Η Ελλάδα είναι πάντα έτοιμη να συζητήσει, όμως δεν πρόκειται να συζητήσει υπό απειλές, υπό πίεση και υπό εκβιασμό, επεσήμανε ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας μιλώντας σήμερα στην «24η Συνάντηση Στρογγυλής Τραπέζης με την ελληνική κυβέρνηση» που διοργανώνει ο «Economist», προσθέτοντας ότι “είχαμε ένα θετικό σήμα από την Τουρκία. Το Όρουτς Ρέις δε βρίσκεται πλέον πάνω από την ελληνική υφαλοκρηπίδα, είναι στο λιμάνι του στην Αττάλεια”.
“Αν αυτό το αρχικό σήμα είναι δείγμα του μοτίβου συμπεριφοράς που θα ακολουθήσει η Τουρκία, τότε αυτό είναι ευπρόσδεκτο”, ανέφερε. “Το περιβάλλον σήμερα είναι καλύτερο από ότι ήταν πριν από μερικές ημέρες, ας ελπίσουμε ότι αυτό το μοτίβο, αυτή η συμπεριφορά θα συνεχιστεί και θα δώσει το χώρο για το διάλογο, για τη συζήτηση και τις διαπραγματεύσεις”.
Ο κ. Δένδιας αναφέρθηκε στις πολλές και διαφορετικές κρίσεις και προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει η χώρα, καθώς “βρίσκεται διαχρονικά στο σταυροδρόμι ηπείρων, θαλασσών, αλλά και κρίσεων”.
“Η ελληνική εξωτερική πολιτική βρίσκεται πάντα προ γόρδιων δεσμών. Πολλαπλές κρίσεις: Κυπριακό, Μέση Ανατολή, Συρία, Λιβύη. Η Ελλάδα επίσης καλείται να διαχειριστεί τις μεταναστευτικές ροές που είναι αποτέλεσμα κρίσεων και πολύ πέρα από την περιοχή της και για λογαριασμό της, αλλά και για λογαριασμό της ΕΕ, της οποίας αποτελεί ασπίδα προστασίας προς την Ανατολή”, είπε, ενώ υπενθύμισε ότι τη στιγμή που η Ελλάδα “επιχειρεί να βγει από τη δεκάχρονη οικονομική κρίση και να αρχίσει να αναπτύσσεται, καλείται να αντιμετωπίσει και την κρίση της πανδημίας”.
Αναφορικά με το μεταναστευτικό σημείωσε ότι οι ροές έχουν ως τελική κατεύθυνση όχι στενά την Ελλάδα αλλά την ΕΕ στο σύνολό της, με την Ένωση να εργάζεται να υιοθετηθεί ένα νέο ευρωπαϊκό σύστημα ασύλου και μετανάστευσης που θα βασίζεται στο ευρωπαϊκό κεκτημένο, στη λογική της αλληλεγγύης και της υπευθυνότητας.
“Όλοι μέσα στην ΕΕ και έξω από αυτήν κατανοούν ότι είναι άδικο τα κράτη της ΕΕ και της πρώτης εισόδου να επωμίζονται το μεγαλύτερο βάρος της υποδοχής μεταναστών”, επεσήμανε και πρόσθεσε ότι όπως φάνηκε και από τη πλήρη στήριξη της Ελλάδος το Φεβρουάριο και Μάρτιο, υπάρχει ταύτιση απόψεων, ότι “το μεταναστευτικό δε μπορεί να γίνει εργαλείο εξυπηρέτησης γεωπολιτικών σκοπιμοτήτων από χώρες γειτονικές της ΕΕ”.
“Δυστυχώς η Ελλάδα αντιμετωπίζει μια τουρκική πολιτική νομιζόμενης ισχύος που δεν περιορίζεται στο μεταναστευτικό. Είναι μια πολιτική νεοθωμανική, αναθεωρητική του νομικού καθεστώτος της περιοχής”, επεσήμανε ο υπουργός Εξωτερικών.
