Το προσφυγικό-μεταναστευτικό πρόβλημα βρέθηκε στο επίκεντρο αντιπαράθεσης ανάμεσα σε κυβέρνηση και αξιωματική αντιπολίτευση στην Επιτροπή Παρακολούθησης των Αποφάσεων Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου της Βουλής, στην οποία είχε κληθεί να ενημερώσει ο πρόεδρος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους Γιάννης Χαλκιάς, σχετικά με τις εκκρεμείς υποθέσεις και τις καταδικαστικές αποφάσεις του ΕΔΑΔ που αφορούν στη χώρα μας.
Τα κυβερνητικά στελέχη υπεραμύνθηκαν των μέτρων που αποφασίστηκαν για κλείσιμο των ελληνικών συνόρων και αναστολή του αιτήματος ασύλου για ένα μήνα, ενώ οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ έκαναν λόγο για αναποτελεσματική πολιτική που εκθέτει τη χώρα.
Από την πλευρά του, ο πρόεδρος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, τόνισε ότι «ανάμεσα στις κατηγορίες για τις οποίες η Ελλάδα έχει από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο ενισχυμένη επιτήρηση, είναι το προσφυγικό-μεταναστευτικό, για το οποίο συνεχώς οι καταγγελίες αυξάνονται».
Παράλληλα, αναφέρθηκε στην απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, την προηγούμενη εβδομάδα, με την οποία απέρριψε ασφαλιστικά μέτρα κατά της Ελλάδος, μετά την προσφυγή γυναίκας από τη Συρία η οποία κατήγγειλε απάνθρωπη και εξευτελιστική μεταχείριση.
Μάλιστα, εκτίμησε ότι η τελική απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου στη σχετική υπόθεση δεν θα αποβεί σε βάρος της χώρας μας.
«Η γυναίκα μπήκε παράνομα από τον Έβρο στην Ελλάδα, συνελήφθη και οι ελληνικές αρχές την γυρίσανε πίσω στη Τουρκία. Δεν νομίζω ότι η υπόθεση αυτή θα καταδικαστεί σε βάρος της Ελλάδος γιατί το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο αναγνωρίζει ότι όποιος μπήκε παράνομα μπορεί να γυρίσει πίσω στη χώρα από όπου ήρθε», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Χαλκιάς.
Όπως εξήγησε ο κ. Χαλκιάς, το δικαστήριο του Στρασβούργου, μαζί με την προσφυγή και τη διεύθυνση ασφαλιστικών μέτρων, ενημέρωσε το ΝΣΚ χωρίς να πει την αιτιολογία, ότι τα ασφαλιστικά μέτρα της αιτούσας απορρίφθηκαν, δίνοντας όμως προτεραιότητα στο να συζητηθεί η προσφυγή γρήγορα.
Χαρακτήρισε δε, ιδιαίτερα σημαντική την απόφαση υπέρ της Ισπανίας, έναντι προσφυγής μεταναστών, τονίζοντας ότι, «χωρίς να κάνει κάποια τομή, δείχνει μια αυστηροποίηση των κριτηρίων του ευρωπαϊκού δικαστηρίου, επειδή ακριβώς δέχεται ότι δεν υπάρχει καμία παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όταν μετανάστες, με βία και με παράνομο τρόπο περνάνε τα σύνορα μιας χώρας που έχει θεσπίσει διαδικασίες, σε προξενεία ή σε διπλωματικές αρχές, για να μπορούν να υποβάλουν αίτηση για άσυλο».
Από την πλευρά του, ο πρώην υπουργός Εξωτερικών και βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Γιώργος Κατρούγκαλος, αντέτεινε ότι «δεν έχουν αιτιολογία αυτές οι αποφάσεις των ασφαλιστικών μέτρων του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, αλλά κρίνουν επί της βλάβης».
