Ο αριθμός των ανθρώπων που εγκαταλείπουν τη χώρα τους λόγω διώξεων, συγκρούσεων και βίας αγγίζει τα 80 εκατομμύρια σε όλο τον κόσμο. Αυτό ισοδυναμεί με σχεδόν κάθε άνδρα, γυναίκα και παιδί στη Γερμανία. Τα παιδιά αντιπροσωπεύουν περίπου το 42% του παγκόσμιου πληθυσμού προσφύγων. Οι χώρες που φιλοξενούν τον μεγαλύτερο αριθμό προσφύγων είναι η Τουρκία, η Κολομβία, το Πακιστάν, η Ουγκάντα και η Γερμανία. Μόνο το 14% των προσφύγων παγκοσμίως φιλοξενούνται σε ανεπτυγμένες χώρες.
H Αθήνα βρίσκεται σε επιφυλακή μετά τις ραγδαίες εξελίξεις στο Αφγανιστάν και την εισβολή των Ταλιμπάν στην πρωτεύουσα, Καμπούλ. Πέραν των πιθανών ζητημάτων ασφαλείας που μπορεί να ανακύψουν, η Αθήνα έχει δύο κύριους λόγους να ανησυχεί. Ο πρώτος λόγος είναι το μεταναστευτικό – προσφυγικό και ο δεύτερος εντοπίζεται στο ρόλο της Τουρκίας.
Οι αντίπαλοι των Ταλιμπάν ήδη σπεύδουν να εγκαταλείψουν την χώρα, να βρουν ασφαλές καταφύγιο ώστε να σωθούν. Και πρόκειται για εκατοντάδες χιλιάδες πολιτών και αξιωματούχων που συνεργάστηκαν με τους Αμερικανούς και την υπόλοιπη διεθνή δύναμη.
Η εξέλιξη που αποσταθεροποιεί την περιοχή μπορεί να αναβαθμίσει και πάλι τον ρόλο της Τουρκίας η οποία το τελευταίο διάστημα φαίνεται πως έχει χάσει σημαντικό έδαφος μετά την αλλαγή διακυβέρνησης στις ΗΠΑ. Η τουρκική ηγεσία θεωρεί «αδέλφια» τους Ταλιμπάν και με αυτό ως όπλο θα επιχειρήσει να εμφανιστεί εκ νέου ως ο «χωροφύλακας» της περιοχής.
Μέχρι στιγμής, οι αντιδράσεις της Ευρώπης συγκεντρώνονται γύρω από μια ρητορική συμπόνιας για την τύχη των Αφγανών που έχουν παγιδευτεί υπό την κυριαρχία των Ταλιμπάν, αλλά και του φόβου για πιθανές συνέπειες της κρίσης στο Αφγανιστάν στο εσωτερικό της. Χαρκτηριστική είναι η περίπτωση του Γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν το βράδυ της Δευτέρας, όταν μίλησε για την ανάγκη “να προστατεύσουμε αυτούς που βρίσκονται στον μεγαλύτερο κίνδυνο”, αλλά και για την ανάγκη της Ευρώπης να “προστατευτεί” από μεγάλες μεταναστευτικές ροές.
Οι βασικές διαφορές με το 2015
Μιλώντας στο TIME ο Camille Le Coz, αναλυτής μεταναστευτικής πολιτικής του think tank “MPI Europe” επισημαίνει ότι υπάρχουν βασικές διαφορές μεταξύ των καταστάσεων στη Συρία και το Αφγανιστάν – και δεν εννοεί μόνο την πολύ μεγαλύτερη γεωγραφική απόσταση που πρέπει να διανύσει ένα άτομο για να φτάσει στην Ευρώπη.
Προειδοποιεί ότι ο φόβος που καλλιεργείται μπορεί να δημιουργήσει πρόσφορο έδαφος για τους λαϊκιστές, καθώς και τις αυταρχικές κυβερνήσεις που επιθυμούν να εκμεταλλευτούν τον φόβο της Ευρώπης για τους πρόσφυγες. Η ΕΕ Πρόσφατα ζήτησε από το Ιράκ να σταματήσει τις πτήσεις προς τη Λευκορωσία, επικαλούμενη ενδείξεις ότι ο ηγέτης της, Αλεξάντερ Λουκασένκο, μετέφερε Ιρακινούς στην πρωτεύουσά του και στη συνέχεια τους πήγαινε στα σύνορα με τη Λιθουανία ως αντίποινα εναντίον στις κυρώσεις της ΕΕ.
Η Λευκορωσία ακολούθησε το παράδειγμα της Λιβύης, του Μαρόκου, της Ρωσίας και της Τουρκίας, οι οποίες έχουν εκμεταλλευτεί το ζήτημα της μετανάστευσης για να ασκήσουν επιρροή ή να τιμωρήσουν την ΕΕ και τα κράτη μέλη της. “Όλες οι γειτονικές χώρες της ΕΕ γνωρίζουν ότι οι πρόσφυγες είναι το ευάλωτο σημείο της, οπότε αυτός είναι ένας εύκολος τρόπος για να ασκηθεί πίεση”», λέει ο Le Coz στο TIME.
