«Δεν είναι υπερβολή να μιλάμε για ανθρωπιστική και κοινωνική κρίση, όταν ο κόσμος δεν μπορεί να καλύψει τις βασικές του ανάγκες και να κρατήσει την επιχείρησή του ανοιχτή λόγω ακρίβειας κι ενεργειακού κόστους για τα οποία στην πραγματικότητα δεν έχει καμία ευθύνη και δεν μπορεί να κάνει τίποτα», τονίζει, σε συνέντευξή του στο www.politic.gr, ο Αλέξανδρος Μεϊκόπουλος.
Συνέντευξη στον Γιάννη Συμεωνίδη
Ο βουλευτής Μαγνησίας του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία υπογραμμίζει πως η κυβέρνηση έχει γυρίσει εδώ και καιρό την πλάτη στην κοινωνία και πως οι αρνητικές πρωτιές που σημείωνε η Ελλάδα στον ηλεκτρισμό και στο φυσικό αέριο, πολύ πριν την ουκρανική κρίση, αποδεικνύουν ότι οι αιτίες της ακρίβειας είναι σε μεγάλο μέρος ενδογενείς κι οφείλονται στην ασύνετη κυβερνητική ενεργειακή πολιτική. «Μετά την πανδημία, η κυβέρνηση φτιάχνει τώρα πάνω στον πόλεμο της Ουκρανίας το νέο της αφήγημα για να δικαιολογεί τις αποτυχίες της και να κρύβεται από τις ευθύνες της για τα παιχνίδια αισχροκέρδειας που επέτρεψε στην αγορά της ενέργειας», αναφέρει χαρακτηριστικώς ο κ. Μεϊκόπουλος, κατηγορώντας τη για απροθυμία να συγκρουστεί με τα συμφέροντα και να προστατεύσει την κοινωνία.
Ο βουλευτής της αξιωματικής αντιπολίτευσης σημειώνει, επίσης, πως ο σχεδιασμός του Ταμείου Ανάκαμψης και του νέου ΕΣΠΑ αποτελεί το χαρακτηριστικότερο παράδειγμα του «για ποιους κυβερνά ο κ. Μητσοτάκης», αφού κατά τον ίδιο οι πόροι του κατευθύνονται στην πλειονότητά τους σε λίγους επιχειρηματικούς ομίλους, χωρίς καμία μέριμνα και καμία διαβούλευση για να έχουν τα έργα εγχώρια προστιθέμενη αξία. Ο ίδιος μας αναφέρει ως μία από τις προτάσεις του κόμματός του για τη διαχείριση αυτών των πόρων την κατανομή του 50% των αδειών ΑΠΕ σε ενεργειακές κοινότητες, σε αυτοκατανάλωση νοικοκυριών κι επιχειρήσεων, σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις, αλλά κι αγρότες.
Λίγες ημέρες, εξάλλου, πριν το τρίτο συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ αναδεικνύεται, κατά τον κ. Μεϊκόπουλο, σε στρατηγικό πολιτικό στοίχημα για το κόμμα του, με τις πρωτοβουλίες που οφείλει να πάρει, η μετατροπή της αυξανόμενης κοινωνικής δυσαρέσκειας σε ενεργό πολιτικό ρεύμα υπέρ του. «Η αλήθεια είναι πως η κυβέρνηση της Δεξιάς δεν θα πέσει σαν ώριμο φρούτο», προσθέτει με νόημα και προς πάσα κατεύθυνση.
Διαβάστε ολόκληρη τη συνέντευξη Μεϊκόπουλου:
-Όλοι παραδέχονται ότι με τον πόλεμο στην Ουκρανία η κατάσταση είναι δύσκολη. Μήπως, όμως, είναι υπερβολική η ανησυχία που εκφράζει ο Αλέξης Τσίπρας περί κινδύνου ακόμα κι επισιτιστικής κι ανθρωπιστικής κρίσης;
Ο πόλεμος στην Ουκρανία έρχεται να επιδεινώσει μια κατάσταση που είναι ήδη δύσκολη στη χώρα. Αυτό που βιώνουν σήμερα οι πολίτες και οι επιχειρήσεις με την έκρηξη της ακρίβειας πέρα από κάθε λογική και την ενεργειακή κρίση είναι πρωτίστως αποτέλεσμα πράξεων και παραλείψεων από πλευράς της κυβέρνησης, και όχι του πολέμου στην Ουκρανία, οι επιπτώσεις του οποίου δεν έχουν ακόμη γίνει αισθητές στην πλήρη έκτασή τους.