Όπως είπε, «από το δικαστήριο, δεν θα κριθεί η νομιμότητα ή μη νομιμότητα των ελληνικών μέτρων, αλλά το εάν η συγκεκριμένη αιτούσα υπέστη τέτοια βλάβη, η οποία δεν μπορεί να ανορθωθεί μέχρι την εκδίκαση της προσφυγής, γι’ αυτό το δικαστήριο θα επιδιώξει πολύ σύντομο προσδιορισμό της προσφυγής, ούτως ώστε να εξουδετερώσει οποιαδήποτε βλάβη».
«Σε καμιά περίπτωση λοιπόν, αυτή η απόφαση δεν σημαίνει, ότι έχουμε, εκ μέρους του δικαστηρίου, αποδοχή αυτού που θεωρώ ιδιαίτερα προβληματικό στις αποφάσεις της κυβέρνησης, την απόφαση δηλαδή να αναστείλουμε την εξέταση αιτήσεων ασύλου για ένα μήνα», πρόσθεσε ο κ. Κατρούγκαλος.
Ακόμα, ο κ. Κατρούγκαλος επιτέθηκε στον κυβερνητικό εκπρόσωπο Στέλιο Πέτσα, τονίζοντας ότι, με τις δηλώσεις του ότι η αξιωματική αντιπολίτευση είναι «δούρειος ίππος του Ερντογάν», δεν διαφυλάσσεται η ενότητα του ελληνικού λαού που είναι και προϋπόθεση της αποτελεσματικής απόκρουσης της τουρκικής πρόκλησης.
Επίσης, ο κ. Κατρούγκαλος χαρακτήρισε προβληματικό το μέτρο αναστολής για ένα μήνα του ασύλου, τονίζοντας ότι «είναι αντίθετο στους κανόνες διεθνούς δικαίου» ενώ επικαλέστηκε δηλώσεις εκπροσώπων διεθνών φόρουμ, που όπως είπε, «είναι κατά μιας τέτοιας πρακτικής και τονίζουν ότι και τα σύνορα πρέπει να προστατεύονται, αλλά και το δικαίωμα αίτησης για άσυλο να είναι σεβαστό».
«Είναι παραπάνω από αυτονόητη η προστασία των συνόρων! Είναι πατριωτικό καθήκον όλων μας και δεν υπάρχουν σ’ αυτή την αίθουσα βουλευτές που δεν είναι πατριώτες. Πατριωτισμός, όμως, είναι να ξεχωρίζεις και τον θύτη από τα θύματα, τους αδύναμους ανθρώπους που θέλει να τους κάνει πιόνια και εργαλεία η πολιτική της Τουρκίας και οι οποίοι προστατεύονται και είναι όρος αποτελεσματικότητας της δικής μας εξωτερικής πολιτικής πάντοτε να επιβεβαιώνουμε τον ρόλο μας ως κράτος δικαίου», κατέληξε ο κ. Κατρούγκαλος.
Έντονα αντέδρασε η πρώην υπουργός και βουλευτής της ΝΔ, Ντόρα Μπακογιάννη, που αντέτεινε ότι «υπάρχουν οι αποφάσεις του 2015, μία αφορά τη Σλοβακία και η άλλη την Ιταλία, όπου η προσωρινή αναστολή του δικαιώματος να ζητήσουν άσυλο έχει κριθεί από το Δικαστήριο ως επιτρεπτή σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης».