“Η επιλογή επίλυσης της κυβέρνησης Μητσοτάκη, αλλά και διαχρονικά όλων των ελληνικών κυβερνήσεων είναι ο διπλωματικός διάλογος και όχι το στρατιωτικό ξίφος. Όμως η χώρα μου διαθέτει ξίφος και είναι περήφανη γι αυτό”, τόνισε χαρακτηριστικά. “Το πραγματικό ισοζύγιο ισχύος δε διαμορφώνεται από μεσαιωνικές καυχησιολογίες. Το διεθνές δίκαιο και η ειρηνική επίλυση διαφορών μέσα από διάλογο αποτελούν τη μόνη αποδεκτή επιλογή για κάθε ευνομούμενο, σύγχρονο κράτος της διεθνούς μας κοινότητας”.
Ο κ. Δένδιας ανέφερε πως σύμπτωμα της παραβατικότητας της Τουρκίας ήταν η υπογραφή των παράνομων μνημονίων με την κυβέρνηση της Τρίπολης και η απόπειρα πραγματοποίησης παράνομων ερευνών από το τουρκικό σεισμογραφικό σκάφος, το Όρουτς Ρέις, πάνω από την ελληνική υφαλοκρηπίδα, ενώ υπογράμμισε ότι “η Ελλάδα επέδειξε και υπομονή και μεγάλη αυτοσυγκράτηση”.
“Η Ελλάδα, μετά από δεκαετίας δυστοκίας, υπέγραψε συμφωνίες και με την Αίγυπτο και με την Ιταλία που αποτελούν υποδείγματα εφαρμογής των κανόνων του διεθνούς δικαίου. Έτσι καταθέσαμε με τον πιο πανηγυρικό τρόπο την αντίληψή μας για τον τρόπο επίλυσης των διαφορών”, σημείωσε. “Η Ελλάδα θα συνεχίσει να προσπαθεί να βρει τρόπο επίλυσης της διαφοράς και με την Τουρκία, εφόσον βέβαια η Τουρκία αντιληφθεί ότι η εποχή των κανονιοφόρων έχει παρέλθει εδώ και περίπου έναν αιώνα και η Μεσόγειος μπορεί να καταστεί θάλασσα ειρήνης και ευημερίας όλων των κρατών και όλων των λαών”.
“Εμείς στην Ελλάδα φιλοδοξούμε και επιχειρούμε να συνεισφέρουμε ώστε το βαλκανικό και μεσογειακό σταυροδρόμι εφαπτόμενων και διαρκών κρίσεων να μετατραπεί σε μια ισόπεδη διάβαση και θάλασσα συνεργασίας και αλληλοκατανόησης. Αυτό συμπεριλαμβάνει και μια σύγχρονη Τουρκία”.
Ερωτηθείς σχετικά με τις κυρώσεις, ο κ. Δένδιας ανέφερε ότι η Ελλάδα “ζήτησε ένα κατάλογο δυνητικών κυρώσεων”, ενώ σημείωσε πως έχουν συζητηθεί ήδη, θα συζητηθούν και στο συμβούλιο των υπουργών τη Δευτέρα και μετά επαφίεται στους ηγέτες στις 24 και 25 Σεπτεμβρίου να αποφασίσουν. “Θα θέλαμε να έχουμε μια σαφή εικόνα του τι σημαίνει το καθετί. Σύννομη συμπεριφορά σημαίνει βοήθεια, σημαίνει υποστήριξη, φιλία. Έκνομη συμπεριφορά σημαίνει κυρώσεις” .
“Η Ελλάδα, η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη και εγώ ο ίδιος παραδέχομαι ότι είμαστε από τους τελευταίους υποστηρικτές της προοπτικής της Τουρκίας εντός της ΕΕ. Ακόμα ελπίζουμε ότι στην τελική φάση η Τουρκία θα διαπιστώσει με σαφήνεια ότι αυτό το μέλλον θα είναι καλύτερο για την τουρκική κοινωνία. Όμως δε θα το κρίνουμε εμείς αυτό”.