Οι ανατιμήσεις σε βασικά καταναλωτικά αγαθά και είδη πρώτης ανάγκης που σαρώνουν το ατομικό και οικογενειακό εισόδημα δεν είναι φαινόμενο ούτε πρόσφατο ούτε παροδικό. Ο ΣΥΡΙΖΑ–Προοδευτική Συμμαχία είχε προειδοποιήσει την κυβέρνηση από το Μάιο του 2021 για τις συνεχόμενες αυξήσεις τιμών, φαινόμενα αισχροκέρδειας και παραπλάνησης των καταναλωτών και ζήτησε να κινηθούν διαδικασίες ελέγχου μέσω των αρμόδιων φορέων. Οι τιμές πήραν την ανηφόρα, η κυβέρνηση διαβεβαίωνε ότι η ακρίβεια είναι παροδική και οφείλεται στην πανδημία και ο κ. Γεωργιάδης σφυγμομετρούσε την κοινωνική αντίδραση με selfies στα ταμεία των σουπερμάρκετ. Παρέμεινε απλός θεατής στην κρίση ακρίβειας που κλιμακωνόταν και στον πληθωρισμό που κατέγραφε ρεκόρ δεκαετίας, εμμένοντας ακλόνητα στην πεποίθησή της ότι η αγορά θα αυτορρυθμιστεί. Φθάσαμε η αγοραστική δύναμη του κατώτατου μισθού στην Ελλάδα να είναι μικρότερη σε σχέση την αντίστοιχη στη Ρουμανία και στη Λιθουανία. Η αγορά τελικά αυτορρυθμίστηκε σε βάρος των πολιτών και υπέρ των καρτέλ που με την ανοχή της κυβέρνησης έκαναν την κρίση ευκαιρία.
Ακριβά πληρώνουμε και τις στρατηγικές επιλογές της κυβέρνησης να ιδιωτικοποιήσει τη ΔΕΠΑ Υποδομών και το 49% του ΔΕΔΔΗΕ, να εκχωρήσει τη ΔΕΗ σε ιδιώτες και να προχωρήσει σε βίαιη απολιγνιτοποίηση τη στιγμή που η παγκόσμια ενεργειακή κρίση ήταν προ των πυλών. Οι αρνητικές πρωτιές που σημείωνε η Ελλάδα στον ηλεκτρισμό και στο φυσικό αέριο, πολύ πριν την ουκρανική κρίση, αποδεικνύουν ότι οι αιτίες της ακρίβειας αυτής είναι σε μεγάλο μέρος ενδογενείς και οφείλονται στην ασύνετη ενεργειακή πολιτική που έχει ακολουθήσει, αφήνοντας τη χώρα έκθετη στην παγκόσμια ενεργειακή κρίση.
Μετά την πανδημία, η κυβέρνηση φτιάχνει τώρα πάνω στον πόλεμο της Ουκρανίας το νέο της αφήγημα για να δικαιολογεί τις αποτυχίες της και να κρύβεται από τις ευθύνες της για τα παιχνίδια αισχροκέρδειας που επέτρεψε στην αγορά της ενέργειας.
