Τη θετική γνώμη των βουλευτών της ΝΔ και τις επιφυλάξεις της αντιπολίτευσης (με αρνητική την τοποθέτηση του ΚΚΕ) συνάντησε το νομοσχέδιο του υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής για την «ολοκληρωμένη θαλάσσια πολιτική στον νησιωτικό χώρο», κατά την πρώτη συνεδρίαση της Επιτροπής Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής.
Ο εισηγητής της ΝΔ Στέφανος Γκίκας, τόνισε πως με το σχέδιο νόμου, έχουμε για πρώτη φορά μια ολοκληρωμένη και συνεκτική νομοθέτηση για την νησιωτική μας πολιτική. Το νομοσχέδιο αποτελεί μέρος του εθνικού προγράμματος «Ελλάδα Μπροστά» και εισάγει «μια νέα προσέγγιση στη νησιωτική πολιτική, η οποία που βασίζεται σε ένα ολιστικό σχέδιο, με στρατηγικούς στόχους, δράσεις, εργαλεία και χρηματοδοτικά προγράμματα».
Η νησιωτική πολιτική και η στήριξη της νησιωτικής οικονομίας, είπε ο κ. Γκίκας, «παύουν να αποτελούν έρμαιο αποσπασματικών διατάξεων και πολιτικών και εισέρχονται στον πυρήνα της πολιτικής του υπουργείου και της κυβέρνησης, με αντικειμενικό σκοπό και στόχο την εξάλειψη των ανισοτήτων και την διασφάλιση της βιώσιμης ανάπτυξης των νησιών μας». Στο νομοσχέδιο αυτό, σημείωσε υπάρχει η μέριμνα για την οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή του νησιωτικού χώρου, υπό το πρίσμα της θαλάσσιας οικονομίας. Η εθνική στρατηγική αποκτά ειδικούς αναπτυξιακούς στόχους τομέων, όπως είναι η λιμενική πολιτική, οι λιμενικές υποδομές, οι ναυτιλιακές υποδομές, οι θαλάσσιες μεταφορές, η νησιωτική ανταγωνιστικότητα και επιχειρηματικότητα, η θαλάσσια επιτήρηση και ασφάλεια, η απασχόληση, οι επενδύσεις, η ψηφιακή διακυβέρνηση και βεβαίως, το τρίπτυχο, υγεία – πρόνοια – εκπαίδευση. Θεσπίζονται δύο κρίσιμα εργαλεία: το Εθνικό Μητρώο Φορέων Θαλάσσιας Οικονομίας και η πλατφόρμα ενιαίας παρακολούθησης και τεκμηρίωσης στους τομείς της εθνικής στρατηγικής. Το βασικό, όμως, αναπτυξιακό εργαλείο, είναι τα χρηματοδοτικά προγράμματα: Το Πρόγραμμα ΝΕΑΡΧΟΣ που θα χρηματοδοτεί έργα στους τομείς λιμενικών υποδομών και εγκαταστάσεων, υποδομών και δικτύων διαχείρισης μεταφοράς και διανομής ύδατος και θαλασσίων μεταφορών. Το «Πρόγραμμα χρηματοδότησης νησιωτικής επιχειρηματικότητας» που την διαχείριση και υλοποίησή του αναλαμβάνει η Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα Α.Ε., και το ταμείο «Θαλάσσιας Γαλάζιας Οικονομίας» για την χρηματοδότηση δράσεων ανάπτυξης και προώθησης της καινοτόμου επιχειρηματικότητας στη θαλάσσια οικονομία και στη γαλάζια ανάπτυξη.
