Το προσωπικό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου δεν μπορεί να δέχεται δώρα από τρίτους χωρίς προηγούμενη άδεια, εκτός εάν η αξία του δώρου είναι μικρότερη από 100 ευρώ ή 300 ευρώ κατά τη διάρκεια ενός έτους. Για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ο κανόνας είναι ότι το προσωπικό της δεν μπορεί να δέχεται δώρα από τρίτους χωρίς προηγούμενη άδεια, εκτός εάν η αξία του δώρου είναι κάτω από 50 ευρώ και δεν πραγματοποιούνται δωρεές σε τακτική βάση
Η δράση των ομάδων άσκησης πίεσης (lobbying) στους κόλπους του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ήρθε θορυβωδώς ξανά στο προσκήνιο μέσω του σκανδάλου διαφθοράς με πρωταγωνιστές το Κατάρ και εμπλοκή της ελληνίδας ευρωβουλευτή Εύας Καϊλή.
Το σκάνδαλο του Κατάρ θα μπορούσε να είναι «η πιο κραυγαλέα υπόθεση» υποτιθέμενης διαφθοράς που έχει δει το Κοινοβούλιο εδώ και χρόνια, δήλωσε ο επικεφαλής της Διεθνούς Διαφάνειας, Michiel van Hulten. Ο Αλμπέρο Αλεμάνο, καθηγητής Νομικής στο HEC Paris, το χαρακτήρισε «το πιο συγκλονιστικό σκάνδαλο διαφθοράς στην ιστορία της ΕΕ».
Μία εμβάθυνση στο μέχρι τώρα σκάνδαλο που έχει κάνει τις Βρυξέλλες να σείονται συθέμελα και αφορά στην εμπλοκή του Κατάρ στα εσωτερικά της Ευρωπαϊκής Ένωσης επιχειρεί η ευρωπαϊκή έκδοση του αμερικανικού περιοδικού Politico.
Όπως αναφέρει σε ανάλυσή του για το περιβόητο πλέον Qatargate στο οποίο εξετάζεται και η εμπλοκή της υπό κράτηση Ελληνίδας ευρωβουλευτού, Εύας Καϊλή, η εν λόγω υπόθεση εξελίσσεται στο μεγαλύτερο σκάνδαλο στην ευρωπαϊκή πρωτεύουσα εδώ και δεκαετίες.
Στην αρχή, οι ένοχοι δεν ήταν μεγάλα ονόματα σύμφωνα με τα πρότυπα των Βρυξελλών, αναφέρει το Politico. «Ένα πρώην μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, μερικοί κοινοβουλευτικοί βοηθοί κι ένας συνδικαλιστής με ευρεία επιρροή στα ευρωπαϊκά συνδικάτα. Όλοι φέρονται να χρηματοδοτούνταν από τον οικοδεσπότη του Παγκόσμιου Κυπέλλου Κατάρ. Αλλά το βράδυ της περασμένης Παρασκευής ήταν ξεκάθαρο πλέον ότι δεν ήταν απλώς μια ιστορία στην εμπλέκοντας μικρά ονόματα. Η Εύα Καϊλή, αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και υπερασπιστής του Κατάρ τέθηκε υπό κράτηση από τη βελγική αστυνομία. Η υπόθεση επικεντρώνεται επίσης γύρω από μια ΜΚΟ που, μέχρι πρόσφατα, μετρούσε μερικούς από τους μεγαλύτερους κήνσορες της αριστερής πολιτικής μεταξύ των μελών του διοικητικού συμβουλίου της», γράφει το περιοδικό περιγράφοντας την υπόθεση.
«Το κράτος του Κατάρ απορρίπτει κατηγορηματικά οποιεσδήποτε απόπειρες συσχέτισής του με κατηγορίες για ανάρμοστη συμπεριφορά», δήλωσε αξιωματούχος του Κατάρ σε δήλωση που εστάλη μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου την Κυριακή το πρωί στο Politico με το περιοδικό να συνεχίζει με ερωταπαντήσεις για την εν λόγω υπόθεση.