Σε ό,τι αφορά τον κίνδυνο επισιτιστικής κρίσης, είναι καταρχάς σαφές ότι η επισιτιστική επάρκεια και η διατροφική ασφάλεια περνάει μέσα από την εγχώρια παραγωγή. Ο πρωτογενής τομέας βάλλεται αυτή τη στιγμή από παντού χωρίς καμία απολύτως στήριξη των αγροτών, των κτηνοτρόφων και των αλιέων. Οι συνεχόμενες αυξήσεις σε ζωοτροφές, λιπάσματα, σπόρους, φυτοφάρμακα, οι ανατιμήσεις σε ενέργεια και μεταφορές, οι ζημιές από καιρικά καθιστούν πια την ενασχόληση με τη γη και την κτηνοτροφία μη βιώσιμη με αποτέλεσμα οι άνθρωποι είτε να μειώνουν την καλλιέργεια και τον αριθμό των ζώων είτε ακόμα και να εγκαταλείπουν την ύπαιθρο.
Από την άλλη, η Ελλάδα βασίζεται στις εισαγωγές προϊόντων, όπως για παράδειγμα σε σιτηρά, ζάχαρη, καλαμπόκι, από Ρωσία και Ουκρανία που θέτουν περιορισμούς στις εξαγωγές τους. Κτηνοτρόφοι επισημαίνουν τον κίνδυνο υποσιτισμού του ζωικού τους κεφαλαίου καθώς τα εργοστάσια ζωοτροφών αντιμετωπίζουν πρόβλημα με το απόθεμά τους σε καλαμπόκι. Η έως τώρα ολιγωρία της κυβέρνησης να βρει άλλες πηγές εισαγωγής των προϊόντων αυτών, η λίστα των πλαφοναρισμένων προϊόντων που δείχνει να μεγαλώνει καθημερινά και το γεγονός ότι η ανυπαρξία ελέγχων «κλείνει το μάτι» μέχρι και σε τεχνητές αποκρύψεις αποθεμάτων προκειμένου να δημιουργηθούν τεχνητές ελλείψεις και να αυξηθούν οι τιμές, δημιουργούν εύλογη ανησυχία για την επισιτιστική επάρκεια τροφίμων που δεν παράγουμε στην Ελλάδα.
Οι πολίτες της χώρας έχουν υποστεί πολλά, ιδίως η γενιά των νέων που βγήκαν στην αγορά εργασίας μέσα στην οικονομική κρίση και μέχρι σήμερα δεν έχει ζήσει σε συνθήκες κανονικότητας. Σήμερα βλέπουν το εισόδημά τους να εξατμίζεται σε εξωφρενικούς λογαριασμούς ρεύματος, σε καύσιμα και σε ένα καλάθι που λιγοστεύει εβδομάδα με την εβδομάδα. Δεν είναι υπερβολή να μιλάμε για ανθρωπιστική και κοινωνική κρίση, όταν ο κόσμος δεν μπορεί να καλύψει τις βασικές του ανάγκες και να κρατήσει την επιχείρησή του ανοιχτή λόγω ακρίβειας και ενεργειακού κόστους για τα οποία στην πραγματικότητα δεν έχει καμία ευθύνη και δεν μπορεί να κάνει τίποτα.
Η κυβέρνηση, δυστυχώς, έχει γυρίσει εδώ και καιρό την πλάτη στην κοινωνία.
–Πώς μπορείτε να μιλάτε με μια σχετική βεβαιότητα για το ποια είναι τα υπερκέρδη των ενεργειακών εταιρειών όταν αυτή είναι μια πολύ δύσκολη άσκηση και για τους καλύτερους οικονομολόγους;
Καταρχήν να συμφωνήσουμε ότι υπάρχουν υπερκέρδη που με απόφαση και οδηγία της Ευρωπαϊκής Κομισιόν πρέπει να φορολογηθούν, γεγονός που οδήγησε στην σκοπίμως όψιμη παραδοχή του κ. Μητσοτάκη, ο οποίος εδώ και μήνες αρνούνταν πεισματικά ότι υπήρχαν. Στο συρτάρι του κ. Μητσοτάκη βρισκόταν από την 1η Μαρτίου εισήγηση της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας για επιστροφή χρημάτων από τα ιλιγγιώδη κέρδη των εταιρειών ενέργειας με αναλυτικά στοιχεία, που όπως συνέβη και με τη μελέτη Τσιόδρα– Λύτρα, έμεινε και αυτή για αδιευκρίνιστο λόγο καλά κρυμμένη.