«Δεν ωφελεί και δεν βοηθάει την Ελλάδα να συνεχίσουμε μια επιχειρηματολογία, η οποία, από το ίδιο το Δικαστήριο, το 2015, έχει κριθεί ως σωστή. Το να υπάρξει αναστολή του δικαιώματος για ένα μήνα, όχι για πάντα, είναι απόφαση λόγω εκτάκτων αναγκών και λόγω προετοιμασίας διαφορετικής δομής υποδοχής των αιτημάτων ασύλου, και είναι κάτι το οποίο έχει γίνει αποδεκτό και από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων δικαιωμάτων», τόνισε η κ. Μπακογιάννη και συμπλήρωσε:
«Είναι μέσα στις νομικές δυνατότητες της χώρας μας η πολιτική η οποία ακολουθείται αυτή τη στιγμή. Επειδή ακριβώς βρισκόμαστε μπροστά σε μια ασυνήθη κατάσταση, στην οποία χιλιάδες όλοι μαζί μετανάστες θέλουν να μπουν με το ζόρι και με τη βία στη χώρα μας, πρέπει να γίνει αποδεκτό ότι μια χώρα δεν μπορεί να αποδεχθεί αυτή τη λογική της βίαιης εισόδου από κανέναν, πόσο μάλλον να μην ανταποκριθεί στην υποχρέωσή της να φυλάξει τα σύνορά της».
Ο κ. Κατρούγκαλο,ς επέμεινε ότι, «δεν υπάρχει όμοια περίπτωση γενικευμένης απόφασης συνολικής μη λήψης αιτημάτων ασύλου» και πρόσθεσε ότι «η μόνη χώρα που ακολούθησε την Ελλάδα και μάλιστα, δυστυχώς, όχι μια προσωρινή αναστολή, αλλά με γενικευμένη απαγόρευση αιτημάτων ασύλου, είναι η Ουγγαρία του κ. Όρμπαν».
«Δεν μπορείτε να συνδέετε την επιχειρηματολογία μιας χώρας η οποία λέει, ότι για ένα μήνα κάνει αναστολή του δικαιώματος αυτού, ώστε να προετοιμάσει καλύτερα τις διαδικασίες ασύλου με μια χώρα η οποία έχει ευθέως πει, ότι εγώ δεν δέχομαι καμία αίτηση ασύλου. Είναι ντροπή να συνδέετε τη χώρα μας με αυτό», αντέδρασε η κ. Μπακογιάννη.
Ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξανδρος Τριανταφυλλίδης, ζήτησε να αποσύρει ο κυβερνητικός εκπρόσωπος «τη βαρύτατη προσδιοριστική κατηγορία, ότι ένα κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης αποτελεί δούρειο ίππο άλλης χώρας», διαφορετικά όπως είπε, «δεν πρόκειται να ξανακούσουμε ούτε να τείνουμε ευήκοον ους σε φράσεις, γιατί είναι λόγια του αέρα, κοπανιστός αέρας, περί εθνικής ομάδας και εθνικής ενότητας».
«Θα πρέπει να αφήσουμε τις κορώνες και τις κομματικές ταμπέλες και το τι είπε ποιος. Είναι σημαντικό αυτή τη στιγμή να ομονοήσουμε προς την κατεύθυνση της διαφύλαξης των συνόρων μας, με σεβασμό στον ανθρώπινο πόνο και με αλληλεγγύη προς τους πρόσφυγες, αλλά και με σκέψη για το πώς φθάσαμε ως εδώ», υπογράμμισε ο βουλευτής του ΚΙΝΑΛ Δημήτρης Κωνσταντόπουλος.
Ταυτόχρονα, τάχθηκε υπέρ του μέτρου για ένα μήνα αναστολής του ασύλου, σημειώνοντας ότι «πρέπει να είμαστε ξεκάθαροι ότι η κυβέρνηση, και όποια κυβέρνηση κι αν ήταν, το ίδιο θα έκανε, γιατί αυτό που έχει μεγαλύτερη σημασία είναι η περιφρούρηση των συνόρων της πατρίδας μας».
Η βουλευτής της Ελληνικής Λύσης Μαρία Αθανασίου, υποστήριξε ότι «η απόφαση για υπόθεση μεταναστών στην Ισπανία, σηματοδοτεί αυστηροποίηση και λαμβάνει υπ’ όψιν το ενωσιακό δίκαιο, το διεθνές δίκαιο, το κεκτημένο του ΟΗΕ και το κεκτημένο Σένγκεν», και εξέφρασε την ελπίδα ότι αυτό θα μπορέσει να εφαρμοστεί και για την Ελλάδα.