Ποια είναι η Εύα Καϊλή;
Ως μία από τους 14 αντιπροέδρους του Κοινοβουλίου, η Καϊλή είναι ένας από τους πιο ισχυρούς παίκτες του θεσμού και ως πρώην παρουσιάστρια ειδήσεων με ιδιότητα διασημότητας στην πατρίδα της, την Ελλάδα, μια από τις πιο λαμπερές φιγούρες των Βρυξελλών. Αλλά η Εύα Καϊλή έχει επίσης αναδειχθεί ως ένας από τους πιο φωνητικούς υπερασπιστές του Κατάρ, γράφει το Politico. Πρόσφατα χαρακτήρισε τη χώρα «πρωτοπόρο στα εργασιακά δικαιώματα» μετά τη συνάντησή της με τον υπουργό Εργασίας της χώρας, παρά τις έντονες διεθνείς ανησυχίες σχετικά με τις συνθήκες για τους εργάτες που κατασκευάζουν γήπεδα. Μέλος του κεντροαριστερού κόμματος των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών (S&D), το χαρτοφυλάκιό της περιλαμβάνει ειδικές αρμοδιότητες που σχετίζονται με τη Μέση Ανατολή.
Ο σύντροφός της Φραντσέσκο Τζιόρτζι είναι σύμβουλος για την περιοχή της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και ιδρυτής μιας ΜΚΟ που ονομάζεται Fight Impunity, η οποία στοχεύει να προωθήσει «την λογοδοσία ως κεντρικό πυλώνα της αρχιτεκτονικής της διεθνούς δικαιοσύνης». Το σημαντικότερο είναι ότι ο πρόεδρος του Fight Impunity είναι ο Πιέρ Αντόνιο Παντζιέρι, κεντρικό πρόσωπο στην υπόθεση.
Ποιος άλλος εμπλέκεται;
Πρώην κοινοβουλευτικοί βοηθοί, ειδικά εκείνοι που έχουν δεσμούς με την Καταπολέμηση της Ατιμωρησίας, βρίσκονται επίσης υπό έλεγχο. Εκτός από τη σύλληψη του Τζόρτζι, η αστυνομία σφράγισε επίσης το γραφείο ενός άλλου κοινοβουλευτικού βοηθού που εργαζόταν για την Καταπολέμηση της Ατιμωρησίας, που επί του παρόντος υπηρετούσε ως βοηθός του Βελγίου ευρωβουλευτή του S&D Μαρί Αρένα.
Σύμφωνα με το ιταλικό ειδησεογραφικό δίκτυο Ansa, ο Niccolò Figà-Talamanca έχει επίσης τεθεί υπό κράτηση. Είναι ο γενικός διευθυντής μιας άλλης ΜΚΟ, No Peace Without Justice. Με επίκεντρο τη διεθνή ποινική δικαιοσύνη, τα ανθρώπινα δικαιώματα και την προώθηση της δημοκρατίας στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική, η οργάνωση εδρεύει επίσημα στη Ρώμη και τις Βρυξέλλες και έχει την ίδια διεύθυνση στις Βρυξέλλες με το Fight Impunity, στη οδό 41 Rue Ducale.
Η Emma Bonino, πρώην φιλελεύθερη ευρωβουλευτής και υπουργός Εξωτερικών για την Ιταλία, ίδρυσε το No Peace Without Justice. Έχει καταχωρηθεί ως επίτιμο μέλος του διοικητικού συμβουλίου του Fight Impunity. Αυτή και ο Figà-Talamanca δεν απάντησαν αμέσως στα αιτήματα για σχολιασμό μέσω του Peace Without Justice.
Ως ένδειξη των διασυνδέσεων του Panzeri, ο πρώην πρωθυπουργός της Γαλλίας Bernard Cazeneuve, ο πρώην Ευρωπαίος Επίτροπος Μετανάστευσης Δημήτρης Αβραμόπουλος (ο οποίος ξεκαθάρισε σήμερα πως η συμμετοχή του είχε λάβει την έγκριση της Κομισιόν), η πρώην επικεφαλής εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ Federica Mogherini και η πρώην ευρωβουλευτής Cecilia Wikström αναφέρονται επίσης ως επίτιμα μέλη του διοικητικού συμβουλίου.
Η Μογκερίνι παραιτήθηκε από το διοικητικό συμβούλιο το πρωί του Σαββάτου, σύμφωνα με εκπρόσωπο του Κολεγίου της Ευρώπης, όπου η Μογκερίνι είναι τώρα πρύτανης. Ο Αβραμόπουλος είπε σε email της Κυριακής το πρωί ότι ο ίδιος, ο Cazeneuve και η Wikström είχαν επίσης παραιτηθεί «αμέσως όταν ενημερωθήκαμε την Παρασκευή».