Η έκτακτη φορολόγηση των υπερκερδών των εταιρειών ενέργειας ήταν πάγιο αίτημα του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, που ενσωμάτωσε και στις προτάσεις του για να πέσουν οι τιμές στην ενέργεια, ζητώντας ισχυρή κρατική παρέμβαση για να συγκρατηθούν οι τιμές και να υπάρξει σταθερότητα στην αγορά και στους λογαριασμούς.
Μιλάμε για υπερκέρδη ύψους 1,4 δισ. ευρώ που μπορούν να φτάσουν τα τρία δισ. ευρώ μέχρι το τέλος του 2022 και σίγουρα ο πρωθυπουργός, που πιάστηκε για άλλη μια φορά ψευδόμενος, αναζητά έξοδο επικοινωνιακής διαφυγής μέσα στη διογκούμενη κοινωνική αντίδραση για τους υπέρογκους λογαριασμούς ρεύματος και τα ασύδοτα παιχνίδια των εταιρειών.
Μετά την εξαγγελία για φορολόγηση των υπερκερδών, ο κ. Μητσοτάκης επιστράτευσε λογιστικά τερτίπια μιλώντας για ισολογισμούς, όπου πολλά μπορούν να κρυφτούν. Τη στιγμή που η Ευρώπη φορολογεί τα υπερκέρδη σε μια προσπάθεια να ανακουφίσει τους πολίτες και τις επιχειρήσεις, η κυβέρνηση προστατεύει τις εταιρείες και κοιτάζει αλλού στο παιχνίδι που έχουν στήσει στο χώρο της ενέργειας. Ένα άλλο πρόσφατο παράδειγμα κυβερνητικής εύνοιας προς τις εταιρείες ενέργειας ήταν και η παράταση από το Δεκέμβριο στον Απρίλιο που δόθηκε στους παρόχους για την εφαρμογή των νέων προτύπων των λογαριασμών και των συμβάσεων, για να ενημερώνονται οι καταναλωτές με σαφήνεια και διαφάνεια και να μην περνάνε αλλαγές στα συμβόλαιά τους στα ψιλά γράμματα.
Το μόνο που πράττει μέχρι στιγμής η κυβέρνηση είναι να ρίχνει νερό στο μύλο της αισχροκέρδειας με επιδοτήσεις που βγαίνουν από το δημόσιο ταμείο και καταλήγουν πάλι στην τσέπη των εταιρειών ενέργειας. Διαθέτει τα στοιχεία και τα εργαλεία να βρει και να φορολογήσει τα υπερκέρδη. Οποιαδήποτε καθυστέρηση για να διαπιστωθούν δήθεν τα κέρδη αυτά ή επίκληση περί της δυσκολίας της άσκησης ακόμα και για τους καλύτερους οικονομολόγους είναι άλλη μια απόδειξη της απροθυμίας της συγκρουστεί με τα συμφέροντα και να προστατεύσει την κοινωνία.
–Κατηγορείτε την κυβέρνηση πως απουσιάζει ο περιφερειακός σχεδιασμός από το σχέδιο διαχείρισης των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης και του νέου ΕΣΠΑ. Ο ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία διαθέτει ένα τέτοιο σχέδιο και ποιοι είναι οι βασικοί του άξονες;
Διαχρονικά η τοπική αυτοδιοίκηση παρέμεινε περιορισμένη και δεν κατάφερε να διεκδικήσει το ρόλο του πραγματικού κέντρου λήψης αποφάσεων. Η κεντρική εξουσία δύσκολα εκχωρούσε τις αρμοδιότητες, αλλά και τους αναγκαίους πόρους προκειμένου να επιτελέσει την αποστολή της. Παράλληλα, η τοπική αυτοδιοίκηση δεν κατάφερε να απεγκλωβιστεί από τις παθογένειες της κεντρικής εξουσίας, όπως ακραίες πελατειακές σχέσεις, διαπλοκή και τοπικισμοί.