Ο αντιπρόεδρος της Επιτροπής και βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Γιώργος Παπαηλιού, αφού σημείωσε ότι «ο πατριωτισμός δεν αποτελεί μονοπώλιο κανενός κόμματος», κατηγόρησε τη ΝΔ ότι «ενεργεί αναζητώντας εσωτερικούς εχθρούς».
«Η τήρηση της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου είναι το “όπλο” μας στην άσκηση της εξωτερικής πολιτικής της χώρας. Δεν είναι πολυτέλεια να προασπιζόμαστε την διεθνή νομιμότητα απέναντι στη βία που ασκεί ο Ερντογάν και η γειτονική χώρα. Σ’ αυτό το πλαίσιο χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή για την προσέγγιση και επιμέρους θεμάτων, όπως για παράδειγμα η αναστολή, έστω και προσωρινή, της εξέτασης αιτήσεων ασύλου που έχει αποφασίσει η κυβέρνηση. Χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή γιατί, το ισχυρό συγκριτικό μας πλεονέκτημα και το “ισχυρό όπλο” μας είναι η τήρηση της διεθνούς νομιμότητας», επεσήμανε ο κ. Παπαηλιού.
Ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Σωκράτης Φάμελος, δήλωσε ανήσυχος και επιφυλακτικός, καθώς, όπως είπε, «και η Ύπατη Αρμοστεία και όλοι οι ευρωπαϊκοί θεσμοί έχουν τοποθετηθεί αρνητικά κατά της απόφασης της ελληνικής κυβέρνησης να διακόψει τις διαδικασίες ασύλου κατά ένα μήνα».
Ο βουλευτής της ΝΔ Δημήτρης Καιρίδης, καταλόγισε σύγχυση και διαρκή παλινδρόμηση στον ΣΥΡΙΖΑ.
«Κλειστείτε σε ένα δωμάτιο, καθίστε κάπου, βρείτε ένα συνεκτικό αφήγημα το οποίο να έχει αρχή, μέση και τέλος, για να μπορέσουμε να συνεννοηθούμε. Η απόφαση του Κυριάκου Μητσοτάκη είναι ξεκάθαρη. Κλείσαμε τα σύνορα και αναστείλαμε τις αιτήσεις ασύλου για ένα μήνα. Επ’ αυτού, ποια είναι η θέση σας; Ναι ή όχι; Επιτέλους, το “βασανιστήριο” της κοινής λογικής πρέπει να έχει και ένα τέλος», τόνισε ο κ. Καιρίδης.
«Είναι, εντελώς, ξεκάθαρη η θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης, αλλά δεν σας αρέσει, διότι αυτό σας το λένε δεκάδες άλλες διεθνείς και ευρωπαϊκές οργανώσεις και Επιτροπές Δικαιωμάτων, ότι αυτό παραβιάζει κατάφωρα τη Σύμβαση της Γενεύης. Όμως, δεν θέλετε να το ακούσετε. Μέχρι και η κυρία Φον ντερ Λάιεν αναφέρθηκε στο ό,τι η φύλαξη των συνόρων πρέπει να πηγαίνει μαζί με το άσυλο», του απάντησε ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Γιώργος Ψυχογιός.
Υποστήριξε ακόμα ότι, «η συγκεκριμένη απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να εργαλειοποιείται και να αξιοποιείται από τη ΝΔ ή την Ελληνική Λύση για να προωθεί τις μαζικές επαναπροωθήσεις».
«Η απόφαση δεν προβλέπει πουθενά μαζικές επαναπροωθήσεις, ίσα-ίσα να μιλάει για την υλοποίηση της αρχής της μη επαναπροώθησης από τα κράτη μέλη στο Συμβούλιο της Ευρώπης και πάντα με σεβασμό στη σύμβαση της Γενεύης και πάντοτε, εφόσον έχουν εξαντλήσει τις δυνατότητες που είχαν αυτοί να υποβάλουν ένα αίτημα ασύλου», ανέφερε ο κ. Ψυχογιός.