Η ιστορία είναι έτοιμη να επαναληφθεί με την κατάσταση στο Αφγανιστάν. Η Τουρκία, η οποία λαμβάνει χρηματοδότηση από την ΕΕ για να σταματήσει τους ανθρώπους που κατευθύνονται προς την Ελλάδα, ήδη τοποθετείται, υποστηρίζοντας ότι ο αριθμός των Αφγανών που διασχίζουν τα σύνορά του με το Ιράν αυξάνεται και επιμένει ότι δεν θα φέρει το βάρος της στέγασης τους.
Ο Le Coz λέει ότι οι τουρκικές δηλώσεις σχετικά με τις νέες αφίξεις πρέπει να αντιμετωπίζονται με προσοχή και ότι πρέπει να γίνει μια πιο ουσιαστική συζήτηση μεταξύ της ηγεσίας της ΕΕ, το Ιράν και το Πακιστάν, που φιλοξενούν ήδη 2,6 εκατομμύρια Αφγανούς πρόσφυγες και θα φέρουν το βάρος μιας νέας “εξόδου” που θα διαρκέσει πολύ.
Ένας από τους παράγοντες που οδήγησαν στο κύμα μετανάστευσης προς την Ευρώπη το 2015 ήταν η έλλειψη υποστήριξης των Συρων προσφύγων από Λίβανο, Ιορδανία και Τουρκία, μια κατάσταση που η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ αναγνώρισε πρόσφατα, τονίζοντας ότι “δεν πρέπει να επαναλάβουμε τα λάθη του παρελθόντος”.
Ενώ η Ιορδανία και ο Λίβανος είχαν τότε καλές σχέσεις με την ΕΕ, ο Le Coz επισημαίνει ότι “η σχέση με το Πακιστάν και το Ιράν είναι πολύ πιο περίπλοκη”. Η τελευταία εξακολουθεί να υπόκειται σε βαριές οικονομικές κυρώσεις από την ΕΕ, ενώ η αυξανόμενη εγγύτητα του Πακιστάν με την Κίνα έχει προκαλέσει τεταμένες σχέσεις με τα κράτη της δύσης.
Ένα άλλο ερώτημα είναι ποιοι συμφωνούν να επανεγκαταστήσουν Αφγανούς πρόσφυγες που εισέρχονται στην Ευρώπη, νόμιμα ή παράνομα. Η ΕΕ δεν φαίνεται να έχει πάρει το μάθημά της από τα λάθη του 2015. Παρά τις υποσχέσεις ορισμένων ευρωπαϊκών κρατών, τα κράτη μέλη της ΕΕ είναι περισσότερο διχασμένα από ποτέ στο θέμα της μετανάστευσης και απέτυχαν να συμφωνήσουν σε μια νέα στρατηγική για την ανακατανομή τυχόν νέων ροών ανθρώπων παρά τα έξι χρόνια συζητήσεων.
“Θα έπρεπε να μάθουμε από την προηγούμενη κρίση και να κινητοποιηθούμε για να αντιδράσουμε γρήγορα στην κατάσταση τώρα“, λέει ο Reshad Jalali στο TIME, Αφγανός που έχει μεταναστεύσει στην Ευρώπη από το 2006. Συμφωνεί ότι η υποστήριξη των εκτοπισμένων από το Αφγανιστάν και τη γύρω περιοχή είναι βασική, αλλά επισημαίνει μέτρα που θα μπορούσαν να εφαρμοστούν αμέσως εντός της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της έγκρισης όλων των εκκρεμών αποφάσεων ασύλου για Αφγανούς, επιτάχυνση των οικογενειακών επανενώσεων και δημιουργία περισσότερων δρόμων για επανεγκατάσταση.
Όλα αυτά τα μέτρα θα πρέπει να τεθούν σε εφαρμογή γιατί είναι το σωστό, όχι από προσωπικό συμφέρον, λέει. “Εκεί που πρέπει να εστιάσουμε άμεσα είναι στο πώς να σώσουμε ζωές, πώς να παρέχουμε προστασία και πώς να αποτρέψουμε μια άλλη ανθρωπιστική κρίση, όχι μια άλλη μεταναστευτική κρίση”.
Δείτε επίσης: Αφγανιστάν: Δώδεκα θάνατοι σημειώνονται στο αεροδρόμιο της Καμπούλ από την Κυριακή (videos)
- Σημαντική επιτυχία στους υγειονομικούς ελέγχους: Κατασχέθηκαν 26.670 κιλά αλλοιωμένων κρεάτων στην Αττική
- Μήνυμα ελπίδας από τη Βανέσα Ρεντγκρέιβ για τους λαούς που πλήττονται από τον πόλεμο
- Νότιγχαμ: Συνεχίζει την ασταμάτητη πορεία της στην Πρέμιερ Λιγκ
- Πεδίον του Άρεως: Το κέντρο των Χριστουγεννιάτικων εκδηλώσεων στην Αθήνα
- Αράχωβα: Μύθοι και πραγματικότητες για τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα και η ακινησία τους στα χιόνια
Ακολουθήστε το politic.gr Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Politic.gr
