Τη θέση του ότι τα δυτικά Βαλκάνια χρειάζονται προσοχή, καθώς παραμένουν πεδίο γεωπολιτικών ανταγωνισμών με έντονη επιρροή από τρίτες χώρες, εξέφρασε ο πρέσβης της Ελλάδας στον ΟΟΣΑ, Γιώργος Παγουλάτος, επικεφαλής της Ομάδας Φίλων Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Ο ίδιος ανέφερε ότι «αποτελούν πεδίο σύγκρουσης με καταστροφικά αποτελέσματα».
Κατά την τοποθέτησή του στο συνέδριο «The Fourth Thessaloniki Metropolitan Summit – Making pathways to prosperity, solidity and cohesion for south-east Europe», και συγκεκριμένα στην ενότητα με θέμα «Ενίσχυση της ανάπτυξης και της ανταγωνιστικότητας», τόνισε τη σημασία να κατανοήσουν οι πολίτες των κρατών των δυτικών Βαλκανίων ότι η προσέγγιση προς την Ευρώπη και το ΝΑΤΟ είναι μονόδρομος. Εξήγησε ότι αυτό μπορεί να επιτευχθεί μέσω της οικονομικής σύγκλισης, η οποία θωρακίζει την ευρωπαϊκή προοπτική. Παρουσίασε στοιχεία σχετικά με την αύξηση του κατά κεφαλήν εισοδήματος σε Βουλγαρία, Κροατία και Ρουμανία από τις αρχές του 2000, τονίζοντας ωστόσο ότι τα ποσοστά παραμένουν αρκετά χαμηλότερα από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.
Στην αρχή της ομιλίας του, επισήμανε ότι ο ΟΟΣΑ αποτελεί αρωγό στην προσπάθεια να γίνουν τα Δυτικά Βαλκάνια μέλη της οικογένειας της ΕΕ, αναφέροντας ότι ο οργανισμός παρακολουθεί στενά τις μεταρρυθμίσεις στην περιοχή, οι οποίες είναι προαπαιτούμενες για την ευρωπαϊκή προοπτική της περιοχής.
Ο πρέσβης τόνισε ότι η ευρωπαϊκή πορεία των Δυτικών Βαλκανίων είναι προτεραιότητα του ΟΟΣΑ, καθώς ενισχύει την περιφερειακή σταθερότητα και ασφάλεια σε μια ιστορικά «ευαίσθητη» περιοχή. Αναγνώρισε ότι απαιτούνται περαιτέρω βήματα, φέρνοντας ως παραδείγματα τις επιτυχίες των Κροατίας, Ρουμανίας και Βουλγαρίας στον τομέα της βελτίωσης του βιοτικού επιπέδου και της διακυβέρνησης.
«Η ευρωπαϊκή πορεία είναι μετασχηματιστική και αλλάζει τις χώρες που επιθυμούν να ενταχθούν», υπογράμμισε, αναφέροντας τις «ιστορικές ωφέλειες που προήλθαν για τη χώρα μας κατά τη διάρκεια των δεκαετιών».
Προκλήσεις και Μεταρρυθμίσεις στα Δυτικά Βαλκάνια
Ο κ. Παγουλάτος επισήμανε ότι υπάρχουν πολλές προκλήσεις που πρέπει να ξεπεραστούν προκειμένου να κινηθούν τα δυτικά Βαλκάνια προς την Ευρώπη, υπογραμμίζοντας την υστέρηση σε τομείς όπως η διαφάνεια, η δικαιοσύνη, η ψηφιακή εκπαίδευση και η διακυβέρνηση. Ιδιαίτερα ανησυχητικό είναι το φαινόμενο του brain drain, καθώς το 1/5 των νέων ζει εκτός της χώρας. «Για να επιστρέψει αυτό το εργατικό δυναμικό, απαιτείται αξιόπιστο μακροοικονομικό περιβάλλον, κάτι που δεν είναι εύκολο και απαιτεί χρόνο και συνεχή προσπάθεια», σημείωσε.