Πρόεδρος ΝΣΚ: Το εθνικό ένδικο μέσο θα έλυνε πολλές υποθέσεις που εκκρεμούν στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο
Κατά τα άλλα, ο κ. Χαλκιάς τόνισε την ανάγκη η χώρα να προχωρήσει σε αλλαγές, για να βελτιώσει, όπως είπε, αρκετές από τις παθογένειες που δεν αντιμετωπίστηκαν μέχρι σήμερα, είτε λόγω φόβου ανάληψης του πολιτικού κόστους, είτε επειδή δεν υπάρχει συντονισμός μεταξύ των συναρμόδιων υπουργείων.
Παράλληλα, έκανε γνωστό, ότι από το ΝΣΚ παραδόθηκε τέλη Δεκεμβρίου στον υπουργό Προστασίας του Πολίτη Μιχάλη Χρυσοχοίδη, ένα ολοκληρωμένο σχέδιο που περιλαμβάνει και το εθνικό ένδικο μέσο, ο οποίος δεσμεύτηκε ότι θα περιληφθούν σε νομοσχέδιο που θα καταθέσει στη Βουλή το επόμενο διάστημα.
«Το εθνικό ένδικο μέσο θα έλυνε πολλές υποθέσεις που εκκρεμούν, αντί να πληρώνουμε εκατοντάδες ευρώ σε πρόστιμα. Παράλληλα, θα αποδείξουμε ότι η Ελλάδα δεν έχει σχέση με χώρες όπως Τουρκία, Ρωσία, Ουγγαρία που είναι πρώτες στις καταδικαστικές αποφάσεις για καταπάτηση ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ότι εμείς είμαστε ένα κράτος δικαίου, ανέφερε ο κ. Χαλκιάς και πρόσθεσε:
«Οι μισές από τις καταδικαστικές υποθέσεις που εκκρεμούν στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο θα οδηγηθούν σε λύση με το εθνικό ένδικο μέσο».
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε ο κ. Χαλκιάς, σε σχέση με τις υποθέσεις που εκκρεμούν στο δικαστήριο του Στρασβούργου, από τα 47 μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης πρώτη σε καταδίκες είναι η Τουρκία, μετά ακολουθούν, Ρωσία, Ουκρανία, Ρουμανία, Ουγγαρία και αμέσως μετά η Ελλάδα.
«Προφανώς δεν είμαστε τα μαύρα πρόβατα της Ευρώπης, αλλά κάνουμε παρέα με όλες αυτές τις χώρες. Τα τελευταία τρία χρόνια, 2017-2019 υπάρχει μια βελτίωση στα νούμερα της Ελλάδας, κυρίως, προς τις εκκρεμείς υποθέσεις του Στρασβούργου, και ως προς τις καταδικαστικές αποφάσεις, και ως προς τις ανεκτέλεστες αποφάσεις. Η βελτίωση αυτή όμως δεν είναι θεαματική. Μπορούμε να την κάνουμε θεαματική. Την τελευταία τριετία εκδόθηκαν 307 αποφάσεις του δικαστηρίου του Στρασβούργου, από τις οποίες οι 93 ήταν καταδικαστικές, δηλαδή, 31% ποσοστό. Οι αποζημιώσεις που πλήρωσε η Ελλάδα σε αυτό το διάστημα είναι σχετικά μικρές και αφορούν βασικά τους φυλακισμένους που είναι περίπου 11,5 εκατομμύρια. Ωστόσο, η Ελλάδα έχει το ρεκόρ στις αποζημιώσεις που πληρώνει με βάση τις αποφάσεις του Στρασβούργου», ανέφερε ο κ. Χαλκιάς.