Περιφερειακή, όμως, ανάπτυξη και αποκέντρωση χωρίς ενισχυμένο το ρόλο των δύο βαθμών αυτοδιοίκησης δεν μπορεί να υπάρξει. Καθίσταται, μοιραία, απαραίτητο με όρους στρατηγικής επιδίωξης να περάσουν στην τοπική αυτοδιοίκηση, όχι μόνο τα «τοπικά ζητήματα», αλλά και δημόσιες πολιτικές που έχουν περιφερειακή και τοπική διάσταση. Με άλλα λόγια, πρέπει να παραχωρηθούν αρμοδιότητες του κοινωνικού κράτους στους δήμους και αναπτυξιακές αρμοδιότητες στις περιφέρειες.
Οφείλω να ομολογήσω ότι είναι εξαιρετικά αδικημένοι και οι δήμοι και οι περιφέρειες σε σχέση με την κατεύθυνση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης. Ίσως να αποτελεί και το χαρακτηριστικότερο παράδειγμα του «για ποιους κυβερνά ο κ. Μητσοτάκης», όταν οι καθοριστικοί πόροι του Ταμείου κατευθύνονται στην πλειονότητά τους σε λίγους επιχειρηματικούς ομίλους, χωρίς καμία μέριμνα και καμία διαβούλευση για να έχουν τα έργα εγχώρια προστιθέμενη αξία.
Είναι αναγκαίο να ανασχεδιαστεί η κατεύθυνση των πόρων του Ταμείου, ιδίως σε μια κρίσιμη διεθνή συγκυρία όταν η ακρίβεια, η πανδημία, οι πολεμικές συρράξεις και οι συνεπακόλουθες γεωστρατηγικές αναταράξεις θέτουν στο επίκεντρο ζητήματα όπως η επισιτιστική ασφάλεια, η αυτάρκεια και η ενίσχυση του διαθέσιμου εισοδήματος. Καθίσταται, επομένως, ζήτημα ζωτικής σημασίας η ενίσχυση της εγχώριας παραγωγής, η αποκέντρωση των παραγωγικών δραστηριοτήτων, η τοπικότητα, αλλά και συμμετοχικές μορφές στις επενδύσεις και τη διαχείριση, όπως για παράδειγμα οι ενεργειακές κοινότητες. Ίσως έχει έρθει η ώρα να συζητήσουμε και για έναν καλλιεργητικό επανασχεδιασμό, με ορίζοντα δεκαετίας, με σύνδεση των επιδοτήσεων σε διαφορετικά είδη αγροτικής καλλιέργειας, όπως το μαλακό σιτάρι.
Ο «πράσινος» μετασχηματισμός της οικονομίας εκ των πραγμάτων αναδεικνύει το τοπικό- περιφερειακό επίπεδο ως το νέο πεδίο συμμετοχικής και συμπεριληπτικής αναπτυξιακής μετάβασης. Γι’ αυτό και η «πράσινη» μετάβαση πρέπει να συνδεθεί με την ελληνική παραγωγή προϊόντων και υπηρεσιών. Δήμοι και περιφέρειες πρέπει να μετατραπούν σε χώρους σχεδιασμού και υλοποίησης πληθώρας έργων μικρής και μεγάλης κλίμακας. Ο πολιτικός προσανατολισμός πρέπει να είναι η συνέχιση και η αναβάθμιση της μεγάλης προσπάθειας της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ στο πεδίο αυτό, δηλαδή με ενίσχυση και επέκταση του συνόλου των χρηματοδοτικών εργαλείων για την τοπική αυτοδιοίκηση, των κεντρικών αυτοτελών πόρων, των πόρων του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, των κονδυλίων του ΕΣΠΑ, του Ταμείου Ανάκαμψης και του προγράμματος «Φιλόδημος» για τη χρηματοδότηση έργων και υπηρεσιών με έμφαση στους τομείς του περιβάλλοντος, των συνδυασμένων μεταφορών, των υποδομών, της διαχείρισης υδάτων- ύδρευσης- άρδευσης, της κυκλικής οικονομίας και της ενεργειακής εξοικονόμησης και παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ.