Η λίστα του προσωπικού στο Fight Impunity έχει προφανώς διαγραφεί. Ωστόσο, τα διαδικτυακά αρχεία δείχνουν τον Γιώργη και άλλους σημερινούς κοινοβουλευτικούς βοηθούς να κατέχουν βασικούς ρόλους τον Ιανουάριο.
Γιατί το Κατάρ θέλει να ασκήσει πίεση;
Το Κατάρ φιλοξενεί το Παγκόσμιο Κύπελλο, αλλά αντί για να επωφελήσει τη χώρα, συγκέντρωσε πλήθος αρνητικών σχολίων. Οι κατηγορίες για δωροδοκία στη διαδικασία υποβολής προσφορών και οι συνθήκες σκλαβιάς για τους ξένους εργάτες έκαναν πολλούς να αμφισβητήσουν την επιλογή που έγινε ώστε το Κατάρ να φιλοξενήσει το Παγκόσμιο Κύπελλο. Παράλληλα, οι φιλελεύθεροι επικριτές άδραξαν τη στιγμή για να επιτεθούν στη θέση της συντηρητικής μουσουλμανικής χώρας σχετικά με τα δικαιώματα των γυναικών και των LGBTQ+. η Εύα Καϊλή ήταν αναμφισβήτητα ο κοσμήτορας της (μεγάλης ομάδας) υπερασπιστών της Ντόχα στο S&D.
Στις 24 Νοεμβρίου, για παράδειγμα, καθώς η Ολομέλεια ψήφισε ένα ψήφισμα «που αποδοκιμάζει τους θανάτους χιλιάδων μεταναστών εργατών», η Εύα Καϊλή πήρε το λόγο για να επαινέσει την «ιστορική μεταμόρφωση» του Κατάρ που επέφερε το Παγκόσμιο Κύπελλο. Ομοίως, πριν από 10 ημέρες, εμφανίστηκε για να ψηφίσει υπέρ της απελευθέρωσης του καθεστώτος βίζα για το Κατάρ και το Κουβέιτ στην επιτροπή δικαιοσύνης και εσωτερικών υποθέσεων του Κοινοβουλίου — παρόλο που δεν είναι μέλος της επιτροπής.
Η κυρία Καϊλή αποξένωσε επίσης τους ευρωβουλευτές σε ένα πάνελ αφιερωμένο στη Μέση Ανατολή, όταν έκανε ελεύθερο επαγγελματία το δικό της ταξίδι αφότου η Ντόχα ακύρωσε την επίσκεψη της ομάδας.
Η Αντιπροσωπεία του Κοινοβουλίου για τις Σχέσεις με την Αραβική Χερσόνησο (DARP) σχεδίαζε να πάει στο Κατάρ λίγο πριν από το Παγκόσμιο Κύπελλο τον Νοέμβριο, για να επισκεφθεί τις εγκαταστάσεις του τουρνουά και να παρακολουθήσει τις αλλαγές της εργατικής νομοθεσίας. Ωστόσο, με μόλις ένα μήνα ειδοποίηση, η συμβουλευτική συνέλευση του Κατάρ, γνωστή ως Συμβούλιο της Σούρα, ζήτησε να αναβληθεί. Αντ ‘αυτού, η κυρία Καϊλή πήγε στο Κατάρ την εβδομάδα που υποτίθεται ότι θα ήταν εκεί η πλήρης αντιπροσωπεία – και επαίνεσε πλήρως τις εργασιακές μεταρρυθμίσεις του εμιράτου. Σύμφωνα με τον τοπικό Τύπο, δήλωσε ότι ήταν εκεί εκπροσωπώντας 500 εκατομμύρια Ευρωπαίους πολίτες που βλέπουν την πρόοδο της χώρας ως αντιπροσωπεία κοινών αξιών.
«Πήγε πίσω από την πλάτη μου», είπε η ευρωβουλευτής Hannah Neumann, η Γερμανίδα Πράσινη ευρωβουλευτής, επικεφαλής του DARP. Η Ντόχα γνώριζε τις επικρίσεις που θα δεχόταν από την DARP και γι΄ αυτό επέλεξε την επίσκεψης της Ελληνίδας πολιτικού «γνωρίζοντας ότι οι δηλώσεις της θα ήταν λιγότερο επικριτικές».