Αναφερόμενος στις σχέσεις καλής γειτονίας, ο πρέσβης τόνισε τον κομβικό ρόλο της Ελλάδας ως «πυλώνα σταθερότητας και ασφάλειας». Επισήμανε ότι η επίλυση των προαναφερόμενων ζητημάτων θα διευρύνει την ευρωπαϊκή προοπτική για τα κράτη των Δυτικών Βαλκανίων, αναφέροντας ότι «η Ελλάδα έχει διαδραματίσει σημαντικό ρόλο τα τελευταία 20 χρόνια στην περιοχή».
Σχετικά με τις οικονομικές μεταρρυθμίσεις, ο κ. Παγουλάτος ανέφερε ότι ο ΟΟΣΑ διαθέτει τα κατάλληλα εργαλεία για να υποστηρίξει αυτές τις προσπάθειες. Με ευρωπαϊκή χρηματοδότηση προωθούνται έργα ψηφιακού μετασχηματισμού και πράσινης μετάβασης, δημιουργώντας ένα ευνοϊκό επιχειρηματικό κλίμα που θα προσελκύσει επενδύσεις από ανεπτυγμένες χώρες της Ευρώπης.
Απαιτούμενες Παρεμβάσεις
«Η μεγαλύτερη πρόκληση στα Δυτικά Βαλκάνια είναι η αντιμετώπιση του φαύλου κύκλου χαμηλών επενδύσεων, χαμηλών μισθών, υψηλής ανεργίας και χαμηλής ανάπτυξης», δήλωσε ο κ. Παγουλάτος, προτείνοντας μια σειρά παρεμβάσεων για την αποτελεσματική επίλυση αυτών των ζητημάτων.
Αυτές οι παρεμβάσεις περιλαμβάνουν την αύξηση των άμεσων επενδύσεων με ευρωπαϊκή χρηματοδότηση και την παροχή τεχνογνωσίας από ΟΟΣΑ και ΕΕ. Για τη βελτίωση του μακροοικονομικού περιβάλλοντος, πρότεινε τη δημιουργία ενός αξιόπιστου οικονομικού και επενδυτικού πλαισίου που δεν θα μπορεί να υπονομευθεί από πολιτικές αποφάσεις.
Ο πρέσβης τόνισε ότι πρέπει να συνεργαστούν όλοι οι θεσμοί για να επιτευχθούν απτά αποτελέσματα. «Απαιτούνται συντονισμένες προσπάθειες ώστε οι χώρες στα Δυτικά Βαλκάνια να γυρίσουν σελίδα», κατέληξε.
Σημείωσε, τέλος, ότι σε αντίθεση με το 2000, η Ευρώπη είναι ο μόνος προορισμός για τα δυτικά Βαλκάνια, αναγνωρίζοντας ότι ο ανταγωνισμός στην ενέργεια και η παρουσία τρίτων δυνάμεων υπονομεύουν αυτήν την πορεία. Υπενθύμισε ότι το ευρωπαϊκό project ξεκίνησε από τις «αποτυχίες του εθνικισμού» και εξελίχθηκε σε μια «win-win» αλληλεπίδραση που επιτρέπει στις χώρες να ξεπεράσουν τις τοξικές κληρονομιές του παρελθόντος.
Κατέληξε σημειώνοντας ότι «μόνο μέσω της συνεργασίας και της αλληλοβοήθειας μεταξύ των γειτονικών χωρών μπορούν να στραφούν τα Δυτικά Βαλκάνια προς την Ευρώπη», ώστε να φρενάρουν ο εθνικισμός και ο λαϊκισμός, στοιχεία που αποτελούν τροχοπέδη στα αμοιβαία οφέλη που μπορούν να προκύψουν στην περιοχή.