“Πάντοτε υπάρχει ανοιχτή πρόσκληση στην Τουρκία να έρθει στο τραπέζι”, σημείωσε ο κ. Δένδιας. “Αλλά υπάρχει προϋπόθεση, η Τουρκία να κατανοήσει τον κόσμο και να δεχτεί τους κανόνες του διεθνούς δικαίου, όπως και όλες οι υπόλοιπες χώρες”.
Τέλος, ερωτηθείς σχετικά με το ρόλο των ΗΠΑ στην περιοχή, ο υπουργός Εξωτερικών τον χαρακτήρισε πολύ θετικό, καθώς οι παρατηρήσεις είναι προς την κατεύθυνση του σεβασμού του διεθνούς δικαίου.
“Ενθαρρύνουμε τη συμμετοχή των ΗΠΑ στην περιοχή γιατί θεωρούμε ότι αποτελεί παράγοντα σταθερότητας και με την επικοινωνία τους με την Τουρκία και άλλες χώρες στην περιοχή, μπορούν να διευθετήσουν θέματα που η ΕΕ δεν έχει τους διαύλους ανοιχτούς να τα διευθετήσει”.
Ν. Χριστοδουλίδης: Πιο αναγκαία από ποτέ η δημιουργία σχήματος περιφερειακής συνεργασίας
Ο Κύπριος υπουργός Εξωτερικών Νίκος Χριστοδουλίδης που συμμετείχε στη συζήτηση μέσω ενός βιντεοσκοπημένου μηνύματος υπογράμμισε τη σημασία της δημιουργίας ενός σχήματος περιφερειακής συνεργασίας στην περιοχή.
“Όραμα μας, όταν οι συνθήκες το επιτρέψουν, όλα τα κράτη της περιοχής να συνεργαστούμε ιδρύοντας ένα περιφερειακό οργανισμού ασφάλειας και συνεργασίας, χωρίς αποκλεισμούς, χωρίς εξαιρέσεις”.
Ανέφερε δε ότι η διαχείριση της πανδημίας ανέδειξε ακόμη περισσότερο το ρόλο της περιφερειακής συνεργασίας, ενώ όπως τόνισε μια σειρά από σημαντικά γεγονότα τον τελευταίο χρόνο ενισχύουν αυτή την κατεύθυνση:
“Η υπογραφή στις 22 Σεπτεμβρίου του καταστατικού που θα ιδρύει το ενεργειακό φόρουμ στο Κάιρο, που θα συμμετέχουν η Αίγυπτος, η Κύπρος, η Ελλάδα, το Ισραήλ, η Παλαιστίνη, η Ιορδανία και η Ιταλία. Η συνέχιση, ενίσχυση και επέκταση των τριμερών συνεργασιών στην περιοχή που διευρύνονται ακόμη περισσότερο. Η απόφαση για σύσταση μόνιμης γραμματείας τριμερών συνεργασιών στη Λευκωσία. Η υπογραφή της διακρατικής συμφωνίας για τον αγωγό EastMed στην Αθήνα. Η πρόσφατη συμφωνία της Κυπριακής Δημοκρατίας με τις ΗΠΑ για σύσταση στην Κύπρο περιφερειακού κέντρου εκπαίδευσης, αριστείας για την ασφάλεια εδάφους, ανοιχτής θαλάσσης και λιμένων και την ομαλοποίηση των σχέσεων του Ισραήλ με τα ΗΑΕ και το Μπαχρέιν”.
“Μια τέτοια εξέλιξη όχι μόνο θα καλύψει ένα κενό στην περιοχή-ας μην ξεχνάμε ότι η γειτονιά, είναι η μόνη περιοχή στον κόσμο που δεν υπάρχει ένας τέτοιος περιφερειακός οργανισμός-αλλά δύναται να λειτουργήσει υποβοηθητικά στην αντιμετώπιση προβλημάτων και προκλήσεων που απειλούν και επηρεάζουν αρνητικά όλους μας, ενώ θα ενισχύσει και τις προοπτικές αξιοποίησης των ευκαιριών που υπάρχουν στην περιοχή μας”, επεσήμανε.