Πώς εξελίσσεται η υπόθεση για το Κατάρ;
Το πλήγμα είναι ήδη μεγάλο. Το S&D ζήτησε να τεθεί σε αναμονή η πρόταση για την απελευθέρωση του καθεστώτος βίζας και ο εισηγητής των Πρασίνων είπε ότι θα καταψηφίσει το μέτρο εάν έρθει σε ψηφοφορία την επόμενη εβδομάδα. Η Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων του Κοινοβουλίου σχεδίαζε να μεταβεί στη Σαουδική Αραβία και το Κατάρ τις επόμενες εβδομάδες. Τώρα έχει ακυρωθεί – που σημαίνει ότι ένας κορυφαίος αντίπαλος της Ντόχα έλκει όλη την προσοχή.
«Οποιαδήποτε σύνδεση της κυβέρνησης του Κατάρ με τους αναφερόμενους ισχυρισμούς είναι αβάσιμη και σοβαρά παραπληροφορημένη», ανέφερε η επίσημη δήλωση του Κατάρ που εκδόθηκε την Κυριακή. «Το κράτος του Κατάρ εργάζεται μέσω της δέσμευσης απέναντι σε θεσμούς και λειτουργεί σε πλήρη συμμόρφωση με τους διεθνείς νόμους και κανονισμούς». προσθέτει.
Τι θα ακολουθήσει στο Ευρωκοινοβούλιο;
Αργά το Σάββατο, η Πρόεδρος του Κοινοβουλίου Ρομπέρτα Μέτσολα ανέστειλε όλες τις «εξουσίες, τα καθήκοντα και τις εργασίες» της Εύας Καϊλή που σχετίζονται με τη θέση της αντιπροέδρου. Για να ανακληθεί πλήρως ο τίτλος της απαιτείται απόφαση από τη διάσκεψη των προέδρων του Κοινοβουλίου και στη συνέχεια ψηφοφορία στην ολομέλεια.
Όταν συγκεντρωθεί η ολομέλεια στο Στρασβούργο αυτή την εβδομάδα, οι ευρωβουλευτές είναι πιθανό να ανακαλέσουν τη βουλευτική ασυλία της κυρίας Καϊλή. Η Αριστερά έχει ήδη ζητήσει επίσημα να προστεθεί στην ημερήσια διάταξη συζήτηση για το περιστατικό, ενώ η ψηφοφορία έχει προγραμματιστεί για το βράδυ της Δευτέρας.
Κατάδυση στον κόσμο του lobbying
Τι είναι όμως και πώς ασκείται το lobbying; Σύμφωνα με το Euronews, από την ΕΕ ορίζεται ως «το σύνολο των δραστηριοτήτων που διεξάγονται με στόχο τον άμεσο ή έμμεσο επηρεασμό της διαμόρφωσης ή της εφαρμογής της πολιτικής των και των διαδικασιών λήψης αποφάσεων των θεσμικών οργάνων της ΕΕ, ανεξαρτήτως του τρόπου διεξαγωγής τους και το κανάλι ή το μέσο επικοινωνίας που χρησιμοποιείται».
Το μπλοκ διαθέτει κανόνες που διέπουν το lobbying στα θεσμικά του όργανα, με πυρήνα το λεγόμενο μητρώο διαφάνειας, μια δημόσια βάση δεδομένων που περιέχει επικαιροποιημένες πληροφορίες σχετικά με όσους συμμετέχουν ενεργά σε δραστηριότητες που αποσκοπούν στον επηρεασμό των πολιτικών της ΕΕ.
Η βάση δεδομένων αριθμεί σήμερα περισσότερους από 12.400 εγγεγραμμένους. Περίπου οι μισοί είναι εσωτερικοί λομπίστες – αυτοί που εργάζονται για εταιρείες και ομίλους – ή άτομα που εκπροσωπούν εμπορικές ή επαγγελματικές ενώσεις, συμπεριλαμβανομένων των συνδικάτων. Άλλοι 3.400 από αυτούς εκπροσωπούν μη κυβερνητικές οργανώσεις.
Οι άλλες κύριες κατηγορίες περιλαμβάνουν συμβούλους, ερευνητικά ιδρύματα, οργανώσεις που εκπροσωπούν εκκλησίες και θρησκευτικές κοινότητες και όσους εκπροσωπούν τοπικές, περιφερειακές ή δημοτικές αρχές.
Δείτε επίσης: Δηλώνει αθώα η Εύα Καϊλή – «Δεν έχει καμία σχέση με χρηματισμούς από το Κατάρ» είπε ο δικηγόρος της