Ένας από τους κεντρικούς στόχους μας είναι το 50% των νέων αδειών ΑΠΕ και εξοικονόμησης ενέργειας να προέρχεται αποκλειστικά από νοικοκυριά και μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Γι’ αυτό και δεσμευόμαστε να κατανείμουμε το 50% των αδειών ΑΠΕ σε ενεργειακές κοινότητες, σε αυτοκατανάλωση νοικοκυριών και επιχειρήσεων, σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις, αλλά και αγρότες.
-Λίγες ημέρες πριν το τρίτο συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, ποιος είναι ο μεγαλύτερος φόβος και ποια η μεγαλύτερη ελπίδα σας για το μέλλον του κόμματος;
Οι επιλογές της κυβέρνησης Μητσοτάκη πυροδοτούν μια πολλαπλασιαζόμενη κοινωνική δυσφορία. Σε αυτές τις συνθήκες η προβολή μια πειστικής προγραμματικής αντιπρότασης είναι πιο αναγκαία και πιο επίκαιρη από ποτέ. Αναδεικνύεται σε στρατηγικό πολιτικό στοίχημα για τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, με τις πρωτοβουλίες που οφείλει να πάρει, η μετατροπή αυτής της αυξανόμενης κοινωνικής δυσαρέσκειας σε ενεργό πολιτικό ρεύμα υπέρ του. Η αλήθεια είναι πως η κυβέρνηση της Δεξιάς «δεν θα πέσει σαν ώριμο φρούτο». Στις όποιες δικές μας καθυστερήσεις και αρρυθμίες, υπάρχει ο κίνδυνος ένα μέρος του κόσμου να στραφεί ξανά σε δήθεν αντισυστημικά μορφώματα της ακροδεξιάς. Έπειτα, σε σχέση με τον κόσμο που πολιτικά τοποθετείται στο χώρο του κέντρου, ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ πρέπει να αποκρυσταλλώσει την πολιτική του ταυτότητα ως συνεχιστής και εκφραστής της μεγάλης προοδευτικής και δημοκρατικής παράταξης.
Τα τομεακά προγράμματα και οι θέσεις που παρουσιάστηκαν στη ΔΕΘ από τον πρόεδρό μας Αλέξη Τσίπρα. Οι αποφάσεις της προγραμματικής συνδιάσκεψης και οι προτάσεις μας για την αντιμετώπιση των επίκαιρων προβλημάτων μέσα στην πανδημία αποτελούν όψεις μιας προγραμματικής υπερπροσπάθειας , αλλά και αποτέλεσμα συγκλίσεων διαφορετικών οπτικών εντός του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ. Επί της ουσίας, είναι και το ελπιδοφόρο μήνυμα για την διαρκή εξειδίκευση και επικαιροποίηση μιας ολοκληρωμένης κυβερνητικής πρότασης, βασισμένη σε αρχές, αξίες και κατευθύνσεις που έχουμε αποφασίσει με συντριπτικές πλειοψηφίες στην προγραμματική μας συνδιάσκεψη.
Δείτε επίσης: Συνάντηση Τσίπρα με εκπροσώπους της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Αττικής
- Το μέλλον της ΔΟΕ σύμφωνα με τον Σεμπάστιαν Κόε
- Τζαμπάρι Πάρκερ: «Ο Παναθηναϊκός μπορεί να ανταγωνιστεί ομάδες του NBA»
- Η Πόρτο αποκλείστηκε από το Κύπελλο, οπαδοί επιτέθηκαν στο πούλμαν της ομάδας
- Δ. Κουτσούμπας: Αγώνας για την εξάλειψη της εκμετάλλευσης και της βίας κατά των γυναικών
- Σημαντική πρόοδος στο αντιπλημμυρικό έργο του Δήμου Πειραιά