Ο εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ Ανδρέας Μιχαηλίδης, αν και αναγνώρισε πως η θαλάσσια πολιτική και η εκπόνηση εθνικής νησιωτικής πολιτικής είναι θετικό στοιχείο, παρατήρησε πως το συγκεκριμένο νομοσχέδιο «καθιστά αυτό το εγχείρημα, δυστυχώς, κενό ουσιαστικού περιεχομένου». Χαρακτήρισε «ψευδεπίγραφο» το πρώτο κεφάλαιο του νομοσχεδίου για την «Ολοκληρωμένη Θαλάσσια Πολιτική στον Νησιωτικό Χώρο» λέγοντας ότι εδώ «περισσεύουν η ασάφεια και τα ευχολόγια, ορίζοντας ως πεδία άσκησης πολιτικής ένα ευρύτατο φάσμα τομέων, χωρίς να προσδιορίζονται οι επιμέρους συγκεκριμένες δράσεις και πρωτοβουλίες». Παρατήρησε ότι δεν υπάρχει καμία διάκριση μεταξύ της θαλάσσιας και της νησιωτικής πολιτικής. «Φοβάμαι πως γινόμαστε μάρτυρες μιας συνειδητής υπονόμευσης της εμβληματικής πολιτικής που εμείς θεσπίσαμε» είπε ο κ. Μιχαηλίδης, υποστηρίζοντας ότι τα τέσσερα χρηματοδοτικά εργαλεία δεν συνδέονται μεταξύ τους ούτε και με άλλα υφιστάμενα, όπως τα τομεακά περιφερειακά ΕΣΠΑ ή τα ειδικά αναπτυξιακά προγράμματα. Η ενσωμάτωση των κωδίκων του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού, εισάγονται στο νομοσχέδιο με άρθρα γραμμένα στη αγγλική γλώσσα. Για τα μέτρα στήριξης των ναυτικών από την πανδημία, σημείωσε πως «η επιδότηση των 534 ευρώ δεν καλύπτει ούτε στο ελάχιστο τις ανάγκες τους». Μεταξύ άλλων, ο εισηγητής της αξιωματικής αντιπολίτευσης, ζήτησε να αποσυρθεί το άρθρο του νομοσχεδίου που προβλέπει την κάλυψη των διδάκτρων όσων φοιτούν σε Ιδιωτικά Τεχνικά Λύκεια Εμπορικού Ναυτικού, λέγοντας πως «προφανώς πρόκειται για δώρο σε συγκεκριμένα επιχειρηματικά συμφέροντα, από τις πολλές ανάλογες εξυπηρετήσεις που έχει νομοθετήσει η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας».
Ο ειδικός αγορητής του ΚΙΝΑΛ Δημήτρης Μπιάγκης, ανέφερε πως οι προσδοκίες που υπήρχαν για αυτό το σχέδιο νόμου για μια ακόμη φορά δεν επαληθεύτηκαν. Ο ίδιος χαρακτήρισε το νομοσχέδιο «καθαρά τεχνικό, συρραφή διατάξεων με άσχετα θέματα» που επιχειρεί «να διευθετήσει εκκρεμότητες και να ενσωματώσει στην ελληνική έννομη τάξη διατάξεις της διεθνούς ναυτιλίας» συνεπώς «δεν αποτελεί κάποια μεταρρύθμιση και δεν εισάγει πολιτικές οι οποίες στηρίζουν και ενισχύουν πραγματικά τη θαλάσσια πολιτική και τη νησιωτικότητα». Καταλόγισε στην κυβέρνηση ότι «πάσχει πραγματικά από έλλειψη οράματος για την θαλάσσια πολιτική στο νησιωτικό χώρο». Σημείωσε ότι στην διαβούλευση μπήκαν 34 άρθρα και μετά προστέθηκαν άλλα 14. Οι τομές στο πλαίσιο της εθνικής στρατηγικής περιορίζονται στο στενό πεδίο αρμοδιοτήτων του υπουργείου και σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να θεωρηθούν ως ολοκληρωμένη πολιτική πρόταση. Οι «βαρύγδουποι τίτλοι» περί «ολοκληρωμένης θαλάσσιας πολιτικής, ή γαλάζιας ανάπτυξης, μπορεί να παραπέμπουν στην ορολογία των αντίστοιχων πολιτικών σχεδιασμών της Ε.Ε., αλλά ο τρόπος με τον οποίον εξειδικεύονται, μοιάζει με κακέκτυπο των ευρωπαϊκών κατευθύνσεων και πρακτικών. Οι χρηματοδοτήσεις είναι μονοδιάστατες με έλλειψη συγκεκριμένων κριτηρίων και προϋποθέσεων». Το νομοσχέδιο, μεταξύ άλλων, ανέφερε ο βουλευτής του ΚΙΝΑΛ, προβλέπει πλήθος εξουσιοδοτικών διατάξεων με Υπουργικές Αποφάσεις που θα εκδοθούν, και ουσιαστικά είναι μια λευκή επιταγή που η Βουλή καλείται να υπογράψει προκαταβολικά.