“Δεν αποκλείουμε κανένα κράτος, θέλουμε να συνεργαστούμε με όλους στη βάση μιας θετικής και μόνο προσέγγισης υπό την προϋπόθεση ότι γίνονται αποδεκτές οι βασικές αρχές του διεθνούς δικαίου”, κατέληξε.
Σ. Σούκρι: Όσο πιο συμμετοχικά τα σχήματα συνεργασίας τόσο το καλύτερο
Την ανάγκη να υπάρξουν πολιτικές που θα υπερκεράσουν τα προβλήματα στην περιοχή υπογράμμισε ο Αιγύπτιος υπουργός Εξωτερικών Σάμεχ Σούκρι.
“Οι καλύτερες λύσεις είναι αυτές που διευθετούν όλες τις προκλήσεις, τη μάχη κατά της τρομοκρατίας και κατά όλων των κινδύνων που απορρέουν από την αύξηση των μεταναστευτικών ροών”, επεσήμανε. “Οι προσδοκίες μας για συνεργασία σε όλους τους τομείς απορρέουν από τη βαθύτερη ανάγκη να βρεθεί πολιτική λύση σε όλα τα επίπεδα. Η μάχη κατά της τρομοκρατίας και της παράνομης μετανάστευσης ζητά συλλογικές λύσεις και αποτελεσματικότητα”.
Ερωτηθείς σχετικά με την υπογραφή της συμφωνίας μεταξύ Ελλάδος και Αιγύπτου και το αν αυτή επισπεύτηκε λόγω της έντασης στην περιοχή, ο κ. Σούκρι υπογράμμισε ότι “ο χρονισμός δεν είχε να κάνει με οποιαδήποτε εξέλιξη στη γύρω περιοχή”.
“Η φύση αυτών των συμφωνιών απαιτεί εις βάθος συζήτηση γιατί έχει τεχνικές διαστάσεις που είναι εξαιρετικά περίπλοκες”, επεσήμανε και τόνισε ότι η διαφορά στην παρούσα φάση ήταν ότι τώρα υπήρχε πολιτική βούληση μεταξύ των ηγετών.
“Τα ζητήματα είναι σοβαρά. Δεν τα συσχετίζουμε με οποιαδήποτε εξέλιξη στη γύρω περιοχή. Οι εξελίξεις και η υπογραφή της συμφωνίας δε συνδέονται. Ακόμη και αν δεν υπήρχαν αυτές οι περιστάσεις δε θα άλλαζε η πορεία της υπογραφής”.
Τέλος, ο κ. Σούκρι σημείωσε και αυτός από την πλευρά του ότι όσο πιο συμμετοχικά είναι τα σχήματα συνεργασίας στην περιοχή, τόσο καλύτερο είναι. “Όσοι έρχονται στο τραπέζι να έρχονται όμως θετικά και όχι αρνητικά και με προθυμία να συνεργαστούν, χωρίς να προσπαθούν να επιβάλλουν τη δική τους ιδεολογία στους άλλους ή να προσπαθούν να αλλάξουν τη φύση όλων όσων συζητούνται”.
“Η Τουρκία αν θέλει να είναι μέλος της ομάδας μπορεί να είναι, αν όμως θέλει να προωθεί το φονταμενταλισμό στην ευρύτερη περιοχή δε γίνεται. Πρέπει να δείξει την επιθυμία της με το να αναλάβει πολιτικές που θα εγγυώνται ότι αυτή η συμμετοχή είναι παραγωγική και όχι αποτρεπτική και δε δρα εις βάρος της Μεσογείου εν γένει”.
Νεκταρία Σταμούλη
