ότι στο τέλος της χρονιάς θα υπάρχει κατανομή των δαπανών ανά πεδίο πολιτικής με βάση όχι τη βούληση του εκάστοτε Υπουργού Οικονομικών, αλλά με οδηγό τις προτεραιότητες που θέτει η ίδια η Κυβέρνηση. Με λίγα λόγια η Ελλάδα αλλάζει, η δημόσια διοίκηση αλλάζει και μαζί της πιστεύω ότι αλλάζουμε όλοι προς το καλύτερο.
Σας εύχομαι από καρδιάς καλή επιτυχία, καλή δύναμη στα καθήκοντα τα οποία αναλαμβάνετε. Είμαι σίγουρος ότι θα φέρετε εις πέρας με αποτελεσματικότητα, με ακεραιότητα, με ήθος τα νέα καθήκοντα τα οποία αναλαμβάνετε με τις διατάξεις του νόμου του Επιτελικού Κράτους.