Η ειδική αγορήτρια του ΚΚΕ, Διαμάντω Μανωλάκου, δήλωσε πως το κόμμα της θα καταψηφίσει επί της αρχής το νομοσχέδιο, καθώς όπως ανέφερε, «η θαλάσσια πολιτική και στρατηγική, έτσι όπως παρουσιάζεται, συντονίζεται με τη γενική εθνική στρατηγική της κυβέρνησης, που στόχο έχει την ενίσχυση του κεφαλαίου». Ο κύριος στόχος του σχεδίου νόμου είπε, «είναι να δημιουργήσει όλα τα αναγκαία χρηματοδοτικά εργαλεία, ώστε τα 70 δισεκατομμύρια που έχουν υπολογιστεί και προγραμματιστεί από την κυβέρνηση μέχρι το 2026, να μοιραστούν κατά κύριο λόγο στους διάφορους κλάδους του κεφαλαίου, δηλαδή τους μεγαλοεπιχειρηματίες». Αυτό που σας ενδιαφέρει, τόνισε, είναι «να υπάρχουν τα αναγκαία εργαλεία για να γευτούν, να ξεκοκαλίσουν τα δισεκατομμύρια που είναι λεφτά των λαών, τα σαγόνια του εφοπλιστικού, του τουριστικού, του ναυτιλιακού, των μεταφορών και του ενεργειακού κεφαλαίου και όχι μόνο» .Το νομοσχέδιο, υποστήριξε, φέρνει « νέα προνόμια για το κεφάλαιο συνολικά. Ένταση της εκμετάλλευσης των εργαζομένων. Κρατική και κοινοτική χρηματοδότηση. Ενίσχυση της κερδοφορίας των εφοπλιστών και των μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων, που δραστηριοποιούνται στις θαλάσσιες μεταφορές, τα λιμάνια, τα ναυπηγεία, τη ναυπηγοεπισκευή, τον παράκτιο τουρισμό, την αλιεία, τις υδατοκαλλιέργειες, την εξόρυξη και μεταφορά ενέργειας πετρελαίου – φυσικού αερίου, σε υποδομές αποθήκευσης και διανομής, μέσω των αγωγών από τα λιμάνια της χώρας». Μεταξύ άλλων παρατήρησε πως το ειδικό πρόγραμμα «Νέαρχος» καταρτίζεται «με κριτήριο την κερδοφορία των επιχειρηματικών ομίλων, ενώ οι ανάγκες των νησιωτών δεν υπάρχουν ούτε καν σαν νύξη».
Ο ειδικός αγορητής της Ελληνικής Λύσης Βασίλης Βιλιάρδος, δήλωσε πως το κόμμα του επιφυλάσσεται να τοποθετηθεί επί της αρχής του νομοσχεδίου στην Ολομέλεια. Υποστήριξε πως χρησιμοποιούνται εμβληματικοί όροι όπως «θαλάσσια πολιτική» ή «εθνική στρατηγική», όμως, όπως προκύπτει από τις διατάξεις του σχεδίου νόμου, αυτά καταλήγουν σε ευχολόγια. Ειδικότερα σχετικά με την «εθνική στρατηγική», είπε ότι αυτοί που τελικά την αποφασίζουν είναι «οι σύμβουλοι επιχειρήσεων, τα ιδιωτικά συμφέροντα ή η Ευρωπαϊκή Ένωση». Για τα χρηματοδοτικά εργαλεία ανέφερε πως «εμείς δεν βλέπουμε παρά μόνο ονόματα Ταμείων. Ούτε ποσά, ούτε από πού αυτά θα προέλθουν»
Ο ειδικός αγορητής του ΜέΡΑ 25 Γιώργος Λογιάδης, επιφυλάχθηκε να τοποθετηθεί στην ολομέλεια, αν και πρόσθεσε πως το κόμμα του στέκεται επικριτικά απέναντι στο νομοσχέδιο. Η Ελλάδα, είπε, έχει έναν από τους μεγαλύτερους εμπορικούς στόλους στον κόσμο, αλλά τα πλοία της τα χτίζει στην Ιαπωνία, στην Κορέα, στην Κίνα και αλλού. Δεν έχει ελληνικό νηογνώμονα. Τα λιμάνια τα έχετε δώσει σε ιδιώτες και ξένους. Αναρωτήθηκε «για ποια γαλάζια ανάπτυξη και αλιεία μιλάμε;». Δεν υπάρχει μελέτη, ούτε καν για τα πλωτά αιολικά πάρκα, που πολλές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον χώρο αυτό, ετοιμάζονται να αναπτύξουν. Δεν επιλύεται η πολυνομία που υπάρχει για τα αλιευτικά καταφύγια και δεν μπορεί κανείς να βρει άκρη, ενώ κουβέντα δεν γίνεται και για κίνητρα προσβασιμότητας, παρατήρησε ο βουλευτής.
